Antybiotykooporne bakterie mogą przyspieszać gojenie się ran

Bakterie antybiotykooporne

Wiele chorób, które kiedyś były niebezpieczne dla ludzi, można teraz skutecznie wyleczyć, podając antybiotyki. Niektóre bakterie wykazują na nie naturalną odporność, podczas gdy inne, uodporniły się i są w stanie żyć, a nawet rozmnażać w obecności antybiotyku. Szczególne zagrażają nam tzw. superbakterie, które równocześnie wykształciły odporność na wiele antybiotyków. 

Współcześnie przyjmujemy leki w dużych ilościach. Ich wysoką konsumpcję potwierdzają badania Europejskiego Programu Monitorowania Konsumpcji Antybiotyków (European Surveillance of Antibiotic Consumption, ESAC). Faktem jest, że w Europie nadużywa się antybiotyków, w związku z tym ich skuteczność drastycznie spadła.

Gronkowiec złocisty

Zespół naukowców z Uniwersytetu Fredricha w Jenie dowodzi, że jedna na cztery osoby ma na swojej skórze bakterie Gronkowca złocistego (Staphylococus aureus). Szczep ten żyje również na błonach śluzowych górnych dróg oddechowych i zwykle nie powoduje problemów zdrowotnych, jednak, gdy zmienia się w patogen, może powodować infekcje, różne stany zapalne, a nawet doprowadzić do śmierci. 

Zwykle do zakażenia dochodzi poprzez skaleczenie lub inne uszkodzenia ciągłości skóry, najczęściej ma ono miejsce podczas wzmożonego namnażania bakterii w czasie osłabienia organizmu spowodowanego urazem lub infekcją. Zakażenie gronkowcem jest częste u pacjentów poddawanych hospitalizacji. Do rozprzestrzeniania się gronkowca może dojść poprzez kontakt z zanieczyszczoną powierzchnią, zarażenia drogą kropelkowa są rzadsze, ale możliwe. Obecne leczenie zakażeń gronkowcem obejmuje antybiotyki doustne i w postaci maści. Szczepionka zapobiegająca zakażeniom jeszcze nie powstała. 

W jaki sposób bakterie mogą pomagać w leczeniu ran?

Wyniki badania są dość zaskakujące. Wcześniej publikowane prace badawcze wykazały przeciwną tendencje, mówiącą, że zakażenie skóry wywołane gronkowcem złocistym opóźnia gojenie się ran i może powodować powikłania, m.in. zapalenie kości i szpiku. Naukowcy są przekonani, że ich odkrycie odegra istotną rolę w dalszych badaniach nad leczeniem ran i przewlekłych stanów zapalnych. Wyniki swoich badań opublikowali w czasopiśmie „Cell Reports”. Jak do tej pory lecznicza skuteczność toksyny produkowanej przez Staphylococcus aureus została potwierdzona na modelu zwierzęcym. 

Kiedy gronkowiec złocisty powoduje zakażenie, wytwarza toksyczny związek zwany hemolizyną, toksyna ta stymuluje regenerację tkanek. Jak dokładnie przebiega obserwowany w eksperymencie proces? Komórki układu odpornościowego – makrofagi M2, które pojawiają się w późniejszych stadiach stanów zapalnych, odpowiadają za niwelowane bakterii, usuwanie uszkodzonych elementów komórkowych oraz regenerację tkanek. Bakteryjna toksyna – α hemolizyna produkowana przez gronkowiec jest kluczowym czynnikiem wirulencji S. aureus. Gdy zwiąże się z białkami receptorowymi na powierzchni makrofagów, komórki M2 wysyłają przekaźniki, które powodują ustalenie stanu zapalnego.