Katar u dziecka – jak pomóc dziecku z katarem? Domowe sposoby na zatkany nos u dzieci
Katarzyna Gmachowska

Katar u dziecka – jak pomóc dziecku z katarem? Domowe sposoby na zatkany nos u dzieci

Katar to częsta dolegliwość, która dotyka dzieci. Charakteryzuje się występowaniem wydzieliny w nosie oraz uczuciem niedrożności nosa. Do najczęstszych przyczyn nieżytu nosa u dzieci należą infekcje wirusowe oraz alergie. Przewlekły katar u dzieci może być objawem przerostu trzeciego migdałka lub chorób takich jak niedobory odporności czy mukowiscydoza. Podpowiadamy, co warto stosować na katar u dziecka.

  1. Katar u dziecka – jak się objawia i co go powoduje?
  2. Kolor kataru u dziecka – o czym może świadczyć?
  3. Co wybrać na katar u dziecka? Kiedy udać się do lekarza?
  4. Higiena nosa u dziecka z katarem
  5. Domowe sposoby na katar u dziecka

Katar u dziecka – jak się objawia i co go powoduje?

Katar, czyli obecność wydzieliny surowiczej lub śluzowej w przewodach nosowych, jest nazywany także nieżytem nosa lub zapaleniem błony śluzowej nosa. Nieżyt nosa objawia się obecnością wydzieliny w nosie lub jej spływaniem po tylnej ścianie gardła, a także uczuciem blokady nosa. Do częstych objawów towarzyszących katarowi należą: kichanie, uczucie zatkanego nosa, ból głowy, gorsze samopoczucie oraz kaszel.

Do najczęstszych przyczyn pojawienia się kataru u dziecka zalicza się:

  • infekcje wirusowe – najczęściej zakażenie rynowirusami, adenowirusami lub koronawirusami,
  • alergiczny nieżyt nosa,
  • problemy laryngologiczne – w tym przerost trzeciego migdałka,
  • infekcje bakteryjne,
  • obecność ciała obcego w przewodzie nosowym,
  • ekspozycję na substancje drażniące, np. dym tytoniowy.

Katar alergiczny u dzieci

Alergiczny nieżyt nosa (ANN) występuje u dzieci uczulonych na dane alergeny – najczęściej roztocza kurzu domowego, pyłki traw i drzew lub niektóre pokarmy (tzw. zespół pyłkowo-pokarmowy). Katar alergiczny ze względu na długość trwania dzieli się na okresowy i przewlekły. Objawy ANN zazwyczaj pojawiają się już kilka minut po kontakcie z alergenem i mogą utrzymywać się nawet wiele godzin. Do symptomów towarzyszących alergicznemu nieżytowi nosa należy świąd nosa, kichanie oraz alergiczne zapalenie spojówek. Alergiczny nieżyt nosa rozpoznaje się na podstawie wywiadu chorobowego dotyczącego przyczyn kataru, obecności obrzęku błony śluzowej nosa w badaniu oraz wyników testów alergicznych (punktowe testy skórne, swoiste IgE) lub poprzez wykonanie prowokacji donosowej.

Warto wspomnieć, że występowanie alergicznego nieżytu nosa we wczesnym okresie dziecięcym predysponuje do rozwoju astmy oskrzelowej w późniejszym wieku.

Katar u dziecka a problemy laryngologiczne

Do najczęstszych przyczyn laryngologicznych przewlekłego kataru u dziecka zalicza się przerost trzeciego migdałka oraz obecność ciała obcego w przewodach nosowych.

Przerost migdałka gardłowego (trzeciego migdałka) najczęściej rozpoznaje się u dzieci w wieku 3–6 lat. Objawia się oddychaniem przez usta, chrapaniem, obecnością wydzieliny w nosie oraz zaburzeniami słuchu. U dzieci z przerostem trzeciego migdałka często występują nawracające infekcje dróg oddechowych i zapalenia ucha środkowego. W przypadku podejrzenia przerostu migdałka gardłowego należy niezwłocznie udać się do lekarza laryngologa, który zaleci dalsze postępowanie zachowawcze lub operacyjne.

Kolor kataru u dziecka – o czym może świadczyć?

Warto podkreślić, że kolor oraz gęstość wydzieliny z nosa nie mają związku z jej etiologią. Oznacza to, że na ich podstawie nie można rozróżnić, czy przyczyną kataru jest zakażenie wirusowe czy bakteryjne.

Rodzaj wydzieliny obecnej w przewodach nosowych pozwala natomiast określić etap choroby (początkowo katar zazwyczaj jest wodnisty i przezroczysty, po kilku dniach staje się gęsty).

Wyróżnia się trzy fazy kataru u dziecka w przebiegu infekcji:

  1. Faza naczyniowa – trwa zazwyczaj 3–5 dni i objawia się pojawieniem się wodnistego kataru oraz ogólnym osłabieniem.
  2. Faza komórkowa – obserwuje się stopniowe gęstnienie wydzieliny, która staje się trudna do usunięcia z nosa. W wyniku niedrożności nosa osoba chora najczęściej oddycha przez usta, co prowadzi do wysuszania śluzówek jamy ustnej i gardła.
  3. Faza trzecia – dochodzi do wtórnego zakażenia bakteryjnego, które objawia się gorączką, gęstą wydzieliną w przewodach nosowych, nieprzyjemnym zapachem wydzieliny (tzw. wydzielina ropna).

Wodnista i bezbarwna wydzielina z nosa jest charakterystyczna dla chorób alergicznych. U dzieci z przewlekłym, gęstym katarem należy wykonać badania w kierunku przerostu migdałka gardłowego, a w przypadku dużego nasilenia przewlekłego kataru należy wykluczyć pierwotną dyskinezę rzęsek, niedobory odporności oraz mukowiscydozę.

W przypadku pojawienia się wydzieliny tylko z jednego przewodu nosowego u dziecka należy podejrzewać obecność ciała obcego.

Powiązane produkty

Co wybrać na katar u dziecka? Kiedy udać się do lekarza?

Nagle pojawiający się nieżyt nosa najczęściej ustępuje samoistnie po około 7 dniach i zazwyczaj nie wymaga pilnej konsultacji pediatrycznej. Istnieją jednak preparaty na katar u dzieci, które skutecznie złagodzą objawy zapalenia błony śluzowej nosa. Co kupić w aptece na katar u dziecka? Wśród leków i innych preparatów pomagających udrożnić zapchany nos sprawdzą się:

  • roztwory soli fizjologicznej lub wody morskiej do nosa dla dzieci,
  • leki przeciwhistaminowe w przypadku alergicznego nieżytu nosa,
  • preparaty obkurczające błonę śluzową nosa (ksylometazolina, oksymetazolina, nafazolina, tetryzolina i tymazolina) – należy pamiętać, aby nie stosować ich dłużej niż 5 dni, gdyż mogą przesuszać błonę śluzową nosa oraz prowadzić do przedłużonego obrzęku błony śluzowej i przewlekłego kataru (polekowy nieżyt nosa),
  • glikokortykosteroidy donosowe – zalecane w alergiach oraz ostrym zapaleniu zatok,
  • leki zawierające pseudoefedrynę, która zmniejsza obrzęk oraz przekrwienie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych poprzez obkurczenie naczyń włosowatych. Pseudoefedryna wykazuje działanie udrażniające nos oraz redukuje ilość wydzieliny w nosie. Leki zawierające pseudoefedrynę można stosować po ukończeniu przez dziecko 12. roku życia. Przeciwwskazania do stosowania pseudoefedryny to nadciśnienie tętnicze, choroby serca, jaskra oraz przerost gruczołu krokowego.
Konsultacji pediatrycznej wymaga dziecko, u którego objawy kataru utrzymują się dłużej niż 7 dni lub towarzyszy mu gorączka, ból ucha, istnieje podejrzenie przerostu trzeciego migdałka czy alergii.

Higiena nosa u dziecka z katarem

U dziecka z katarem bardzo ważne jest udrażnianie nosa oraz łagodzenie objawów nieżytu. Obecność wydzieliny w przewodach nosowych utrudnia jedzenie i spanie oraz obniża komfort życia. Starsze dzieci z nieżytem nosa powinny regularnie wydmuchiwać nos. W przypadku gęstej wydzieliny zaleca się zastosowanie preparatów rozrzedzających katar, m.in. roztworu soli fizjologicznej lub wody morskiej. U młodszych dzieci warto zastosować przyrządy aspirujące wydzielinę z przewodów nosowych po jej wcześniejszym rozrzedzeniu. Warto także dbać o prawidłowe nawilżenie powietrza w pokoju dziecka (np. za pomocą nawilżaczy powietrza) oraz stosować maści nawilżające na skórę okolicy nosa, aby zapobiec jej podrażnieniu.

Domowe sposoby na katar u dziecka

Do domowych sposobów łagodzących objawy nieżytu nosa zalicza się:

  • Stosowanie kropli lub aerozoli do nosa zawierających roztwór soli fizjologicznej lub wody morskiej. Preparaty te rozrzedzają wydzielinę zalegającą w nosie, co ułatwia jej usunięcie. Ponadto nawilżają błonę śluzową nosa.
  • Nebulizację z soli fizjologicznej dla dzieci – rozrzedza wydzielinę w nosie i ułatwia jej usunięcie. Zalecana zwłaszcza u najmłodszych dzieci.
  • Nawilżanie powietrza w otoczeniu dziecka – zapobiega przesuszaniu się błon śluzowych.
  • Płukanie jamy nosowej i zatok – metoda zalecana u starszych dzieci i dorosłych. Używa się roztworu soli fizjologicznej, który wlewa się do przewodu nosowego. Płukania jamy nosowej i zatok nie należy stosować u dzieci z chorobami ucha. 
  • Picie odpowiedniej ilości wody – prawidłowe nawodnienie organizmu w trakcie infekcji zapobiega wysuszaniu błon śluzowych oraz rozrzedza wydzielinę w nosie, ułatwiając jej usunięcie.
  • Aromaterapię – stosowanie olejków eterycznych (mentol, kamfora, eukaliptus czy majeranek) daje subiektywne poczucie udrożnienia nosa. Można zastosować np. plastry z olejkami eterycznymi dla dzieci. Należy jednak pamiętać, że mogą wywołać reakcje alergiczne.

Czy wiesz, jak podawać dziecku tabletki, syrop, czopki i poddać je inhalacji? Dowiedz się więcej na DOZ.pl

  1. B. Samoliński, M. Arcimowicz, Nieżyty nosa u dzieci, [w:]: Polskie Standardy Leczenia Nieżytów Nosa (PoSLeNN), „Alergologia Polska”, nr (1) 2013.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zespół Aspergera – objawy, diagnoza u dzieci i dorosłych. Zaburzenie ze spektrum autyzmu

    Zespół Aspergera to zaburzenie neurorozwojowe nazywane potocznie łagodniejszą formą autyzmu. Zgodnie ze statystykami dotyczy nawet 4% osób na świecie, a jego objawy mogą różnić się w zależności od indywidualnego przypadku. Jak objawia się zespół Aspergera u dzieci i dorosłych? Jakiego wsparcia potrzebują osoby z tym zaburzeniem?

  • Paracetamol czy ibuprofen — który lek na gorączkę wybrać dla dziecka i jak go prawidłowo dawkować?

    Gorączka u dzieci bardzo często przysparza ogromnego problemu rodzicom. Część z nich boi się dawać dzieciom leki przeciwgorączkowe, ponieważ nie wiedzą dokładnie, w jaki sposób należy je dawkować i jakie odstępy czasu należy zachować pomiędzy poszczególnymi dawkami leków. Który lek w walce z infekcją podawać dzieciom? Jaka jest bezpieczna dawka ibuprofenu lub paracetamolu, którą można podać maluchowi? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Biegunka u niemowlaka i dziecka – co robić? Kiedy należy zgłosić się do lekarza?

    Biegunka to jedna z najczęstszych dolegliwości u dzieci oraz przyczyna wizyt lekarskich. Wbrew pozorom postępowanie jest bardzo proste i w części przypadków dziecko może być z powodzeniem leczone w domu. Jak radzić sobie z biegunką u noworodka, niemowlęcia lub starszego dziecka? Jak zapobiegać rozwolnieniu i kiedy zgłosić się do lekarza?

  • Grypa u dzieci i niemowląt – objawy, przebieg i leczenie

    Grypa to choroba zakaźna, występująca każdego roku, głównie w sezonie jesienno-zimowym i wczesną wiosną. Grypa jest ostrą infekcją dróg oddechowych. Czynnikiem etiologicznym sezonowych zachorowań są dwa typy wirusów grypy – A i B. Choć zarazić się może każdy, wyróżnia się grupy ryzyka, które są szczególnie podatne na zakażenie tym wirusem. Należą do nich m.in. niemowlęta i dzieci do 2. roku życia, co związane jest z niedojrzałością ich układu immunologicznego oraz większą skłonnością do powikłań.

  • Dlaczego magnez jest tak ważny dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania Twojego dziecka?

    Jak doskonale wszyscy wiemy, prawidłowy rozwój i funkcjonowanie organizmu dziecka zależy od wielu czynników. Kluczowe jest tutaj dostarczanie wraz z dietą, odpowiednich składników odżywczych, witamin i składników mineralnych. Na szczególną uwagę zasługuje magnez, którego rola i znaczenie dla organizmu dziecka jest zasadnicze i kluczowe. Dlaczego?  

  • Jak magnez może wspierać aktywne dzieci?

    Okres dzieciństwa i szkoły to czas wielu wyzwań dla aktywnego dziecka. Dziecku potrzeba wówczas energii, spokoju, skupienia oraz wsparcia, aby chętnie i aktywnie podejmowało różne wyzwania i dawało radę im sprostać. Aby pomóc dziecku w tym wszystkim, warto dostarczać mu odpowiednie składniki odżywcze, witaminy i minerały. I jednym z takich składników jest magnez, kluczowy pierwiastek dla rozwoju i funkcjonowania organizmu dziecka. A w czym dokładnie magnez pomaga i jak wspiera aktywne dzieci? 

  • Zespół Dravet – objawy, diagnostyka, leczenie

    Zespół Dravet to rzadkie genetyczne schorzenie neurologiczne, które manifestuje się już we wczesnym dzieciństwie i znacząco wpływa na funkcjonowanie pacjentów przez całe życie. Charakteryzuje się opornymi na leczenie napadami padaczkowymi, które mogą prowadzić do licznych komplikacji, w tym do opóźnienia rozwoju i deficytów poznawczych.

  • Jak pomóc niemowlętom cierpiącym na kolki, ulewania i zaparcia?

    Pierwszy rok życia dziecka to okres największych i najszybciej zachodzących zmian w życiu człowieka. Dotyczą one każdego układu czy narządu, w tym także przewodu pokarmowego. Osiągnięcie pełnej funkcji trawienia i wchłaniania to długotrwały i dynamiczny proces, a w jego przebiegu mogą wystąpić u niemowlęcia różne dolegliwości. W pierwszym roku życia nawet u 50% niemowląt mogą pojawić się: kolka niemowlęca, refluks żołądkowo-przełykowy i zaparcia.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl