Szczepienia dzieci po przebytym PIMS – najnowsze rekomendacje

Udało się wypracować jednoznaczne stanowisko Polskiego Towarzystwa Wakcynologicznego i Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, które dotyczy bezpieczeństwa szczepień dzieci, u których zdiagnozowano PIMS po przechorowaniu COVID-19.

Co to jest PIMS?

PIMS (ang. Paediatric Inflammatory Multisystem Syndrome) to wieloukładowy zespół zapalny związany z COVID-19. Występuje najczęściej po około 4 tygodniach od wystąpienia zakażenia, niezależnie od tego, czy przebiegało ono bezobjawowo czy też z wystąpieniem objawów. Powikłanie dotyka wielu narządów, doprowadzając do stanu zapalnego. Dzieci, u których zdiagnozowano PIMS, w wielu przypadkach wymagały hospitalizacji (często w warunkach intensywnej opieki medycznej) oraz wdrożenia leczenia z wykorzystaniem leków immunomodulujących.

Kalendarz szczepień a PIMS

Dotychczas nie istniały jednoznaczne, uniwersalne rekomendacje dotyczące szczepień profilaktycznych dzieci, u których zdiagnozowano PIMS. W ostatnich dniach Polskie Towarzystwo Wakcynologii i Polskie Towarzystwo Pediatryczne wydało jednak oświadczenie, w którym zawarto stanowisko dotyczące tego tematu.

PIMS a szczepienie na COVID-19

Członkowie stowarzyszeń rekomendują szczepienia ochronne dzieci i młodzieży przeciwko COVID-19 jako skuteczny sposób zapobiegania zarówno ciężkiemu przebiegowi zakażenia wirusem SARS CoV-2, jak i wystąpienia powikłań po infekcji w postaci wieloukładowego zespołu zapalnego związanego z koronawirusową infekcją PIMS. Eksperci podkreślają, że szczepionka zmniejsza ryzyko wystąpienia PIMS wśród populacji ogólnej, ale także wśród tych pacjentów, którzy przeszli takie powikłanie po zakażeniu koronawirusem. Szczepionkę przeciw COVID-19 można podawać pacjentowi równolegle z innymi szczepieniami. Należy jedynie pamiętać, aby iniekcja odbyła się w oddzielnym miejscu. Nie ma znaczenia, czy poda się ją przed, czy też po innych szczepieniach.

Kalendarz szczepień po PIMS

Członkowie PTW i PTP uważają, że przebycie PIMS w większości przypadków nie odgrywa znaczącej roli w dalszym planowaniu szczepień ochronnych wynikających z kalendarza szczepień. Podkreślają jednak, że ze względu na stosowanie leczenia wskazane jest indywidualne podejście do programu szczepień ochronnych.

Jeśli pacjent, u którego zdiagnozowano PIMS, był leczony:

• immunoglobulinami (2,0 g/kg m.c. lub 100,0 g dla dzieci o masie ciała > 50 kg) należy odroczyć o 11 miesięcy szczepienie przeciwko odrze (w Polsce występuje w formie skojarzonej, trzywalentnej – szczepionka MMR na odrę, świnkę i różyczkę) oraz ospie wietrznej;
• glikokortykosteroidami (GKS) – nie ma przeciwwskazań do podania szczepionek inaktywowanych, czyli nieżywych, takich jak m.in. na błonicę, tężec, krztusiec – DTP, Hib, WZW B, WZW A, HPV, IPV, pneumokoki, meningokoki grupa A, B, C, W, Y. Należy jednak pamiętać, że leczenie z wykorzystaniem immunosupresantów może obniżyć skuteczność stosowanych szczepień. Z tego też powodu leczenie glikokortykosteroidami  w dawkach immunosupresyjnych stanowi czasowe przeciwwskazanie do stosowania szczepień z wykorzystaniem żywych, atenuowanych drobnoustrojów, np. przeciwko gruźlicy, ospie wietrznej, MMR, biegunce rotawirusowej.
• kwasem acetylosalicylowym (ASA) – nie ma przeciwwskazań do wykonania szczepień ochronnych, niemniej biorąc pod uwagę ryzyko wystąpienia zespołu Rey’a zaleca się, aby szczepionka przeciwko grypie miała formę inaktywowaną lub atenuowaną (jeśli nie istnieją przeciwwskazania, jak np. stosowanie GKS).