Probiotyki wspomagają profilaktykę osteoporozy

Największym zagrożeniem zdrowotnym z tego zakresu dla osób starszych jest osteoporoza, która powoduje kruchość i łamliwość kości. Istnieją leki pozwalające zahamować lub opóźnić jej postęp, jednak w tym wypadku najważniejsza jest profilaktyka, a więc zapobieganie występowania pierwszych naruszeń tkanki kostnej. Badania szwedzkich naukowców sugerują, że stosowanie właściwych probiotyków przez kobiety może obniżyć ryzyko wystąpienia łamliwości kości nawet o połowę.

Badanie przeprowadzono w Sahlgrenska University Hospital w mieście Mölndal na grupie 90 pacjentek o średniej wieku wynoszącej 76 lat. Codziennie przez rok uczestniczki przyjmowały preparat zawierający probiotyk Lactobacillus reuteri 6475 modyfikujący florę jelitową lub placebo. By zachować większą wiarygodność próby, badacze i pacjentki nie wiedzieli, jakiego typu preparat jest przyjmowany przez konkretną osobę – wyszło to na jaw dopiero przy porównywaniu wyników.

Wyjątkowa skuteczność terapii probiotycznej

Po upływie roku naukowcy mierzyli utratę gęstości kości w nogach badanych kobiet za pomocą tomografu komputerowego i porównali wyniki z tymi uzyskanymi przed rozpoczęciem badania. Jak się okazało – kobiety, które przyjmowały proszek z probiotykiem, doświadczyły o połowę mniejszego ubytku kości od tych otrzymujących placebo. Dodatkowo wszystkie pacjentki dobrze reagowały na terapię i nie stwierdzono żadnych poważniejszych efektów ubocznych, co u kobiet w tym wieku ma niebagatelne znaczenie.

Wcześniejsze analizy pokazywały, że bakterie jelitowe pozytywnie wpływają na stan szkieletu myszy, jednak szwedzkie badanie jest pierwszym, w którym z tej metody skorzystano w celu redukcji utraty gęstości kości u ludzi w starszym wieku. Co więcej, na negatywne skutki osteoporozy w największym stopniu narażone są właśnie kobiety, więc skuteczność leczenia w ich wypadku daje nadzieję na opracowanie skutecznej terapii profilaktycznej.

Osteoporoza: czym jest i jak ją leczyć?

Osteoporoza jest chorobą, która stopniowo osłabia strukturę kości doprowadzając do ubytków wapnia i zaburzeń architektury kości, co skutkuje ich łamliwością. Budowa tkanki kostnej następuje od chwili urodzenia do 35. roku życia i od tej pory stopniowo się pogarsza, średnio o 1 procent rocznie. Szczególnie narażone na skutki tego zjawiska są kobiety, u których po menopauzie degradacja tkanki kostnej wyraźnie przyspiesza, zwłaszcza w pierwszej dekadzie po ostatniej menstruacji. Szacuje się, że osteoporozę rozpoznaje się u 60 procent kobiet powyżej 80. roku życia. Ponieważ postępuje powoli, choroba zazwyczaj diagnozowana jest w zaawansowanym stadium, gdy kruchość i łamliwość kości zaburzają codzienne funkcjonowanie, a ich skutki ujawniają się np. pod postacią zgarbionej postawy ciała. Złamania kości z tego tytułu dotyczą przede wszystkim kości udowej, kości promieniowej w okolicy nadgarstka i trzonów kręgów. Leczenie osteoporozy i zapobieganie jej wiążą się przede wszystkim ze zmianą nawyków. Dieta osób zagrożonych chorobą powinna być wzbogacona o produkty obfitujące w wapń i witaminę D₃, również w formie suplementów. Zapobieganiu osteoporozie sprzyjają także: regularna aktywność fizyczna, rezygnacja z używek – alkoholu i papierosów – oraz unikanie sytuacji, w których mogłoby dojść do przypadkowego złamania kości. Osoby zagrożone osteoporozą nie powinny też przyjmować leków nasennych i uspokajających, które zaburzają ich koncentrację, co może skutkować groźnymi upadkami. Ponadto w leczeniu osteoporozy stosuje się hormonalną terapię zastępczą, która u kobiet polega na zwiększeniu ilości estrogenów. Należy jednak pamiętać, że może ona zwiększać ryzyko wystąpienia chorób – raka sutka, raka błony śluzowej trzonu macicy czy żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. Kolejną formą leczenia jest terapia bisfonianami, czyli lekami hamującymi proces zmniejszania gęstości kości oraz kalcytoniną, która przejściowo zwiększa gęstość kości, choć jej stosowanie wiąże się z wystąpieniem szeregu skutków ubocznych.

Nowe odkrycia w dziedzinie kości

Odkrycie szwedzkich naukowców ma szansę wspomóc profilaktykę osteoporozy, jednak równocześnie pracuje się nad nowymi sposobami rekonstrukcji kości, których stanu nie można poprawić. W 2017 roku w Poznaniu przeprowadzono największą w Polsce operację rekonstrukcji kości miednicy przy użyciu technologii druku 3D. Ortopedom ze Szpitala Klinicznego im. Heliodora Święcickiego jako pierwszym udało się z sukcesem odbudować tak duży fragment kości przy wykorzystaniu wydrukowanej protezy. Operacje z wykorzystaniem druku 3D zyskują coraz większą popularność, ponieważ technologia pozwala stworzyć protezę dostosowaną do potrzeb konkretnego pacjenta. Dzięki temu szanse powodzenia zdecydowanie rosną, a obszar zastosowania druku w medycynie systematycznie się poszerza. Implanty z drukarki można umieszczać w miejscach trudno dostępnych i łączyć ze standardowymi protezami, co daje ogromne możliwości w zakresie rekonstrukcji.

Dokonanie poznańskich lekarzy zasługuje na szczególne uznanie, ponieważ do tej pory drukowane protezy były wykorzystywane do zastępowania mniejszych fragmentów kości. W szpitalu, w którym przeprowadzono operację, tą metodą rekonstruowano wcześniej fragmenty kości miednicy czy ręki. Odbudowy kości z użyciem druku na tak dużą skalę podejmuje się zaledwie kilka ośrodków ortopedycznych na świecie, do których grona właśnie dołączył Szpital Kliniczny im. Heliodora Święcickiego. Zakres niewątpliwie ma znaczenie, ale zdaniem lekarzy w tym wypadku równie ważna jest technologia, w jakiej wykonuje się wydruk protezy.

Źródło: Science Daily, Gazeta Wyborcza, Rynek zdrowia