Nowy lek dla chorych na łysienie plackowate

Łysienie plackowate to bardzo niekomfortowa choroba dla pacjentów. Na szczęście najnowsze badania naukowców dowodzą, że jest szansa na wprowadzenie do powszechnego stosowania pierwszego, ogólnoustrojowego leku na tę chorobę.

Nowa nadzieja na pacjentów zmagających się z łysieniem plackowatym. W Stanach Zjednoczonych zatwierdzono pierwszy lek do ogólnoustrojowego leczenia tego schorzenia. Czy jest on bezpieczny? W jaki sposób zbadano jego skuteczność?

Pierwszy lek ogólnoustrojowy na łysienie plackowate

Niedawno amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (Food and Drug Administration) zatwierdziła do stosowania tabletki doustne zawierające substancję o nazwie baricytynib do leczenia dorosłych pacjentów z ciężkim łysieniem plackowatym. Jest to pierwszy specyfik, który umożliwia leczenie systemowe tego schorzenia, a nie wyłącznie miejscowe, jak miało to miejsce do tej pory.

Baricytynib to wybiórczy i odwracalny inhibitor kinaz JAK1 i JAK2 – kinazy janusowe (JAK, ang. Janus-activated kinases) to enzymy biorące udział w wewnątrzkomórkowym przekazywaniu sygnału; gdy działają nieprawidłowo, są przyczyną chorób zapalnych. Do tej pory omawiana substancja była stosowana w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS), gdy terapia lekami modyfikującymi przebieg choroby była nieskuteczna lub źle tolerowana przez danego pacjenta oraz atopowego zapalenia skóry (AZS) o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego u osób dorosłych. Baricytynib może być także stosowany do szpitalnego leczenia COVID-19.

Jakie są przyczyny łysienia plackowatego?

Łysienie plackowate (alopecia areata, AA) to choroba autoimmunologiczna, w której przebiegu organizm niszczy własne mieszki włosowe, powodując nadmierne wypadanie włosów. Według statystyk zmaga się z nią 0,1–0,2% populacji (stanowi ona około 2% wszystkich dermatoz), ma charakter odwracalny. Schorzenie występuje zarówno u dzieci, jak i u dorosłych, z podobną częstotliwością u kobiet oraz u mężczyzn. Najczęściej łysienie dotyczy skóry głowy, rzadziej brody, a nawet całego ciała.

Leczenie łysienia plackowatego jest skomplikowane, ponieważ przebieg choroby jest trudny do przewidzenia, a jej etiologia jest wieloczynnikowa, są to m.in. czynniki genetyczne, zaburzenia hormonalne, zaburzenia emocjonalne i psychiczne, wewnątrzustrojowe ogniska zakażenia. W leczeniu najczęściej stosuje się podawane miejscowo glikokortykosteroidy oraz stymulujący mieszki włosowe minoksydyl. Niekiedy dermatolog decyduje się na włączenie doustnych sterydów lub cyklosporyny A – terapia jest ustalana indywidualnie dla każdego pacjenta.

Skuteczność baricytynibu w leczeniu AA

Skuteczność i bezpieczeństwo preparatu zatwierdzonego przez FDA do leczenia łysienia plackowatego badano w dwóch randomizowanych, podwójnie zaślepionych, kontrolowanych placebo badaniach z udziałem pacjentów z co najmniej 50% wypadaniem włosów na skórze głowy od ponad sześciu miesięcy, mierzonym za pomocą specjalnego narzędzia o nazwie Alopecia Tool. Badani codziennie otrzymywali placebo – 2 lub 4 mg baricytynibu. Oceniając skuteczność leku, uwzględniono odsetek pacjentów, którzy po 36 tygodniach leczenia osiągnęli co najmniej 80% pokrycie skóry głowy owłosieniem.

Najczęściej występujące skutki uboczne stosowania leku zawierającego opisywaną substancję to m.in.: infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych, hipercholesterolemia, bóle głowy, trądzik, zapalenie błony śluzowej żołądka i jelit, zakażenia dróg moczowych, podwyższenie prób wątrobowych (ALT, AST, ALP, BIL, GGTP), zapalenie mieszków włosowych. Baricytynibu nie powinno się stosować w skojarzeniu z innymi inhibitorami JAK, lekami immunosupresyjnymi (m.in. z cyklosporyną) czy też immunomodulatorami.