Osteofity stawu kolanowego
Mateusz Burak

Osteofity – przyczyny, objawy, leczenie narośli kostnych

Osteofity to narośla kostne przybierające postać haczyków bądź kolców, które powstają w miejscach narażonych na przeciążenia, mikrourazy czy stany zapalne. Nie są one samodzielną jednostką chorobową, a towarzyszą, jako jeden z objawów, takim schorzeniom, jak zwyrodnienia stawów, choroby reumatyczne, wady postawy czy złamania kompresyjne. Jak rozpoznaje się osteofity?

Czym są osteofity? Dlaczego powstają?

Osteofity to wyrośla, grudki kostne. Powstają najczęściej w okolicy kręgosłupa oraz połączeń stawowych, tworzą się przede wszystkim w okolicy stawów dotkniętych chorobą zwyrodnieniową. Osteofity powodują dolegliwości bólowe oraz problemy ze sprawnym funkcjonowaniem.

Narośla kostne mogą w zasadzie występować w obrębie każdej kości, ale do typowych lokalizacji należą: struktury kostne szyi, ramienia, staw kolanowy, odcinek lędźwiowy kręgosłupa, stawy krzyżowo-biodrowe, kości stóp oraz rąk. Gołym okiem są niewidoczne – można je zaobserwować na obrazie rentgenowskim. Mogą przybierać różny kształt, zazwyczaj przypominają wosk ściekający ze świecy.

Objawy osteofitów

Nie zawsze należy się spodziewać, że osteofity kości będą wywoływać objawy, w niektórych przypadkach nie powodują one żadnych dolegliwości bólowych. W sytuacji, gdy występują one w okolicy połączeń stawowych odcinka szyjnego, piersiowego, dolnej części pleców, a ich rozmiary i lokalizacja są niekorzystne, pojawiają się symptomy w postaci:

  • nerwobóli wywołanych uciskiem, kompresją na struktury nerwowe,
  • drętwienia, mrowienia kończyn,
  • dolegliwości bólowych nasilających się podczas ruchu,
  • ograniczenia zakresu ruchomości w zajętych stawach,
  • zmniejszenia siły mięśniowej,
  • lokalnych dysfunkcji w postaci kontuzji ścięgien, mięśni i więzadeł.

Do najczęściej występujących urazów z udziałem narośli kostnych należą: dysfunkcja stożka rotatorów, zapalenie stawów kolanowych, zapalenie stawów biodrowych. Do wyjątkowo uciążliwych sytuacji mogą należeć osteofity palucha. Takie zmiany są bolesne i generują dolegliwości praktycznie podczas każdego kroku. Chód staje się wyjątkowo trudny, a poruszanie w zmienionych warunkach jest wyzwaniem.

Osteofity w obrębie kręgosłupa

Osteofity w obrębie kręgosłupa przybierają kształt dziobów papuzich lub ściekającej stearyny. Najczęściej osteofity powstają na krawędziach trzonów oraz w miejscach o największej mobilności.

Mogą generować silny ból oraz inne nieprzyjemne dolegliwości. Upośledzają zakres ruchu i w zasadzie nie ma możliwości ich przyczynowego leczenia zachowawczego. W zaawansowanych przypadkach stosuje się interwencje chirurgiczne. 

Osteofity w obrębie stawu biodrowego i krzyżowo-biodrowego

Narośla kostne na stawach to także bardzo częste zjawisko towarzyszące chorobom zwyrodnieniowym. Staw biodrowy, a w zasadzie jego chrzęstno-kostna granica, to miejsce powstawania osteofitów. Taki stan towarzyszy zwykle koksartrozie, czyli chorobie zwyrodnieniowej stawu biodrowego. Dodatkowymi objawami tego schorzenia są także: ograniczenia zakresu ruchomości, a w szczególności rotacji oraz osłabienie siły mięśniowej i dolegliwości bólowe biodra.

Osteofity w obrębie stawu kolanowego

Równie częstą lokalizacją osteofitów jest staw kolanowy, a gonartroza dodatkowo sprzyja ich powstawaniu. Widoczne zwężenie szpary stawowej, zmiany degeneracyjne wywołane długotrwałym obciążeniem, nawarstwiającymi się mikrourazami sprzyjają opisywanej osteofitozie. W rezultacie dochodzi do upośledzenia wykonywania czynności, takich jak szybkie, dynamiczne zmiany pozycji, wchodzenie i schodzenie po schodach. Następuje pogorszenie jakości chodu. 

Osteofity w obrębie stawów dłoni i palców (guzki Heberdena i Boucharda)

Osteofity rąk towarzyszą chorobom zwyrodnieniowym. Te zlokalizowane w stawach międzypaliczkowych dalszych określa się mianem guzków Heberdena, wyrośla w obrębie stawów międzypaliczkowych bliższych to guzki Boucharda. W obu przypadkach materiałem budulcowym tych patologicznych narośli są tkanka chrzęstna w połączeniu z tkanką kostną. Poza pojawiającymi się odczynami zapalnymi w okresach zaostrzeń choroby, można spodziewać się także ograniczenia zakresu ruchomości oraz dużych deformacji powodujących defekt estetyczny. 

Powiązane produkty

Osteofity – leczenie i rehabilitacja

Czy osteofity to nowotwór? Nie są to zmiany nowotworowe i nie podlegają takiemu procesowi. Z pomocą badań obrazowych można to zróżnicować. Leczenie w zasadzie sprowadza się do podawania farmaceutyków opóźniających postęp schorzenia i zmniejszających odczyn zapalny. Zaleca się zmniejszenie eksploatacji elementu narządu ruchu, w obrębie którego występuje osteofitoza. Miejscowo stosuje się także maści i żele łagodzące. W przypadku dużej uporczywości i narastania zmian jedynym sposobem jest operacja chirurgiczna, która pomaga usunąć wyrośla z powierzchni kostnych.

Rehabilitację w przypadku osteofitozy cechuje działanie objawowe, nie istnieje interwencja, która mogłaby wpłynąć bezpośrednio na rozmiary osteofitów. Stosuje się zabiegi o działaniu przeciwzapalnym i opóźniającym postęp niekorzystnych zmian. Wśród nich można wyróżnić procedury wykorzystujące ciekły azot, światło laserowe, elektroterapię, ultradźwięki. Rekomendowane są ćwiczenia i aktywności, których zadaniem jest odciążenie i poprawa mobilności segmentów ciała objętych dysfunkcją. 

Osteofity – profilaktyka

W celach profilaktycznych zaleca się zaprzestanie spożycia alkoholu i palenia wyrobów tytoniowych. Ważne jest, aby stosować odpowiednio zbilansowaną dietę, która pozwoli utrzymać masę ciała na odpowiednim poziomie. Należy unikać nadmiernego obciążania stawów, przeciążeń podczas pracy, kontuzji i urazów sportowych. Takie sytuacje sprzyjają przedwczesnej eksploatacji narządu ruchu oraz pojawianiu się zmian zwyrodnieniowych oraz osteofitów.

Regularne uprawianie rekreacji w postaci chodzenia z kijkami czy pływania będą sprzyjały odciążaniu kręgosłupa oraz połączeń stawowych. Wśród domowych sposobów wyróżnia się stosowanie ziół na osteofity, np. naparu z jeżówki o działaniu przeciwzapalnym. Przygotowując potrawy, warto uwzględnić dużą ilość kurkumy. Według badań ona również posiada korzystne właściwości zdrowotne. 

  1. Markhardt B. K., Chang E. Y., Hypointense signal lesions of the articular cartilage: a review of current concepts, „Clin Imaging” 2014, nr 38, s. 785–791.
  2. Roemer F. W., Guermazi A., Niu J. i in., Prevalence of magnetic resonance imaging-defined atrophic and hypertrophic phenotypes of knee osteoarthritis in a population-based cohort, „Arthritis Rheum” 2012, nr 64, s. 429–437.
  3. Liu Y., Hou R., Yin R., Yin W., Correlation of bone morphogenetic protein-2 levels in serum and synovial fluid with disease severity of knee osteoarthritis, „Med Sci Monit” 2015, nr 21, s. 363–370.
  4. Lieberthal J., Sambamurthy N., Scanzello C. R., Inflammation in joint injury and post-traumatic osteoarthritis, „Osteoarthritis Cartilage” 2015, 23, s. 1825–1834.
  5. Katsuragi J., Sasho T., Yamaguchi S. i in., Hidden osteophyte formation on plain X-ray is the predictive factor for development of knee osteoarthritis after 48 months: data from the Osteoarthritis Initiative, „Osteoarthritis Cartilage” 2015, nr 23, s. 383–390.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Mykoplazma u dzieci i dorosłych – przyczyny, objawy, leczenie

    Mykoplazma to popularne określenie zakażenia wywołanego przez bakterię Mycoplasma pneumoniae, które dotyka głównie dzieci i młodzieży. Jego objawy dotyczą najczęściej górnych dróg oddechowych, ale infekcja może też mieć postać zapalenia płuc (mykoplazmatyczne zapalenie płuc).

  • Gradówka – co to jest i jak wygląda? Przyczyny, objawy, leczenie

    Gradówka jest jednym z najczęściej występujących schorzeń okulistycznych i dotyka osoby w różnym wieku. Jakie są przyczyny i objawy gradówki? Jakie mogą być konsekwencje dla zdrowia, jeśli nie jest odpowiednio leczona?

  • Grypa typu B – objawy, leczenie, możliwe powikłania

    Grypa typu B to sezonowa infekcja wirusowa, która często atakuje w miesiącach jesienno-zimowych. Charakteryzuje się nagłym początkiem, wysoką gorączką, bólem mięśni i osłabieniem, które mogą znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie. Chociaż większość przypadków przebiega łagodnie, nieleczona grypa typu B może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak zapalenie płuc czy zaostrzenie chorób przewlekłych. Dowiedz się, jak rozpoznać objawy, skutecznie leczyć infekcję i minimalizować ryzyko komplikacji.

  • Ptasia grypa – przyczyny, objawy u ludzi, leczenie

    Ptasia grypa to zakaźna choroba wirusowa wywoływana przez różne szczepy wirusa grypy typu A, które naturalnie występują w populacjach ptaków. Wirusy te mogą przenosić się między ptakami, a w określonych przypadkach mogą zakażać także inne gatunki, w tym ludzi.

  • Grypa w ciąży – zagrożenia, objawy, leczenie i profilaktyka

    Grypa oraz inne infekcje wirusowe często wywołują niepokój u kobiet będących w ciąży. Zakażenie wirusem grypy u osób dorosłych przebiega zwykle dosyć łagodnie, jednakże w przypadku kobiet ciężarnych choroba może mieć cięższy przebieg oraz negatywnie wpływać na dziecko. Z tego względu w rekomendacjach lekarzy ginekologów kładzie się nacisk przede wszystkim na profilaktykę i ochronę przyszłych mam przed zakażeniem grypą, aby uniknąć poważnych powikłań.

  • Pluskwa domowa – jak wyleczyć jej ugryzienie? Jak zwalczać?

    Pluskwa domowa to niewielki owad pasożytniczy, który żywi się krwią ssaków, w tym przede wszystkim ludzi. Ze względu na swój tryb życia i sposób odżywiania owady te zyskały miano jednych z najbardziej uciążliwych pasożytów w środowisku domowym. Pozbycie się pluskiew jest niezwykle trudne, ponieważ owady te potrafią przetrwać w trudnych warunkach i mają zdolność do ukrywania się w najmniejszych szczelinach. Często problem pluskiew zostaje wykryty dopiero po pojawieniu się ugryzień, które mogą być źródłem silnego świądu oraz innych reakcji skórnych.

  • Grypa typu A – objawy, przebieg, leczenie, powikłania

    Grypa typu A to jedna z najczęściej występujących odmian wirusa grypy, która charakteryzuje się dużą zdolnością do mutacji i rozprzestrzeniania się w populacji. Jest to choroba sezonowa, która co roku dotyka miliony ludzi na całym świecie i niejednokrotnie wywołuje epidemie lub pandemie. Objawy grypy typu A często pojawiają się nagle i mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia, zwłaszcza u osób starszych, dzieci oraz osób z obniżoną odpornością. W artykule przedstawiamy charakterystyczne objawy grypy typu A, jej przebieg, metody leczenia oraz możliwe powikłania, które mogą wystąpić w wyniku niewłaściwego lub opóźnionego leczenia. Dowiesz się także, jak zapobiegać tej chorobie i dlaczego szczepienia odgrywają kluczową rolę w ochronie przed wirusem.

  • Drgawki gorączkowe u dziecka – jak sobie z nimi radzić?

    Wystąpienie drgawek gorączkowych u dziecka jest sytuacją niezwykle trudną i wywołującą silny stres u rodziców. Z tego względu warto wiedzieć, jak sobie z nimi radzić i co zrobić, aby nie dopuścić do ich pojawienia się. Czym są drgawki gorączkowe oraz jakie są ich rodzaje?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.