Pracoholik w pracy przysypany robotą
Weronika Grzywna

Pracoholizm – jak sobie z nim radzić?

Pracoholizm to poważny problem społeczny, który jest coraz powszechniejszy. Warto rozpoznawać u siebie symptomy tego zaburzenia i walczyć o to, aby praca nie była na pierwszym miejscu i nie zdominowała całej reszty życia.

Zostajemy coraz dłużej w pracy, zabieramy obowiązki zawodowe do domu, nie potrafimy oddelegować zadań współpracownikom – to tylko niektóre objawy, które mogą świadczyć o uzależnieniu od pracy. Obecne tempo życia sprawia, że coraz więcej osób zmaga się z pracoholizmem. W 2022 roku oszacowano bowiem, że pracoholizm dotyka aż 5 proc. populacji na całym świecie.

Jakie są objawy pracoholizmu?

Pracoholizm, nazywany już chorobą cywilizacyjną, to stan psychiczny, który charakteryzuje się wewnętrznym przymusem wykonywania pracy. Dla osoby uzależnionej od pracy staje się ona naczelną i jednocześnie najważniejszą wartością w życiu. Objawy pracoholizmu to również m.in.:

  • pochłonięcie pracą,
  • niechęć do pracy w grupie,
  • samodzielne wykonywanie wszystkich obowiązków zawodowych,
  • nieustanne rozmowy o pracy, brak innych tematów,
  • regularne zostawanie w pracy po godzinach i/lub zabieranie pracy do domu,
  • brak umiejętności odpoczynku,
  • życie w ciągłym stresie,
  • brak czasu dla rodziny lub/i na realizowanie swoich zainteresowań,
  • problemy ze snem.

W literaturze naukowej wyróżniamy także 3 etapy pracoholizmu:

  1. Faza wstępna  pracoholik ciągle myśli o pracy i stopniowo przestaje znajdować czas na życie osobiste. Na tym etapie pojawiają się już objawy somatyczne, takie jak bóle głowy.
  2. Faza krytyczna  w tej fazie pracoholik zaczyna mieć problemy ze snem, cierpi na stany lękowe, ma obniżone samopoczucie i doświadcza problemów z koncentracją. Jednocześnie pracoholik zaczyna zaniedbywać swoich bliskich.
  3. Faza chroniczna – osoba uzależniona od pracy skupia się wyłącznie na wykonywaniu obowiązków zawodowych. Tej fazie towarzyszy wycieńczenie psychiczne i fizyczne. Wówczas mogą pojawić się zaburzenia psychiczne, takie jak depresja, czy też problemy zdrowotne, np. zawał serca.
Dowiedz się, czym jest perfekcjonizm – wejdź na DOZ.pl

Jakie są przyczyny pracoholizmu?

Pracoholizm może dotknąć każdego niezależnie od wieku, płci oraz zawodu. Na rozwój pracoholizmu wpływ ma wiele czynników: społeczne, psychologiczne i osobowościowe oraz wzorce rodzinne. Wśród przyczyn pracoholizmu wymienia się przede wszystkim charakter rynku pracy, a więc wymaganie od pracowników uzyskania jak najlepszych wyników, pracę pod presją oraz brak popularyzowania idei work-life balance.

Na rozwój pracoholizmu bardziej narażone są również osoby, które mają skłonność do perfekcjonizmu oraz zachowań obsesyjno-kompulsywnych. Uzależnienie od pracy często dotyczy także osób neurotycznych, które mają niskie poczucie własnej wartości, niską samooceną oraz nie potrafią radzić sobie z codziennymi problemami. Co więcej, pracoholizm może być również sposobem na ucieczkę od codzienności. Nadmierne zaangażowanie w pracę może bowiem pozornie oddziaływać na samoocenę i poczucie własnej wartości danej osoby.

Polecane dla Ciebie

Czy pracoholizm to choroba psychiczna?

W literaturze naukowej pracoholizm definiowany jest jako rodzaj uzależnienia behawioralnego, a więc jest on takim samym uzależnieniem jak alkoholizm czy uzależnienie od innych substancji psychoaktywnych. Pracoholizm nie jest jednak nazywany chorobą psychiczną, a stanem, w którym osoba uzależniona odczuwa nieuzasadnioną i silną presję do wykonywania obowiązków zawodowych.

Pracoholizm – diagnostyka. Jak sprawdzić, czy ktoś jest pracoholikiem?

Nie istnieje żaden test na pracoholizm, który możemy samodzielnie wykonać i tym samym otrzymać rzetelną diagnozę. Jeżeli podejrzewamy u siebie lub u bliskiej osoby uzależnienie od pracy, możemy jednak odpowiedzieć sobie na kilka pytań:

  1. Czy w ostatnim czasie odczuwasz silny przymus wykonywania pracy?
  2. Czy masz wrażenie, że pracujesz dużo i jednocześnie nie odczuwasz satysfakcji z pracy?
  3. Czy w ostatnim czasie masz problemy ze snem?
  4. Czy w ostatnim czasie nieustannie myślisz o pracy?
  5. Czy praca jest zajęciem, o którym rozmawiasz najczęściej?

Jeżeli na większość pytań, Twoja odpowiedź brzmi „tak”, wówczas warto zgłosić się do specjalisty, np. psychologa lub psychoterapeuty. Specjalista na podstawie szczegółowego wywiadu oraz narzędzi psychologicznych, np. testów, przeprowadzi diagnostykę pracoholizmu i zaproponuje dalszą ścieżkę postępowania.

Jakie są choroby cywilizacyjne? Sprawdź na DOZ.pl

Czy pracoholizm się leczy? Jak walczyć z pracoholizmem?

Pracoholizm, jak każde inne zaburzenie psychiczne, niesie za sobą negatywne konsekwencje. Skutki pracoholizmu to przede wszystkim problemy ze snem, życie pod ciągłą presją i w nieustannym stresie oraz gorsze samopoczucie. Objawy te bezpośrednio mogą predysponować do rozwoju innych problemów zdrowotnych, takich jak zaburzenia lękowe, depresja, wyczerpanie fizyczne, zawały serca czy zaburzenia koncentracji. Pracoholizm wpływa dodatkowo na pogorszenie relacji z bliskimi, co bezpośrednio przekłada się na niższą jakość życia.

W związku z tym, że pracoholizm niesie za sobą wiele negatywnych skutków, jak najbardziej powinien on zostać poddany leczeniu. Najczęściej w leczeniu pracoholizmu wykorzystywana jest psychoterapia poznawczo-behawioralna, która polega m.in. na przeorganizowaniu czasu i stworzeniu szczegółowego planu dnia, w którym pracoholik przestaje na pierwszym miejscu stawiać pracę. Terapia pracoholizmu będzie także polegać na nauce stawiania sobie granic i ich przestrzegania. Duże znaczenie ma też psychoedukacja zarówno pracoholika, jak i jego bliskich, która pozwala poznać mechanizmy uzależnienia.

  1. Dudek, B. (2008). Pracoholizm – szkodliwy skutek nadmiernego zaangażowania w pracę, „Medycyna Pracy” 59(3), 247-254.
  2. Golińska, L. (2010). Pracoholizm – istota, konsekwencje i uwarunkowania, „Folia Psychologica” 14, 97-107.
  3. Malinowska, D., Staszczyk, S., Tokarz, A. (2015). Pracoholizm: wskazania dotyczące diagnozy oraz przegląd działań interwencyjnych, „Medycyna Pracy” 66(1), 71-83.
  4. Malinowska, D. (2014). Pracoholizm: Zjawisko wielowymiarowe, Kraków.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Tłusty Czwartek na zdrowo. Co zamiast pączków?

    Pączek średniej wielkości dostarcza ok. 300 kalorii. W Tłusty Czwartek najczęściej zjadamy więcej niż jeden, często przy tej okazji kosztujemy również popularnych faworków, co w sumie daje bardzo dużą ilość dostarczanych kalorii. Niestety po zjedzeniu tłustych pączków możemy odczuwać nieprzyjemną zgagę lub niestrawność.

  • W Tłusty Czwartek nie zapomnij o zdrowiu

    Zjedzenie przynajmniej pączka w Tłusty Czwartek ma gwarantować pomyślność przez cały nadchodzący rok. W imię tradycji i zdrowia z ich liczbą lepiej nie przesadzać, bo obżarstwo nie przysporzy nam szczęścia, a tylko problemów z wątrobą bądź trzustką.

  • ABC biegania. Od czego zacząć przygodę z bieganiem?

    Bieganie wyszczupla sylwetkę, wzmacnia mięśnie, pozwala na trening w zasadzie w każdych warunkach i okolicznościach. Można biegać zarówno na siłowni (na bieżni), jak i pod gołym niebem. Na początku bieganie wymaga chwili przygotowania i dostosowania swojego organizmu do nowych warunków, jednak w miarę zdobywania doświadczenia i wiedzy staje się codziennym nawykiem. Od czego zacząć, aby nie zrobić sobie krzywdy?

  • Dlaczego warto biegać? Korzyści wynikające z treningów biegowych

    Do zalet biegania, poprawiających nasze zdrowie i możliwości fizyczne, chyba nie trzeba nikogo przekonywać. Regularnie wykonywana aktywność fizyczna przyczynia się do poprawy parametrów krwi, obniżenia odkładającego się w naczyniach cholesterolu, uregulowania glikemii i uwrażliwienia tkanek na insulinę. Zapobiega to rozwijaniu się chorób, takich jak cukrzyca, miażdżyca tętnic, choroby serca i układu krążenia. Jeśli należysz do osób, które bardziej niż zasadę „lepiej zapobiegać niż leczyć” cenią efektywność w pracy – tutaj również bieganie może okazać się czynnikiem wpływającym na Twoje lepsze wyniki. Dlaczego warto uwzględnić biegową terapię antystresową w naszym planie dnia?

  • Blue Monday – co to jest? Kiedy wypada? Czy Blue Monday to mit?

    Blue Monday to termin określający najbardziej depresyjny dzień w roku. Według wyliczeń twórcy tej teorii przypada on na trzeci poniedziałek stycznia. To właśnie w tym dniu we wszystkich mediach słyszymy o niebieskim poniedziałku. Wiele osób zastanawia się wówczas, ile jest prawdy w teorii Blue Monday.

  • Posiłek potreningowy – czy trzeba go jeść? Co najlepiej jeść po treningu?

    Posiłek potreningowy to jedzenie, które zazwyczaj jest spożywane po to, aby zapewnić organizmowi odpowiednie zasoby energetyczne i składniki odżywcze do prawidłowej regeneracji i rozwoju mięśni. Mogą to być na przykład jogurty, batony energetyczne lub specjalne suplementy diety. Co jeść po treningu na masę, a co podczas redukcji? Kto powinien uzupełniać „węgle” w trakcie treningu?  

  • Nunchi – na czym polega koreański przepis na relacje międzyludzkie?

    Czym jest tajemnicze nunchi – element koreańskiej kultury, który ma zapewnić zdrowe relacje międzyludzkie, a co za tym idzie również dobrostan psychiczny. Czy taka strategia ma szansę sprawdzić się także w Polsce?  

  • Jak się przygotować do maratonu?

    Przygotowania do maratonu należy rozpocząć jak najwcześniej. Specjaliści zalecają, aby stopniowo zwiększać dystans treningów biegowych. Poprawę wydolności organizmu można uzyskać również poprzez inne formy aktywności – pływanie czy jazdę na rowerze. W czasie treningów ważna jest także regeneracja i wykonywanie przerw w cyklach ćwiczeń. Dostępnych jest szereg zabiegów sprzyjających regeneracji powysiłkowej, np. pole magnetyczne i masaż pneumatyczny.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij