Kobieta kompulsyjnie myje dłonie
Weronika Grzywna

Nerwica natręctw (zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne OCD) – objawy, leczenie i przyczyny

Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne, zwane potocznie nerwicą natręctw, dotyczą ok. 2-3 proc. całej populacji. Charakteryzują się uporczywymi i nawracającymi myślami oraz przymusem wykonywania określonych czynności. Wszelkie próby walki z obsesjami i kompulsjami kończą się natomiast dyskomfortem i napięciem. Czym są zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne? Jakie mają objawy i jak się je leczy?

  1. Nerwica natręctw (zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne) – co to jest?
  2. Nerwica natręctw – przyczyny
  3. Czym objawia się nerwica natręctw? Przykłady
  4. Czy nerwica natręctw to choroba psychiczna?
  5. Jak wygrać z nerwicą natręctw? Nerwica natręctw – leczenie
  6. Nerwica natręctw – test, rozpoznanie

Nerwica natręctw (zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne) – co to jest?

Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (OCD) to zaburzenia psychiczne, które objawiają się tzw. kompulsjami oraz obsesjami. Warto na tym etapie wspomnieć, że czasem możemy spotkać się z określeniem zaburzenia obsesyjno-kompulsywne”. Taka forma jest jednak błędna, ponieważ to właśnie od kompulsji bierze się prawidłowa nazwa zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego. 

Czym są kompulsje? To przymusowe i wielokrotne wykonywanie pewnych czynności. Chory czuje silną potrzebę wykonania określonej czynności, co ma za zadanie zmniejszyć napięcie w ciele lub zapobiec niebezpiecznym konsekwencjom (które zdaniem chorego mogłyby mieć miejsce). Obsesje zaś charakteryzują się irracjonalnymi i nawracającymi myślami, od których osoba chora nie jest w stanie się uwolnić.

Każda próba powstrzymywania się od uporczywych myśli lub od wykonania danej czynności będzie się wiązać ze wzrostem napięcia, które wyraźnie wpływa na codzienne funkcjonowanie.

Nerwica natręctw – przyczyny

Skąd się bierze nerwica natręctw? Przyczyny OCD są złożone i wśród nich wymienia się m.in.:

  • doświadczenia z dzieciństwa (wówczas obsesje i kompulsje traktowane są jako wyuczone zachowania),
  • nieprawidłowe funkcjonowanie mózgu (np. nadaktywność niektórych obszarów),
  • traumę po stracie bliskiej osoby,
  • stres związany z traumatycznym doświadczeniem,
  • czynniki genetyczne.

Badania naukowe wskazują również na związek OCD z zaburzeniami produkcji serotoniny.

Powiązane produkty

Czym objawia się nerwica natręctw? Przykłady

Jakie są objawy nerwicy natręctw? Kompulsje mogą objawiać się poprzez:

  • natrętne i wielokrotne sprawdzanie, czy np. drzwi są zamknięte, czy żelazko zostało wyłączone z kontaktu,
  • nawracające czyszczenie danych rzeczy,
  • nawracające sprzątanie,
  • nawracające i obsesyjne mycie rąk,
  • nawracające układanie rzeczy w określony sposób,
  • wykonywanie „dziwacznych rytuałów”,
  • gromadzenie przedmiotów.

Natomiast przykłady nerwicy natręctw myślowych to:

  • nieustanne myślenie o tym, czy zamknęliśmy drzwi, czy wyłączyliśmy żelazko z kontaktu,
  • ruminacje, czyli myślenie ciągle o jednym temacie,
  • przymus przywracania jakiejś myśli, np. o śmierci bliskich osób, o chorobie, o potencjalnym niebezpieczeństwie,
  • obsesyjne myślenie o przedmiotach, które są niesymetrycznie/nieprawidłowo ułożone,
  • obsesyjne myśli o zabrudzeniu, zanieczyszczeniu lub skażeniu,
  • natrętne myśli dotyczące zakazanych zachowań, np. rozebrania się w miejscu publicznym, obrażania innych,
  • odczuwanie przymusu liczenia np. przedmiotów w pomieszczeniu.
U dzieci zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne mogą z kolei objawiać się jedynie kompulsjami. Najczęściej w przebiegu OCD wśród najmłodszych pacjentów obserwuje się choroby współistniejące, takie jak ADHD, tiki, depresja lub zaburzenia rozwojowe. U dzieci najbardziej charakterystycznymi objawami nerwicy natręctw są myśli dotyczące śmierci lub utraty bliskich osób, lęk przed zabrudzeniem czy też chorobami.

Czy nerwica natręctw to choroba psychiczna?

Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne zostały sklasyfikowane zarówno w ICD-10, jak i DSM-5, w związku z czym są uznawane za zaburzenie psychiczne, które wymaga leczenia. Co więcej, w zaburzeniach obsesyjno-kompulsyjnych obserwowane mogą być również objawy innych chorób psychicznych, m.in. zaburzeń odżywiania, depresji, depersonalizacji, fobii społecznej, PTSD, dysmorfofobii, zaburzeń lękowych czy zaburzeń osobowości.

Sprawdź leki na uspokojenie na DOZ.pl

Jak wygrać z nerwicą natręctw? Nerwica natręctw – leczenie

Wiele osób zadaje sobie pytanie, jak pozbyć się nerwicy natręctw. W przypadku jakichkolwiek objawów wskazujących na OCD warto jak najszybciej zasięgnąć pomocy specjalisty. Jak leczyć zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne? Leczenie OCD opiera się na farmakoterapii, psychoterapii lub połączeniu obu tych form.

Największą skuteczność wykazuje psychoterapia zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych w podejściu poznawczo-behawioralnym, która polega na ekspozycji z powstrzymywaniem reakcji. Taka terapia skupia się bowiem na celowej ekspozycji na lękowy bodziec, a następnie nauce powstrzymywania się od wykonania czynności natrętnych. W niektórych przypadkach specjalista może także zalecić wdrożenie farmakoterapii. Leki na nerwicę natręctw to z kolei głównie te, które oddziałują na serotoninę.

Do czego prowadzi nieleczone OCD? Skutki nieleczonej nerwicy natręctw będą miały negatywne konsekwencje dla niemal wszystkich sfer życia. OCD uprzykrza życie, ponieważ osoby chore mają trudności z uwolnieniem się od nawracających uporczywych myśli i natrętnych czynności. Każda próba uwolnienia się kończy się niepowodzeniem, co następnie zwiększa napięcie i powoduje znaczne cierpienie psychiczne.

Nerwica natręctw – test, rozpoznanie

Rozpoznanie zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych odbywa się pod okiem specjalisty – psychologa lub psychiatry. Diagnoza stawiana jest na podstawie wywiadu diagnostycznego i kwestionariuszy psychologicznych. Jeżeli zastanawiasz się, czy OCD może dotyczyć Ciebie, możesz również odpowiedzieć sobie na kilka poniższych pytań:

  1. Czy doświadczasz niechcianych, powtarzających się i uporczywych myśli, które powodują niepokój?
  2. Czy angażujesz się w powtarzające się czynności, ponieważ wiesz, że jeśli ich nie wykonasz, będziesz odczuwać napięcie?
  3. Czy odczuwasz potrzebę ciągłego sprawdzania czegoś?
  4. Czy angażujesz się w rytuały, które zapewniają Ci chwilową ulgę i zmniejszają napięcie?
  5. Czy Twoje obsesyjne myśli negatywnie wpływają na Twoje codzienne funkcjonowanie?

Należy jednak pamiętać, że żaden test dostępny online nie jest narzędziem diagnostycznym, a jedynie wskazówką. W przypadku odczuwania jakichkolwiek objawów, które mogą świadczyć o OCD, warto zgłosić się na konsultację do specjalisty.

  1. Wells, A. (2010). Terapia poznawcza zaburzeń lękowych. Kraków: WUJ.
  2. Bryńska, A. (2007). Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne. Rozpoznawanie, etiologia, terapia poznawczo-behawioralna. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  3. Rabe-Jabłońska, J. (2003). Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne. Przewodnik Lekarza 6(3):121-126. 
  4. Rabe-Jabłońska, J. (2007). Diagnoza i leczenie zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego. Psychiatria 4(4):160-174.
  5. Rasmussen, S. A., Eisen, J. L. (1990). Epidemiology of obsessive compulsive disorder. The Journal of Clinical Psychiatry, 51 Suppl, 10-14.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie, żywienie przy WZJG

    Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest rozlanym nieswoistym zapaleniem błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w niektórych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Jak rozpoznać wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

  • Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

    Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

  • Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

    Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

  • Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

    Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

  • Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

    Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

  • Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

    Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

  • Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

    Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

  • Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

    Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij