Marzec miesiącem świadomości endometriozy. Co wiemy o tej podstępnej chorobie?

Niska świadomość objawów endometriozy przyczynia się do późnego zdiagnozowania schorzenia i zmniejsza szanse podjęcia skutecznego leczenia zachowawczego. Ta choroba niesie ze sobą ogromny ciężar osobisty, ale też społeczny – dotyka ponad 200 milionów kobiet na całym świecie.

Marzec miesiącem świadomości endometriozy 

W 1993 r. stowarzyszenie Endometriosis Association ustanowiło marzec miesiącem świadomości endometriozy. Celem było zapewnienie edukacji, wsparcia i badań kobietom zmagającym się z tym schorzeniem. Szacuje się, że na endometriozę cierpi ok. 200 mln osób na całym świecie. Choć choroba znana jest od XVIII wieku, to wciąż w powszechnej świadomości jest słabo identyfikowana.

Od momentu zgłoszenia się pacjentki do lekarza do czasu postawienia ostatecznego rozpoznania może minąć nawet 10 lat. W tym czasie przyczyna szeregu objawów takich, jak ból menstruacyjny, obfite, przedłużające się miesiączki, problemy z zajściem w ciążę pozostają niezidentyfikowane.

Czym charakteryzuje się ta choroba?

Endometrioza to schorzenie, w przebiegu którego tkanka normalnie wyściełająca wnętrze macicy – endometrium – obecna jest też poza jamą macicy. Może wystąpić właściwie w dowolnym miejscu w organizmie, ponieważ komórki endometrium mogą przemieszczać się przez układ krwionośny lub układ limfatyczny do innych części ciała.

Tkanki te są podatne na zmiany hormonalne związane z cyklem menstruacyjnym. Podobnie jak endometrium, pogrubiają się, rozpadają się i krwawią z każdym cyklem miesiączkowym. Nie mają jednak możliwości wydostania się z organizmu, więc powodują stan zapalny.

Do tej pory przyczyny rozwoju endometriozy nie zostały jednoznacznie sprecyzowane, najczęściej upatruje się ich wśród czynników wrodzonych i środowiskowych. Badania dowiodły, że za wywołanie choroby mogą odpowiadać także mechanizmy autoimmunologiczne. Wsteczny przepływ krwi menstruacyjnej do jamy miednicy może wypierać komórki endometrium poza macicę. Organizm może nie rozpoznać i nie wyeliminować komórek endometrium znajdujących się poza macicą. Istnieje też szansa, że komórki endometrium mogą przyczepić się do tkanki bliznowatej podczas zabiegu chirurgicznego, takiego jak np. cesarskie cięcie.

Świadomość istnienia problemu jest bardzo ważna

Tamar Seckin, specjalista leczenia endometriozy, zwraca uwagę, że świadomość istnienia problemu jest bardzo ważna. Odczuwanie silnego bólu podczas miesiączki nie jest normalne. Chociaż wiele kobiet doświadcza bolesnych miesiączek, te z endometriozą zazwyczaj opisują ból menstruacyjny jako niezwykle silny, nasilający się z czasem. Bagatelizowanie objawów przez pacjentki i lekarzy powoduje znaczne opóźnienie rozpoznania i rozpoczęcie właściwego leczenia. Endometrioza jest czasami mylona z innymi stanami, które mogą powodować ból w okolicy miednicy – torbielami jajników, chorobą zapalną miednicy (PID), zespołem jelita drażliwego (IBS).

Jakie są typowe objawy endometriozy?

• Obfite krwawienia miesiączkowe oraz krwawienia międzymiesiączkowe.
• Bolesne miesiączki. Silny ból i skurcze w okolicach miednicy mogą pojawić się przed miesiączką i rozciągać się na kilka dni. Możesz także odczuwać ból w dole pleców i brzucha. Menstruacji mogą towarzyszyć biegunka, zaparcia, nudności.
• Ból przy wypróżnianiu lub oddawaniu moczu. Najprawdopodobniej wystąpią te objawy podczas miesiączki.
• Ból podczas stosunku lub po nim – jest powszechny w przypadku endometriozy.
• Bezpłodność. Endometrioza jest często diagnozowana u kobiet leczących się z powodu niepłodności.

Uważa się, że niektóre osoby wykazują określone predyspozycje genetyczne, co może zwiększać prawdopodobieństwo zachorowania na endometriozę. Jak donoszą naukowcy, można ją odziedziczyć z linii rodzinnej matki lub ojca. Stan ten często dotyka członków tej samej rodziny nuklearnej. Stwierdzono, że zwiększona zapadalność na endometriozę występuje u krewnych pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia, czyli babć, matek, sióstr, ciotek, ale także kuzynek, jeśli w rodzinie pojawiły się już przypadki choroby.

Jak endometrioza może wpływać na ciążę?

Choć poczęcie dziecka, gdy ma się endometriozę może być trudniejsze, większość kobiet może mieć dzieci. Często jednak poważna postać choroby powoduje niepłodność. Jeśli kobieta ma endometriozę w wyściółce jajowodu, tkanka może powstrzymać komórkę jajową przed przedostaniem się do macicy. Istnieje teoria, że powstały w organizmie stan zapalny może uszkodzić komórki rozrodcze, jednak naukowcy nie wiedzą dokładnie, dlaczego tak się dzieje. Czasami objawy endometriozy ustępują w czasie ciąży w wyniku zmian hormonalnych, ale może być to przejściowe.