Tomografia komputerowa (TK) stawów biodrowych  – badanie, wskazania, przeciwwskazania, refundacja, cena prześwietlenia
Michalina Mendyka

Tomografia komputerowa (TK) stawów biodrowych – badanie, wskazania, przeciwwskazania, refundacja, cena prześwietlenia

Tomografię komputerową stawów biodrowych wykonuje się przy okazji wystąpienia objawów, takich jak ból w pachwinie, biodrze i pośladku (nasilający się po wysiłku), trzaskania i strzykania w stawie, uczucia sztywności bioder lub kaczkowatego chodu. TK jest drogim badaniem, niemniej bezbolesnym i w większości przypadków łatwo dostępnym. Jak należy się przygotować do TK bioder, dlaczego do wykonania tego prześwietlenia z kontrastem potrzebny jest wynik poziomu kreatyniny w surowicy i czy niezbędne jest posiadanie skierowania lekarskiego? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

Tomografia komputerowa (często opisywana skrótem TK lub CT) stawów biodrowych to z reguły łatwo dostępne i szybkie badanie, które pozwala na ocenę stanu oraz wykrycie patologii w obrębie tej okolicy anatomicznej. Często na prześwietlenie bioder kieruje się pacjenta w celu poszerzenia diagnostyki, chociażby po wcześniej wykonanym rentgenie. Umożliwia to wówczas sprawdzenie ułożenia, wyglądu i formy stawu w projekcji 3D.

Tomografia komputerowa (TK) stawów biodrowych  – co to jest i na czym polega badanie?

Tomografia komputerowa to podstawowa metoda diagnozowania obrazowego, która wykorzystuje promieniowanie jonizujące w celu uzyskania określonych przekrojów ciała. Podczas badania pacjent znajduje się w pozycji leżącej na stole diagnostycznym, który przesuwa się wzdłuż skanera (często nazywana potocznie przez pacjentów „tubą” lub „otworem”), rejestrując przechodzące przez ciało promieniowanie i tworząc obraz widoczny na konsoli operatora. Otrzymane skany są analizowane i opisywane przez radiologa, który ocenia wygląd, budowę stawu, kości oraz obecność ewentualnych patologii. Najczęściej tomografię wykonuje się w celu zweryfikowania i rozszerzenia procesu diagnostycznego po wykonaniu bezpieczniejszych badań, takich jak rentgen lub USG bioder. Obraz uzyskany przy pomocy TK jest zdecydowanie dokładniejszy niż ten, który można otrzymać po wykonaniu RTG, pomimo tego, że w jednej i drugiej metodzie stosuje się promieniowanie jonizujące. Wiąże się to z możliwością uzyskania w TK obrazów wielowymiarowych, natomiast w RTG zdjęcia wykonywane mogą być tylko w projekcji 2D. Wykonuje się tomografię jednego stawu biodrowego lub dwóch stawów porównawczo. W zależności od wskazań na skierowaniu możliwa jest konieczność podania dożylnego środka cieniującego.

Struktury anatomiczne widoczne na obrazach z TK to:

  • panewka stawu,
  • głowa kości udowej,
  • szyjka kości udowej,
  • krętarz większy oraz mniejszy,
  • część kości miednicy.

Tomografia komputerowa (TK) stawów biodrowych  – wskazania do badania

Na TK stawów biodrowych kierowane są osoby z podejrzeniem choroby zwyrodnieniowej oraz zmian pourazowych. Pacjenci onkologiczni będą diagnozowani w kierunku nowotworów łagodnych i złośliwych kości. Z kolei ostre oraz przewlekłe stany zapalne kości także można diagnozować z wykorzystaniem TK, niemniej dokładniejszą metodą obrazową byłby w tym wypadku rezonans magnetyczny (MR) stawów biodrowych. Do bezpośrednich objawów, które odczuwają osoby z dysfunkcjami stawów biodrowych zalicza się promieniujący ból w pachwinie, biodrze i pośladku, który pojawia się rano i nasila podczas wysiłku, a ponadto sztywność stawu, kaczkowaty chód, utykanie oraz trzaskanie i strzykanie w stawie. Ból występuje ze względu na zużycie stawu biodrowego, który po pewnym czasie ulega deformacji. Wskazaniem do wykonania badania będzie również kwalifikacja pacjenta do zabiegu wszczepienia endoprotezy (forma leczenia patologicznego stawu biodrowego, sztuczny staw biodrowy). Po zabiegu chory robi kontrolne badanie TK w celu sprawdzenia, czy endoproteza jest dobrze umiejscowiona i właściwie spełnia swoją funkcję.

Powiązane produkty

Tomografia komputerowa (TK) stawów biodrowych  – przeciwwskazania do badania

Jedynym przeciwwskazaniem do tomografii komputerowej stawów biodrowych jest ciąża. Badanie u kobiet ciężarnych wykonuje się tylko w stanie zagrożenia życia i z zachowaniem szczególnej ostrożności oraz ochrony radiologicznej (osłony radiologiczne i odpowiednia dawka promieniowania). Przed wejściem do pracowni obrazowej pacjentka jest zobowiązana powiadomić osobę wykonującą badanie TK o swoim stanie. Jeśli nie jest pewna, prześwietlenie należy przełożyć i wykonać test ciążowy.

Obecność metalowych ciał obcych, np. endoprotezy stawu nie stanowi przeszkody do wykonania TK, w przeciwieństwie na przykład do rezonansu magnetycznego. Mogą one wywoływać zakłócenia obrazu, przez które interpretacja staje się dyskusyjna i niejednoznaczna. Jeśli istnieje konieczność podania środka kontrastowego (środka cieniującego, zwanego również kontrastem), należy przeprowadzić dokładny wywiad z pacjentem odnośnie jego stanu zdrowia. Przeciwwskazaniami do podania kontrastu w tomografii komputerowej są, np. uczulenie na jod, nadczynność tarczycy, jaskra oraz niewydolność nerek. Pacjenci muszą przed badaniem TK wykonać oznaczenie poziomu kreatyniny w surowicy krwi, aby skontrolować wydolność nerek. Pozwala to na sprawdzenie, czy nerki pacjenta są w stanie wydalić podany w trakcie TK środek cieniujący.

Tomografia komputerowa (TK) stawów biodrowych  – jak wygląda badanie?

Większość tomografii komputerowych stawów biodrowych wykonuje się bez kontrastu, wyjątek stanowi m.in. podejrzenie zmian nowotworowych. Po wejściu do pracowni TK pacjent zostanie poproszony o zdjęcie metalowych części garderoby, które znajdują się w okolicy miednicy. Następnie osoba badana kładzie się na stole diagnostycznym i zostaje poproszona o to, aby podczas badania leżeć nieruchomo. Badanie jest krótkie, jego całkowity czas wynosi od 10 do 15 min. Jeśli pacjent posiada poprzednie wyniki badań obrazowych tego obszaru, powinien przekazać je lekarzowi do porównania z aktualnym obrazem.

W przypadku, gdy badania ma być wykonane z kontrastem, osoba badana musi posiadać wyniki badań laboratoryjnych, a przed wejściem do gabinetu zostanie jej założone wkłucie dożylne.

Zdarza się, że pacjenci chcą zmieniać ustawienie swojego ciała w trakcie wykonywania tomogramu (obrazu generowanego przez tomograf), aby zobrazować te stawy w innym położeniu – nie jest to koniecznie ze względu na możliwość oglądania obrazu z każdej strony poprzez tzw. rekonstrukcje obrazu (pozwalają na zobrazowanie różnych warstw oraz ułożenia zbadanego obszaru).

Tomografia komputerowa (TK) stawów biodrowych  – najczęstsze pojęcia diagnostyczne w opisach badań

Radiolog, analizując obrazy jest w stanie ocenić układ kostno-stawowy – ruchomość stawu oraz jego budowę. Podczas analizy tkanek miękkich stawów biodrowych badaniem z wyboru będzie rezonans magnetyczny. Po wykonaniu badania możliwa jest również analiza złamań prostych, jak i tych skomplikowanych, wieloodłamkowych (ocenia się ustawienie odłamów kości w obrębie badanego stawu oraz kości udowej). W przypadku endoprotezy stawu biodrowego obraz uzyskany w TK pozwala na dokonanie oceny, czy występuje niezapalne lub zapalne (aseptyczne i nieaseptyczne) obluzowanie protezy. Inną chorobą rozpoznaną dzięki TK może być również dysplazja stawu biodrowego, czyli choroby wrodzonej, którą diagnozuje się u noworodków i niemowląt. Z tego powodu profilaktycznie wykonuje się przede wszystkim USG bioder w 5–6 miesięcy życia i gdy dziecko się prawidłowo rozwija, można zaobserwować jądra kostnienia stawów biodrowych. Ponadto lekarz ocenia zmiany zwyrodnieniowe, wygląd panewki stawu biodrowego lub to, czy występują nadżerki (ubytki kostne).

Tomografia komputerowa (TK) stawów biodrowych  –  skierowanie, cena/refundacja badania

Aby wykonać TK stawów biodrowych, niezbędne jest posiadanie skierowania – zarówno dla badań refundowanych przez NFZ, jak i tych opłacanych indywidualnie przez pacjenta. Skierowanie najczęściej wystawia specjalista – ortopeda lub chirurg, natomiast prywatnie może być to również lekarz rodzinny. Badanie w większości przypadków wykonuje się bez środka kontrastowego. Cena tomografu komputerowego stawów biodrowych to koszt mniej więcej 300–400 zł. Jeśli TK jest przeprowadzana z podaniem kontrastu, wówczas cena może wzrosnąć o ok. 105–235 zł.

J. Sokołowska-Pituchowa, „Anatomia człowieka”, Warszawa 2011, s. 164-167.
B. Pruszyński i in., „Radiologia: diagnostyka obrazowa, „RTG, TK, USG i MR i radioizotopy”, Warszawa 2014, s. 387–388.
E. Jarkiewicz-Kochman i in., „Ocena endoprotez stawu biodrowego w badaniu tomografii komputerowej (TK)”, „Inżynieria Biomateriałów”, 8 (1) 2005, s. 67–67.
A. Majda i in., „Jakość życia pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów biodrowych”, 21 (1) 2013, s. 29–37.
T. Gaździk i in., „Diagnostyka w ortopedii”, Warszawa 2008, s. 187–188.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Podwyższona prolaktyna (hiperprolaktynemia) – przyczyny i objawy

    Hiperprolaktynemia może być jednym z objawów guza przysadki (łac. prolactinoma), chorób podwzgórza, zaburzeń funkcji gruczołu tarczycowego (np. niewyrównania niedoczynności tarczycy), niewydolności nerek, ale także ciąży. Objawami, które powinny skłonić pacjenta do zbadania poziomu PRL, są zaburzenia miesiączkowania, trudności z zajściem w ciążę, mlekotok, uderzenia gorąca, trądzik lub zauważalnie obniżone libido. Leczenie hiperprolaktynemii polega głównie na farmakoterapii i leczeniu przyczynowym podwyższonego stężenia PRL, czyli choroby, która wywołała ten stan.

  • APTT – czas kaolinowo-kefalinowy, normy i wskazania. Kiedy należy wykonać badanie?

    APTT to jeden z parametrów krwi, którego oznaczenie jest bardzo ważne w ocenie stopnia krzepliwości krwi pacjenta, u którego planowana jest operacja chirurgiczna lub który jest leczony z powodu chorób natury zakrzepowo-zatorowej. Niezwykle istotnym czynnikiem wpływającym na czas częściowej tromboplastyny po aktywacji mogą być choroby wątroby lub zaburzenia ilości witaminy K w organizmie. Jak wygląda badanie APTT, czy jest refundowane i jak się do niego przygotować?

  • D-dimery – wskazania, normy, podwyższone. Poziom d-dimerów a zakrzepica

    Badanie d-dimerów we krwi jest jednym z głównych parametrów wykorzystywanych w diagnostyce chorób zakrzepowych takich jak zakrzepica żył głębokich dolnych czy zatorowość płucna. Skrzepy krwi znajdujące się w naczyniach krwionośnych mogą zamknąć światło tych przewodów i doprowadzić w ten sposób do bardzo poważnych komplikacji zdrowotnych. Wyróżnia się cztery podstawowe metody oznaczania stężenia d-dimerów we krwi (metoda lateksowa, immunoenzymatyczna, aglutynacji pełnej krwi i wykorzystująca przeciwciała znakowane technetem). Kiedy wykonać badanie, ile kosztuje oznaczenie stężenia d-dimerów, jak się do niego przygotować? Odpowiadamy w niniejszym artykule.

  • Cholesterol HDL – badanie, normy. Co oznacza obniżony poziom „dobrego cholesterolu”?

    Badanie poziomu cholesterolu HDL jest jednym z głównych oznaczeń zlecanych osobom, u których ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych jest wysokie. Pacjenci chorujący na cukrzycę, po przebytym zawale serca, palacze oraz kobiety przyjmujące hormonalną terapię antykoncepcyjną, beta-blokery lub retinoidy powinni częściej oznaczać poziom dobrego cholesterolu i jego stosunek do LDL. Badaniami dodatkowymi, które zaleca się wykonać przy oznaczeniu HDL, są stężenia cholesterolu całkowitego, LDL i trójglicerydów. Jak należy się przygotować do oznaczenia poziomu HDL? Ile kosztuje badanie? Czy może być refundowane? Czy aby zbadać poziom cholesterolu HDL, trzeba być na czczo? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Erytropoetyna (EPO) – badanie, normy, interpretacja wyników

    Badanie erytropoetyny (EPO) jest wskazane podczas prowadzenia procesu diagnostycznego chorób krwi i nerek. Dzięki analizie poziomu erytropoetyny możliwe jest kontrolowanie odpowiedzi na wdrożone leczenie anemii, nadkrwistości i niedokrwistości. Wysoki poziom EPO jest charakterystyczny dla sportowców, którzy swoje treningi odbywają w terenach górskich, ale także, co ciekawe, dla osób palących papierosy. Badanie poziomu erytropoetyny często towarzyszy analizie morfologii krwi i hematokrytowi. Jaka jest norma EPO we krwi, czy do badania erytropoetyny należy zgłosić się na czczo i czy stosowanie EPO przez sportowców jest równoznaczne ze stosowaniem dopingu? Na te i inne pytania odpowiedzi znajdują się w niniejszym artykule.

  • Cholesterol LDL – badanie, normy, podwyższony. Jak obniżyć zbyt wysoki poziom „złego cholesterolu”?

    Badanie poziomu cholesterolu LDL jest jednym z elementów tzw. lipidogramu, który zaleca się wykonywać minimum raz do roku, w ramach badań profilaktycznych. Przeprowadzenie tego oznaczenia ma na celu potwierdzenie wydolności lub dysfunkcji pracy wątroby. Na zaburzenia ilości „złego cholesterolu” wpływa szereg czynników, które są związane głównie z dietą i stylem życia. Jak wygląda badanie, jakie są normy cholesterolu LDL, ile kosztuje oznaczenie i czy na pobranie krwi trzeba być na czczo? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Cholesterol całkowity – badanie, norma i interpretacja wyników

    Badanie poziomu cholesterolu całkowitego to jedno z podstawowych badań, które ocenia ogólny poziom cholesterolu we krwi. Cholesterol całkowity to suma cholesterolu LDL (lipoproteiny o niskiej gęstości), cholesterolu HDL (lipoproteiny o wysokiej gęstości) oraz cholesterolu VLDL (lipoproteiny o bardzo niskiej gęstości).

  • Lipidogram (profil lipidowy). Badanie, normy, przygotowanie

    Lipidy, czyli tłuszcze, to najważniejsze źródło energii w diecie człowieka. Jako składniki błon komórkowych i rozpuszczalniki niektórych substancji, np. witamin i hormonów, pełnią kluczową rolę w utrzymaniu równowagi ludzkiego organizmu. Zaburzenia lipidowe występujące u pacjentów z nadwagą, otyłością lub obciążonym wywiadem rodzinnym mogą skutkować schorzeniami układu krwionośnego i sercowo-naczyniowego oraz podwyższać ryzyko udaru mózgu.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij