Tomografia perfuzyjna – płuca, serce i mózg mniej napromieniowane podczas TK?  Wskazania i przeciwwskazania do wykonania badania
Agata Pikulska

Tomografia perfuzyjna – płuca, serce i mózg mniej napromieniowane podczas TK? Wskazania i przeciwwskazania do wykonania badania

Tomografia perfuzyjna pozwala na zobrazowanie procesu przepływu krwi przez dany obszar ciała. Obecnie trwają zaawansowane prace nad zmniejszeniem ilości promieniowania, jakie zostaje wykorzystane do przeprowadzenia perfuzji tkankowej. Jakie są wskazania i przeciwwskazania do wykonania tomografii perfuzyjnej, na czym polega badanie, ile kosztuje i jak się przygotować do perfuzyjnej TK? Odpowiedzi znajdują się w niniejszym artykule.

Tomografia perfuzyjna to badanie polegające na ocenie perfuzji, czyli przepływu krwi przez tkankę lub narząd. Perfuzyjną TK wykonuje się w diagnostyce schorzeń mózgu, nerek, serca, płuc czy wątroby. Badanie to jest uzupełnieniem zwykłej tomografii komputerowej, jednak nie jest zbyt często wykonywane w Polsce.

Co to jest badanie perfuzyjne tomografii komputerowej?

Badanie perfuzyjne CT to badanie pozwalające na ocenę przepływu krwi. Jest to dodatkowa metoda tomografii komputerowej, do której wykonania potrzebne jest specjalne oprogramowanie komputerowe. Podczas badania wykonuje się pomiar kilku parametrów, których analiza pozwala na dokładną ocenę perfuzji w danym obszarze. Dokonuje się m.in. oznaczenia przepływu i objętości krwi (oba te parametry ulegają obniżeniu w tkance niedokrwiennej) oraz średniego czasu przejścia kontrastu – czas ten wydłuża się w niedokrwionym obszarze.

Badanie perfuzji TK ze względu na zbieranie dużej ilości danych charakteryzuje się większą dawką promieniowania niż zwykła TK. Wdrażane są jednak modyfikacje algorytmu badania, pozwalające na znaczące obniżenie dawki, na którą jest narażony pacjent. Cena wykonania perfuzyjnej tomografii komputerowej waha się od 330 zł do 660 zł, jednak jeszcze niewiele placówek oferuje to badanie. Nie jest ono jeszcze zbyt popularne w Polsce, zapewne ze względu na fakt, że tomografy, na których wykonane jest badanie, muszą być przynajmniej 64-rzędowe (czyli posiadać minimum 64 rzędy detektorów, które odbierają wysłane przez lampę rentgenowską promieniowanie), a w naszym kraju nadal najczęściej używane są aparaty 16- czy 32-rzędowe.

Ich ilość jest ważna w kontekście dawki promieniowania – im więcej rzędów, tym krótszy czas badania, a co za tym idzie – mniejsza dawka.

Wskazania do wykonania tomografii perfuzyjnej

Głównym wskazaniem do przeprowadzenia perfuzyjnej TK jest udar niedokrwienny. Badanie to pozwala na ocenę przepływu krwi w mózgu, co z kolei umożliwia określenie położenia oraz wielkości ogniska niedokrwiennego, a także wyróżnienie w tym ognisku obszarów niedokrwienia nieodwracalnego oraz odwracalnego, co ma duże znaczenie w podejmowaniu decyzji o właściwym sposobie leczenia. Badanie to pozwala również na ocenę perfuzji nerek, wątroby, serca czy płuc, co jest przydatne przy podejrzeniu zmian nowotworowych tych narządów. Perfuzja TK umożliwia również ocenę skuteczności leczenia onkologicznego. Inne wskazania do wykonania tomografii perfuzyjnej to zatorowość płucna, patologie naczyń krwionośnych (m.in. zwężenia), a także choroba niedokrwienna serca. Badanie pozwala także na ocenę ukrwienia wątroby, co wspomaga diagnostykę przy podejrzeniu m.in. marskości wątroby, raka wątrobowokomórkowego czy naczyniaka.

Polecane dla Ciebie

Tomografia perfuzyjna – przeciwskazania do wykonania badania

Istnieje kilka przeciwwskazań względnych do wykonania tomografii perfuzyjnej. Pierwszym jest ciąża, która stanowi przeciwwskazanie do przeprowadzenia wszystkich badań wykorzystujących promieniowanie jonizujące. Dopuszczalne jest jednak wykonanie perfuzyjnej CT w stanie zagrożenia życia pacjentki, kiedy badanie to jest niezbędne do postawienia diagnozy. Przez wzgląd na fakt, że tomografię perfuzyjną wykonuje się z dożylnym podaniem środka kontrastowego, przeciwwskazaniami względnymi do jej przeprowadzenia są także nadczynność tarczycy, niewydolność nerek oraz wystąpienie w przeszłości reakcji alergicznej na kontrast.

Decyzję o skierowaniu na TK perfuzyjne pacjentów cierpiących na powyższe choroby podejmuje lekarz, w oparciu o wyniki badań laboratoryjnych i ogólny stan zdrowia.

Jak się przygotować do tomografii perfuzyjnej?

Przygotowanie do tomografii perfuzyjnej wygląda tak samo jak do każdej TK z kontrastem. Pacjent na badanie zgłasza się dobrze nawodniony, na czczo (należy wstrzymać się ze spożywaniem posiłków na minimum 6 godzin przed badaniem). Należy zabrać ze sobą skierowanie (badanie wykonuje się tylko ze wskazania lekarskiego) i dowód tożsamości, wyniki badań laboratoryjnych oraz wcześniejszych badań obrazowych, a także książeczkę zdrowia dziecka w przypadku pacjenta poniżej 18 roku życia. Badanie laboratoryjne, które trzeba obowiązkowo wykonać przed udaniem się na tomografię komputerową perfuzyjną, to oznaczenie stężenia kreatyniny z oznaczonym eGFR, a przy chorobach tarczycy należy dodatkowo zbadać poziom TSH.

Jak wygląda badanie perfuzja TK?

Tomografia perfuzyjna wygląda tak samo jak większość badań tomografii komputerowej z kontrastem. Przed rozpoczęciem skanowania pielęgniarka założy pacjentowi wenflon (wkłucie dożylne), a następnie podłączy tzw. automatyczną strzykawkę, która zapewni podanie środka kontrastowego w odpowiednim momencie badania. Pacjent zostanie ułożony na stole diagnostycznym w odpowiedni dla badanego obszaru sposób. W trakcie badania pacjent musi leżeć nieruchomo, zostanie również poproszony o wstrzymanie oddechu na kilkanaście sekund. Czas pobytu pacjenta w gabinecie to około 5 – 15 minut. Po zakończeniu badania należy pozostać minimum 30 minut w poczekalni, w razie wystąpienia skutków ubocznych po podaniu kontrastu. Po tym czasie pielęgniarka wyjmie wenflon i pacjent będzie mógł wrócić do domu. Zalecane jest także przyjmowanie większej ilości elektrolitów w celu usprawnienia pracy nerek, których zadaniem będzie sprawne wydalenie z organizmu środka kontrastowego.

  1. R. Rosenberger i in, Kliniczne zastosowanie obrazowania perfuzyjnego metodą tomografii komputerowej oraz obrazowania dyfuzyjnego i perfuzyjnego metodą rezonansu magnetycznego w wykrywaniu wczesnych zmian w udarze niedokrwiennym mózgu, „Via Medica”, 6 (2) 2004.
  2. W.W. Orrison  Jr. i in., Whole-brain dynamic CT angiography and perfusion imaging, „Clinical Radiology”, nr 66, 2011.
  3. A. Szarmach i in., Współczesne metody diagnostyki obrazowej zmian udarowych w obrębie struktur mózgowych tylnego dołu czaszki, „Via Medica”, 10 (1) 2008.
  4. A. M. Allmendinger i in., Perfusion CT – Overview of Imaging Technique, Interpretation Pearls, and Common Pitfalls, „American Journal of Roentgenology”, nr 1 (198) 2012.
  5. Y. W. Lui i in., Allmendinger, Evaluation of CT Perfusion in the Setting of Cerebral Ischemia: Patterns and Pitfalls, „American Journal of Roentgenology”, nr 198,  2010.
  6. G. Witkowski i in., CT perfuzyjne w ostrym okresie udaru niedokrwiennego mózgu – czy może zastąpić ocenę penumbry za pomocą MRI?, „Polski Przegląd Neurologiczny”, nr 4, 2008.
  7. S.H. Kim i in., CT Perfusion of the Liver: Principles and Applications in Oncology, „Radiology", nr 272 (2) 2014.
  8. H. Ogul i in., Perfusion CT imaging of the liver: review of clinical applications, „Diagnostic and Interventional Radiology”, nr 20 (5) 2014.
  9. M. S. Menzilcioglu i in., Effectiveness of CT Computed Tomography Perfusion in Diagnostics of Acute Ischemic Stroke, „Polish Journal of Radiology”, nr 80, 2015.
  10. N. Grenier i in., Perfusion imaging in renal diseases, „Diagnostic and Interventional Imaging”, nr 92 (12) 2013.
  11. S. Seitun i in., CT Myocardial Perfusion Imaging: A New Frontier in Cardiac Imaging, „BioMed Research International”, nr 2018, 2018.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Kortyzol – norma, badanie, objawy podwyższonego i obniżonego kortyzolu

    Kortyzol (hydrokortyzon) jest naturalnym hormonem steroidowym produkowanym w organizmie przez korę nadnerczy. Nazywany jest hormonem stresu. Wywiera bardzo duży wpływ na metabolizm, w tym na stężenie glukozy we krwi, podnosząc jej poziom w reakcji na stres. Stężenie kortyzolu jest zależne od pory dnia – w godzinach porannych jest najwyższe, a w godzinach wieczornych najniższe. Tę zależność należy wziąć pod uwagę podczas interpretacji wyników badania. Czy można zbadać poziom stresu, wykonując oznaczenie poziomu kortyzolu? Odpowiedź w artykule.

  • GGTP – skierowanie, refundacja, cena

    GGTP to enzym pomocny w diagnozowaniu między innymi chorób wątroby, trzustki czy nerek. Jego wysoki poziom obserwuje się również u osób z problemem nadużywania alkoholu. Istnieje szereg objawów towarzyszących chorobom wątroby i dróg żółciowych, które powinny skłonić pacjenta do oznaczenia poziomu gamma-glutamylotranspeptydazy. Uwagę powinno przykuć chociażby żółte zabarwienie skóry i błon śluzowych, obrzęki i świąd skóry czy ból po prawej stronie brzucha. Jak się przygotować do badania GGTP? Ile kosztuje to oznaczenie i czy do badania należy zgłosić się na czczo? Odpowiadamy w niniejszym artykule.

  • Cholesterol HDL – badanie, normy. Co oznacza obniżony poziom „dobrego cholesterolu”?

    Badanie poziomu cholesterolu HDL jest jednym z głównych oznaczeń zlecanych osobom, u których ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych jest wysokie. Pacjenci chorujący na cukrzycę, po przebytym zawale serca, palacze oraz kobiety przyjmujące hormonalną terapię antykoncepcyjną, beta-blokery lub retinoidy powinni częściej oznaczać poziom dobrego cholesterolu i jego stosunek do LDL. Badaniami dodatkowymi, które zaleca się wykonać przy oznaczeniu HDL, są stężenia cholesterolu całkowitego, LDL i trójglicerydów. Jak należy się przygotować do oznaczenia poziomu HDL? Ile kosztuje badanie? Czy może być refundowane? Czy aby zbadać poziom cholesterolu HDL, trzeba być na czczo? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Cholesterol LDL – badanie, normy, podwyższony. Jak obniżyć zbyt wysoki poziom „złego cholesterolu”?

    Badanie poziomu cholesterolu LDL jest jednym z elementów tzw. lipidogramu, który zaleca się wykonywać minimum raz do roku, w ramach badań profilaktycznych. Przeprowadzenie tego oznaczenia ma na celu potwierdzenie wydolności lub dysfunkcji pracy wątroby. Na zaburzenia ilości „złego cholesterolu” wpływa szereg czynników, które są związane głównie z dietą i stylem życia. Jak wygląda badanie, jakie są normy cholesterolu LDL, ile kosztuje oznaczenie i czy na pobranie krwi trzeba być na czczo? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Badanie poziomu miedzi – wskazania, normy, interpretacja wyników

    Badanie poziomu miedzi we krwi może być przeprowadzone w celu wykrycia lub monitorowania chorób wątroby, niedoborów składników odżywczych, chorób genetycznych (takich jak choroba Wilsona) lub toksyczności miedziowej. Zwykle badanie to wymaga od pacjenta pobrania próbki krwi. Przed badaniem należy poinformować lekarza o jakichkolwiek lekach, suplementach diety lub innych czynnikach, które mogą wpłynąć na wyniki badania. Po otrzymaniu wyników lekarz omówi z pacjentem dalsze kroki, które będą konieczne, aby zapewnić zdrowie i dobre samopoczucie.

  • Cholesterol całkowity – badanie, norma i interpretacja wyników. Co zrobić, kiedy wynik wskazuje na podwyższony poziom?

    Badanie poziomu cholesterolu całkowitego to jedno z podstawowych badań, które ocenia ogólny poziom cholesterolu we krwi. Cholesterol całkowity to suma cholesterolu LDL (lipoproteiny o niskiej gęstości), cholesterolu HDL (lipoproteiny o wysokiej gęstości) oraz cholesterolu VLDL (lipoproteiny o bardzo niskiej gęstości).

  • Badanie poziomu serotoniny – normy, cena, interpretacja wyników

    Serotonina stanowi jeden z najbardziej znanych neurotransmiterów modulujących aktywność komórek nerwowych oraz szeroką gamę procesów neuropsychologicznych. Jako że większość puli serotoniny w organizmie zlokalizowana jest poza układem nerwowym, substancja ta ma również wpływ m.in. na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego, pokarmowego i moczowo-płciowego. Może także regulować proces krzepnięcia i agregację płytek krwi. Oznaczenie poziomu serotoniny wykonywane jest m.in. w diagnostyce rakowiaków, czyli nowotworów wywodzących się z komórek neuroendokrynnych.

  • IgE całkowite – wskazania do badania poziomu immunoglobuliny typu E (IgE), normy, wyniki

    Przeciwciała klasy IgE, obok przeciwciał klasy IgG, IgM, IgA i IgD, należą do jednej z pięciu podklas immunoglobulin wytwarzanych przez komórki układu odpornościowego. Cząsteczki immunoglobulin klasy IgE wytwarzane są w odpowiedzi na alergeny i obecność pasożytów. Badanie poziomu IgE całkowitego wykonywane jest w przebiegu diagnostyki alergii, atopii i parazytoz (obecność pasożytów w organizmie). Poziom IgE całkowitego zależy od wieku pacjenta, najniższy jest u noworodków i niemowląt, a maksimum osiąga pomiędzy 10. a 15. rokiem życia pacjenta.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij