Tomografia komputerowa z pacjentem w nowoczesnej pracowni diagnostycznej
Agata Pikulska

TK kręgosłupa – przebieg badania z kontrastem i bez kontrastu

Tomografia komputerowa kręgosłupa jest bardzo wiarygodnym badaniem obrazowym, dzięki któremu możliwe jest zdiagnozowanie szeregu schorzeń tego obszaru. Choroby kręgosłupa bywają bardzo problematyczne i wyjątkowo bolesne, a niejednokrotnie mają także charakter zwyrodnieniowy. Niemalże każdą z nich można wychwycić, wykonując prześwietlenie kręgosłupa, na które może skierować nas lekarz ortopeda czy reumatolog. Jak wygląda tomografia komputerowa kręgosłupa i jak się do niej przygotować? Odpowiedzi  na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

Ból kręgosłupa jest częstą dolegliwością wśród Polaków. Może być on objawem procesów chorobowych kręgosłupa i z pewnością nie powinien być bagatelizowany. Wartościowym badaniem jest tomografia komputerowa kręgosłupa – szybka i łatwo dostępna metoda, umożliwiająca zdiagnozowanie m.in. urazów, zmian zwyrodnieniowych i nowotworowych.

Co to jest tomografia komputerowa kręgosłupa?

Tomografia komputerowa (TK, CT) kręgosłupa to badanie obrazowe, pozwalające na ocenę struktur kostnych i otaczających je tkanek przy użyciu promieniowania rentgenowskiego. TK charakteryzuje się wysoką rozdzielczością i możliwością uzyskania obrazów 2D oraz 3D, dzięki czemu jest dokładniejsza niż badanie RTG. Podczas badania pacjent znajduje się w pozycji leżącej na stole diagnostycznym, który będzie przesuwał się względem głównej części aparatu, zawierającej lampy rentgenowskie oraz detektory, które mają za zadanie odbierać wysłane promieniowanie. Aby prawidłowo odczytać wynik tomografii komputerowej kręgosłupa, należy zapoznać się ze sposobem identyfikacji kręgów. W opisie badania lekarz będzie posługiwał się oznaczeniami za pomocą odpowiednich liter i cyfr.

Oznaczenia skrótów w wyniki tomografu komputerowego kręgosłupa:

  • litera C oznacza kręgi szyjne (od 1 do 7),
  • litery Th – kręgi piersiowe (od 1 do 12),
  • litera L – kręgi lędźwiowe (od 1 do 5),
  • litera S – kręgi krzyżowe (od 1 do 5),
  • litery Co – kręgi guziczne (od 1 do 5).

Sformułowania, które często pojawiają się w opisach TK kręgosłupa to m.in. osteofity, wypuklina, stenoza czy kręgozmyk. Osteofity to narośla kostne, które są objawem choroby zwyrodnieniowej. Wypuklina to wysunięcie się części krążka międzykręgowego (potocznie dysku), która może prowadzić do ucisku na worek oponowy. Stenoza oznacza zwężenie kanału kręgowego, a kręgozmyk to przemieszczenie się kręgów względem siebie.

Wskazania i przeciwwskazania do tomografii kręgosłupa

Objawami, które stanowią wskazania do wykonania tomografii komputerowej kręgosłupa, są przede wszystkim ból kręgosłupa, niedowład kończyn czy zaburzenia czucia. Ból głowy, który jest bardzo niespecyficznym objawem, może świadczyć o schorzeniach kręgosłupa szyjnego.

Tomografia komputerowa kręgosłupa może wykryć zarówno urazy, chorobę zwyrodnieniową, jak i zmiany nowotworowe czy choroby krążka międzykręgowego. Badanie kręgosłupa tomografem wykonuje się również przy powikłaniach pooperacyjnych oraz do zaplanowania sposobu leczenia pacjenta.

Przeciwwskazaniem do wykonania CT jest ciąża. Lekarz może jednak podjąć decyzję o konieczności wykonania tego badania w sytuacji, gdy pacjentka jest w stanie zagrożenia życia i badanie to jest niezbędne do postawienia diagnozy. Przeciwwskazaniami względnymi do tomografii komputerowej z kontrastem jest nadczynność tarczycy, niewydolność nerek oraz wystąpienie w przeszłości reakcji alergicznej na środek cieniujący. Pacjenci tacy wymagają specjalnego przygotowania i wcześniejszego wykonania badań laboratoryjnych.

Polecane dla Ciebie

Jak wygląda tomografia komputerowa kręgosłupa? TK kręgosłupa z kontrastem czy bez?

Większość tomografii kręgosłupa wykonuje się bez kontrastu. Środek kontrastowy można podać przy podejrzeniu zmian nowotworowych. Po wejściu do gabinetu pacjent zostanie poproszony o zdjęcie wszystkich metalowych elementów, które mogą znajdować się w badanym obszarze. Następnie należy położyć się na stole, który w trakcie badania będzie się powoli przesuwał. Jeśli ma zostać wykonane CT z kontrastem, pielęgniarka założy pacjentowi wenflon (wkłucie dożylne), do którego następnie przymocuje tzw. automatyczną strzykawkę – jest to urządzenie, które ma w odpowiednim momencie podać środek kontrastowy. Po zakończeniu badania, jeśli nie został podany kontrast, osoba badana może od razu opuścić placówkę. W przypadku badań przebiegających z wykorzystaniem środka cieniującego pacjent musi pozostać w poczekalni minimum 30 minut, w celu monitorowania jego stanu zdrowia pod kątem wystąpienia ewentualnych reakcji niepożądanych. Tomografia z kontrastem może być szkodliwa dla pacjenta w sytuacji, gdy wystąpi reakcja alergiczna na podany środek. Może ona objawiać się m.in. nudnościami, wymiotami, zaczerwienieniem w miejscu wkłucia, dusznościami czy uczuciem gorąca. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów należy je od razu zgłosić do osoby wykonującej badanie.

Jak się przygotować do CT kręgosłupa?

Przygotowanie do badania tomografii komputerowej kręgosłupa obejmuje założenie luźniejszych ubrań bez metalowych elementów (zamków, fiszbin). Jeśli pacjentka jest umówiona na badanie, a nie ma stuprocentowej pewności, że nie jest w ciąży, powinna wcześniej wykonać test ciążowy. W przypadku, gdy badanie ma zostać wykonane z kontrastem, na 6 godzin przed badaniem pacjent nie może jeść, ale powinien przyjmować duże ilości wody niegazowanej.
Na badanie należy zabrać ze sobą skierowanie, dowód tożsamości, wyniki badań laboratoryjnych w przypadku TK z kontrastem (obowiązkowo klirens kreatyniny eGFR – ocena wydolności nerek; poziom TSH – przy chorobach tarczycy) i wyniki poprzednich badań obrazowych oraz książeczkę zdrowia dziecka, gdy pacjent jest  niepełnoletni.

TK kręgosłupa – cena/refundacja, skierowanie

Tomografia komputerowa kręgosłupa jest bezpłatna w ramach ubezpieczenia w NFZ. Kwota, którą trzeba przeznaczyć na wykonanie prywatnie TK kręgosłupa, zależy od ilości odcinków, które należy zbadać, ponadto od tego, czy badanie zostanie wykonane z podaniem  kontrastu, a także od samej placówki diagnostycznej. Cena tomografii komputerowej kręgosłupa zazwyczaj mieści się w przedziale od 200 do 475 złotych. Skierowanie jest konieczne zarówno dla badań refundowanych, jak i tych opłacanych przez pacjenta.

Gdzie można wykonać tomografię kręgosłupa?

Badanie CT kręgosłupa można wykonać w Zakładzie Diagnostyki Obrazowej mieszczącym się np. w szpitalu posiadającym oraz w prywatnych placówkach diagnostycznych. Wiele z tych placówek posiada również umowę z  Narodowym Funduszem Zdrowia na realizowanie niektórych usług w ramach ubezpieczenia zdrowotnego.

  1. B. Pruszyński i in., Radiologia: diagnostyka obrazowa, „RTG, TK, USG i MR", Warszawa 2014.
  2. M. Sąsiadek, B. Hendrich, Diagnostyka obrazowa kręgosłupa z uwzględnieniem nowych technik obrazowania, „Polski Przegląd Neurologiczny”, 6 (1) 2010.
  3. J. Walecki, Diagnostyka obrazowa. Układ nerwowy ośrodkowy, Warszawa 2013.
  4. A.C. Douglas-Akinwande i in., Multichannel CT: Evaluating the Spine in Postoperative Patients with Orthopedic Hardware, „RadioGraphics”, 26 (1) 2006.
  5. D. Sieroń, Diagnostyka obrazowa w fizjoterapii i rehabilitacji, Warszawa 2017.
  6. M. Derenda, Możliwości zaopatrzenia chirurgicznego osteoporotycznych złamań kręgosłupa, „Forum Medycyny Rodzinnej”, 10 (3) 2016.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Przesiewowe badanie słuchu

    Badania przesiewowe wykonywane są rutynowo w celu określenia prawdopodobieństwa wystąpienia choroby lub wczesnego jej wykrycia. Już w pierwszych dniach życia dziecka wykonuje się przesiewowe badanie słuchu. Na czym ono polega? Ile trwa?

  • Rezonans magnetyczny kręgosłupa – przebieg badania, wskazania, cena

    Rezonans magnetyczny kręgosłupa to badanie pozwalające na ocenę elementów kostnych tego obszaru, jego tkanek miękkich oraz rdzenia kręgowego. Dzięki niemu możliwe jest wykrycie wszelkich zmian zapalnych, zwyrodnieniowych i nowotworowych. Najczęściej bada się pacjentów, którzy zgłaszają się do neurologa z bólami pleców i drętwieniem kończyn – zarówno rąk, jak i nóg. Częstym wskazaniem do badania jest także uraz kręgosłupa. Ile kosztuje MRI, jak długo trwa badanie i czy kobiety w ciąży mogą przystąpić do rezonansu magnetycznego kręgosłupa? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Czy mutacja genu MTHFR może być przyczyną poronień nawykowych i zakrzepicy?

    Genotyp genu MTHFR pośrednio wpływa na metabolizm i przyswajanie kwasu foliowego w organizmie człowieka. Mutacja w genie MTHFR jest łączona z występowaniem u pacjenta tendencji do nadkrzepliwości i zakrzepicy, nowotworów bądź zwiększonego ryzyka chorób układu krążenia. Doniesienia te jednak bywają sprzeczne i nie znajdują przełożenia na rekomendacje specjalistów w sprawie wdrożenia profilaktycznej diagnostyki mutacji w genie MTHFR. Kwestia niedoborów kwasu foliowego jest szczególnie istotna w planowaniu ciąży, diagnostyce niepowodzeń położniczych i trudności z utrzymaniem ciąży, a także przy ustalaniu przyczyn urodzenia dziecka z wadą cewy nerwowej.

  • Badanie genetyczne BRCA1 i BRCA2 – na czym polega i jak interpretować wyniki?

    Ryzyko wystąpienia nowotworu piersi i jajników u osoby posiadającej mutację genu BRCA wzrasta odpowiednio do około 60% w przypadku raka piersi i do około 40% w przypadku raka jajnika. Badania mutacji BRCA zaleca się kobietom, u których bliskich krewnych wystąpiły co najmniej dwa przypadki zachorowań na złośliwy nowotwór piersi i/lub jajnika, zwłaszcza gdy choroba pojawiła się u krewnego przed 50. rokiem życia.

  • Co to jest antybiogram i jak wygląda to badanie?

    W 1928 roku Alexander Fleming odkrył pierwszy szeroko stosowany antybiotyk – penicylinę. Ten przełomowy moment w historii medycyny doprowadził nie tylko do zmniejszenia liczby zgonów z powodu zakażeń, lecz również zapoczątkował erę antybiotykoterapii. Szerokie zastosowanie leków przeciwdrobnoustrojowych doprowadziło jednak do sytuacji, w której bakterie potrafią wymykać się leczeniu. Dlatego w podjęciu decyzji o wyborze jak najskuteczniejszego leku z pomocą przychodzi antybiogram.

  • Badanie in vivo – co to jest?

    Badania in vitro i in vivo stanowią nieodłączny element rozwoju medycyny i nauk pokrewnych. Warto wiedzieć, czym się różnią, aby zrozumieć ich znaczenie dla procesu odkrywania nowych leków czy terapii.

  • Kolposkopia – jak wygląda badanie? Wskazanie, przebieg, interpretacja wyników

    Kolposkopia to łatwe i nieinwazyjne badanie, wykonywane przez lekarza ginekologa, które pozwala na ocenę szyjki macicy, pochwy oraz sromu pod kątem zmian przednowotworowych i nowotworowych, pobranie celowanego materiału oraz ułatwienie decyzji co do dalszego postępowania. Badanie to może być wykonywane zarówno na NFZ, jak i prywatnie. Jak wygląda kolposkopia? Czy kolposkopia boli?

  • Echokardiografia – jak wygląda to badanie, ile trwa?

    Rozwój ultrasonografii pozwolił na nieinwazyjne obrazowanie wielu przestrzeni ludzkiego ciała. Klasyczny aparat USG pozwala nie tylko na obrazowanie jamy brzusznej, ale również serca. Badanie to określa się mianem echokardiografii lub potocznie – echo serca.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij