koktajl z bananów, nerkowców i płatków owsianych
Maria Brzegowy

Dieta niskosalicylanowa (aspirynowa) – zasady, produkty, przepisy

Wśród mniej popularnych w społeczeństwie alergii znajduje się alergia na salicylany. Osoba chora musi uważać na wybrane leki, w tym „czystą” aspirynę, ale i też żywność, która w pewnych ilościach dostarcza tzw. salicylanów. Z uwagi na powiązanie tych składników z popularnymi lekami dietę taką nazywa się dietą aspirynową. Przyjrzyjmy się bliżej jej założeniom. 

Dieta niskosalicylanowa – kiedy się ją stosuje? Dla kogo jest wskazana? 

Kwas acetylosalicylowy jest znany pod postacią leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych. Jednak niektóre osoby nie tolerują go w zamierzony sposób i reagują przykładowo dusznościami. Bywają też i tacy, którzy podobne objawy obserwują po spożyciu salicylanów obecnych w wybranych produktach spożywczych (mimo że składniki te nieco różnią się od kwasu acetylosalicylowego zawartego w lekach). W takim wypadku można podjąć próbę wprowadzenia diety ubogiej w salicylany, ale najlepiej po konsultacji z lekarzem i dietetykiem specjalizującym się w tego typu przypadkach. 

W Polsce nadwrażliwość na kwas acetylosalicylowy stwierdza się u 0,6% populacji ogólnej i u 4,3% osób chorujących na astmę, częściej w przypadku kobiet niż u mężczyzn. 

Zasady diety niskosalicylanowej – na czym polega, jak długo trwa?

Dieta ubogosalicylanowa wprowadzana jest często w sposób rotacyjny, tj. po okresie sześciu tygodni wyłączenia najbardziej problematycznych produktów, ponownie wraca się do diety tradycyjnej – aby potwierdzić, że właśnie w salicylanach tkwi problem. Jak każda dieta eliminacyjna, powinna być stosowana pod opieką dietetyka klinicznego, który zadba o to, aby pacjent nie doprowadził do wystąpienia niedoborów pokarmowych. Poza tym stosowany jadłospis nie będzie swoimi zasadami odbiegał od powszechnie przyjętych założeń zdrowego żywienia, to jest: regularnego spożywania posiłków, komponowania ich z najwyższej jakości surowców, unikania żywności o wysokim stopniu przetworzenia, ograniczenia ciężkostrawnych technik przyrządzania potraw takich jak smażenie w głębokim tłuszczu itp. 

Powiązane produkty

Salicylany w żywności – na jakie produkty należy uważać? 

Salicylany występują w warzywach, owocach, orzechach, a w szczególności w ziołach oraz przyprawach. Niższą zawartość salicylanów stwierdza się w produktach świeżych oraz ugotowanych, natomiast znacząco wyższą – w suszonych.  

Dieta aspirynowa – produkty zalecane i przeciwwskazane 

Zarówno w sieci, jak i w dostępnych w księgarniach książkach można znaleźć przydatne tabele, które wskazują na produkty bardziej i mniej pożądane. Na potrzeby tej treści podajemy podział najczęściej stosowanych w kuchni surowców. 

Podczas stosowania diety niskosalicylowej zaleca się unikanie następujących produktów:

  • zioła i przyprawy (m.in. mięta, tymianek, majeranek, bazylia, rozmaryn, szałwia, czarny i biały pieprz, imbir, lukrecja, gałka muszkatołowa, liść laurowy, kminek, curry, kmin rzymski, koper),
  • owoce takie jak m.in. awokado, melon, wiśnie, mandarynki, pomarańcze, grejpfruty, jeżyny, winogrona, porzeczki, nektarynki, brzoskwinie, morele, jabłka, maliny, truskawki, jeżyny, jagody, 
  • suszone owoce (m.in. daktyle, rodzynki, jabłka, śliwki, żurawina),
  • warzywa takie jak m.in. korniszony, brokuły, ogórki, pomidory, oliwki, bób, brokuł, batat, szpinak,
  • orzechy takie jak: migdały, orzeszki ziemne, orzechy brazylijskie, orzechy makadamia, pistacje, orzeszki pinii,
  • alkohol, 
  • syropy owocowe, soki owocowe i warzywne,
  • kawa, kawa zbożowa, herbaty ziołowe, napoje typu cola,
  • oleje z migdałów, kukurydzy, sezamu, orzechów włoskich itp., 
  • a ponadto: miód, słodycze na bazie mięty, sosy pomidorowe, wysoko przetworzona żywność, która może zawierać znaczne bądź śladowe ilości salicylanów. 

Do grupy produktów, które nie zawierają salicylanów lub zawierają ich niewiele, zalicza się z kolei: 

  • produkty zbożowe ze zbóż gryki, prosa, owsa, żyta, pszenicy oraz orkiszu,
  • ryż,
  • warzywa takie jak: obrane ze skórki ziemniaki białej odmiany, zielona, czerwona i biała kapusta, seler, sałata lodowa, brukiew, brukselka, świeży szczypiorek, pietruszka, czosnek, por, szalotka,
  • owoce takie jak: banany, gruszki obrane ze skórki, granat, mango, papaja, jabłka golden delicious obrane ze skóry,
  • mak, orzechy nerkowca, 
  • świeże mięso, ryby, jaja (produkty do gotowania), 
  • mleko i jego przetwory takie jak biały ser, jogurt naturalny,
  • mleko sojowe, ryżowe, 
  • olej słonecznikowy, sojowy, masło i margaryna,
  • cukier, sól,
  • z przypraw m.in. sól morska, sos sojowy bez dodatków, szafran. 
Warto podkreślić, że osoby mogą cechować się odmienną tolerancją na wybrane produkty, stąd też powyższa lista nie jest „pewnikiem” zabezpieczającym przed dolegliwościami. 

Salicylany w lekach i kosmetykach  

Dieta aspirynowa obejmuje również uwagę wobec stosowanych leków, a nawet kosmetyków. Zaleca się wykluczenie dodatków do preparatów rozmaitych syntetycznych środków smakowych i zapachowych, nadmiaru konserwantów oraz barwników. Przed zakupem kosmetyków warto doradzić się sprzedawcy w zakresie ich składu, a najlepiej kupować w aptece po konsultacji z lekarzem bądź farmaceutą. 

Dieta aspirynowa – przykładowy jadłospis, przepisy 

Śniadanie – Kasza jaglana na mleku z dodatkiem banana i orzechów nerkowca 

3 łyżki kaszy jaglanej przepłucz na sitku na zmianę zimną i wrzącą wodą, aby usunąć smak goryczki. Gotuj w mleku, na małym ogniu (ok. szklanki płynu + 1 łyżeczka masła), ewentualnie podlewając wodą, gdy mleko wsiąknie całą kaszę. Jaglankę podawaj z dozwolonymi dodatkami. 

II śniadanie – Sałatka owocowa z jabłka golden delicious, mango i gruszki  

Owoce umyj, obierz ze skórki, pokrój w kostkę, wrzuć do miseczki razem z jogurtem naturalnym (ok. ½ szklanki). Sałatkę możesz posypać nerkowcami. 

Obiad – Pierś z kurczaka w cieście naleśnikowym, z kaszą gryczaną i surówką z selera z dodatkiem koperku 

W misce dokładnie połącz jajko, 3 pełne łyżki mąki, odrobinę mleka, szczyptę zmielonej soli morskiej oraz posiekany, świeży koperek. Z podanych składników ma powstać dość gęste ciasto naleśnikowe. Obtaczaj w nim rozbite kawałki piersi z kurczaka, smaż na patelni z niewielką ilością dobrze rozgrzanego oleju słonecznikowego. Po usmażeniu odsącz na papierowych ręcznikach. Podawaj z dodatkami. 

Kolacja – Kanapki z chleba żytniego z pastą z twarogu ze szczypiorkiem 

Twaróg rozgnieć z jogurtem, dodaj posiekany szczypiorek, dopraw świeżo zmieloną solą morską. Pastą obłóż pieczywo, dodaj sałatę pokrojoną z szalotką i skropioną olejem. 

  1. K. Turek, Nie daj się alergii! Dieta w alergiach i nietolerancjach pokarmowych, Wydawnictwo M, Kraków 2018 
  2. M. Szczuko, R. Romaniuk, Dieta niskosalicylanowa a możliwość występowania  niedoborów składników pokarmowych, „Pomeranian Journal of Life Sciences”, nr 62 (4) 2016. 
  3. D. Gajewska i in., Źródło salicylanów w dietach osób dorosłych, XXIII Ogólnopolskie Sympozjum Bromatologiczne w Krakowie, 10-12.09.2014,„bromatologia2014.confer.uj.edu.pl” [online], http://www.bromatologia2014.confer.uj.edu.pl/documents/21001121/62922848/DP13.%20D.%20Gajewska%2C%20P.%20Kęszycka%2C%20A.%20Harton%2C%20J.%20Myszkowska-Ryciak.pdf, [dostęp:] 16.09.2021] 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Blue Monday – co to jest? Kiedy wypada? Czy Blue Monday to mit?

    Blue Monday to termin określający rzekomo najbardziej depresyjny dzień w roku. Według wyliczeń twórcy tej teorii przypada on na trzeci poniedziałek stycznia. To właśnie w tym dniu we wszystkich mediach słyszymy o niebieskim poniedziałku. Wiele osób zastanawia się wówczas, ile jest prawdy w teorii Blue Monday.

  • Żywienie medyczne podczas chemioterapii – co należy wiedzieć?

    Choć chemioterapia ma na celu niszczenie komórek nowotworowych, to niestety oddziałuje również na cały organizm i powoduje szereg skutków ubocznych. Odpowiednie żywienie odgrywa ważną rolę w procesie leczenia i poprawia samopoczucie pacjentów. Jak powinno wyglądać żywienie medyczne podczas chemioterapii?

  • Leczenie promieniami podczerwonymi – czym jest i jak korzystać z infrared (IR)?

    Terapia infrared (IR) opiera się na wykorzystaniu światła podczerwonego, którego zastosowanie jest poparte badaniami naukowymi. Jego właściwości są dobrze znane i wykorzystywane już od pewnego czasu. Jedne z najciekawszych możliwości zastosowania terapii infrared, opisywane w wielu różnych źródłach naukowych, to przede wszystkim leczenie bólu i pobudzanie wzrostu komórek w organizmie.

  • Czy kot domowy powinien wychodzić na dwór?

    Kot domowy to jedno z najbardziej tajemniczych i fascynujących zwierząt, które towarzyszy człowiekowi od tysięcy lat. Choć dzisiaj postrzegany jest głównie jako zwierzę domowe, zachował swoje drapieżne instynkty, które niejednokrotnie stają się wyzwaniem – zarówno dla jego opiekunów, jak i dla lokalnych ekosystemów. Jakie są korzenie jego współpracy z człowiekiem i jakie zagrożenia wiążą się z jego swobodnym wypuszczaniem?

  • Dieta niskosodowa – dla kogo? Przepisy od dietetyka

    Sód to pierwiastek niezbędny do życia i prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jego podstawową rolą jest kontrola objętości płynów pozakomórkowych oraz utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej. Sód jest niezwykle ważny, jednak jego nadmiar spożywany głównie w postaci soli kuchennej może wpływać na wzrost ciśnienia tętniczego krwi, niewydolność nerek oraz na wiele innych patologicznych procesów w organizmie. Czym jest dieta niskosodowa? Jakie niesie za sobą korzyści? Kto szczególnie powinien stosować dietę niskosodową? 

  • Jak się przygotować do sylwestra? Twarz, ciało i... nawodnienie

    Sylwestrowa noc to wyjątkowa okazja, by z radością pożegnać stary rok i przywitać nowy. Aby zabawa była udana, a poranek 1 stycznia okazał się łaskawszy, warto pamiętać o kilku zasadach i wprowadzić je w życie jeszcze przed szampańską imprezą.

  • Jak oczyścić organizm w 3 dni – przepisy dietetyka

    W okresie świątecznym często spożywamy więcej ciężkostrawnych, słodkich i tłustych posiłków niż zazwyczaj, co może prowadzić do zaburzeń trawiennych i gorszego samopoczucia. Czy po takim czasie powinniśmy oczyścić organizm specjalną dietą? Jak racjonalnie oczyścić organizm w 3 dni? Kto nie powinien korzystać z detoksów?

  • Jak skutecznie chronić psa lub kota przed pasożytami? Praktyczne porady

    Pasożyty stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia naszych pupili - psów i kotów. Zarażenie nimi może prowadzić do groźnych chorób, a nawet do stanów zagrażających życiu – szczególnie u młodych zwierząt. Dowiedz się, jak skutecznie dbać o profilaktykę, regularne odrobaczanie oraz ochronę przed pchłami i kleszczami.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.