Adaptogeny – Eleuterokok kolczasty (żeń-szeń syberyjski) – czym jest i jak działa? Właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania różeńca górskiego

Eleuterokok kolczasty zaliczany jest do roślin adaptogennych, czyli zwiększających zdolności przystosowawcze organizmu do nowych warunków, w tym przede wszystkim nasilonego narażenia na biologiczne, chemiczne i fizyczne czynniki stresogenne. Stosowanie suplementacji tym składnikiem wskazane jest zwłaszcza w stanach przemęczenia, wycieńczenia psychicznego, w okresie zwiększonej pracy umysłowej, podczas rekonwalescencji oraz terapii przeciwdepresyjnych.

Eleuterokok kolczasty – czym jest? Charakterystyka żeń-szenia syberyjskiego

Eleuterokok kolczasty (łac. Eleuterococcus senticosus), powszechnie nazywany również żen-szeniem syberyjskim, jest składnikiem leczniczym od dawna stosowanym w celu zwiększenia sił witalnych organizmu.  Roślina ta powszechnie występuje w rejonach Azji, a główne obszary uprawy tego adaptogenu obejmują Chiny i Rosję. W badaniach wykazano wielokierunkowe działanie eleuterokoka kolczastego. Zawiera on szereg różnorodnych składników  wpływających korzystnie na organizm człowieka. Potwierdzono również podobieństwo w aktywności leczniczej do znanego i cenionego surowca, jakim jest Panax ginseng, czyli żeń-szeń.

Eleuterokok kolczasty – właściwości

Eleuterokok kolczasty zaliczany jest do jednego z najsilniej działających adaptogenów. Aktywność tego surowca przejawia się poprzez nasilenie nieswoistej odpowiedzi immunologicznej organizmu w odpowiedzi na czynniki stresowe oraz niekorzystne związki chemiczne. Przekłada się to na wzrost mechanizmów adaptacyjnych organizmu w sytuacjach nasilonego stresu. Wyciągi z eleuterokoka kolczastego zwiększają tolerancję organizmu na niekorzystne czynniki środowiskowe. Naturalne preparaty z eleuterokokiem wpływają korzystnie na procesy uczenia się i zapamiętywania oraz łagodzą stany depresyjne i lękowe. Dodatkowo substancje aktywne zawarte w tej roślinie działają ochronnie na nerki, serce, wątrobę oraz wykazują aktywność odtruwającą, przeciwzapalną, przeciwwirusową, antyoksydacyjną oraz cytotoksyczną na komórki nowotworowe. Ekstrakty z żen-szenia syberyjskiego wspomagają trawienie tłuszczów, poprzez wpływ na aktywność enzymu lipazy trzustkowej, regulują poziom cukru we krwi i poziom cholesterolu, łagodzą niekorzystne objawy przekwitania  oraz wpływają korzystnie na sprawność seksualną. Dodatkowo preparaty z eleuterokokiem kolczastym poprzez wpływ na podziały komórek tworzących tkankę kostną, czyli osteoblastów powodują wzmocnienie kości. Eleuterokok kolczasty jest również stosowany w preparatach kosmetycznych. Poprzez działanie antyoksydacyjne powoduje odmłodzenie skóry i spowolnienie procesów starzenia. Dodawany jest także do produktów przeciwtrądzikowych oraz kosmetyków przeciw wypadaniu włosów.

Eleuterokok kolczasty – zastosowanie. Jak działa i na co pomaga żeń-szeń syberyjski?

Właściwości adaptogenne tej rośliny są wykorzystywane zwłaszcza  u osób narażonych na stres oraz cierpiących na choroby neurologiczne, w tym według niektórych źródeł, stosuje się je w leczeniu dzieci z autyzmem oraz mających problemy z adaptacją w środowisku rówieśników. Żeń-szeń syberyjski jest pomocny w leczeniu zaburzeń lękowych oraz stanów depresyjnych.

Zastosowanie w przypadku zatruć alkoholowych ekstraktu z eleuterokoka kolczastego  działa ochronnie na komórki wątrobowe (hepatocyty), poprzez wpływ na wzrost poziomu enzymów biorących udział w metabolizmie etanolu. Stosowanie produktów z tego surowca zalecane jest również podczas wykonywania wzmożonej aktywności fizycznej. W badaniach wykazano, że wyciągi z eleuterokoka mają działanie przeciwutleniające w obrębie komórek mięśni szkieletowych, a także zwiększają wytrzymałość, poprzez zmniejszenie uczucia zmęczenia. Dodatkowo wpływają na poprawę pracy serca, wzrost poziomu wolnych kwasów tłuszczowych oraz zahamowanie powysiłkowego wyrzutu kortyzolu.

Eleuterokok kolczasty – przeciwwskazania, skutki uboczne suplementacji adaptogenem

Niekiedy stosowanie eleuterokoka kolczastego może powodować senność, zaburzenia rytmu serca, wahania nastroju oraz stany skurczowe mięśni. Suplementy z eleuterokoka są przeciwwskazane u osób chorujących na nadciśnienie, ponieważ mogą one prowadzić do podwyższenia ciśnienia krwi. Żeń-szenia syberyjskiego nie należy także stosować u osób z zaburzeniami krzepnięcia krwi, chorujących na nowotwory hormonozależne, w zaburzeniach psychicznych, w postaci manii i schizofrenii. Preparatów z eleuterokokiem kolczastym nie zaleca się podawać kobietom w ciąży oraz karmiącym. Warto także wspomnieć, że eleuterokoka nie należy łączyć z lekami:

• nasercowymi,
• przeciwcukrzycowymi,
• przeciwzakrzepowymi,
• nasennymi,
• zawierającymi w swoim składzie lit.

Eleuterokok kolczasty – dawkowanie. Jak stosować i gdzie kupić?

Produkty z eleuterokokiem kolczastym zaleca się przyjmować rano, po posiłku. Zazwyczaj rekomendowana jest dawka 600 – 1200 mg ekstraktu z eleuterokoka kolczastego. Pierwsze rezultaty można zaobserwować już po 1–2 tygodniach regularnego stosowania. Pośród ogromu dostępnych na rynku preparatów warto wybierać te, które są standaryzowane na zawartość substancji czynnych oraz pochodzą od znanych, zweryfikowanych producentów. W aptekach, sklepach zielarskich i ze zdrową żywnością Adaptogeny występują w postaci suszu, tabletek, kapsułek i nalewek. Cena euterokoka waha się od ok. 10 do 150 zł.