Tomografia komputerowa z pacjentem w nowoczesnej pracowni diagnostycznej
Agata Pikulska

TK kręgosłupa – przebieg badania z kontrastem i bez kontrastu

Tomografia komputerowa kręgosłupa jest bardzo wiarygodnym badaniem obrazowym, dzięki któremu możliwe jest zdiagnozowanie szeregu schorzeń tego obszaru. Choroby kręgosłupa bywają bardzo problematyczne i wyjątkowo bolesne, a niejednokrotnie mają także charakter zwyrodnieniowy. Niemalże każdą z nich można wychwycić, wykonując prześwietlenie kręgosłupa, na które może skierować nas lekarz ortopeda czy reumatolog. Jak wygląda tomografia komputerowa kręgosłupa i jak się do niej przygotować? Odpowiedzi  na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

Ból kręgosłupa jest częstą dolegliwością wśród Polaków. Może być on objawem procesów chorobowych kręgosłupa i z pewnością nie powinien być bagatelizowany. Wartościowym badaniem jest tomografia komputerowa kręgosłupa – szybka i łatwo dostępna metoda, umożliwiająca zdiagnozowanie m.in. urazów, zmian zwyrodnieniowych i nowotworowych.

Co to jest tomografia komputerowa kręgosłupa?

Tomografia komputerowa (TK, CT) kręgosłupa to badanie obrazowe, pozwalające na ocenę struktur kostnych i otaczających je tkanek przy użyciu promieniowania rentgenowskiego. TK charakteryzuje się wysoką rozdzielczością i możliwością uzyskania obrazów 2D oraz 3D, dzięki czemu jest dokładniejsza niż badanie RTG. Podczas badania pacjent znajduje się w pozycji leżącej na stole diagnostycznym, który będzie przesuwał się względem głównej części aparatu, zawierającej lampy rentgenowskie oraz detektory, które mają za zadanie odbierać wysłane promieniowanie. Aby prawidłowo odczytać wynik tomografii komputerowej kręgosłupa, należy zapoznać się ze sposobem identyfikacji kręgów. W opisie badania lekarz będzie posługiwał się oznaczeniami za pomocą odpowiednich liter i cyfr.

Oznaczenia skrótów w wyniki tomografu komputerowego kręgosłupa:

  • litera C oznacza kręgi szyjne (od 1 do 7),
  • litery Th – kręgi piersiowe (od 1 do 12),
  • litera L – kręgi lędźwiowe (od 1 do 5),
  • litera S – kręgi krzyżowe (od 1 do 5),
  • litery Co – kręgi guziczne (od 1 do 5).

Sformułowania, które często pojawiają się w opisach TK kręgosłupa to m.in. osteofity, wypuklina, stenoza czy kręgozmyk. Osteofity to narośla kostne, które są objawem choroby zwyrodnieniowej. Wypuklina to wysunięcie się części krążka międzykręgowego (potocznie dysku), która może prowadzić do ucisku na worek oponowy. Stenoza oznacza zwężenie kanału kręgowego, a kręgozmyk to przemieszczenie się kręgów względem siebie.

Wskazania i przeciwwskazania do tomografii kręgosłupa

Objawami, które stanowią wskazania do wykonania tomografii komputerowej kręgosłupa, są przede wszystkim ból kręgosłupa, niedowład kończyn czy zaburzenia czucia. Ból głowy, który jest bardzo niespecyficznym objawem, może świadczyć o schorzeniach kręgosłupa szyjnego.

Tomografia komputerowa kręgosłupa może wykryć zarówno urazy, chorobę zwyrodnieniową, jak i zmiany nowotworowe czy choroby krążka międzykręgowego. Badanie kręgosłupa tomografem wykonuje się również przy powikłaniach pooperacyjnych oraz do zaplanowania sposobu leczenia pacjenta.

Przeciwwskazaniem do wykonania CT jest ciąża. Lekarz może jednak podjąć decyzję o konieczności wykonania tego badania w sytuacji, gdy pacjentka jest w stanie zagrożenia życia i badanie to jest niezbędne do postawienia diagnozy. Przeciwwskazaniami względnymi do tomografii komputerowej z kontrastem jest nadczynność tarczycy, niewydolność nerek oraz wystąpienie w przeszłości reakcji alergicznej na środek cieniujący. Pacjenci tacy wymagają specjalnego przygotowania i wcześniejszego wykonania badań laboratoryjnych.

Powiązane produkty

Jak wygląda tomografia komputerowa kręgosłupa? TK kręgosłupa z kontrastem czy bez?

Większość tomografii kręgosłupa wykonuje się bez kontrastu. Środek kontrastowy można podać przy podejrzeniu zmian nowotworowych. Po wejściu do gabinetu pacjent zostanie poproszony o zdjęcie wszystkich metalowych elementów, które mogą znajdować się w badanym obszarze. Następnie należy położyć się na stole, który w trakcie badania będzie się powoli przesuwał. Jeśli ma zostać wykonane CT z kontrastem, pielęgniarka założy pacjentowi wenflon (wkłucie dożylne), do którego następnie przymocuje tzw. automatyczną strzykawkę – jest to urządzenie, które ma w odpowiednim momencie podać środek kontrastowy. Po zakończeniu badania, jeśli nie został podany kontrast, osoba badana może od razu opuścić placówkę. W przypadku badań przebiegających z wykorzystaniem środka cieniującego pacjent musi pozostać w poczekalni minimum 30 minut, w celu monitorowania jego stanu zdrowia pod kątem wystąpienia ewentualnych reakcji niepożądanych. Tomografia z kontrastem może być szkodliwa dla pacjenta w sytuacji, gdy wystąpi reakcja alergiczna na podany środek. Może ona objawiać się m.in. nudnościami, wymiotami, zaczerwienieniem w miejscu wkłucia, dusznościami czy uczuciem gorąca. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów należy je od razu zgłosić do osoby wykonującej badanie.

Jak się przygotować do CT kręgosłupa?

Przygotowanie do badania tomografii komputerowej kręgosłupa obejmuje założenie luźniejszych ubrań bez metalowych elementów (zamków, fiszbin). Jeśli pacjentka jest umówiona na badanie, a nie ma stuprocentowej pewności, że nie jest w ciąży, powinna wcześniej wykonać test ciążowy. W przypadku, gdy badanie ma zostać wykonane z kontrastem, na 6 godzin przed badaniem pacjent nie może jeść, ale powinien przyjmować duże ilości wody niegazowanej.
Na badanie należy zabrać ze sobą skierowanie, dowód tożsamości, wyniki badań laboratoryjnych w przypadku TK z kontrastem (obowiązkowo klirens kreatyniny eGFR – ocena wydolności nerek; poziom TSH – przy chorobach tarczycy) i wyniki poprzednich badań obrazowych oraz książeczkę zdrowia dziecka, gdy pacjent jest  niepełnoletni.

TK kręgosłupa – cena/refundacja, skierowanie

Tomografia komputerowa kręgosłupa jest bezpłatna w ramach ubezpieczenia w NFZ. Kwota, którą trzeba przeznaczyć na wykonanie prywatnie TK kręgosłupa, zależy od ilości odcinków, które należy zbadać, ponadto od tego, czy badanie zostanie wykonane z podaniem  kontrastu, a także od samej placówki diagnostycznej. Cena tomografii komputerowej kręgosłupa zazwyczaj mieści się w przedziale od 200 do 475 złotych. Skierowanie jest konieczne zarówno dla badań refundowanych, jak i tych opłacanych przez pacjenta.

Gdzie można wykonać tomografię kręgosłupa?

Badanie CT kręgosłupa można wykonać w Zakładzie Diagnostyki Obrazowej mieszczącym się np. w szpitalu posiadającym oraz w prywatnych placówkach diagnostycznych. Wiele z tych placówek posiada również umowę z  Narodowym Funduszem Zdrowia na realizowanie niektórych usług w ramach ubezpieczenia zdrowotnego.

  1. B. Pruszyński i in., Radiologia: diagnostyka obrazowa, „RTG, TK, USG i MR", Warszawa 2014.
  2. M. Sąsiadek, B. Hendrich, Diagnostyka obrazowa kręgosłupa z uwzględnieniem nowych technik obrazowania, „Polski Przegląd Neurologiczny”, 6 (1) 2010.
  3. J. Walecki, Diagnostyka obrazowa. Układ nerwowy ośrodkowy, Warszawa 2013.
  4. A.C. Douglas-Akinwande i in., Multichannel CT: Evaluating the Spine in Postoperative Patients with Orthopedic Hardware, „RadioGraphics”, 26 (1) 2006.
  5. D. Sieroń, Diagnostyka obrazowa w fizjoterapii i rehabilitacji, Warszawa 2017.
  6. M. Derenda, Możliwości zaopatrzenia chirurgicznego osteoporotycznych złamań kręgosłupa, „Forum Medycyny Rodzinnej”, 10 (3) 2016.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Próby wątrobowe (ALAT i ASPAT) — co oznaczają podwyższone wyniki?

    Próby wątrobowe to enzymy, po oznaczeniu których można stwierdzić, w jakim stanie jest wątroba i czy pracuje w prawidłowy sposób. Zalicza się do nich aminotransferazy ASPAT i ALAT oraz gamma-glutamylotranspeptydazę (GGTP). ALAT i ASPAT to najczęściej oznaczane próby wątrobowe. Ich pełne nazwy to aminotransferaza alaninowa, czyli ALAT oraz aminotransferaza asparaginowa — ASPAT.

  • Prawidłowe ciśnienie i puls. Jaka jest norma?

    Serce to najważniejszy narząd w organizmie. To dzięki jego pracy można żyć. Razem z nim współpracuje cały układ krążenia — on także powinien funkcjonować prawidłowo. W innym przypadku zaczynają pojawiać się problemy zdrowotne. Z sercem i układem krążenia są bez wątpienia ściśle związane dwa pojęcia — ciśnienie tętnicze oraz puls.

  • CRP – co oznacza CRP wysokie, a co CRP niskie? O jakich chorobach może świadczyć podwyższone CRP?

    Białko C-reaktywne (CRP) to białko ostrej fazy, stanowiące czuły i szybki marker stanu zapalnego i uszkodzenia tkanek wskutek martwicy, urazu lub infekcji. Oznaczenie poziomu CRP jest wskazane w diagnostyce i monitorowaniu terapii stanów zapalnych i infekcji bakteryjnych, chorób o podłożu autoimmunologicznym i nowotworowym oraz zawału serca. Badanie stężenia CRP pozwala również na ocenę ryzyka sercowo-naczyniowego u pacjentów z grupy ryzyka.

  • Rezonans magnetyczny głowy – co wykrywa, ile kosztuje, jak wygląda badanie?

    Rezonans magnetyczny (MRI) głowy to badanie, w którym wykorzystywane są właściwości pola magnetycznego. Najczęściej MRI głowy zleca się po wypadkach samochodowych i urazach głowy, a także w sytuacji pogłębienia diagnostyki neurologicznej. Główną wadą rezonansu, będącego badaniem refundowanym, jest czas oczekiwania na to prześwietlenie, liczony nawet w miesiącach. 

  • Rezonans magnetyczny kręgosłupa – przebieg badania, wskazania, cena

    Rezonans magnetyczny kręgosłupa to badanie pozwalające na ocenę elementów kostnych tego obszaru, jego tkanek miękkich oraz rdzenia kręgowego. Dzięki niemu możliwe jest wykrycie wszelkich zmian zapalnych, zwyrodnieniowych i nowotworowych. Najczęściej bada się pacjentów, którzy zgłaszają się do neurologa z bólami pleców i drętwieniem kończyn – zarówno rąk, jak i nóg. Częstym wskazaniem do badania jest także uraz kręgosłupa. Ile kosztuje MRI, jak długo trwa badanie i czy kobiety w ciąży mogą przystąpić do rezonansu magnetycznego kręgosłupa? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • IgE całkowite – wskazania do badania poziomu immunoglobuliny typu E (IgE), normy, wyniki

    Przeciwciała klasy IgE, obok przeciwciał klasy IgG, IgM, IgA i IgD, należą do jednej z pięciu podklas immunoglobulin wytwarzanych przez komórki układu odpornościowego. Cząsteczki immunoglobulin klasy IgE wytwarzane są w odpowiedzi na alergeny i obecność pasożytów. Badanie poziomu IgE całkowitego wykonywane jest w przebiegu diagnostyki alergii, atopii i parazytoz (obecność pasożytów w organizmie). Poziom IgE całkowitego zależy od wieku pacjenta, najniższy jest u noworodków i niemowląt, a maksimum osiąga pomiędzy 10. a 15. rokiem życia pacjenta.

  • Badanie poziomu witaminy D, metabolit 25(OH). Normy, cena, interpretacja wyników

    Witamina D bierze udział w gospodarce wapniowo-fosforanowej organizmu, wpływa również na prawidłową budowę i funkcję kości. Oznaczenie poziomu witaminy D ma zastosowanie m.in. w diagnostyce i leczeniu osteoporozy, osteomalacji i krzywicy, chorób wątroby i nerek, a także w monitorowaniu leczenia kortykosteroidami, lekami immunosupresyjnymi i przeciwpadaczkowymi oraz suplementacji witaminą D u pacjentów, którym ją zlecono.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij