Nieleczony katar – skutki i powikłania

W większości przypadków katar spowodowany jest infekcją wirusową, jednak może wystąpić nadkażenie bakteryjne. Katar może być również pochodzenia alergicznego.

Niezależnie od czynnika powodującego katar, warto stosować środki łagodzące jego objawy i ułatwiające oczyszczanie nosa z zalegającej wydzieliny. Nieleczony katar może powodować szereg komplikacji mających wpływ na nasze zdrowie.

Nieleczony katar – powikłania

Nieleczony katar może powodować szereg komplikacji, na przykład:

• zapalenie zatok,
• zapalenie ucha środkowego,
• polipy nosa,
• rozszerzenie infekcji.

Zapalenie zatok

Przestrzenie powietrzne zatok przynosowych w czasie kataru mogą być wypełnione wydzieliną z nosa, która zalega w tych miejscach przy zmniejszonej aktywności rzęsek w komórkach wyścielających zatoki. Przez upośledzenie wentylacji przez naturalne otwory zatok oraz nadmierną produkcję wydzieliny może dojść do zapalenia zatok. Wydzielina będąca w zastoju, może ulec wtórnemu nadkażeniu bakteryjnemu, najczęściej przez bakterie Staphylococcus i Haemophilus. Stan taki objawia się bólem w okolicy zatok nasilającym się przy schylaniu i ruchach gałek ocznych.

Zapalenie ucha środkowego

Przez obrzęk błony śluzowej nosa, która zatyka przewód łączący ucho środkowe z nosem (trąbka Eustachiusza), wentylacja jest znacznie upośledzona. Z tego powodu, poważnym następstwem nieleczonego kataru może być zapalenie ucha środkowego. Stan ten może wystąpić również na skutek przedostania się wirusa do ucha środkowego. Głównym objawem zapalenia ucha środkowego jest ból spowodowany zapaleniem błony bębenkowej. Pacjenta z bólem ucha towarzyszącym katarowi, powinien koniecznie zbadać lekarz, gdyż istnieje ryzyko pęknięcia błony bębenkowej lub gromadzenia się ropy w uchu środkowym.

Przeczytaj także, jakie mogą być inne przyczyny bólu ucha.

Polipy nosa

Na skutek przewlekłego, trwającego dłużej niż 12 tygodni stanu zapalnego błony śluzowej nosa i zatok, mogą powstać polipy. Polipy są to miękkie rozrosty tkanki o charakterze nienowotworowym i kształcie kropel wody lub uszypułowanych winogron, najczęściej zlokalizowane są w zatokach. Pomimo łagodnego charakteru, polipy mogą powodować rzadkie, lecz groźne powikłania, takie jak szerzenie się stanów zapalnych przez ciągłość do oczodołu czy opon mózgowych.

Jak zapobiegać powikłaniom nieleczonego kataru?

Aby nie dopuścić do powikłań, warto od początku wystąpienia objawów zadbać o prawidłowe oczyszczanie nosa (nigdy nie należy oczyszczać obu otworów nosowych jednocześnie) i nawilżenie błony śluzowej nosa.

Idealnie sprawdzają się w tym przypadku dostępne w aptece roztwory przeznaczone do codziennej higieny nosa. Należą do nich:

• roztwory soli fizjologicznej,
• woda morska do nosa, roztwory dostępne są jako roztwory izotoniczne lub hipertoniczne.  

Stosowanie kilkakrotnie w ciągu dnia preparatów do higieny nosa, ułatwia odpływ gromadzącej się wydzieliny, a zastosowanie roztworów hipertonicznych dodatkowo umożliwia udrożnienie zatkanego nosa. W razie uczucia zatkania nosa, dobrze jest zastosować dostępne bez recepty środki udrożniające nos. Z pewnością pomoże to zapobiec rozwojowi wspomnianego zapalenia zatok lub zapalenia ucha środkowego i rozszerzeniu infekcji.

Pomocniczo, w celu ułatwienia odpływu wydzieliny z nosa, można stosować leki miejscowo obkurczające błonę śluzowa nosa, takie jak np.:

• chlorowodorek ksylometazoliny,
• chlorowodorek oksymetazoliny.

Należy jednak pamiętać, że tego typu preparaty mogą być stosowane przez okres nie dłuższy niż 5 dni. W aptece farmaceuta może zaproponować środek w postaci aerozolu, kropli, żelu lub preparat zawierający dodatkowy składnik, który nawilży śluzówkę nosa w czasie terapii.

Sprawdź preparaty na katar dostępne na DOZ.pl.

Oprócz leków obkurczających błonę śluzową nosa warto stosować inne preparaty pomocnicze, np. leki sekretolityczne. Są to leki rozrzedzające zalegającą wydzielinę i ułatwiające jej odpływ z zatok. W aptece dostępne są leki sekretolityczne pochodzenia roślinnego, w składzie których można znaleźć np. korzeń goryczki lub kwiat pierwiosnka.