Dieta niskosalicylanowa (aspirynowa) – zasady, produkty, przepisy

Dieta niskosalicylanowa – kiedy się ją stosuje? Dla kogo jest wskazana? 

Kwas acetylosalicylowy jest znany pod postacią leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych. Jednak niektóre osoby nie tolerują go w zamierzony sposób i reagują przykładowo dusznościami. Bywają też i tacy, którzy podobne objawy obserwują po spożyciu salicylanów obecnych w wybranych produktach spożywczych (mimo że składniki te nieco różnią się od kwasu acetylosalicylowego zawartego w lekach). W takim wypadku można podjąć próbę wprowadzenia diety ubogiej w salicylany, ale najlepiej po konsultacji z lekarzem i dietetykiem specjalizującym się w tego typu przypadkach. 

Zasady diety niskosalicylanowej – na czym polega, jak długo trwa?

Dieta ubogosalicylanowa wprowadzana jest często w sposób rotacyjny, tj. po okresie sześciu tygodni wyłączenia najbardziej problematycznych produktów, ponownie wraca się do diety tradycyjnej – aby potwierdzić, że właśnie w salicylanach tkwi problem. Jak każda dieta eliminacyjna, powinna być stosowana pod opieką dietetyka klinicznego, który zadba o to, aby pacjent nie doprowadził do wystąpienia niedoborów pokarmowych. Poza tym stosowany jadłospis nie będzie swoimi zasadami odbiegał od powszechnie przyjętych założeń zdrowego żywienia, to jest: regularnego spożywania posiłków, komponowania ich z najwyższej jakości surowców, unikania żywności o wysokim stopniu przetworzenia, ograniczenia ciężkostrawnych technik przyrządzania potraw takich jak smażenie w głębokim tłuszczu itp. 

Salicylany w żywności – na jakie produkty należy uważać? 

Salicylany występują w warzywach, owocach, orzechach, a w szczególności w ziołach oraz przyprawach. Niższą zawartość salicylanów stwierdza się w produktach świeżych oraz ugotowanych, natomiast znacząco wyższą – w suszonych.  

Dieta aspirynowa – produkty zalecane i przeciwwskazane 

Zarówno w sieci, jak i w dostępnych w księgarniach książkach można znaleźć przydatne tabele, które wskazują na produkty bardziej i mniej pożądane. Na potrzeby tej treści podajemy podział najczęściej stosowanych w kuchni surowców. 

Podczas stosowania diety niskosalicylowej zaleca się unikanie następujących produktów:

• zioła i przyprawy (m.in. mięta, tymianek, majeranek, bazylia, rozmaryn, szałwia, czarny i biały pieprz, imbir, lukrecja, gałka muszkatołowa, liść laurowy, kminek, curry, kmin rzymski, koper),
• owoce takie jak m.in. awokado, melon, wiśnie, mandarynki, pomarańcze, grejpfruty, jeżyny, winogrona, porzeczki, nektarynki, brzoskwinie, morele, jabłka, maliny, truskawki, jeżyny, jagody, 
• suszone owoce (m.in. daktyle, rodzynki, jabłka, śliwki, żurawina),
• warzywa takie jak m.in. korniszony, brokuły, ogórki, pomidory, oliwki, bób, brokuł, batat, szpinak,
• orzechy takie jak: migdały, orzeszki ziemne, orzechy brazylijskie, orzechy makadamia, pistacje, orzeszki pinii,
• alkohol, 
• syropy owocowe, soki owocowe i warzywne,
• kawa, kawa zbożowa, herbaty ziołowe, napoje typu cola,
• oleje z migdałów, kukurydzy, sezamu, orzechów włoskich itp., 
• a ponadto: miód, słodycze na bazie mięty, sosy pomidorowe, wysoko przetworzona żywność, która może zawierać znaczne bądź śladowe ilości salicylanów. 

Do grupy produktów, które nie zawierają salicylanów lub zawierają ich niewiele, zalicza się z kolei: 

• produkty zbożowe ze zbóż gryki, prosa, owsa, żyta, pszenicy oraz orkiszu,
• ryż,
• warzywa takie jak: obrane ze skórki ziemniaki białej odmiany, zielona, czerwona i biała kapusta, seler, sałata lodowa, brukiew, brukselka, świeży szczypiorek, pietruszka, czosnek, por, szalotka,
• owoce takie jak: banany, gruszki obrane ze skórki, granat, mango, papaja, jabłka golden delicious obrane ze skóry,
• mak, orzechy nerkowca, 
• świeże mięso, ryby, jaja (produkty do gotowania), 
• mleko i jego przetwory takie jak biały ser, jogurt naturalny,
• mleko sojowe, ryżowe, 
• olej słonecznikowy, sojowy, masło i margaryna,
• cukier, sól,
• z przypraw m.in. sól morska, sos sojowy bez dodatków, szafran. 

Salicylany w lekach i kosmetykach  

Dieta aspirynowa obejmuje również uwagę wobec stosowanych leków, a nawet kosmetyków. Zaleca się wykluczenie dodatków do preparatów rozmaitych syntetycznych środków smakowych i zapachowych, nadmiaru konserwantów oraz barwników. Przed zakupem kosmetyków warto doradzić się sprzedawcy w zakresie ich składu, a najlepiej kupować w aptece po konsultacji z lekarzem bądź farmaceutą. 

Dieta aspirynowa – przykładowy jadłospis, przepisy 

Śniadanie – Kasza jaglana na mleku z dodatkiem banana i orzechów nerkowca 

3 łyżki kaszy jaglanej przepłucz na sitku na zmianę zimną i wrzącą wodą, aby usunąć smak goryczki. Gotuj w mleku, na małym ogniu (ok. szklanki płynu + 1 łyżeczka masła), ewentualnie podlewając wodą, gdy mleko wsiąknie całą kaszę. Jaglankę podawaj z dozwolonymi dodatkami. 

II śniadanie – Sałatka owocowa z jabłka golden delicious, mango i gruszki  

Owoce umyj, obierz ze skórki, pokrój w kostkę, wrzuć do miseczki razem z jogurtem naturalnym (ok. ½ szklanki). Sałatkę możesz posypać nerkowcami. 

Obiad – Pierś z kurczaka w cieście naleśnikowym, z kaszą gryczaną i surówką z selera z dodatkiem koperku 

W misce dokładnie połącz jajko, 3 pełne łyżki mąki, odrobinę mleka, szczyptę zmielonej soli morskiej oraz posiekany, świeży koperek. Z podanych składników ma powstać dość gęste ciasto naleśnikowe. Obtaczaj w nim rozbite kawałki piersi z kurczaka, smaż na patelni z niewielką ilością dobrze rozgrzanego oleju słonecznikowego. Po usmażeniu odsącz na papierowych ręcznikach. Podawaj z dodatkami. 

Kolacja – Kanapki z chleba żytniego z pastą z twarogu ze szczypiorkiem 

Twaróg rozgnieć z jogurtem, dodaj posiekany szczypiorek, dopraw świeżo zmieloną solą morską. Pastą obłóż pieczywo, dodaj sałatę pokrojoną z szalotką i skropioną olejem.