Naukowcy wiedzą, czemu antykoncepcja hormonalna wywołuje wahania nastroju
Katarzyna Szulik

Naukowcy wiedzą, czemu antykoncepcja hormonalna wywołuje wahania nastroju

Tabletki antykoncepcyjne są w powszechnym użyciu od kilkudziesięciu lat, a dzięki szeregowi badań i modyfikacji mogą być przyjmowane w pełni bezpiecznie przez wiele lat. Osobną kwestią są jednak skutki uboczne, które wywołują u niektórych kobiet. Jednym z działań niepożądanych są wahania nastroju, jednak do tej pory nie było jasne, w jaki sposób przyjmowanie pigułek hormonalnych wpływa na samopoczucie kobiet. Jak się okazuje, kluczem do zrozumienia tego mechanizmu jest oksytocyna. 

Oksytocyna – hormon miłości

Tabletki antykoncepcyjne możemy podzielić na jedno- i dwuskładnikowe, pierwsze zawierają pochodną progesteronu, drugie pochodną progesteronu oraz pochodną estrogenu. Wiedza na temat wpływu tabletek antykoncepcyjnych na nastrój kobiet jest ważna, ponieważ u części kobiet skutki psychiczne stosowania antykoncepcji są na tyle poważne, że są one zmuszone do zaprzestania zażywania antykoncepcji hormonalnej i przestawienia na mniej pewne metody zapobiegania ciąży. 

Temu zagadnieniu przyjrzeli się naukowcy z Uniwersytetu Aarhus w Danii, którzy odkryli, że wahania nastrojów związane z przyjmowaniem antykoncepcji hormonalnej wiążą się z ich wpływem na oksytocynę, czyli tzw. hormon miłości. Jest on naturalnie występującym w ciele hormonem, który kojarzony jest głównie z porodem i laktacją, jednak udowodniono, że oksytocyna wydziela się także podczas kontaktu z osobami bliskimi i w ten sposób wzmacnia zachowania społeczne. Przyjmowanie antykoncepcji hormonalnej wpływa na poziom stężenia oksytocyny w organizmie, co ma swoje konsekwencje dla nastroju – estrogeny wzmagają wydzielanie oksytocyny, a progesteron je hamuje.

Wahania oksytocyny sprzyjają depresji

By to sprawdzić, naukowcy przeanalizowali próbki krwi pobrane od 185 młodych kobiet o średniej wieku wynoszącej nieco ponad 20 lat. Te z nich, które przyjmowały antykoncepcję hormonalną, miały znacząco wyższy poziom oksytocyny od kobiet, które nie stosowały antykoncepcji hormonalnej. Oksytocyna zazwyczaj prowadzi do uspokojenia nastrojów i zmniejszenia poziomu niepokoju, jednak gdy jej poziom zostaje długotrwale podwyższony, może działać w sposób odwrotny i negatywnie odbijać się na samopoczuciu. 

Zdaniem naukowców wynika to z faktu, że antykoncepcja hormonalna zaburza mechanizm wydzielania oksytocyny, a co za tym idzie, wpływa na to, w jaki sposób odbija się on na naszym samopoczuciu. W przypadku kobiet mowa o odmiennym reagowaniu na uczucia bliskości i przywiązania. Jak to zjawisko wygląda w praktyce? 

Jak tłumaczą autorzy badania, w sytuacji, gdy oksytocyna wydziela się nadmiernie w związku z przyjmowaniem antykoncepcji hormonalnej, jej niewielkie wzrosty wywołane kontaktem z bliską osobą mogą być zbyt słabe, by spowodować adekwatną reakcję emocjonalną. To może prowadzić do trwałego stępienia odczuwania pozytywnych emocji, co w dłuższej perspektywie grozi między innymi rozwojem depresji. 

Uczestniczki badania zostały poddane także testom psychometrycznym, które pokazały jednakże, że kobiety przyjmujące antykoncepcję hormonalną miały wyższy poziom życiowej satysfakcji od tych, które nie stosowały takich preparatów. Zdaniem naukowców, na taki stan rzeczy w dużej mierze wpływać może sytuacja osobista kobiet. Przyjmowanie antykoncepcji sugeruje aktywność seksualną oraz pozostawanie w związku, co ma istotny wpływ na ogólne samopoczucie. Inne badania pokazały, że przyjmowanie antykoncepcji doustnej jest czynnikiem sprzyjającym występowaniu depresji. 

Polecane dla Ciebie

Antykoncepcja i geny kontra przyrost wagi

Antykoncepcja hormonalna ma jeszcze jeden skutek uboczny, mianowicie przyrost wagi. Naukowcy z Uniwersytetu w Kolorado odkryli, że wystąpienie tego zjawiska ma podłoże genetyczne. Okazje się, iż geny reagują odmiennie na antykoncepcję, co może tłumaczyć różne reakcje organizmu. Badanie dotyczyło popularnych w USA implantów hormonalnych wszczepianych pod skórę, które stopniowo uwalniają hormony o działaniu antykoncepcyjnym. W tym celu porównali przyrost wagi u 267 stosujących je kobiet w czasie od rozpoczęcia ich stosowania do chwili badania. Przyrost wagi dotyczył ponad 73 proc., uczestniczek, a jego średnia wyniosła 3,2 kg na przestrzeni średnio 27 miesięcy, a więc nieco ponad 2 lat. 

Kolejnym etapem badania było zbadanie genomu uczestniczek pod kątem genów kodujących proteiny reagujące z progestyną i estrogenem. Jak się okazało, genetyczny wariant ESR1 obecny u części uczestniczek był skorelowany z wyższym przyrostem wagi. W ich wypadku przyrost wagi był o ponad 13 kg wyższy w porównaniu do reszty uczestniczek. Zdaniem naukowców, mimo że badanie dotyczyło jednej metody antykoncepcji hormonalnej, możliwe jest, że ta sama prawidłowość dotyczy także innych metod antykoncepcji. 

  1. A. Lazorwitz, E. Dindinger, M. Harrison i in., An exploratory analysis on the influence of genetic variants on weight gain among etonogestrel contraceptive implant users, „Contraception” 2020; DOI: 10.1016/j.contraception.2020.05.002, [dostęp:] 27.05.2020 r.
  2. University of Colorado Anschutz Medical Campus, Genes may play a role in weight gain from birth control: Some women may be at higher risk of weight gain with a popular contraceptive implant, “sciencedaily.com” [online], www.sciencedaily.com/releases/2020/05/200512134532.htm, [dostęp:] 27.05.2020 r.
  3. B. Garforth, H. Degnbol, E. T. Terris i in., Elevated plasma oxytocin levels and higher satisfaction with life in young oral contraceptive users, „Scientific Reports” https://doi.org/10.1038/s41598-020-64528-w, [dostęp:] 27.05.2020 r.
  4. K. Pallister, Study finds birth control pills affect “Love” hormone levels that could explain mood alterations, "iflscience.com" [online], https://www.iflscience.com/health-and-medicine/study-finds-birth-control-pills-affect-love-hormone-levels-that-could-explain-mood-alterations/, [dostęp:] 27.05.2020 r.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Otarcia i podrażnienia po stosunku

    Dyskomfort w czasie stosunku jest zaburzeniem, którego nie powinno się bagatelizować, zwłaszcza jeśli towarzyszy mu ból i niechęć do zbliżeń. Dyspareunia, czyli bolesność w czasie współżycia, częściej dotyka kobiet. Poza nią jednak w relacjach intymnych często dochodzi do mniejszych, aczkolwiek równie dokuczliwych problemów, takich jak otarcia czy podrażnienia.

  • Preejakulat – stosunek przerywany a ryzyko ciąży

    Preejakulat, czyli bezbarwna wydzielina, produkowany jest przez męski układ rozrodczy podczas wzbudzenia seksualnego. Spełnia on szereg ważnych funkcji ułatwiających akt seksualny i samo zapłodnienie. Jaka jest szansa na zajście w ciążę przez preejakulat?

  • Seks oralny – zagrożenia, choroby, jak się przygotować?

    Seks oralny, a inaczej mówiąc miłość francuska, to bardzo popularna forma współżycia seksualnego. Według danych statystycznych cenią ją przede wszystkim mężczyźni (ponad połowa respondentów) oraz co czwarta kobieta. Należy jednak pamiętać, że seks oralny to nie tylko przyjemność, ale także szereg zagrożeń. W związku z tym należy się do niego odpowiednio przygotować.

  • Antykoncepcja po porodzie – jaka będzie najlepsza?

    Po porodzie kobiecy organizm stopniowo powraca do swojego stanu sprzed ciąży. Między innymi dochodzi do powrotu płodności, o czym świadczy pojawienie się pierwszej miesiączki po porodzie. Może to nastąpić po zaledwie kilku tygodniach od urodzenia dziecka albo nawet po roku. Co wpływa na płodność po ciąży? Kiedy można zacząć uprawiać seks po ciąży? Jaka metoda antykoncepcji po porodzie będzie najlepsza?

  • Seks analny – zagrożenia, choroby, jak się przygotować

    Seks analny od kilku dekad wzbudza mnóstwo kontrowersji, a w wielu kręgach jest tematem tabu. Wiele osób zadaje sobie pytanie o to, czy jest bezpieczny dla zdrowia. Czym tak naprawdę jest seks analny i jak się do niego przygotować?

  • Seks bez zabezpieczenia – czym można się zarazić?

    Seks to jedna z najprzyjemniejszych sytuacji, która może wydarzyć się między dwojgiem zakochanych ludzi. Chwila zapomnienia może jednak skończyć się mało romantycznie – jedną z wielu chorób, w tym rzeżączką, kiłą, a w skrajnych przypadkach nawet AIDS. Czym można zarazić się poprzez stosunek płciowy bez zabezpieczenia?

  • Punkt G – gdzie się znajduje?

    Enigmatyczny punkt G rozbudza wyobraźnię kochanków na całym świecie. Zdaniem wielu seksuologów jest to najwrażliwsza strefa erogenna w ludzkim ciele. Dla sceptyków jest jak mityczna Atlantyda, której istnienia nikt nigdy nie dowiódł. Czy istnieje naprawdę? Gdzie się znajduje i jak wygląda?

  • Sapioseksualizm – na czym polega?

    Sapioseksualizm to nazwa, z którą być może część z nas już kiedyś się spotkała. Termin ten w ostatnich latach zyskuje coraz większą popularność. Sapioseksualizm jest bowiem pewnym rodzajem preferencji seksualnej, w której kluczową rolę odgrywa iloraz inteligencji. Jakie są jego przyczyny?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij