Amarantus – właściwości, zastosowanie i przepisy

Amarantus jest jednym z popularniejszych tzw. zbóż rzekomych (pseudozbóż). Ze względu na zawartość cennego białka, wszystkich egzogennych aminokwasów, a także brak glutenu jest rośliną o szerokich właściwościach zdrowotnych. Dlaczego warto włączyć go do codziennej diety? Pod jakimi postaciami można go spotkać? Podpowiadamy.  

Amarantus to roślina zaliczana do tak zwanych pseudozbóż. Charakteryzuje się wysoką wartością odżywczą, a przede wszystkim nie zawiera glutenu, co w przypadku pewnej grupy konsumentów ma ogromne znaczenie. Kto może, a nawet powinien sięgać po ziarna amarantusa? Jakie ma właściwości zdrowotne i gdzie znalazł on swoje zastosowanie? 

Amarantus – co to takiego? 

Amarantus jest rośliną należącą do rodziny szarłatowatych (podobnie jak komosa ryżowa). Do tych z rodzaju Amaranthus można zaliczyć blisko 60 gatunków, jednak do celów przemysłowych i spożywczych, głównie używany jest gatunek Amaranthus cruentus L. potocznie nazywany szarłatem wyniosłym.  

Roślina już od wieków stosowana była przez Azteków, Majów i Inków, a obecnie uprawia się ją także w Rosji, Chinach, Meksyku, Peru, Kenii oraz w Indiach. Stanowi produkt przypominający pszenicę, owies albo ryż, jednak do zbóż nie należy. Wszystko dzięki obecności wartościowego i łatwo przyswajalnego białka o bardzo wysokim znaczeniu biologicznym. Ponadto w swoim składzie zawiera wszystkie egzogenne aminokwasy, w tym metioninę, tryptofan czy lizynę – niezwykle istotne dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. 

Postaci amarantusa 

Dzięki możliwości obróbki ziaren, amarantus znajdziemy na sklepowej półce nie tylko pod postacią surowych nasion, ale także jako dodatek w wielu artykułach spożywczych takich jak: płatki śniadaniowe, muffinki, makarony, batony, pieczywo czy gotowe owsianki. Z nasion amarantusa wytwarzana jest również mąka. Sprawdzi się ona jako idealny zamiennik mąk tradycyjnych, a co więcej – w porównaniu z tą „czystą”, przetworzoną – dostarczy nam o wiele więcej składników odżywczych. W związku z tym, że amarantus nie zawiera glutenu, po mąkę tę, spokojnie mogą sięgać osoby będące na diecie bezglutenowej, z celiakią czy nadwrażliwością na gluten. 

Jednym z popularniejszych artykułów żywnościowych na sklepowych półkach jest amarantus ekspandowany (tzw. popping). Powstaje on w wyniku procesu ekspandowania, w którym nasiona amarantusa zostają poddane obróbce cieplnej i ciśnieniowej, a w rezultacie której stają się miękkie i znacznie lżejsze. Popping z amanarantusa wyglądem przypomina więc popcorn. Taki produkt jest od razu gotowy do spożycia i nie wymaga obróbki termicznej przed zjedzeniem.  

Amarantus – właściwości zdrowotne 

Za sprawą wysokiej wartości odżywczej amarantus cieszy się szerokim działaniem terapeutycznym. Oprócz wspomnianych wcześniej białek jest także źródłem kwasu linolowego, oleinowego, palmitynowego oraz stearynowego. Ponadto dostarcza sporych ilości błonnika pokarmowego. Znaleźć w nim możemy także magnez, potas, cynk, żelazo oraz witaminy z grupy B, witaminę E oraz niacynę.

Wybrani specjaliści uważają przykładowo, że amarantus odznacza się korzystnym działaniem wobec za wysokiego poziomu glukozy we krwi. Ponadto miałby działać przeciwdrobnoustrojowo oraz obniżająco na poziom stresu oksydacyjnego. Eksperci twierdzą także, iż sięganie po ziarna amarantusa pozwala poprawić profil lipidowy – zarówno w obrębie frakcji LDL (tzw. zły cholesterol), HDL (tzw. dobry cholesterol), jak i triglicerydów.  

Przykładowe przepisy z amarantusem 

Amarantus jest rośliną, po którą powinny sięgać nie tylko osoby będące na diecie bezglutenowej, ale i również każdy chcący zdrowo urozmaicić swoje codzienne menu. Świetnie sprawdzi się w kuchni jako dodatek, jak również cała baza głównego dania. Oto przykładowe przepisy z amarantusem:

Batoniki z amarantusem, żurawiną i figami 

Migdały drobno posiekaj i przypraż na suchej patelni. Dorzuć płatki owsiane, sezam, drobno posiekane figi oraz żurawinę, a na końcu dodaj popping z amarantusa i podpraż jeszcze przez kilka minut. Całość zalej niewielką ilością roztopionego oleju kokosowego i miodu. Blaszkę wyłóż papierem do pieczenia i wlej zawartość patelni. Całość wyrównaj, wystudź i włóż do lodówki na około 1,5-2 godziny. Po tym czasie pokrój zestaloną masę na kilka mniejszych batoników.  

Pasztet warzywny z amarantusem i soczewicą 

Soczewicę i amarantus ugotuj w osobnych garnkach według instrukcji na opakowaniu. Marchewkę, cukinię i brokuł obierz i również ugotuj. Następnie włóż wszystko do jednej miski i zblenduj. Dodaj jajka, czosnek, mąkę pełnoziarnistą, dowolną, pokrojoną zieleninę, sól, pieprz i całość wymieszaj. Blachę wyłóż papierem do pieczenia i wlej zawartość miski. Piecz w piekarniku nastawionym na 180 stopni przez około 1 godzinę. 

Sałatka z amarantusem, kurczakiem i sosem miętowym 

Amarantus ugotuj zgodnie z instrukcją załączoną na opakowaniu. Kurczaka pokrój na dłuższe paski, przypraw ulubionymi dodatkami i grilluj na patelni bez dodatku tłuszczu. Na talerzu rozłóż pokrojone plasterki ogórka, kawałki awokado, paski papryki i plasterki rzodkiewki. Na wierzchu ułóż przygotowanego kurczaka, posyp ugotowaną kaszą oraz posiekaną, świeżą miętą. Na końcu zblenduj jogurt naturalny z koperkiem, miętą, czosnkiem, solą i pieprzem. Sałatkę polej sosem tuż przed podaniem.