Naukowcy wiedzą, czemu antykoncepcja hormonalna wywołuje wahania nastroju
Katarzyna Szulik

Naukowcy wiedzą, czemu antykoncepcja hormonalna wywołuje wahania nastroju

Tabletki antykoncepcyjne są w powszechnym użyciu od kilkudziesięciu lat, a dzięki szeregowi badań i modyfikacji mogą być przyjmowane w pełni bezpiecznie przez wiele lat. Osobną kwestią są jednak skutki uboczne, które wywołują u niektórych kobiet. Jednym z działań niepożądanych są wahania nastroju, jednak do tej pory nie było jasne, w jaki sposób przyjmowanie pigułek hormonalnych wpływa na samopoczucie kobiet. Jak się okazuje, kluczem do zrozumienia tego mechanizmu jest oksytocyna. 

Oksytocyna – hormon miłości

Tabletki antykoncepcyjne możemy podzielić na jedno- i dwuskładnikowe, pierwsze zawierają pochodną progesteronu, drugie pochodną progesteronu oraz pochodną estrogenu. Wiedza na temat wpływu tabletek antykoncepcyjnych na nastrój kobiet jest ważna, ponieważ u części kobiet skutki psychiczne stosowania antykoncepcji są na tyle poważne, że są one zmuszone do zaprzestania zażywania antykoncepcji hormonalnej i przestawienia na mniej pewne metody zapobiegania ciąży. 

Temu zagadnieniu przyjrzeli się naukowcy z Uniwersytetu Aarhus w Danii, którzy odkryli, że wahania nastrojów związane z przyjmowaniem antykoncepcji hormonalnej wiążą się z ich wpływem na oksytocynę, czyli tzw. hormon miłości. Jest on naturalnie występującym w ciele hormonem, który kojarzony jest głównie z porodem i laktacją, jednak udowodniono, że oksytocyna wydziela się także podczas kontaktu z osobami bliskimi i w ten sposób wzmacnia zachowania społeczne. Przyjmowanie antykoncepcji hormonalnej wpływa na poziom stężenia oksytocyny w organizmie, co ma swoje konsekwencje dla nastroju – estrogeny wzmagają wydzielanie oksytocyny, a progesteron je hamuje.

Wahania oksytocyny sprzyjają depresji

By to sprawdzić, naukowcy przeanalizowali próbki krwi pobrane od 185 młodych kobiet o średniej wieku wynoszącej nieco ponad 20 lat. Te z nich, które przyjmowały antykoncepcję hormonalną, miały znacząco wyższy poziom oksytocyny od kobiet, które nie stosowały antykoncepcji hormonalnej. Oksytocyna zazwyczaj prowadzi do uspokojenia nastrojów i zmniejszenia poziomu niepokoju, jednak gdy jej poziom zostaje długotrwale podwyższony, może działać w sposób odwrotny i negatywnie odbijać się na samopoczuciu. 

Zdaniem naukowców wynika to z faktu, że antykoncepcja hormonalna zaburza mechanizm wydzielania oksytocyny, a co za tym idzie, wpływa na to, w jaki sposób odbija się on na naszym samopoczuciu. W przypadku kobiet mowa o odmiennym reagowaniu na uczucia bliskości i przywiązania. Jak to zjawisko wygląda w praktyce? 

Jak tłumaczą autorzy badania, w sytuacji, gdy oksytocyna wydziela się nadmiernie w związku z przyjmowaniem antykoncepcji hormonalnej, jej niewielkie wzrosty wywołane kontaktem z bliską osobą mogą być zbyt słabe, by spowodować adekwatną reakcję emocjonalną. To może prowadzić do trwałego stępienia odczuwania pozytywnych emocji, co w dłuższej perspektywie grozi między innymi rozwojem depresji. 

Uczestniczki badania zostały poddane także testom psychometrycznym, które pokazały jednakże, że kobiety przyjmujące antykoncepcję hormonalną miały wyższy poziom życiowej satysfakcji od tych, które nie stosowały takich preparatów. Zdaniem naukowców, na taki stan rzeczy w dużej mierze wpływać może sytuacja osobista kobiet. Przyjmowanie antykoncepcji sugeruje aktywność seksualną oraz pozostawanie w związku, co ma istotny wpływ na ogólne samopoczucie. Inne badania pokazały, że przyjmowanie antykoncepcji doustnej jest czynnikiem sprzyjającym występowaniu depresji. 

Powiązane produkty

Antykoncepcja i geny kontra przyrost wagi

Antykoncepcja hormonalna ma jeszcze jeden skutek uboczny, mianowicie przyrost wagi. Naukowcy z Uniwersytetu w Kolorado odkryli, że wystąpienie tego zjawiska ma podłoże genetyczne. Okazje się, iż geny reagują odmiennie na antykoncepcję, co może tłumaczyć różne reakcje organizmu. Badanie dotyczyło popularnych w USA implantów hormonalnych wszczepianych pod skórę, które stopniowo uwalniają hormony o działaniu antykoncepcyjnym. W tym celu porównali przyrost wagi u 267 stosujących je kobiet w czasie od rozpoczęcia ich stosowania do chwili badania. Przyrost wagi dotyczył ponad 73 proc., uczestniczek, a jego średnia wyniosła 3,2 kg na przestrzeni średnio 27 miesięcy, a więc nieco ponad 2 lat. 

Kolejnym etapem badania było zbadanie genomu uczestniczek pod kątem genów kodujących proteiny reagujące z progestyną i estrogenem. Jak się okazało, genetyczny wariant ESR1 obecny u części uczestniczek był skorelowany z wyższym przyrostem wagi. W ich wypadku przyrost wagi był o ponad 13 kg wyższy w porównaniu do reszty uczestniczek. Zdaniem naukowców, mimo że badanie dotyczyło jednej metody antykoncepcji hormonalnej, możliwe jest, że ta sama prawidłowość dotyczy także innych metod antykoncepcji. 

  1. A. Lazorwitz, E. Dindinger, M. Harrison i in., An exploratory analysis on the influence of genetic variants on weight gain among etonogestrel contraceptive implant users, „Contraception” 2020; DOI: 10.1016/j.contraception.2020.05.002, [dostęp:] 27.05.2020 r.
  2. University of Colorado Anschutz Medical Campus, Genes may play a role in weight gain from birth control: Some women may be at higher risk of weight gain with a popular contraceptive implant, “sciencedaily.com” [online], www.sciencedaily.com/releases/2020/05/200512134532.htm, [dostęp:] 27.05.2020 r.
  3. B. Garforth, H. Degnbol, E. T. Terris i in., Elevated plasma oxytocin levels and higher satisfaction with life in young oral contraceptive users, „Scientific Reports” https://doi.org/10.1038/s41598-020-64528-w, [dostęp:] 27.05.2020 r.
  4. K. Pallister, Study finds birth control pills affect “Love” hormone levels that could explain mood alterations, "iflscience.com" [online], https://www.iflscience.com/health-and-medicine/study-finds-birth-control-pills-affect-love-hormone-levels-that-could-explain-mood-alterations/, [dostęp:] 27.05.2020 r.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Rzeżączka – objawy, przyczyny i leczenie

    Rzeżączka należy do chorób przenoszonych drogą płciową. Wywołuje ją dwoinka rzeżączki, należąca do bakterii Gram-ujemnych. Stwierdzono występowanie rzeżączki u kobiet i u mężczyzn. W zależności od płci choroba daje jednak inne objawy: u kobiet powoduje zwykle zapalenie kanału szyjki macicy, a u mężczyzn – zapalenie cewki moczowej. W leczeniu rzeżączki stosuje się antybiotyki – w porę podjęta terapia daje duże szanse na pełne wyleczenie.

  • Wkładka domaciczna (hormonalna i niehormonalna) – zalety i wady spirali antykoncepcyjnej

    Wkładka domaciczna jest dziś często wybieraną metodą antykoncepcji. Jest to łatwo odwracalna, długoterminowa forma antykoncepcji o wysokiej skuteczności, która nie wymaga regularnych czynności związanych z zachowaniem jej działania. Dostępność w dwóch wariantach umożliwia jej stosowanie także u kobiet, które nie mogą przyjmować środków hormonalnych na stałe ze względu na swoiste przeciwskazania. 

  • Kłykciny kończyste – przyczyny, objawy, leczenie

    Kłykciny kończyste to zmiany, które pojawiają się na skórze u osób zakażonych wirusem brodawczaka ludzkiego – HPV. Wirus HPV jest przenoszony drogą płciową – STI (ang. Sexually Transmitted Infections). Prawdopodobieństwo zakażenia zwiększają przygodne kontakty seksualne bez zabezpieczenia mechanicznego. Warto wiedzieć, że prezerwatywa także nie jest gwarantem uniknięcia zakażenia wśród osób aktywnych seksualnie.

  • Molestowanie seksualne – przejawy, jak sobie radzić w takiej sytuacji? Gdzie zgłosić?

    Statystyki pokazują, że co piąta osoba pada ofiarą molestowania seksualnego w pracy. Według raportu Fundacji na rzecz Równości i Emancypacji STER aż 87 proc. kobiet doświadczyło w swoim życiu zachowania, które mogłoby zostać uznane za molestowanie seksualne. Nie oznacza to jednak, że problem ten nie dotyczy mężczyzn. Molestowanie seksualne może bowiem dotyczyć obu płci. Co można uznać za molestowanie seksualne? Gdzie je zgłosić?

  • Jak osiągnąć orgazm pochwowy?

    W toku ewolucji gatunek ludzki, jako jeden z niewielu w królestwie zwierząt, rozwinął dodatkową korzyść z odbywania stosunku płciowego. W większości przypadków zwierzęta inicjują stosunki seksualne jedynie w celu zapłodnienia samicy. Jest to napędzane wewnętrznym instynktem, dzięki któremu gatunek ma większe szanse na przetrwanie. Z kolei ludzie i... delfiny podczas stosunku płciowego dążą dodatkowo do czerpania przyjemności. Szczytem osiąganej satysfakcji seksualnej jest orgazm odczuwany zarówno przez osobniki płci żeńskiej, jak i męskiej.

  • Wulwodynia (ból miejsc intymnych). Przyczyny, objawy, leczenie

    Wulwodynia jest przewlekłym bólem sromu bez rozpoznanej przyczyny. Boleć może jeden lub wiele obszarów sromu. Ból jest różny – u niektórych przypomina pieczenie, innym pacjentkom może wydawać się np. kłujący. Stopień nasilenia bólu, jego dokładna lokalizacja czy częstotliwość mogą być różne u różnych kobiet. Wulwodynia jest trudna do rozpoznania i leczenia ze względu na podobieństwo objawów do innych schorzeń oraz na brak wysokiej jakości badań naukowych dotyczących metod leczenia. Diagnoza jest stawiana poprzez wykluczenie innych przyczyn, takich jak nawracające infekcje, liszaj, nowotwory, neuralgie i inne.

  • Życie seksualne seniorów – zalety i przeciwwskazania

    Seksualność osób w podeszłym wieku (który obecnie często określa się na powyżej 67 roku życia) zderza się ze ścianą nieścisłości i społecznych stereotypów. Długość życia ulega wydłużeniu, społeczeństwo starzeje się, a postrzeganie miłości i relacji przechodzi głęboką zmianę, stąd zagadnieniom dotyczącym życia seksualnego seniorów powinna być poświęcona szczególna uwaga. Przyjrzyjmy się sferze seksualności w starszym wieku oraz związanymi z nią faktami i mitami.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij