Osteofity stawu kolanowego
Mateusz Burak

Osteofity – przyczyny, objawy, leczenie narośli kostnych

Osteofity to narośla kostne przybierające postać haczyków bądź kolców, które powstają w miejscach narażonych na przeciążenia, mikrourazy czy stany zapalne. Nie są one samodzielną jednostką chorobową, a towarzyszą, jako jeden z objawów, takim schorzeniom, jak zwyrodnienia stawów, choroby reumatyczne, wady postawy czy złamania kompresyjne. Jak rozpoznaje się osteofity?

Czym są osteofity? Dlaczego powstają?

Osteofity to wyrośla, grudki kostne. Powstają najczęściej w okolicy kręgosłupa oraz połączeń stawowych, tworzą się przede wszystkim w okolicy stawów dotkniętych chorobą zwyrodnieniową. Osteofity powodują dolegliwości bólowe oraz problemy ze sprawnym funkcjonowaniem.

Narośla kostne mogą w zasadzie występować w obrębie każdej kości, ale do typowych lokalizacji należą: struktury kostne szyi, ramienia, staw kolanowy, odcinek lędźwiowy kręgosłupa, stawy krzyżowo-biodrowe, kości stóp oraz rąk. Gołym okiem są niewidoczne – można je zaobserwować na obrazie rentgenowskim. Mogą przybierać różny kształt, zazwyczaj przypominają wosk ściekający ze świecy.

Objawy osteofitów

Nie zawsze należy się spodziewać, że osteofity kości będą wywoływać objawy, w niektórych przypadkach nie powodują one żadnych dolegliwości bólowych. W sytuacji, gdy występują one w okolicy połączeń stawowych odcinka szyjnego, piersiowego, dolnej części pleców, a ich rozmiary i lokalizacja są niekorzystne, pojawiają się symptomy w postaci:

  • nerwobóli wywołanych uciskiem, kompresją na struktury nerwowe,
  • drętwienia, mrowienia kończyn,
  • dolegliwości bólowych nasilających się podczas ruchu,
  • ograniczenia zakresu ruchomości w zajętych stawach,
  • zmniejszenia siły mięśniowej,
  • lokalnych dysfunkcji w postaci kontuzji ścięgien, mięśni i więzadeł.

Do najczęściej występujących urazów z udziałem narośli kostnych należą: dysfunkcja stożka rotatorów, zapalenie stawów kolanowych, zapalenie stawów biodrowych. Do wyjątkowo uciążliwych sytuacji mogą należeć osteofity palucha. Takie zmiany są bolesne i generują dolegliwości praktycznie podczas każdego kroku. Chód staje się wyjątkowo trudny, a poruszanie w zmienionych warunkach jest wyzwaniem.

Osteofity w obrębie kręgosłupa

Osteofity w obrębie kręgosłupa przybierają kształt dziobów papuzich lub ściekającej stearyny. Najczęściej osteofity powstają na krawędziach trzonów oraz w miejscach o największej mobilności.

Mogą generować silny ból oraz inne nieprzyjemne dolegliwości. Upośledzają zakres ruchu i w zasadzie nie ma możliwości ich przyczynowego leczenia zachowawczego. W zaawansowanych przypadkach stosuje się interwencje chirurgiczne. 

Osteofity w obrębie stawu biodrowego i krzyżowo-biodrowego

Narośla kostne na stawach to także bardzo częste zjawisko towarzyszące chorobom zwyrodnieniowym. Staw biodrowy, a w zasadzie jego chrzęstno-kostna granica, to miejsce powstawania osteofitów. Taki stan towarzyszy zwykle koksartrozie, czyli chorobie zwyrodnieniowej stawu biodrowego. Dodatkowymi objawami tego schorzenia są także: ograniczenia zakresu ruchomości, a w szczególności rotacji oraz osłabienie siły mięśniowej i dolegliwości bólowe biodra.

Osteofity w obrębie stawu kolanowego

Równie częstą lokalizacją osteofitów jest staw kolanowy, a gonartroza dodatkowo sprzyja ich powstawaniu. Widoczne zwężenie szpary stawowej, zmiany degeneracyjne wywołane długotrwałym obciążeniem, nawarstwiającymi się mikrourazami sprzyjają opisywanej osteofitozie. W rezultacie dochodzi do upośledzenia wykonywania czynności, takich jak szybkie, dynamiczne zmiany pozycji, wchodzenie i schodzenie po schodach. Następuje pogorszenie jakości chodu. 

Osteofity w obrębie stawów dłoni i palców (guzki Heberdena i Boucharda)

Osteofity rąk towarzyszą chorobom zwyrodnieniowym. Te zlokalizowane w stawach międzypaliczkowych dalszych określa się mianem guzków Heberdena, wyrośla w obrębie stawów międzypaliczkowych bliższych to guzki Boucharda. W obu przypadkach materiałem budulcowym tych patologicznych narośli są tkanka chrzęstna w połączeniu z tkanką kostną. Poza pojawiającymi się odczynami zapalnymi w okresach zaostrzeń choroby, można spodziewać się także ograniczenia zakresu ruchomości oraz dużych deformacji powodujących defekt estetyczny. 

Powiązane produkty

Osteofity – leczenie i rehabilitacja

Czy osteofity to nowotwór? Nie są to zmiany nowotworowe i nie podlegają takiemu procesowi. Z pomocą badań obrazowych można to zróżnicować. Leczenie w zasadzie sprowadza się do podawania farmaceutyków opóźniających postęp schorzenia i zmniejszających odczyn zapalny. Zaleca się zmniejszenie eksploatacji elementu narządu ruchu, w obrębie którego występuje osteofitoza. Miejscowo stosuje się także maści i żele łagodzące. W przypadku dużej uporczywości i narastania zmian jedynym sposobem jest operacja chirurgiczna, która pomaga usunąć wyrośla z powierzchni kostnych.

Rehabilitację w przypadku osteofitozy cechuje działanie objawowe, nie istnieje interwencja, która mogłaby wpłynąć bezpośrednio na rozmiary osteofitów. Stosuje się zabiegi o działaniu przeciwzapalnym i opóźniającym postęp niekorzystnych zmian. Wśród nich można wyróżnić procedury wykorzystujące ciekły azot, światło laserowe, elektroterapię, ultradźwięki. Rekomendowane są ćwiczenia i aktywności, których zadaniem jest odciążenie i poprawa mobilności segmentów ciała objętych dysfunkcją. 

Osteofity – profilaktyka

W celach profilaktycznych zaleca się zaprzestanie spożycia alkoholu i palenia wyrobów tytoniowych. Ważne jest, aby stosować odpowiednio zbilansowaną dietę, która pozwoli utrzymać masę ciała na odpowiednim poziomie. Należy unikać nadmiernego obciążania stawów, przeciążeń podczas pracy, kontuzji i urazów sportowych. Takie sytuacje sprzyjają przedwczesnej eksploatacji narządu ruchu oraz pojawianiu się zmian zwyrodnieniowych oraz osteofitów.

Regularne uprawianie rekreacji w postaci chodzenia z kijkami czy pływania będą sprzyjały odciążaniu kręgosłupa oraz połączeń stawowych. Wśród domowych sposobów wyróżnia się stosowanie ziół na osteofity, np. naparu z jeżówki o działaniu przeciwzapalnym. Przygotowując potrawy, warto uwzględnić dużą ilość kurkumy. Według badań ona również posiada korzystne właściwości zdrowotne. 

  1. Markhardt B. K., Chang E. Y., Hypointense signal lesions of the articular cartilage: a review of current concepts, „Clin Imaging” 2014, nr 38, s. 785–791.
  2. Roemer F. W., Guermazi A., Niu J. i in., Prevalence of magnetic resonance imaging-defined atrophic and hypertrophic phenotypes of knee osteoarthritis in a population-based cohort, „Arthritis Rheum” 2012, nr 64, s. 429–437.
  3. Liu Y., Hou R., Yin R., Yin W., Correlation of bone morphogenetic protein-2 levels in serum and synovial fluid with disease severity of knee osteoarthritis, „Med Sci Monit” 2015, nr 21, s. 363–370.
  4. Lieberthal J., Sambamurthy N., Scanzello C. R., Inflammation in joint injury and post-traumatic osteoarthritis, „Osteoarthritis Cartilage” 2015, 23, s. 1825–1834.
  5. Katsuragi J., Sasho T., Yamaguchi S. i in., Hidden osteophyte formation on plain X-ray is the predictive factor for development of knee osteoarthritis after 48 months: data from the Osteoarthritis Initiative, „Osteoarthritis Cartilage” 2015, nr 23, s. 383–390.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zatrucie pokarmowe – jak sobie pomóc? Co jeść i pić?

    Zatrucie pokarmowe i wynikające z niego objawy potrafią być bardzo uciążliwe i mogą przysporzyć wielu niedogodności. Z tego względu warto wiedzieć, jak sobie z nimi radzić. Ile trwa zatrucie pokarmowe oraz jak mu zapobiegać?

  • Kaszel palacza – objawy, co na niego stosować?

    Kaszel palacza powstaje w wyniku podrażnienia górnych dróg oddechowych przez substancje zawarte w dymie tytoniowym. Nikotynizm prowadzi do szeregu zmian zachodzących w drzewie oskrzelowym, które są reakcją na przewlekłą ekspozycję układu oddechowego na substancje toksyczne. Samo palenie jest również czynnikiem ryzyka rozwoju innych chorób takich jak nowotwory układu oddechowego czy przewlekła obturacyjna choroba płuc.

  • Wszawica łonowa – jak z nią walczyć?

    Wszawicą (łac. Pediculosis) nazywamy zmiany skórne wywołane przez stawonogi – wszy ludzkie. Wyróżniamy wszawicę głowową, odzieżową i łonową. O ile głowowa dotyczy przede wszystkim dzieci (zarażenie ma miejsce w szkole i innych placówkach edukacyjnych), o tyle odmiana łonowa spotykana jest wśród dorosłych i występuje w okolicach intymnych. Charakteryzuje ją uporczywy świąd skóry, który występuje między innymi w okolicach wzgórka łonowego.

  • Choroby tropikalne – objawy, diagnostyka, szczepienia

    Choroby tropikalne pochodzą z rejonów charakteryzujących się klimatem sprzyjającym rozwojowi drobnych organizmów, czyli ciepłym i wilgotnym. W takich warunkach łatwo namnażają się zarówno chorobotwórcze bakterie, jak i wirusy. Szerzenie się chorób tropikalnych jest szczególnie łatwe w krajach o niskim poziomie higieny i słabych warunkach socjoekonomicznych. Przed wyjazdem warto sprawdzić, jakie choroby występują w rejonie świata, do którego się wybieramy.

  • Narkolepsja – czym jest? Objawy, przyczyny

    Narkolepsja dotyka głównie ludzi młodych w wieku 15-20 oraz 30-35 lat, a napady snu w ciągu dnia z reguły występują pod wpływem silnych emocji: radości, lęku czy stresu. Leczeniem zajmują się psychiatrzy lub neurolodzy i polega ono głównie na łagodzeniu objawów. Wielu specjalistów twierdzi, że narkolepsja często jest błędnie diagnozowana przez fakt, że w obecnych czasach duża część zdrowego społeczeństwa skarży się na nadmierną senność w ciągu dnia – stąd wielkie znaczenie ma dogłębna diagnostyka i uświadamianie społeczeństwa na temat tego, czym jest narkolepsja.

  • Częste oddawanie moczu (częstomocz) – przyczyny, leczenie

    Częstomocz jest przykrym schorzeniem dotykającym zarówno mężczyzn, jak i kobiety najczęściej w podeszłym wieku, ale zdarzają się także przypadki dzieci i młodych dorosłych borykających się z tą dolegliwością. Częstomocz może się pojawić m.in. przy chorobach ginekologicznych, urologicznych, nefrologicznych, psychicznych czy nawet onkologicznych. Przez to, że wiąże się z przymusem patologicznie częstego oddawania moczu, może stać się udręką dla pacjentów i mieć negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie chorego w społeczeństwie. Mimo że nie zawsze jest oznaką poważnej choroby, to warto zwrócić się o pomoc do specjalisty, który pomoże rozwiązać ten problem.

  • Zespoły mielodysplastyczne (MDS) – objawy, przyczyny, leczenie

    DNA organizmów żywych – choć wspaniale zaprojektowane – jest bardzo podatne na działanie mutagennych czynników zewnętrznych. Narażenie na różnorodne substancje chemiczne (np. benzen), metale ciężkie, nawozy sztuczne, dym tytoniowy, promieniowanie jonizujące i fale X używane w radioterapii znacząco zwiększa ryzyko uszkodzenia materiału genetycznego i zachorowania na nowotwór. W obecnych czasach unikanie czynników mutagennych jest praktycznie niemożliwe, toteż odsetek chorych na zespoły mielodysplastyczne i inne choroby nowotworowe będzie niestety coraz większy.

  • Pacjenci z migreną przewlekłą skorzystają z nowoczesnej terapii

    Dzięki staraniom, które poczyniło Polskie Towarzystwo Bólów Głowy, pacjenci uzyskali dostęp do nowoczesnej terapii migreny przewlekłej z wykorzystaniem m.in. botoxu (toksyny botulinowej) i dwóch przeciwciał monoklonalnych (erenumab i fremanezumab). Leczenie tymi preparatami będzie refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Co trzeba zrobić i jakie warunki spełnić, aby wziąć udział w programie?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij