Pigwa – właściwości zdrowotne, wartości odżywcze i przepisy

Pigwa jest owocem, który wykorzystuje się przy problemach trawiennych i przeziębieniu. Stosuje się ją także na poprawę apetytu. Jej dojrzałe owoce nie nadają się do spożywania na surowo, ale doskonale sprawdzają się w przetworach (konfitury, nalewki czy syropy z pigwy). Jakie inne właściwości zdrowotne mają owoce pigwy? 

Nalewki, soki oraz syropy – to najczęstsze ze sposobów wykorzystania owoców pigwy. Mimo iż w Polsce nie jest ona zbyt popularną rośliną, to o nalewce z pigwy słyszał już chyba niemal każdy. Czym są owoce pigwy? Dlaczego wykorzystywane są tylko w postaci przetworzonej? Jakimi korzyściami zdrowotnymi mogą się poszczycić i czy przysłowiowy „kieliszek” okaże się antidotum na różnego rodzaju dolegliwości? 

Pigwa – skąd pochodzi i jak wygląda? 

Pigwa pospolita (Cydinia oblonga Mill.) to owoc znany już od pradawnych czasów. Zaliczana jest do najstarszych gatunków owocowych uprawianych na świecie. Jej produkcja odbywa się głównie w rejonach basenu Morza Śródziemnego oraz Morza Czarnego, a dokładnie w Turcji, Gruzji, na Bałkanach, Węgrzech oraz Półwyspie Iberyjskim. Pigwa należy do rodziny różowatych (Rosaceae) i jest drzewem o niewielkich rozmiarach – dorasta do trzech, maksymalnie pięciu metrów wysokości. Swoim kształtem owoce pigwy przypominają jabłka albo gruszki. Odznaczają się też cytrynowożółtą barwą i wagą od około 100 do 200 g. Owoce pigwy posiadają bardzo specyficzny, przyjemny aromat, łączący ze sobą zapach pomarańczy i ananasa. Cechą charakterystyczną jest kutner, czyli gęste poplątane włoski okrywające owoce, które w trakcie dojrzewania ulegają starciu.  

Właściwości zdrowotne i wartości odżywcze pigwy 

Owoce pigwy, jak większość innych, odznaczają się wieloma korzystnymi dla zdrowia właściwościami związanymi ze swoim bogatym składem. Miąższ pigwy dostarcza m.in. pektyn, które wywierają dobroczynny wpływ na prawidłową pracę przewodu pokarmowego. Zawiera ponadto szereg kwasów organicznych, w tym kwas jabłkowy, winowy czy cytrynowy, cukry (fruktozę, glukozę i sacharozę), żelazo, potas, miedź, a także bor, tytan, nikiel, glin i mangan. W niewielkich ilościach występują również karotenoidy, witamina B₁, B₂ oraz witamina C. Zdaniem ekspertów pigwa jest też cennym źródłem aminokwasów, w tym w największej ilości asparaginy, kwasu asparaginowego, cysteiny, alaniny, treoniny oraz glicyny.  

Największą zaletą owoców pigwy jest zawartość szerokiej gamy związków o wysokiej aktywności biologicznej. Zalicza się do nich głównie polifenole i flawonoidy znajdujące się w miąższu owoców oraz w ich skórce. Dzięki obecności tych substancji pigwa posiada wysokie właściwości antyoksydacyjne, a co za tym idzie, korzystnie wpływa na redukcję stanu zapalnego i ryzyko rozwoju wielu chorób o charakterze przewlekłym niezakaźnym.  

Pigwa – zastosowanie 

Pomimo korzystnych właściwości zdrowotnych pigwa pospolita nie jest zbyt popularna. Możliwe, że przyczyną tego jest wspomniana wyżej podatność owoców na proces ciemnienia enzymatycznego. Powoduje to bardzo szybkie brązowienie zaraz po ich rozdrobnieniu, a to z kolei wpływa na końcową jakość gotowego produktu.  

Ponadto dojrzałe owoce pigwy nie nadają się do spożywania na surowo ze względu na twardy i cierpki posmak. Idealnie natomiast sprawdzą się w różnego rodzaju przetworach, głównie w postaci dżemów, nalewek, galaretek, soków lub syropów.  

Przykładowe przepisy z pigwą 

Dżem z pigwy 

Owoce pigwy umyj, obierz i usuń pestki, a następnie pokrój na małe kawałki. Tak przygotowane owoce wrzuć do garnka, zalej wodą, dodaj sok z cytryny i duś aż do momentu uzyskania miękkości. Następnie dodaj cukier i gotuj do całkowitego rozpuszczenia. Wyparzone słoiki napełnij gorącym dżemem i szczelnie zamknij. 

Pucharek z pigwą na słodko

Pigwę obierz, opłucz, pokrój na mniejsze kawałki i ugotuj w niewielkiej ilości wody z dodatkiem cukru lub ksylitolu. Po ugotowaniu, otrzymany przecier zmiksuj na gładki mus. Następnie ugotuj kaszę jaglaną z dodatkiem mleka i tak przygotowaną kaszę układaj naprzemiennie z musem pigwowym. Na wierzch możesz wyłożyć ulubione owoce. 

Czekoladowe ciasto z pigwą 

Pigwę obierz i pozbaw gniazd nasiennych, następnie pokrój i ugotuj razem z kawałkami cytryny we wrzącym syropie przygotowanym z wody, cukru i rozciętej wzdłuż wanilii. Gdy pigwa zmięknie, odcedź ją i odstaw. Następnie w kąpieli wodnej rozpuść czekoladę i masło. Białka z jajek ubij na sztywną pianę, a żółtka rozetrzyj z cukrem na gładką masę i partiami wlewaj do niej przygotowaną wcześniej masę czekoladową oraz ubitą pianę z białek, kakao i mąkę. Do ciasta dodaj kawałki odsączonej pigwy. Przełóż do formy i piecz w piekarniku przez około 50 minut w 160℃