Źródło zmęczenia tkwi w mózgu
Katarzyna Szulik

Źródło zmęczenia tkwi w mózgu

Choć odczuwamy je w całym ciele, to mózg decyduje o skali naszego zmęczenia – taką tezę postawili naukowcy z Johns Hopkins Medicine, którą postanowili zweryfikować na drodze badań z wykorzystaniem rezonansu magnetycznego. Ich celem było pokazanie, które rejony mózgu biorą udział w procesie odczuwania zmęczenia, by opracować sposoby na szybsze i sprawniejsze radzenie sobie z nim.

Subiektywne zmęczenie

Wnioski z takiego badania mogłyby dostarczyć informacji dotyczących nie tylko „zwykłego” zmęczenia, ale także podobnych stanów powiązanych z konkretnymi schorzeniami, takimi jak: depresja, stwardnienie rozsiane czy udar.

W celu przeprowadzenia badań, zespół naukowców opracował sposób na obiektywny pomiar odczuwania zmęczenia, co było niezwykle trudnym zadaniem, biorąc pod uwagę, jak odmiennie każda osoba może na nie reagować. W celu standaryzacji pomiaru, 20 uczestników badania zostało poproszonych o podjęcie decyzji dotyczącej konkretnej aktywności fizycznej. Ich wiek wynosił od 18 do 24 lat, a 9 z 20 osób biorących udział w eksperymencie było kobietami. 

Trening wysiłkowy a reakcja mózgu

Każda z osób po treningu miała za zadanie uchwycić i ścisnąć sensor, który mierzył wysiłek włożony w tę czynność. W ten sposób mogli się dowiedzieć, jaki wysiłek muszą włożyć w osiągniecie konkretnego wyniku w przyjętej skali zmęczenia. Następnie nakazano im ściskanie sensora w 17 blokach po 10 prób każda, do chwili, gdy odczują zmęczenie.

Wówczas przeszli do kolejnej części badania, w której mieli wybór dotyczący skali wysiłku. Mogli ją wyznaczyć rzutem monetą, decydując między brakiem wysiłku lub wysiłkiem na konkretnym poziomie, którego nie znali, lub po prostu wybrać konkretny poziom wysiłku. To wprowadzało element niepewności, angażujący mózg w czynności stricte fizyczne, co pozwoliło naukowcom stwierdzić, do jakiego stopnia każdy z badanych był skłonny do wysiłku i z czego wynikała ta decyzja.

Powiązane produkty

Wolimy wysiłek, który możemy przewidzieć

Na podstawie wyborów uczestników – ryzykownych lub świadomych – naukowcy dokonali obliczeń komputerowych. Dzięki nim byli w stanie stwierdzić, do jakiego stopnia uczestnicy byli skłonni do podjęcia dodatkowego wysiłku w chwili, gdy byli zmęczeni.

Jak się okazało, zdecydowana większość badanych (19 z 20) zdecydowała się na podjęcie wysiłku, którego skalę znali, zamiast zdawać się na ślepy los i szansę całkowitego uniknięcia go. Oznacza to, że zmęczenie skłania nas podejmowania decyzji mających na celu ograniczenie wysiłku lub przynajmniej zmniejszenie ryzyka zwiększenia jego intensywności. Uczestnicy byli skłonni zdać się na rzut monetą dopiero, gdy skala z góry określonego wysiłku została znacząco zwiększona, przez co ryzyko trafienia na jeszcze gorszą możliwość na drodze rzutu monetą była stosunkowo niewielka. 

Grupą kontrolną badania było 10 osób, które miały dokonać wyboru rodzaju wysiłku w sytuacji, gdy byli w pełni wypoczęci, a więc bez wcześniejszego treningu. W tym wypadku zdania były podzielone i żadna z opcji nie była faworyzowana. Dodatkowym elementem badania był pomiar aktywności mózgów uczestników podczas ćwiczeń za pomocą obrazowania rezonansu magnetycznego, który śledził przepływy krwi przez mózg i pokazywał aktywność neuronalną. W chwili wyboru aktywność mózgów wszystkich uczestników zwiększała się w rejonie wyspy mózgowej. Dzięki temu samemu narzędziu naukowcy przyjrzeli się także aktywności kory mózgowej podczas zmęczenia, ponieważ właśnie ten rejon mózgu odpowiada za wysiłek. 

Szansa na nowe terapie

Jak się okazało, kora była „wyłączona” z podejmowania decyzjo o skali wysiłku, co pozostaje w zgodzie z poprzednimi badaniami, które wykazywały zmniejszoną aktywność kory ruchowej, co przekładało się na mniejszą liczbę sygnałów przekazywanych do mięśni. Ci z uczestników, u których aktywność kory ruchowej zmieniała się w najmniejszym stopniu w odpowiedzi na zmęczenie, byli najmniej skłonni do ryzykownych wyborów mogących skutkować zmęczeniem, a także najmocniej je odczuwali. 

Zdaniem naukowców, te wnioski mogą okazać się pomocne w opracowywaniu terapii mających na celu ograniczanie negatywnych skutków wysiłku, nie tylko w kontekście osób zdrowych, ale również cierpiących na konkretne schorzenia powodujące wyczerpanie. 

  1. P. S. Hogan, S. X. Chen, W. W. Teh, V. S. Chib, Neural mechanisms underlying the effects of physical fatigue on effort–based choice, “Nature Communications” 2020, nr 11 (1), DOI: 10.1038/s41467 –020 –17855 –5
  2. Johns Hopkins Medicine, Got fatigue? Study further pinpoints brain regions that may control it, "sciencedaily.com" [online], www.sciencedaily.com/releases/2020/08/200826113713.htm, [dostęp:] 07.09.2020 r.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Probiotyki i kiszonki lekiem na halitozę

    Najnowsze badania nad problemem halitozy pokazują, że stosowanie probiotyków w formie bakterii Gram-dodatnich może pomóc w walce z tą przykrą przypadłością. Czy drobnoustroje probiotyczne rozwiązują problem raz na zawsze?

  • Jak rozpoznać zbliżający się zawał serca? Znaki ostrzegawcze, nietypowe objawy

    Choć najczęstszym objawem zawału jest ból w klatce piersiowej, nie jest to jedyny symptom, jaki może towarzyszyć atakowi serca. Mogą pojawić się także bóle ramienia, szczęki, pleców, brzucha, uczucie lęku, zmęczenie czy zlewne poty. Poznaj wszystkie nietypowe objawy zawału mięśnia sercowego i sprawdź, jak udzielić pierwszej pomocy w przypadku ich wystąpienia.

  • GIF wycofuje z obrotu antybiotyk na zapalenie płuc

    Główny Inspektorat Farmaceutyczny wycofał z obrotu lek o nazwie Linezolid Polpharma. Jest to antybiotyk stosowany głównie w leczeniu szpitalnych i pozaszpitalnych zapaleń płuc oraz zakażeń skóry wywołanych przez wrażliwe bakterie Gram-dodatnie. Dlaczego GIF podjął taką decyzję?

  • Poufne dane medyczne tysięcy Polaków wyciekły do sieci z ALAB

    Ponad 50 tysięcy wyników badań medycznych Polaków trafiło do Internetu. Poufne informacje pochodzą z serwerów jednej z największych polskich sieci diagnostycznych – ALAB laboratoria.

  • Epidemia samotności trawi pokolenie Z – zaskakujące wyniki badań

    Blisko co trzeci przedstawiciel pokolenia Z (osoby urodzone po 1995 roku, a więc grupa wiekowa pomiędzy 13 a 28 rokiem życia) regularnie doświadcza samotności. Najczęściej uczucie samotności deklarują kobiety (34,5%; mężczyźni 24,4%) oraz – co może być dość zaskakujące – osoby mieszkające w dużych aglomeracjach miejskich (39,5%).

  • Dlaczego fentanyl uzależnia tak szybko? Po co łączy się go z lekiem dla zwierząt?

    O fentanylu nie mówi się już tylko jako o problemie, ale jak o pladze, która zbiera śmiertelne żniwo wśród ludzi, szczególnie w Stanach Zjednoczonych. Od pewnego czasu osoby z problemem uzależnienia od narkotyków łączą go z innymi silnymi lekami, w tym z preparatem stosowanym wśród zwierząt – ksylazyną – co tylko pogłębiło kryzys narkotyczny na ulicach wielu miast. Problem staje się coraz większy także w Europie i Ameryce Południowej. Jak i dlaczego substancja o takich wskazaniach trafiła na ulice wielkich aglomeracji? Czym jest plaga „zombie” i czy problem ten można rozwiązać?

  • Rekord zakażeń HIV w Polsce. Tak źle jeszcze nie było

    Jak pokazują statystyki, w 2022 roku oraz od stycznia do listopada 2023 roku odnotowano znaczący, dwukrotny wzrost zakażeń wirusem HIV w Polsce. Jest to niepokojące, ponieważ w ostatnich latach na świecie obserwuje się znaczny spadek liczby nowych infekcji. Czy mamy się czego obawiać? Jak się chronić przed zakażeniem HIV?

  • Wzrost zachorowań na COVID-19 – szpitale wprowadzają ograniczenia i maseczki

    Choć oficjalne dane tego nie pokazują (aktualnie nie ma obowiązku wykonywania testów), eksperci i lekarze alarmują, że w Polsce mamy obecnie do czynienia ze znaczącym wzrostem zakażeń koronawirusem. Zjawisko to widoczne jest zwłaszcza w szpitalach, dlatego dyrektorzy wielu placówek wprowadzają ograniczenia dotyczące odwiedzin czy nakaz noszenia maseczek ochronnych.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij