Czy opalanie szkodzi zdrowiu? Fakty i mity

Podczas opalania na naszą skórę oddziałują trzy typy promieniowania słonecznego UV-A, UV-B oraz UV-C. Promieniowanie UV-A działa na skórę przez cały rok, przenika najgłębiej przez jej warstwy uszkadzając włókna kolagenowe i przyspieszając procesy starzenia. Szczególnie narażone na jego działanie są twarz, dekolt i dłonie. Stymuluje syntezę barwnika skóry-melaniny, może być przyczyną reakcji alergicznych w postaci zaczerwienienia i swędzenia. Promieniowanie UV-B działa na powierzchowne warstwy skóry głównie latem i odpowiada za piękny i długo utrzymujący się kolor opalenizny. Niestety jest ono także odpowiedzialne za powstawanie poparzeń słonecznych i nieodwracalnych zmian w skórze, które mogą być przyczyną tworzenia się ognisk nowotworowych. Promieniowanie UV-C jest niemal całkowicie absorbowane przez warstwę ozonową i nie stanowi istotnego wpływu na stan skóry.

Nadmierne opalanie może być przyczyną nowotworów skóry. Fakt

Od dawna wiadomo i potwierdza to wiele badań naukowych, że nadmierna ekspozycja na promieniowanie słoneczne, i związane z tym poparzenia mogą być przyczyną poważnych chorób skóry zagrażających nie tylko zdrowiu, ale również życiu.

Na słońce można się uczulić. Fakt

Promieniowanie słoneczne może wywoływać szereg niegroźnych, ale mało przyjemnych schorzeń skóry, będących wynikiem reakcji alergicznej. Jednymi z najczęstszych są świerzbiączka letnia charakteryzująca się wykwitami na skórze z towarzyszącym im stanem zapalnym i świądem, osutki świetlne w postaci różowo-czerwonych plamek, pęcherzyków i rumienia oraz trądzik wiosenny będący wynikiem nadwrażliwości mieszków włosowych na promieniowanie słoneczne.

Zbyt długa ekspozycja na słońce może być przyczyną starzenia i niezdrowego wyglądu skóry. Fakt

Przenikające w głąb skóry promieniowanie UV-B uszkadza włókna kolagenowe odpowiadające za jej właściwą strukturę i napięcie prowadząc do powstawania zmarszczek, jest to tzw. efekt fotostarzenia. Może również dochodzić do rogowacenia i łuszczenia skóry oraz przebarwień. Pod wpływem słońca nasila się wydzielanie sebum, powstają zaskórniki i zaostrza się trądzik, rozszerzają się i pękają drobne naczynia włosowate.

Stosowanie niektórych leków i kosmetyków w połączeniu z opalaniem może wywoływać uczulenie. Fakt

Niektóre składniki kosmetyków i leki mogą pod wpływem promieniowania słonecznego wywołać reakcje fototoalergiczne dając nieprzyjemne objawy podobne do atopowego zapalenia skóry, nawet w miejscach nieeksponowanych na słońce. Do najczęstszych fotouczulaczy zaliczamy antybiotyki, leki przeciwgrzybicze, niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki moczopędne, statyny i retinoidy. Warto czytać ulotki leków i informacje na opakowaniach kosmetyków lub skorzystać z porady farmaceuty lub lekarza.

Nadmierna ekspozycja na słońce może wywołać udar cieplny pomimo stosowania kosmetyków z wysokim filtrem. Fakt

Zbyt długie przebywanie na słońcu, szczególnie bez nakrycia głowy może doprowadzić do przegrzania organizmu i udaru słonecznego. Objawia się on bólem i zawrotami głowy, mdłościami, gorączką, spadkiem ciśnienia krwi, a nawet omdleniem. Szczególnie narażone są dzieci i osoby starsze, ale przydarzyć się może każdemu. W upalne dni należy jak najczęściej przebywać w cieniu, pić dużo wody mineralnej i elektrolitów oraz stosować nakrycie głowy. Ostry udar słoneczny może być śmiertelny.

Należy bezwzględnie unikać słońca przez cały rok. Mit

Nie należy całkowicie rezygnować z ekspozycji na słońce, ponieważ ma ono bardzo korzystny wpływ na funkcjonowanie naszego organizmu. Stymuluje uwalnianie endorfin, dzięki czemu poprawia się nasze samopoczucie i stajemy się bardziej aktywni. Najbardziej pożądanym efektem jego działania jest synteza witaminy D niezbędnej m.in. do prawidłowego rozwoju kości, już 15 minut ekspozycji na słońce dziennie w okresie letnim wystarczy do wytworzenia niezbędnej ilości „witaminy słońca”. Jest jednak warunek, należy wyeksponować ok 18% powierzchni ciała nieokrytej i niezabezpieczonej filtrami przeciwsłonecznymi, wystarczą przedramiona i łydki. Istnieją badania potwierdzające korzystny wpływ słońca na libido i płodność. Dzięki ekspozycji na promieniowanie słoneczne zwiększa się synteza tlenku azotu, który rozszerza naczynia krwionośne i obniża ciśnienie krwi. Działanie to ma korzystny wpływ na pracę serca i układu krwionośnego, co ogranicza ryzyko wystąpienia udaru i zawału serca.

Opalanie w solarium jest zdrowsze od opalania na słońcu. Mit

Często słyszymy opinie, że opalanie w solarium jest mniej szkodliwe od działania słońca. Nie jest to prawdą, ponieważ lampy solarium emitują kilkadziesiąt razy większe promieniowanie UV niż podczas długotrwałego przebywania na słońcu w pogodny dzień. Procesy wynikające z tak silnego napromieniowania skóry w bardzo krótkim czasie przebiegają znacznie szybciej. 

Wychodząc na słońce wystarczy nasmarować odsłonięte części ciała kremem z wysokim filtrem. Mit

Pięknie opalona skóra wygląda atrakcyjnie, zdrowo i jest symbolem udanego urlopu, należy jednak pamiętać, aby podczas opalania zachować umiar i odpowiednio zabezpieczyć skórę kosmetykami z filtrem dobranymi do typu skóry.