Ashwagandha – czym jest i jak działa? Właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania żeń-szenia indyjskiego
Joanna Orzeł

Ashwagandha – czym jest i jak działa? Właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania żeń-szenia indyjskiego

Ashwagandha – tak egzotycznie i tajemniczo brzmi inna nazwa żeń-szenia indyjskiego, ważnego i cennego zioła Ajurwedy, czyli tradycyjnego indyjskiego systemu medycznego. Niezwykłe właściwości tej rośliny sprawiają, że chociaż znana i używana od tysięcy lat, to właśnie teraz zyskuje na popularności, ponieważ efekty jej działania wydają się skrojone na miarę naszych współczesnych potrzeb. Poznajmy zatem ashwagandhę: czym jest i jakie ma zastosowanie? 

  1. Ashwagandha – czym jest? Charakterystyka żeń-szenia indyjskiego 
  2. Ashwagandha – właściwości 
  3. Ashwagandha – zastosowanie. Jak działa i na co pomaga żeń-szeń indyjski? 
  4. Ashwagandha – przeciwwskazania, skutki uboczne 
  5. Ashwagandha – dawkowanie. Jak stosować i gdzie ją kupić? 

Praca, nauka, godzenie obowiązków zawodowych z rodzinnymi, szybkie tempo życia – codzienność wymaga od nas stałej gotowości, by stawić jej czoła. Coraz częściej wyczerpują się nasze zasoby fizyczne i psychiczne do radzenia sobie z taką ilością bodźców. Któż z nas, szukając pomocy, nie usłyszał zalecenia: „proszę ograniczyć stres”? Wzruszaliśmy ramionami, uznając to za nierealne. Tymczasem natura ramię w ramię z nauką próbuje sprostać niemożliwemu, dając nam adaptogeny: rośliny, które zwiększają możliwości przystosowawcze ludzkiego organizmu do zewnętrznych stresorów. 

Ashwagandha – czym jest? Charakterystyka żeń-szenia indyjskiego 

Ashwagandha (łac. Withania somnifera), inaczej zwana witanią ospałą, żeń-szeniem indyjskim lub – bardzie poetycko – zimową wiśnią, to roślina z rodziny psiankowatych (Solanaceae). Naturalnie występuje głównie w południowo-wschodniej Azji, ale także w krajach basenu Morza Śródziemnego, w Afryce, w Australii. 

Składniki aktywne żeń-szenia indyjskiego to przede wszystkim alkaloidy (np. witanina, somniferyna) oraz witanolidy (inaczej laktony steroidowe, np. witaferyna A, witanolidy A-Y). W ashwagandzie obecne są również flawonoidy, saponiny, kumaryny i inne. Leczniczo wykorzystuje się przede wszystkim korzenie witanii. 

Powiązane produkty

Ashwagandha – właściwości 

Ashwagandha wykazuje szereg właściwości leczniczych. Działa przeciwbakteryjnie na szczepy Gram-dodatnie (np. Staphylococcus aureus) i Gram-ujemne (np. Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella pneumoniae). Ma działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne, co może być pomocne w terapii nieswoistych zapaleń jelit, zapalenia nerek, zapalenia stawów. Witanolidy wykazują działanie przeciwnowotworowe (np. poprzez indukcję apoptozy komórek), dzięki czemu żeń-szeń indyjski potencjalnie mógłby wspomagać leczenie czerniaka lub chłoniaka. Poprawiają też wyniki radioterapii. Ashwagandha działa kardioochronnie oraz ma pozytywny wpływ na wytwarzanie i różnicowanie komórek morfotycznych krwi (czyli na hemopoezę, inaczej krwiotworzenie).

Może też uzupełniać terapię cukrzycy, gdyż normalizuje poziom cukru we krwi i w moczu oraz poziom glikogenu w tkankach, a także okazać się doskonałym środkiem wspomagającym leczenie chorób neurodegeneracyjnych (np. choroby Parkinsona lub Alzheimera), gdyż m.in. regeneruje uszkodzone chorobą neurony oraz połączenia między nimi oraz zwiększa produkcję dopaminy w mózgu. Witania ospała zwiększa produkcję plemników oraz poprawia ich ruchliwość, dzięki czemu może mieć zastosowanie w leczeniu niepłodności męskiej; dodatkowo ma pozytywny wpływ na libido. Ma normalizujący wpływ na hormony tarczycy, obniża całkowity poziom cholesterolu we krwi, łagodzi objawy okołomenopauzalne (problemy ze snem, wahania nastroju), a dzięki zawartości żelaza ma zastosowanie w leczeniu anemii.

ADAPTOGENY

ZIOŁA

PROBIOTYKI

Ashwagandha – zastosowanie. Jak działa i na co pomaga żeń-szeń indyjski? 

Coraz większą popularność ashwagandha zawdzięcza swojej przynależności do adaptogenów – roślin o niezwykłym, normalizującym wpływie na organizm ludzki. Działając na biochemię, na fizjologię, na enzymy i hormony (głównie kortyzol), wzmacniają one zdolność organizmu do poradzenia sobie z czynnikami stresogennymi i do zachowania homeostazy. Regulując współdziałanie układu nerwowego, hormonalnego i immunologicznego, zwiększają możliwości adaptacyjne organizmu do bodźców zagrażających tej wewnętrznej równowadze.

Stosowanie żeń-szenia indyjskiego może mieć zatem ogromne znaczenie w profilaktyce chorób cywilizacyjnych (chorób krążenia, cukrzycy, nowotworów, alergii, depresji), których wspólnym mianownikiem jest stres. Jako adaptogen ashwagandha działa uspokajająco, pomaga zwalczać lęki, napady paniki, fobie (np. agorafobię), zmęczenie, bezsenność indukowaną stresem. Skutecznie zwalcza neurastenię, czyli częsty rodzaj nerwicy objawiający się nieustannym zmęczeniem fizycznym i psychicznym, i poprawia ogólne samopoczucie.

Ashwagandha to zioło cenne również dla sportowców. Przyjęta przed treningiem zwiększa siłę i wytrzymałość fizyczną, poprawia napięcie mięśniowe, dodaje energii i witalności. Wykazuje efekt anaboliczny. Jako adaptogen pomaga organizmowi przystosować się do stresu wysiłkowego, a po treningu redukuje niekorzystne efekty działania stresu oksydacyjnego, regeneruje mięśnie, działa przeciw ich niedotlenieniu. 

Ashwagandha – przeciwwskazania, skutki uboczne 

Preparaty z ashwagandhą są przeciwwskazane dla kobiet ciężarnych i karmiących oraz dla dzieci. Ostrożność powinny zachować osoby zażywające leki nasenne, uspokajające, przeciwlękowe – żeń-szeń indyjski może nasilać ich działanie. Preparaty z ashwagandhą są zazwyczaj dobrze tolerowane, brak jest istotnych działań niepożądanych. 

Ashwagandha – dawkowanie. Jak stosować i gdzie ją kupić? 

W aptekach dostępne są liczne preparaty doustne z ashwagandhą, często standaryzowane na konkretną zawartość witanolidów. Do wyboru są suplementy diety w postaci jedno- lub wieloskładnikowych kapsułek (np. z witaminami, minerałami, kozłkiem lekarskim, czerwoną koniczyną), tabletek, kropli, herbat, proszków. 

Dawkuje się ją 1 lub 2 razy dziennie, popijając dużą ilością wody. Najbardziej popularne tabletki i kapsułki zawierają od 160 do 300 mg ekstraktu z witanii ospałej (żeń-szenia indyjskiego). 

Przed użyciem zawsze należy zapoznać się z ulotką preparatu, a ewentualne wątpliwości skonsultować z lekarzem lub farmaceutą. 
  1. M. Połumackanycz, A. Forencewicz, M. Wesołowski, A. Viapiana, Ashwagandha (Withania somnifera L.)  – roślina o udokumentowanych właściwościach prozdrowotnych, "Farmacja Polska", nr 76 (8) 2020. 
  2. G. Nowak, Surowce roślinne stosowane w wyczerpaniu psychofizycznym i stresie, "Herba Polonica", nr 55 (2) 2009. 
  3. B. Dąbrowska-Bernstein, M. Moskalik, D. Wydro, Adaptogeny korygujące reakcję organizmu na stres i zaburzenia homeostazy – pomocą w prewencji chorób cywilizacyjnych, PTL, "Podyplomowa Szkoła Medycyny Estetycznej", dostęp online. 
  4. A. Konopka, M. Wroński, J. Samochowiec, Możliwości medycyny w zakresie leczenia lęku — historia i współczesność, "Psychiatria", nr 10 (2) 2013. 
  5. G. L. Gupta, A. C. Rana, Withania somnifera (Ashwagandha): A Review, "Pharmacognosy Reviews", nr 1 (1) 2007. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Adaptogeny – czym są? Które adoptogeny wybrać? Rodzaje, wskazania i przeciwwskazania do suplementacji

    Adaptogeny są nietoksycznymi roślinami, które charakteryzują się tonizującym działaniem na organizm człowieka. Zmniejszają skutki stresu, który wpływa nie tylko na kondycję fizyczną, ale także psychiczną i mentalną. Istnieje wiele rodzajów adaptogenów, które stymulują ciało do powrotu do naturalnej równowagi, czyli homeostazy. Substancje adaptogenne wykazują wyjątkowo wysoki potencjał antyoksydacyjny. Który adaptogen wybrać przy kłopotach z zasypianiem, a który przy stresującym trybie życia, a ponadto jakie są inne wskazania i przeciwwskazania do stosowania adaptogenów? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Adaptogeny – Maca (żeń-szeń peruwiański) – czym jest i jak działa? Właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania

    Maca jest adaptogenem, czyli taką substancją roślinną, która pozwala organizmowi przystosować się do niekorzystnych warunków otaczającego go środowiska zewnętrznego. Pomaga poradzić sobie ze stresem zarówno tym fizycznym, jak i wynikającym z obciążenia psychicznego. Stosowanie żeń-szenia peruwiańskiego zaleca się parom, które pragną mieć dziecko, ponieważ wpływa on na zwiększenie ilości nasienia, podwyższenie poziomu libido i poprawę samopoczucia. Preparaty z korzeniem macy można kupić zarówno w formie tabletek, kapsułek, proszku jak i ekstraktu. Ile kosztuje adaptogen, jak należy zażywać korzeń żeń-szenia peruwiańskiego i czy pora dnia ma znaczenie, kiedy decydujemy się przyjmować macę? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Adaptogeny – Cytryniec chiński – czym jest i jak działa? Właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania Schisandra chinensis

    Cytryniec chiński to roślina o właściwościach adaptogennych, którą z powodzeniem wykorzystuje się w leczeniu chorób układu nerwowego i pokarmowego. Nazywany owocem pięciu smaków cytryniec wykorzystywany jest w medycynie chińskiej od tysięcy lat, będąc źródłem antyoksydantów, wpływając na wytrzymałość psychiczną i fizyczną. Schizandra chinensis komercyjnie występuje w formie tabletek i kapsułek, ale także jako produkty kosmetyczne pod postacią ekstraktów, hydrolatów, toników i maseczek. Jak stosować sumplementy z cytryńcem chińskim, ile kosztują adaptogeny i jaka jest zalecana dawka dzienna cytryńca chińskiego? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Stres informacyjny – czym jest? Jak rozpoznać?

    Żyjemy w świecie, w którym z każdej strony jesteśmy bombardowani informacjami. Słuchamy radia, oglądamy telewizję, czy przeglądamy Internet w poszukiwaniu coraz to nowszych informacji. Jak się jednak okazuje, przeciążenie informacjami może przerodzić się w stres informacyjny. Jak go pokonać?

  • Jakie suplementy mogą pomóc na stres i zmęczenie?

    Dbałość o zdrowie psychiczne sprowadza się do odpowiedniego stylu życia, który uwzględnia systematycznie wykonywaną aktywność fizyczną, właściwy sposób odżywiania, należytą higienę snu, dobre relacje z bliskimi, wsparcie społeczne oraz znajdowanie czasu na odpoczynek i relaks. Wiele osób zmagających się z chronicznym stresem i zmęczeniem decyduje się często na suplementację diety preparatami bogatymi w bioaktywne składniki wspierające prawidłowe funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego oraz gospodarki hormonalnej. Istnieje co najmniej kilka substancji bioaktywnych, które rzeczywiście mogą wspomagać organizm w walce ze stresem oraz wzmożonym napięciem i zmęczeniem.

  • Multiwitamina – jakie właściwości ma kompleks witamin i minerałów? Które preparaty multiwitaminowe są najlepsze?

    Multiwitamina, kompleksy witaminowe, preparat wieloskładnikowy – to występujące w formie tabletek, kapsułek lub proszku do rozpuszczania w wodzie suplementy diety. W ofertach aptek dostępne są produkty, które można dobrać bardzo dokładnie do swoich potrzeb, indywidualnych niedoborów, wieku i płci. Zestawy witamin i minerałów to doskonałe połączenie wspomagające odporność i stymulujące wydolność organizmu. Na co zwrócić uwagę, wybierając najlepsze kompleksy witaminowe, jak dawkować multiwitaminę i czy zalecane witaminy dla kobiet różnią się od tych polecanych mężczyznom? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Brzuch stresowy – czym jest i jak się go pozbyć? Objawy, przyczyny, leczenie

    Długotrwały, przewlekły stres, brak odpowiedniej regeneracji oraz mała ilość snu przekładają się na większą produkcję kortyzolu, czyli tzw. hormonu stresu. Nadmiar tego hormonu może prowadzić do zajadania stresu i zwiększonego apetytu na słodycze i przekąski oraz wpływać na magazynowanie tkanki tłuszczowej i problemy z redukcją masy ciała. Czym jest brzuch stresowy? Jak go rozpoznać i leczyć?

  • Witaminy metylowane – kiedy i dlaczego wybrać taką formę?

    Coraz częściej na etykietach suplementów diety można znaleźć informację, że dany preparat zawiera „witaminy w formie metylowanej”. Choć brzmi to skomplikowanie, metylowane witaminy to po prostu biologicznie aktywne formy niektórych składników odżywczych, które mogą być lepiej przyswajalne i skuteczniejsze w działaniu – szczególnie u osób z określonymi zaburzeniami metabolicznymi. Kiedy warto sięgnąć po takie preparaty? Czy są bezpieczne dla każdego?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl