Adaptogeny – Cytryniec chiński – czym jest i jak działa? Właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania Schisandra chinensis
Alicja Świątek

Adaptogeny – Cytryniec chiński – czym jest i jak działa? Właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania Schisandra chinensis

Cytryniec chiński to roślina o właściwościach adaptogennych, którą z powodzeniem wykorzystuje się w leczeniu chorób układu nerwowego i pokarmowego. Nazywany owocem pięciu smaków cytryniec wykorzystywany jest w medycynie chińskiej od tysięcy lat, będąc źródłem antyoksydantów, wpływając na wytrzymałość psychiczną i fizyczną. Schizandra chinensis komercyjnie występuje w formie tabletek i kapsułek, ale także jako produkty kosmetyczne pod postacią ekstraktów, hydrolatów, toników i maseczek. Jak stosować sumplementy z cytryńcem chińskim, ile kosztują adaptogeny i jaka jest zalecana dawka dzienna cytryńca chińskiego? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

Owoce cytryńca chińskiego, o charakterystycznym cytrynowym zapachu, są dobrze znanym surowcem leczniczym w rejonach Azji południowo-wschodniej. Cenne właściwości lecznicze tej rośliny są wykorzystywane w tradycyjnej medycynie chińskiej. Od tysięcy lat ekstrakty z cytryńca chińskiego są stosowane w terapii wielu chorób, zwłaszcza przewodu pokarmowego, układu nerwowego, ale także w impotencji oraz stanach przemęczenia i osłabienia. Działanie cytryńca chińskiego zostało potwierdzone w licznych badaniach naukowych.

Cytryniec chiński – czym jest? Charakterystyka Schisandra chinensis

Cytryniec chiński (łac. Schizandra chinensis) jest rośliną endemicznie występującą we wschodniej Azji. Owoce tej rośliny są bogate w witaminę C, dlatego zaleca się ich stosowanie w stanach przeziębienia. Ponadto są również cennym źródłem antyoksydantów, stąd ich wykorzystanie w preparatach przeciwstarzeniowych oraz przeciwmiażdżycowych. Ciekawą właściwością owoców cytryńca jest to, że jego poszczególne części mają inny smak – cierpki, gorzki, kwaśny, słodki i słony – a to z kolei przełożyło się na nazwanie owoców tej rośliny – owocami pięciu smaków. W tradycyjnej medycynie chińskiej wierzono, że każdy ze smaków odpowiada za inne właściwości lecznicze. Sądzono, że smaki kwaśny i słony wpływają na poprawę funkcjonowania jąder oraz wątroby, smak cierpki i gorzki warunkują prawidłową pracę serca i płuc, zaś smak słodki żołądka.

Cytryniec chiński – właściwości

Cytryniec chiński ceniony jest zwłaszcza za silne właściwości adaptogenne (zwiększające odporność organizmu na stres) oraz antyoksydacyjne. Wpływa korzystnie na wytrzymałość psychiczną i fizyczną, na przykład podczas narażenia na trudne przeżycia, będące silnymi czynnikami stresogennymi. Cytryniec chiński wywiera korzystny efekt na układ nerwowy, ponieważ działa ochronnie na komórki nerwowe oraz zwiększa ilość neuroprzekaźników, czyli substancji przekazujących sygnał pomiędzy komórkami układu nerwowego. Eksperci potwierdzają w licznych badaniach, że zarówno ekstrakty z owoców cytryńca, jak i wyizolowane z nich substancje aktywne wykazują silne działanie regenerujące oraz ochronne na komórki wątroby. Zawarte w surowcu polisacharydy posiadają działanie immunomodulujące oraz immunostymulujące układ odpornościowy organizmu człowieka. Dodatkowo cytryniec chiński działa korzystnie na serce i układ krążenia. Powoduje regulację nadciśnienia krwi, dodatkowo zmniejszając ryzyko zawału.

Powiązane produkty

Cytryniec chiński – zastosowanie. Jak działa i na co pomagają lignany?

Ze względu na właściwości hepatoprotekcyjne i hepatoregenerujące ekstrakty z cytryńca chińskiego znajdują zastosowanie w leczeniu chorób wątroby, w tym również tych o podłożu autoimmunologicznym i zakaźnym. Stosuję się je w złagodzeniu objawów towarzyszących stłuszczeniu, zapaleniu czy marskości wątroby. W najnowszych doniesieniach naukowych, eksperci wskazują na potencjał przeciwnowotworowy cytryńca chińskiego, zwłaszcza w raku jelita grubego, jajników, wątroby, skóry oraz białaczce. Nalewka oraz proszek z cytryńca chińskiego wykazują działanie tonizujące oraz wzmacniające ośrodkowy układ nerwowy. Ekstrakty z cytryńca są pomocne w terapii choroby Parkinsona oraz Alzheimera. Ponadto przy systematycznym stosowaniu powodują poprawę pamięci, koncentracji oraz zdolność uczenia się i zachowania uwagi. Stosowane są w stanach depresyjnych, przy czym pozbawione są niekorzystnego działania nasennego. Cytryniec chiński stosowany jest w stanach wyczerpania psychicznego i fizycznego oraz przy niedokrwistości. Dodatkowo przetwory z owoców cytryńca chińskiego znalazły zastosowanie w przemyśle kosmetycznym. Ekstrakty, hydrolat, olejek eteryczny oraz proszek z tego surowca są coraz częściej dodawane do kosmetyków. Są one dodawane do kremów, toników i maseczek, ze względu na cenne właściwości przeciwutleniające, opóźniające procesy starzenia, przeciwzapalne, ochronne przed promieniowaniem, rozjaśniające oraz łagodzące skórę.

Cytryniec chiński – przeciwwskazania i skutki uboczne suplementacji

Cytryniec chiński i otrzymywane z niego produkty są uznawane za bezpieczne i dobrze tolerowane przez organizm. Jakiekolwiek działania niepożądane występują niezwykle rzadko. Mogą się wówczas pojawić problemy ze strony przewodu pokarmowego, jak zgaga, spadek apetytu oraz wysypka i świąd.

Preparatów zawierających cytryniec chiński nie należy stosować w porze wieczornej, ponieważ mogą powodować problemy z zasypianiem.

Dodatkowo, ze względu na brak badań w tym kierunku, niewskazane jest przyjmowanie suplementów z cytryńcem chińskim przez kobiety karmiące oraz te będące w ciąży.

Cytryniec chiński – dawkowanie. Jak stosować?

Adaptogen dostępny w aptekach lub sklepach zielarskich występuję w formie naparów, ekstraktów, soków oraz nalewek z suszonych owoców, nasion, liści lub pędów cytryńca chińskiego. Warto jednak dodać, że najcenniejsze właściwości wykazują przetwory z owoców Schisandra chinensis. Na rynku farmaceutycznym dostępne są gotowe suplementy diety zawierające ekstrakt cytryńca, które można kupić w cenie od około 15 zł do 90 zł. Zazwyczaj zalecane jest stosowanie od 500 mg do 2 g dziennie, w przeliczeniu na suchy ekstrakt rośliny. Najkorzystniej preparaty z cytryńcem przyjmować w godzinach porannych po spożytym posiłku.

  1. A. Szopa i in., Cytryniec chiński – mało znany i niedoceniany w Polsce; Chinese magnolia vine – unpopular and underestimated in Poland, „researchgate.net”, [online], https://www.researchgate.net/publication/320615701_Cytryniec_chinski_-_malo_znany_i_niedoceniany_w_Polsce_Chinese_magnolia_vine_-_unpopular_and_underestimated_in_Poland, [dostęp:] 07.03.2021 r.
  2. N. Dobros, Owoce mniej znanych gatunków roślin użytkowych jako cenny surowiec dla przetwórstwa Cz.1. Cytryniec chiński,  „ibprs.pl” , [online], https://www.ibprs.pl/wp-content/uploads/2018/08/PNiTPRS-2013-2-Rozdzia%C5%82-VI.pdf, [dostęp:] 07.03.2021 r.
  3. A. Nosek, Cytryniec chiński–właściwości lecznicze,  „wodr.poznan.pl” , [online], http://www.wodr.poznan.pl/powiaty/powiaty-c-k/zespol-doradczy-w-gostynskim/item/9741-cytryniec-chinski-wlasciwosci-lecznicze, [dostęp:] 07.03.2021 r.
  4. A. Szopa, A. Warzecha, M. Klimek-Szczykutowicz, K. Stańczyk i in., Cytryniec chiński (Schisandra chinensis (Turcz.) Baill.) – z tradycyjnej medycyny chińskiej do współczesnej fitoterapiiChinese magnolia vine (Schisandra chinensis (Turcz.) Baill.) – from traditional Chinese medicine to modern phytotherapy, „archiwum.pwsz.krosno.pl”, [online], http://archiwum.pwsz.krosno.pl/gfx/pwszkrosno/userfiles/biblioteka/9_cytryniec_chinski.pdf, [dostęp:] 07.03.2021 r.
  5. F. Huang, Y. Xiong, L. Xu  i in., Sedative and hypnotic activities of the ethanol fraction from Fructus Schisandrae in mice and rats. J. Ethnopharmacol, „czytelniamedyczna.pl”, [online], http://www.czytelniamedyczna.pl/2656,nowoci-bibliograficzne.html, [dostęp:] 07.03.2021 r.
  6. Praca zbiorowa, Schisandra chinensis, „ema.europa.eu”,  [online], https://neuroexpert.org/wiki/cytryniec/, [dostęp:] 07.03.2021 r.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Grzyby reishi – działanie, zalecenia i przeciwwskazania

    Lakownica żółtawa, znana szerzej jako grzyb reishi, zyskuje coraz większą popularność. Grzyby te cenione są ze względu na swoje potencjalne właściwości prozdrowotne, które obejmują między innymi działanie antyoksydacyjne. Sugeruje się, że grzyby reishi mogą korzystnie wpływać na odporność organizmu oraz wspierać układ nerwowy i układ krążenia. Jakie jest dokładne działanie grzybów reishi? Czy istnieją przeciwwskazania do stosowania lakownicy żółtawej, czyli „grzyba nieśmiertelności”?

  • Koc termiczny, czyli folia życia. Jak i kiedy używać?

    Koc termiczny wygląda jak kawałek cienkiej folii. Z jednej strony jest koloru srebrnego, a z drugiej złotego. Jest jednym z podstawowych elementów pierwszej pomocy w wypadkach. W zależności od sposobu użycia może stanowić ochronę przed nadmiernym wychłodzeniem lub przegrzaniem. Powinien być wyposażeniem każdej apteczki samochodowej, ale warto mieć go przy sobie również w innych okolicznościach – np. podczas wypraw górskich czy wycieczek turystycznych.

  • Obtarte pięty i stopy od butów – co robić? Skuteczne sposoby na otarcia

    Obtarte pięty do krwi to częsty problem, który może pojawić się na przykład po intensywnych aktywnościach fizycznych czy po założeniu nowych butów. Co robić, jeśli obuwie obciera do krwi? Jak radzić sobie z ranami od butów na stopach i jak im zapobiegać?

  • Pielęgnacja stóp diabetyka – co stosować, czego unikać? Zapobieganie stopie cukrzycowej

    Odpowiednia pielęgnacja stóp u diabetyka jest ważnym elementem zapobiegania zespołowi stopy cukrzycowej – jednemu z najgroźniejszych powikłań przewlekłej hiperglikemii, które jest główną przyczyną amputacji kończyn dolnych niezwiązanych z urazami. Szacuje się, że niemal połowa osób zmagających się z cukrzycą doświadcza zmian w obrębie stóp, a w około 85% przypadków amputacjom kończyn dolnych towarzyszą wcześniejsze, przewlekłe owrzodzenia. Jak prawidłowo pielęgnować stopy w przebiegu cukrzycy? Na co zwrócić szczególną uwagę?

  • Niebezpieczne i trujące rośliny. Na co uważać w lesie, na łące i w ogrodzie?

    Choć natura kusi pięknem i zapachem, nie wszystkie rośliny są tak niewinne, jak mogłoby się wydawać. W lasach, na łąkach, a nawet we własnym ogrodzie można natknąć się na gatunki, które zawierają toksyczne substancje – groźne dla zdrowia, a czasem nawet życia. Niektóre rośliny mogą wywołać silne reakcje alergiczne, inne uszkadzają układ nerwowy, trawienny lub skórę.

  • Jakie są rodzaje plastrów na rany? Który wybrać do różnych uszkodzeń skóry?

    W celu odpowiedniego zabezpieczenia rany przed zabrudzeniem potrzebny jest plaster lub opatrunek. Ale który wybrać spośród wielu dostępnych opcji? Podpowiadamy, jakie są różne rodzaje plastrów na rany i kiedy należy je stosować, by uszkodzenia skóry dobrze się goiły.

  • Inkontynencja latem. Jak radzić sobie z nietrzymaniem moczu w upały?

    Inkontynencja, nazywana również nietrzymaniem moczu (NTM), polega na mimowolnym oddawaniu moczu, często w sposób niespodziewany. Dolegliwość ta powoduje duży dyskomfort, jest krępująca i może wpływać na pogorszenie jakości życia. Inkontynencja może stać się bardzo uciążliwa szczególnie podczas upałów. Jak poradzić sobie z nietrzymaniem moczu latem? Jak odpowiednio zadbać o higienę w upały?

  • Czym odstraszać komary i muchy w domu? Skuteczne sposoby

    Obecność komarów i much w domu bywa mocno uciążliwa. Ukąszenia komarów często powodują reakcje alergiczne, muchy mogą przenosić bakterie, wirusy oraz pasożyty. Jak chronić się przed tymi owadami w domu i w ogrodzie? Które naturalne środki będą skuteczne w odstraszaniu komarów i much?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl