Adaptogeny – Cytryniec chiński – czym jest i jak działa? Właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania Schisandra chinensis

Cytryniec chiński to roślina o właściwościach adaptogennych, którą z powodzeniem wykorzystuje się w leczeniu chorób układu nerwowego i pokarmowego. Nazywany owocem pięciu smaków cytryniec wykorzystywany jest w medycynie chińskiej od tysięcy lat, będąc źródłem antyoksydantów, wpływając na wytrzymałość psychiczną i fizyczną. Schizandra chinensis komercyjnie występuje w formie tabletek i kapsułek, ale także jako produkty kosmetyczne pod postacią ekstraktów, hydrolatów, toników i maseczek. Jak stosować sumplementy z cytryńcem chińskim, ile kosztują adaptogeny i jaka jest zalecana dawka dzienna cytryńca chińskiego? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

Owoce cytryńca chińskiego, o charakterystycznym cytrynowym zapachu, są dobrze znanym surowcem leczniczym w rejonach Azji południowo-wschodniej. Cenne właściwości lecznicze tej rośliny są wykorzystywane w tradycyjnej medycynie chińskiej. Od tysięcy lat ekstrakty z cytryńca chińskiego są stosowane w terapii wielu chorób, zwłaszcza przewodu pokarmowego, układu nerwowego, ale także w impotencji oraz stanach przemęczenia i osłabienia. Działanie cytryńca chińskiego zostało potwierdzone w licznych badaniach naukowych.

Cytryniec chiński – czym jest? Charakterystyka Schisandra chinensis

Cytryniec chiński (łac. Schizandra chinensis) jest rośliną endemicznie występującą we wschodniej Azji. Owoce tej rośliny są bogate w witaminę C, dlatego zaleca się ich stosowanie w stanach przeziębienia. Ponadto są również cennym źródłem antyoksydantów, stąd ich wykorzystanie w preparatach przeciwstarzeniowych oraz przeciwmiażdżycowych. Ciekawą właściwością owoców cytryńca jest to, że jego poszczególne części mają inny smak – cierpki, gorzki, kwaśny, słodki i słony – a to z kolei przełożyło się na nazwanie owoców tej rośliny – owocami pięciu smaków. W tradycyjnej medycynie chińskiej wierzono, że każdy ze smaków odpowiada za inne właściwości lecznicze. Sądzono, że smaki kwaśny i słony wpływają na poprawę funkcjonowania jąder oraz wątroby, smak cierpki i gorzki warunkują prawidłową pracę serca i płuc, zaś smak słodki żołądka.

Cytryniec chiński – właściwości

Cytryniec chiński ceniony jest zwłaszcza za silne właściwości adaptogenne (zwiększające odporność organizmu na stres) oraz antyoksydacyjne. Wpływa korzystnie na wytrzymałość psychiczną i fizyczną, na przykład podczas narażenia na trudne przeżycia, będące silnymi czynnikami stresogennymi. Cytryniec chiński wywiera korzystny efekt na układ nerwowy, ponieważ działa ochronnie na komórki nerwowe oraz zwiększa ilość neuroprzekaźników, czyli substancji przekazujących sygnał pomiędzy komórkami układu nerwowego. Eksperci potwierdzają w licznych badaniach, że zarówno ekstrakty z owoców cytryńca, jak i wyizolowane z nich substancje aktywne wykazują silne działanie regenerujące oraz ochronne na komórki wątroby. Zawarte w surowcu polisacharydy posiadają działanie immunomodulujące oraz immunostymulujące układ odpornościowy organizmu człowieka. Dodatkowo cytryniec chiński działa korzystnie na serce i układ krążenia. Powoduje regulację nadciśnienia krwi, dodatkowo zmniejszając ryzyko zawału.

Cytryniec chiński – zastosowanie. Jak działa i na co pomagają lignany?

Ze względu na właściwości hepatoprotekcyjne i hepatoregenerujące ekstrakty z cytryńca chińskiego znajdują zastosowanie w leczeniu chorób wątroby, w tym również tych o podłożu autoimmunologicznym i zakaźnym. Stosuję się je w złagodzeniu objawów towarzyszących stłuszczeniu, zapaleniu czy marskości wątroby. W najnowszych doniesieniach naukowych, eksperci wskazują na potencjał przeciwnowotworowy cytryńca chińskiego, zwłaszcza w raku jelita grubego, jajników, wątroby, skóry oraz białaczce. Nalewka oraz proszek z cytryńca chińskiego wykazują działanie tonizujące oraz wzmacniające ośrodkowy układ nerwowy. Ekstrakty z cytryńca są pomocne w terapii choroby Parkinsona oraz Alzheimera. Ponadto przy systematycznym stosowaniu powodują poprawę pamięci, koncentracji oraz zdolność uczenia się i zachowania uwagi. Stosowane są w stanach depresyjnych, przy czym pozbawione są niekorzystnego działania nasennego. Cytryniec chiński stosowany jest w stanach wyczerpania psychicznego i fizycznego oraz przy niedokrwistości. Dodatkowo przetwory z owoców cytryńca chińskiego znalazły zastosowanie w przemyśle kosmetycznym. Ekstrakty, hydrolat, olejek eteryczny oraz proszek z tego surowca są coraz częściej dodawane do kosmetyków. Są one dodawane do kremów, toników i maseczek, ze względu na cenne właściwości przeciwutleniające, opóźniające procesy starzenia, przeciwzapalne, ochronne przed promieniowaniem, rozjaśniające oraz łagodzące skórę.

Cytryniec chiński – przeciwwskazania i skutki uboczne suplementacji

Cytryniec chiński i otrzymywane z niego produkty są uznawane za bezpieczne i dobrze tolerowane przez organizm. Jakiekolwiek działania niepożądane występują niezwykle rzadko. Mogą się wówczas pojawić problemy ze strony przewodu pokarmowego, jak zgaga, spadek apetytu oraz wysypka i świąd.

Dodatkowo, ze względu na brak badań w tym kierunku, niewskazane jest przyjmowanie suplementów z cytryńcem chińskim przez kobiety karmiące oraz te będące w ciąży.

Cytryniec chiński – dawkowanie. Jak stosować?

Adaptogen dostępny w aptekach lub sklepach zielarskich występuję w formie naparów, ekstraktów, soków oraz nalewek z suszonych owoców, nasion, liści lub pędów cytryńca chińskiego. Warto jednak dodać, że najcenniejsze właściwości wykazują przetwory z owoców Schisandra chinensis. Na rynku farmaceutycznym dostępne są gotowe suplementy diety zawierające ekstrakt cytryńca, które można kupić w cenie od około 15 zł do 90 zł. Zazwyczaj zalecane jest stosowanie od 500 mg do 2 g dziennie, w przeliczeniu na suchy ekstrakt rośliny. Najkorzystniej preparaty z cytryńcem przyjmować w godzinach porannych po spożytym posiłku.