Hipokinezja – jakie są skutki braku aktywności fizycznej?

Hipokinezja – czym jest?

Mianem hipokinezji określa się zubożenie ruchów. Precyzyjniej można powiedzieć, że wówczas mamy do czynienia z wyraźnie zmniejszoną aktywnością fizyczną lub nawet jej brakiem. Jest to rodzaj zaburzenia ruchu. Przeciwieństwem hipokinezji jest hiperkinezja. Bardzo często zubożenie ruchowe jest utożsamiane z chorobą Parkinsona.  

Aktywność fizyczna a zdrowie organizmu

Dowiedziono naukowo korzystnego wpływu wysiłku fizycznego na organizm człowieka. Regularna, ukierunkowana aktywność fizyczna sprzyja utrzymaniu dobrostanu fizycznego i psychicznego, co z kolei jest niezbędne, aby utrzymać odpowiednią jakość życia. Bradykinezja (powolny ruch) i akinezja (trudność z zapoczątkowaniem ruchu) generują negatywne skutki zdrowotne w postaci spadku wydolności i upośledzenia pracy narządów wewnętrznych. Po dłuższym unieruchomieniu dochodzi też do niekorzystnych zmian w układzie kostnym w postaci osłabienia struktury kości.

Przyczyny hipokinezji

Zmniejszenie aktywności ruchowej powoduje także obniżenie poziomu dopaminy. Ważnego neuroprzekaźnika, który umożliwia przepływ informacji pomiędzy neuronami. Odgrywa także bardzo ważną rolę w funkcjach ruchowych.

Poza tym bardzo wiele mówi się o przebytych kontuzjach i urazach narządu ruchu, stosowaniu niektórych leków upośledzających działanie dopaminy, nowotworach, chorobach układu ruchu i układu nerwowego (choroba Parkinsona) czy zatruciu toksynami (np. metanol).

Objawy hipokinezji

Objawy hipokinezji mogą wystąpić przy każdym ruchu ciała. Ponadto mogą obejmować całe ciało, jedną stroną lub wybraną część ciała. Bradykinezja i hipokinezja sprawiają, że ruchy stają się coraz wolniejsze w miarę ich wykonywania. Najczęściej opisuje się:

• sztywność kończyn podczas chodu (sprawia to, że pojawia się trudność w poruszaniu stopami. Może występować na krótkich dystansach i prowadzić do groźnych upadków),
• spowolnienie tempa chodu oraz zmniejszenie długości kroku,
• zubożenie mimiki twarzy (staje się ona maskowata, wyraźnie zredukowana),
• mikrografia (zmniejszenie wielkości pisanych liter, ciasne, zmniejszające się z czasem pismo).

Skutki hipokinezji

Wśród najgroźniejszych konsekwencji wymienia się odkładanie złogów cholesterolu w naczyniach krwionośnych, co wiąże się z ryzykiem zawału mięśnia sercowego. Do tego dochodzi często zbyt wysoki poziom cukru we krwi, przyrost tkanki tłuszczowej. Stopniowe zmniejszanie gęstości tkanki kostnej może doprowadzić do osteoporozy. A to z kolei zwiększa prawdopodobieństwo pojawiania się złamań nawet przy drobnych upadkach czy kontuzjach. Zaleganie mas kałowych, wzdęcia, zaparcia również należą do niepokojących objawów. Długotrwałe utrzymywanie się takiego stanu może zwiększać ryzyko zachorowania na raka jelita grubego. Występują zaniki mięśniowe i osłabienie układu oddechowego.

Jak zapobiegać hipokinezji?

Skutki hipokinezji można ograniczyć, jeśli tylko podstawowa przyczyna jaką może być choroba jest uleczalna. Niektóre modyfikacje stylu życia mogą pomóc złagodzić objawy już występującego zubożenia ruchowego lub zapobiegać powstawaniu jej symptomów w przyszłości. Takim rozwiązaniem są ćwiczenia. Ich wykonywanie wpływa nie tylko na poprawę parametrów związanych z równowagą, zwiększeniem siły i elastyczności mięśni, ale także przyczyniają się do poprawy nastroju.

Chcąc nie dopuścić do zjawisk, jakimi są hipokinezja i związana z nią hipograwia (osłabienie sił ciążenia działających na organizm), ważna jest też dieta. Zaleca się spożywanie pokarmów bogatych w błonnik, kwasy tłuszczowe omega-3. Istotne jest systematyczne nawadnianie i spożywanie dużej ilości warzyw, owoców bogatych w witaminy i składniki mineralne. Bardzo ważne jest również zaszczepienie właściwych zachowań już u dzieci. Ułatwi to kształtowanie nawyków, które będą sprawiały, że atrakcyjniejsze będzie aktywne spędzanie czasu. Pomoże w odnalezieniu pasji i zamiłowania do sportów, ukształtuje charakter. Zbilansowana, zdrowa dieta również umożliwi zachowanie dobrej kondycji i zdecydowanie przyczyni się do zapobiegania hipokinezji.