Tomografia komputerowa z pacjentem w nowoczesnej pracowni diagnostycznej
Agata Pikulska

TK kręgosłupa – przebieg badania z kontrastem i bez kontrastu

Tomografia komputerowa kręgosłupa jest bardzo wiarygodnym badaniem obrazowym, dzięki któremu możliwe jest zdiagnozowanie szeregu schorzeń tego obszaru. Choroby kręgosłupa bywają bardzo problematyczne i wyjątkowo bolesne, a niejednokrotnie mają także charakter zwyrodnieniowy. Niemalże każdą z nich można wychwycić, wykonując prześwietlenie kręgosłupa, na które może skierować nas lekarz ortopeda czy reumatolog. Jak wygląda tomografia komputerowa kręgosłupa i jak się do niej przygotować? Odpowiedzi  na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

Ból kręgosłupa jest częstą dolegliwością wśród Polaków. Może być on objawem procesów chorobowych kręgosłupa i z pewnością nie powinien być bagatelizowany. Wartościowym badaniem jest tomografia komputerowa kręgosłupa – szybka i łatwo dostępna metoda, umożliwiająca zdiagnozowanie m.in. urazów, zmian zwyrodnieniowych i nowotworowych.

Co to jest tomografia komputerowa kręgosłupa?

Tomografia komputerowa (TK, CT) kręgosłupa to badanie obrazowe, pozwalające na ocenę struktur kostnych i otaczających je tkanek przy użyciu promieniowania rentgenowskiego. TK charakteryzuje się wysoką rozdzielczością i możliwością uzyskania obrazów 2D oraz 3D, dzięki czemu jest dokładniejsza niż badanie RTG. Podczas badania pacjent znajduje się w pozycji leżącej na stole diagnostycznym, który będzie przesuwał się względem głównej części aparatu, zawierającej lampy rentgenowskie oraz detektory, które mają za zadanie odbierać wysłane promieniowanie. Aby prawidłowo odczytać wynik tomografii komputerowej kręgosłupa, należy zapoznać się ze sposobem identyfikacji kręgów. W opisie badania lekarz będzie posługiwał się oznaczeniami za pomocą odpowiednich liter i cyfr.

Oznaczenia skrótów w wyniki tomografu komputerowego kręgosłupa:

  • litera C oznacza kręgi szyjne (od 1 do 7),
  • litery Th – kręgi piersiowe (od 1 do 12),
  • litera L – kręgi lędźwiowe (od 1 do 5),
  • litera S – kręgi krzyżowe (od 1 do 5),
  • litery Co – kręgi guziczne (od 1 do 5).

Sformułowania, które często pojawiają się w opisach TK kręgosłupa to m.in. osteofity, wypuklina, stenoza czy kręgozmyk. Osteofity to narośla kostne, które są objawem choroby zwyrodnieniowej. Wypuklina to wysunięcie się części krążka międzykręgowego (potocznie dysku), która może prowadzić do ucisku na worek oponowy. Stenoza oznacza zwężenie kanału kręgowego, a kręgozmyk to przemieszczenie się kręgów względem siebie.

Wskazania i przeciwwskazania do tomografii kręgosłupa

Objawami, które stanowią wskazania do wykonania tomografii komputerowej kręgosłupa, są przede wszystkim ból kręgosłupa, niedowład kończyn czy zaburzenia czucia. Ból głowy, który jest bardzo niespecyficznym objawem, może świadczyć o schorzeniach kręgosłupa szyjnego.

Tomografia komputerowa kręgosłupa może wykryć zarówno urazy, chorobę zwyrodnieniową, jak i zmiany nowotworowe czy choroby krążka międzykręgowego. Badanie kręgosłupa tomografem wykonuje się również przy powikłaniach pooperacyjnych oraz do zaplanowania sposobu leczenia pacjenta.

Przeciwwskazaniem do wykonania CT jest ciąża. Lekarz może jednak podjąć decyzję o konieczności wykonania tego badania w sytuacji, gdy pacjentka jest w stanie zagrożenia życia i badanie to jest niezbędne do postawienia diagnozy. Przeciwwskazaniami względnymi do tomografii komputerowej z kontrastem jest nadczynność tarczycy, niewydolność nerek oraz wystąpienie w przeszłości reakcji alergicznej na środek cieniujący. Pacjenci tacy wymagają specjalnego przygotowania i wcześniejszego wykonania badań laboratoryjnych.

Powiązane produkty

Jak wygląda tomografia komputerowa kręgosłupa? TK kręgosłupa z kontrastem czy bez?

Większość tomografii kręgosłupa wykonuje się bez kontrastu. Środek kontrastowy można podać przy podejrzeniu zmian nowotworowych. Po wejściu do gabinetu pacjent zostanie poproszony o zdjęcie wszystkich metalowych elementów, które mogą znajdować się w badanym obszarze. Następnie należy położyć się na stole, który w trakcie badania będzie się powoli przesuwał. Jeśli ma zostać wykonane CT z kontrastem, pielęgniarka założy pacjentowi wenflon (wkłucie dożylne), do którego następnie przymocuje tzw. automatyczną strzykawkę – jest to urządzenie, które ma w odpowiednim momencie podać środek kontrastowy. Po zakończeniu badania, jeśli nie został podany kontrast, osoba badana może od razu opuścić placówkę. W przypadku badań przebiegających z wykorzystaniem środka cieniującego pacjent musi pozostać w poczekalni minimum 30 minut, w celu monitorowania jego stanu zdrowia pod kątem wystąpienia ewentualnych reakcji niepożądanych. Tomografia z kontrastem może być szkodliwa dla pacjenta w sytuacji, gdy wystąpi reakcja alergiczna na podany środek. Może ona objawiać się m.in. nudnościami, wymiotami, zaczerwienieniem w miejscu wkłucia, dusznościami czy uczuciem gorąca. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów należy je od razu zgłosić do osoby wykonującej badanie.

Jak się przygotować do CT kręgosłupa?

Przygotowanie do badania tomografii komputerowej kręgosłupa obejmuje założenie luźniejszych ubrań bez metalowych elementów (zamków, fiszbin). Jeśli pacjentka jest umówiona na badanie, a nie ma stuprocentowej pewności, że nie jest w ciąży, powinna wcześniej wykonać test ciążowy. W przypadku, gdy badanie ma zostać wykonane z kontrastem, na 6 godzin przed badaniem pacjent nie może jeść, ale powinien przyjmować duże ilości wody niegazowanej.
Na badanie należy zabrać ze sobą skierowanie, dowód tożsamości, wyniki badań laboratoryjnych w przypadku TK z kontrastem (obowiązkowo klirens kreatyniny eGFR – ocena wydolności nerek; poziom TSH – przy chorobach tarczycy) i wyniki poprzednich badań obrazowych oraz książeczkę zdrowia dziecka, gdy pacjent jest  niepełnoletni.

TK kręgosłupa – cena/refundacja, skierowanie

Tomografia komputerowa kręgosłupa jest bezpłatna w ramach ubezpieczenia w NFZ. Kwota, którą trzeba przeznaczyć na wykonanie prywatnie TK kręgosłupa, zależy od ilości odcinków, które należy zbadać, ponadto od tego, czy badanie zostanie wykonane z podaniem  kontrastu, a także od samej placówki diagnostycznej. Cena tomografii komputerowej kręgosłupa zazwyczaj mieści się w przedziale od 200 do 475 złotych. Skierowanie jest konieczne zarówno dla badań refundowanych, jak i tych opłacanych przez pacjenta.

Gdzie można wykonać tomografię kręgosłupa?

Badanie CT kręgosłupa można wykonać w Zakładzie Diagnostyki Obrazowej mieszczącym się np. w szpitalu posiadającym oraz w prywatnych placówkach diagnostycznych. Wiele z tych placówek posiada również umowę z  Narodowym Funduszem Zdrowia na realizowanie niektórych usług w ramach ubezpieczenia zdrowotnego.

  1. B. Pruszyński i in., Radiologia: diagnostyka obrazowa, „RTG, TK, USG i MR", Warszawa 2014.
  2. M. Sąsiadek, B. Hendrich, Diagnostyka obrazowa kręgosłupa z uwzględnieniem nowych technik obrazowania, „Polski Przegląd Neurologiczny”, 6 (1) 2010.
  3. J. Walecki, Diagnostyka obrazowa. Układ nerwowy ośrodkowy, Warszawa 2013.
  4. A.C. Douglas-Akinwande i in., Multichannel CT: Evaluating the Spine in Postoperative Patients with Orthopedic Hardware, „RadioGraphics”, 26 (1) 2006.
  5. D. Sieroń, Diagnostyka obrazowa w fizjoterapii i rehabilitacji, Warszawa 2017.
  6. M. Derenda, Możliwości zaopatrzenia chirurgicznego osteoporotycznych złamań kręgosłupa, „Forum Medycyny Rodzinnej”, 10 (3) 2016.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Klirens kreatyniny (GFR) – badanie, normy, wskazania

    GFR to parametr służący do oceny wydolności pracy nerek. Bez aktualnego wyniku badania wskaźnika czynności nerek nie możemy np. wykonać obrazowych badań diagnostycznych, w których niezbędne jest zastosowanie kontrastu (np. RTG) dla lepszego uwidocznienia oznaczanych struktur. Ponadto klirens kreatyniny jest niezbędnym miernikiem wydolności nerek w trakcie ich terapii. Dzięki niemu możliwa jest ocena skuteczności leczenia nefrologicznego i ewentualnej konieczności zastosowania poważniejszych kroków terapeutycznych, jak chociażby wdrożenie leczenia nerkozastępczego. Kto może skierować nas na badanie GFR, ile kosztuje i jak się do niego przygotować? Odpowiadamy w niniejszym artykule.

  • Cholesterol HDL – badanie, normy. Co oznacza obniżony poziom „dobrego cholesterolu”?

    Badanie poziomu cholesterolu HDL jest jednym z głównych oznaczeń zlecanych osobom, u których ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych jest wysokie. Pacjenci chorujący na cukrzycę, po przebytym zawale serca, palacze oraz kobiety przyjmujące hormonalną terapię antykoncepcyjną, beta-blokery lub retinoidy powinni częściej oznaczać poziom dobrego cholesterolu i jego stosunek do LDL. Badaniami dodatkowymi, które zaleca się wykonać przy oznaczeniu HDL, są stężenia cholesterolu całkowitego, LDL i trójglicerydów. Jak należy się przygotować do oznaczenia poziomu HDL? Ile kosztuje badanie? Czy może być refundowane? Czy aby zbadać poziom cholesterolu HDL, trzeba być na czczo? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Cholesterol LDL – badanie, normy, podwyższony. Jak obniżyć zbyt wysoki poziom „złego cholesterolu”?

    Badanie poziomu cholesterolu LDL jest jednym z elementów tzw. lipidogramu, który zaleca się wykonywać minimum raz do roku, w ramach badań profilaktycznych. Przeprowadzenie tego oznaczenia ma na celu potwierdzenie wydolności lub dysfunkcji pracy wątroby. Na zaburzenia ilości „złego cholesterolu” wpływa szereg czynników, które są związane głównie z dietą i stylem życia. Jak wygląda badanie, jakie są normy cholesterolu LDL, ile kosztuje oznaczenie i czy na pobranie krwi trzeba być na czczo? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Wysokie ALT – czego jest objawem? Jakie są normy badania ALT?

    Prawidłowy zakres referencyjny dla aminotransferazy alaninowej zależy od wielu czynników i może różnić się w zależności od laboratorium, w którym wykonywane jest badanie. Oznaczenie poziomu ALT we krwi pozwala na wykrycie chorób wątroby i ocenę stopnia ich zaawansowania, jak również na różnicowanie określonych schorzeń wątroby między sobą. Jakie są normy ALT we krwi, jak wygląda badanie oraz czy do oznaczenia trzeba być na czczo?

  • Biorezonans – co to jest, jak działa i czy jest skuteczny w leczeniu chorób i nałogów?

    Biorezonans magnetyczny to jedna z metod wykorzystywanych przez osoby praktykujące niekonwencjonalne formy leczenia różnych chorób. Nie udało się dotychczas jednoznacznie rozstrzygnąć, czy terapia z użyciem biorezonansu jest skuteczna. Największym problemem jest brak rzetelnych badań naukowych, które potwierdziłyby słowa zwolenników tej metody dotyczące tego, czy i jak naprawdę działa biorezonans.

  • Lipidogram (profil lipidowy). Badanie, normy, przygotowanie

    Lipidy, czyli tłuszcze, to najważniejsze źródło energii w diecie człowieka. Jako składniki błon komórkowych i rozpuszczalniki niektórych substancji, np. witamin i hormonów, pełnią kluczową rolę w utrzymaniu równowagi ludzkiego organizmu. Zaburzenia lipidowe występujące u pacjentów z nadwagą, otyłością lub obciążonym wywiadem rodzinnym mogą skutkować schorzeniami układu krwionośnego i sercowo-naczyniowego oraz podwyższać ryzyko udaru mózgu.

  • Badanie AMH (wskaźnik rezerwy jajnikowej) – normy, cena

    Badanie AMH, czyli hormonu antymüllerowskiego, jest jednym z kluczowych elementów oceny rezerwy jajnikowej kobiety. Pozwala na ocenę liczby pęcherzyków jajnikowych, które mogą być stymulowane w ramach procedury in vitro. Na czym polega to badanie? Czy warto je wykonać? Jak interpretować wyniki?

  • Badania na niepłodność dla kobiet – jak wyglądają? Jak się przygotować?

    Niepłodność to problem, który dotyka coraz większą liczbę osób na całym świecie. Szacuje się, że nawet 15% par boryka się z problemami z zajściem w ciążę. Spośród wszystkich przyczyn niepłodności w związku 40% leży po stronie mężczyzn, 40% po stronie kobiet, a w 20% przyczyny pochodzą od obojga partnerów. Wielu z nich zwraca się o pomoc do specjalistów, którzy oferują różne metody diagnostyki i leczenia niepłodności. Jakie badania na niepłodność warto zrobić?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.