Uzupełnienia stałe w protetyce – korony i mosty

Wybór rozwiązania protetycznego dla pacjenta oraz zaplanowanie planu leczenia zależy od wielu czynników indywidualnych dla pacjenta. Należą do nich między innymi stan uzębienia pacjenta (ilość, jakość i położenie pozostałych zębów), stan kości żuchwy i szczęki, poziom higieny jamy ustnej, stan ogólny pacjenta oraz jego możliwości finansowe. W związku z tym, mimo że pacjent chciałby zastosować uzupełnienia stałe, często zdarza się, że wykonanie ich po prostu jest niemożliwe. W celu stworzenia prawidłowego planu leczenia niezbędne jest dokładne badanie kliniczne, diagnostyka radiologiczna oraz zebranie dokładnego wywiadu chorób pacjenta przez lekarza dentystę.

Protezy stałe

Protezy możemy podzielić na stałe i ruchome. Protezy stałe to takie, które są trwale osadzone na zębie lub zębach pacjenta i bez pomocy lekarza nie mogą być z nich usunięte. Dzieli się je na odtwarzające braki w obrębie jednego zęba – korony i wkłady oraz odtwarzające kilka zębów – mosty. Protezy stałe mogą być wykonane ze stopów metali – m.in. stop złota, stop chromonikliwy lub w pełni z ceramiki bądź kompozytu. W celu uzyskania dobrego efektu estetycznego protezy stałe metalowe pokrywa się na widocznych powierzchniach porcelaną. Najlepszym efektem estetycznym cechują się natomiast uzupełnienia pełnoceramiczne, czyli w całości wykonane przy pomocy ceramiki.

Korony

Korony odtwarzają utracone tkanki zęba. Mogą mieć różny zasięg i objętość – pokrywać część korony klinicznej zęba, osłaniać całą lub całkowicie odbudowywać strukturę korony zęba. Korona pełni wiele funkcji – nie tylko wzmacnia strukturę zęba, ale również poprawia jego wygląd. Stosowana jest w zębach mocno zniszczonych, zębach z licznymi wypełnieniami, zębach zbyt małych, martwych, przebarwionych, z uszkodzeniami szkliwa. Dodatkowo korony wykonuje się jako umocowanie mostu, pokrycie implantu lub odbudowę zęba po leczeniu kanałowym.

Mosty

Mosty zalecane są przy małych brakach zębowych – gdy brakuje jednego lub więcej zębów. Obecne braki zębowe powinny być jak najprędzej uzupełniane, ponieważ mają negatywny wpływ na narząd żucia – powodują przesunięcia do wolnych przestrzeni obecnych zębów, ich rotacje, a dodatkowo zaburzenie zwarcia może doprowadzić do chorób stawu skroniowo-żuchwowego. Mosty są mocowane do pozostałych zębów – zwanych filarami – służących jako elementy zakotwiczenia uzupełnienia. Do filarów doczepiane są „zęby” uzupełniające istniejące braki – zwane elementami mostu i tworzące tzw. przęsło mostu. Niestety nie zawsze wykonanie mostu jest możliwe – między innymi przy zbyt dużych brakach zębowych, niekorzystnym ustawieniu zębów pozostałych, ich złym stanie lub też zaawansowanej chorobie przyzębia. W takich sytuacjach braki zębowe muszą być uzupełnione protezami ruchomymi lub stałymi po wcześniejszym wszczepieniu implantu.

Wykonywanie

Początkowo należy zmniejszyć rozmiary zębów – zeszlifować ich powierzchnie, aby stworzyć miejsce na późniejsze korony. Następnie lekarz pobiera wycisk, na podstawie którego zostaną wykonane uzupełnienia stałe. Dodatkowo lekarz dopasowuje kolor przyszłego uzupełnienia do obecnych w jamie ustnej zębów. Na przygotowane zęby, na czas wykonywania koron lub mostów, zakłada się korony tymczasowe, w celu ochrony zębów pacjenta i zapewnienia pacjentowi komfortu w mówieniu, jedzeniu oraz estetycznego. Ostatecznie, po kontroli dopasowania do pozostałych zębów i tkanek oraz sprawdzeniu zgodności wybranego koloru, cementuje się wykonane uzupełnienie stałe.

Higiena i trwałość

Trwałość koron i mostów zależy od wielu czynników, niejednokrotnie mogą służyć one długie lata, lecz czasem ulegają zniszczeniu lub obluzowaniu i dochodzi do ich utraty. Najistotniejszą rzeczą mającą wpływ na przetrwanie uzupełnienia, jest przestrzeganie prawidłowej higieny jamy istnej. Przy nieprawidłowej higienie pod powierzchnią korony może rozwinąć się próchnica bądź może dojść do rozwoju choroby przyzębia związanej z obniżeniem poziomu dziąseł oraz późniejszym rozchwianiem zębów. Należy dokładnie szczotkować wszystkie zęby obecne w jamie ustnej, w tym ząb z koroną, stosując pastę z fluorem. Dodatkowo codziennie powinno się oczyszczać powierzchnię pod przęsłem mostu specjalnymi nićmi dentystycznymi do tego stworzonymi – z miękką częścią, którą trzymając za sztywne zakończenie wprowadza się pod powierzchnię mostu. Najlepiej poprosić lekarza dentystę, aby poinstruował jak prawidłowo stosować takie nici. Ponadto należy regularnie zgłaszać się do lekarza dentysty na kontrolę uzupełnień protetycznych i pozostałych zębów oraz profesjonalne oczyszczanie ich powierzchni.