Adaptogeny – Cytryniec chiński – czym jest i jak działa? Właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania Schisandra chinensis
Alicja Świątek

Adaptogeny – Cytryniec chiński – czym jest i jak działa? Właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania Schisandra chinensis

Cytryniec chiński to roślina o właściwościach adaptogennych, którą z powodzeniem wykorzystuje się w leczeniu chorób układu nerwowego i pokarmowego. Nazywany owocem pięciu smaków cytryniec wykorzystywany jest w medycynie chińskiej od tysięcy lat, będąc źródłem antyoksydantów, wpływając na wytrzymałość psychiczną i fizyczną. Schizandra chinensis komercyjnie występuje w formie tabletek i kapsułek, ale także jako produkty kosmetyczne pod postacią ekstraktów, hydrolatów, toników i maseczek. Jak stosować sumplementy z cytryńcem chińskim, ile kosztują adaptogeny i jaka jest zalecana dawka dzienna cytryńca chińskiego? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

Owoce cytryńca chińskiego, o charakterystycznym cytrynowym zapachu, są dobrze znanym surowcem leczniczym w rejonach Azji południowo-wschodniej. Cenne właściwości lecznicze tej rośliny są wykorzystywane w tradycyjnej medycynie chińskiej. Od tysięcy lat ekstrakty z cytryńca chińskiego są stosowane w terapii wielu chorób, zwłaszcza przewodu pokarmowego, układu nerwowego, ale także w impotencji oraz stanach przemęczenia i osłabienia. Działanie cytryńca chińskiego zostało potwierdzone w licznych badaniach naukowych.

Cytryniec chiński – czym jest? Charakterystyka Schisandra chinensis

Cytryniec chiński (łac. Schizandra chinensis) jest rośliną endemicznie występującą we wschodniej Azji. Owoce tej rośliny są bogate w witaminę C, dlatego zaleca się ich stosowanie w stanach przeziębienia. Ponadto są również cennym źródłem antyoksydantów, stąd ich wykorzystanie w preparatach przeciwstarzeniowych oraz przeciwmiażdżycowych. Ciekawą właściwością owoców cytryńca jest to, że jego poszczególne części mają inny smak – cierpki, gorzki, kwaśny, słodki i słony – a to z kolei przełożyło się na nazwanie owoców tej rośliny – owocami pięciu smaków. W tradycyjnej medycynie chińskiej wierzono, że każdy ze smaków odpowiada za inne właściwości lecznicze. Sądzono, że smaki kwaśny i słony wpływają na poprawę funkcjonowania jąder oraz wątroby, smak cierpki i gorzki warunkują prawidłową pracę serca i płuc, zaś smak słodki żołądka.

Cytryniec chiński – właściwości

Cytryniec chiński ceniony jest zwłaszcza za silne właściwości adaptogenne (zwiększające odporność organizmu na stres) oraz antyoksydacyjne. Wpływa korzystnie na wytrzymałość psychiczną i fizyczną, na przykład podczas narażenia na trudne przeżycia, będące silnymi czynnikami stresogennymi. Cytryniec chiński wywiera korzystny efekt na układ nerwowy, ponieważ działa ochronnie na komórki nerwowe oraz zwiększa ilość neuroprzekaźników, czyli substancji przekazujących sygnał pomiędzy komórkami układu nerwowego. Eksperci potwierdzają w licznych badaniach, że zarówno ekstrakty z owoców cytryńca, jak i wyizolowane z nich substancje aktywne wykazują silne działanie regenerujące oraz ochronne na komórki wątroby. Zawarte w surowcu polisacharydy posiadają działanie immunomodulujące oraz immunostymulujące układ odpornościowy organizmu człowieka. Dodatkowo cytryniec chiński działa korzystnie na serce i układ krążenia. Powoduje regulację nadciśnienia krwi, dodatkowo zmniejszając ryzyko zawału.

Powiązane produkty

Cytryniec chiński – zastosowanie. Jak działa i na co pomagają lignany?

Ze względu na właściwości hepatoprotekcyjne i hepatoregenerujące ekstrakty z cytryńca chińskiego znajdują zastosowanie w leczeniu chorób wątroby, w tym również tych o podłożu autoimmunologicznym i zakaźnym. Stosuję się je w złagodzeniu objawów towarzyszących stłuszczeniu, zapaleniu czy marskości wątroby. W najnowszych doniesieniach naukowych, eksperci wskazują na potencjał przeciwnowotworowy cytryńca chińskiego, zwłaszcza w raku jelita grubego, jajników, wątroby, skóry oraz białaczce. Nalewka oraz proszek z cytryńca chińskiego wykazują działanie tonizujące oraz wzmacniające ośrodkowy układ nerwowy. Ekstrakty z cytryńca są pomocne w terapii choroby Parkinsona oraz Alzheimera. Ponadto przy systematycznym stosowaniu powodują poprawę pamięci, koncentracji oraz zdolność uczenia się i zachowania uwagi. Stosowane są w stanach depresyjnych, przy czym pozbawione są niekorzystnego działania nasennego. Cytryniec chiński stosowany jest w stanach wyczerpania psychicznego i fizycznego oraz przy niedokrwistości. Dodatkowo przetwory z owoców cytryńca chińskiego znalazły zastosowanie w przemyśle kosmetycznym. Ekstrakty, hydrolat, olejek eteryczny oraz proszek z tego surowca są coraz częściej dodawane do kosmetyków. Są one dodawane do kremów, toników i maseczek, ze względu na cenne właściwości przeciwutleniające, opóźniające procesy starzenia, przeciwzapalne, ochronne przed promieniowaniem, rozjaśniające oraz łagodzące skórę.

Cytryniec chiński – przeciwwskazania i skutki uboczne suplementacji

Cytryniec chiński i otrzymywane z niego produkty są uznawane za bezpieczne i dobrze tolerowane przez organizm. Jakiekolwiek działania niepożądane występują niezwykle rzadko. Mogą się wówczas pojawić problemy ze strony przewodu pokarmowego, jak zgaga, spadek apetytu oraz wysypka i świąd.

Preparatów zawierających cytryniec chiński nie należy stosować w porze wieczornej, ponieważ mogą powodować problemy z zasypianiem.

Dodatkowo, ze względu na brak badań w tym kierunku, niewskazane jest przyjmowanie suplementów z cytryńcem chińskim przez kobiety karmiące oraz te będące w ciąży.

Cytryniec chiński – dawkowanie. Jak stosować?

Adaptogen dostępny w aptekach lub sklepach zielarskich występuję w formie naparów, ekstraktów, soków oraz nalewek z suszonych owoców, nasion, liści lub pędów cytryńca chińskiego. Warto jednak dodać, że najcenniejsze właściwości wykazują przetwory z owoców Schisandra chinensis. Na rynku farmaceutycznym dostępne są gotowe suplementy diety zawierające ekstrakt cytryńca, które można kupić w cenie od około 15 zł do 90 zł. Zazwyczaj zalecane jest stosowanie od 500 mg do 2 g dziennie, w przeliczeniu na suchy ekstrakt rośliny. Najkorzystniej preparaty z cytryńcem przyjmować w godzinach porannych po spożytym posiłku.

  1. A. Szopa i in., Cytryniec chiński – mało znany i niedoceniany w Polsce; Chinese magnolia vine – unpopular and underestimated in Poland, „researchgate.net”, [online], https://www.researchgate.net/publication/320615701_Cytryniec_chinski_-_malo_znany_i_niedoceniany_w_Polsce_Chinese_magnolia_vine_-_unpopular_and_underestimated_in_Poland, [dostęp:] 07.03.2021 r.
  2. N. Dobros, Owoce mniej znanych gatunków roślin użytkowych jako cenny surowiec dla przetwórstwa Cz.1. Cytryniec chiński,  „ibprs.pl” , [online], https://www.ibprs.pl/wp-content/uploads/2018/08/PNiTPRS-2013-2-Rozdzia%C5%82-VI.pdf, [dostęp:] 07.03.2021 r.
  3. A. Nosek, Cytryniec chiński–właściwości lecznicze,  „wodr.poznan.pl” , [online], http://www.wodr.poznan.pl/powiaty/powiaty-c-k/zespol-doradczy-w-gostynskim/item/9741-cytryniec-chinski-wlasciwosci-lecznicze, [dostęp:] 07.03.2021 r.
  4. A. Szopa, A. Warzecha, M. Klimek-Szczykutowicz, K. Stańczyk i in., Cytryniec chiński (Schisandra chinensis (Turcz.) Baill.) – z tradycyjnej medycyny chińskiej do współczesnej fitoterapiiChinese magnolia vine (Schisandra chinensis (Turcz.) Baill.) – from traditional Chinese medicine to modern phytotherapy, „archiwum.pwsz.krosno.pl”, [online], http://archiwum.pwsz.krosno.pl/gfx/pwszkrosno/userfiles/biblioteka/9_cytryniec_chinski.pdf, [dostęp:] 07.03.2021 r.
  5. F. Huang, Y. Xiong, L. Xu  i in., Sedative and hypnotic activities of the ethanol fraction from Fructus Schisandrae in mice and rats. J. Ethnopharmacol, „czytelniamedyczna.pl”, [online], http://www.czytelniamedyczna.pl/2656,nowoci-bibliograficzne.html, [dostęp:] 07.03.2021 r.
  6. Praca zbiorowa, Schisandra chinensis, „ema.europa.eu”,  [online], https://neuroexpert.org/wiki/cytryniec/, [dostęp:] 07.03.2021 r.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Grzyby reishi – działanie, zalecenia i przeciwwskazania

    Lakownica żółtawa, znana szerzej jako grzyb reishi, zyskuje coraz większą popularność. Grzyby te cenione są ze względu na swoje potencjalne właściwości prozdrowotne, które obejmują między innymi działanie antyoksydacyjne. Sugeruje się, że grzyby reishi mogą korzystnie wpływać na odporność organizmu oraz wspierać układ nerwowy i układ krążenia. Jakie jest dokładne działanie grzybów reishi? Czy istnieją przeciwwskazania do stosowania lakownicy żółtawej, czyli „grzyba nieśmiertelności”?

  • Tabletki antykoncepcyjne jedno- i dwuskładnikowe – które wybrać? Jaka jest różnica?

    Tabletki antykoncepcyjne to jedna z najpopularniejszych metod zapobiegania ciąży. Występują głównie w dwóch rodzajach: tabletki jednoskładnikowe, które zawierają wyłącznie progestagen, oraz tabletki dwuskładnikowe – mają w składzie estrogen i progesteron. Które są skuteczniejsze? Jakie mają zalety i wady?

  • Paracetamol czy ibuprofen — który lek na gorączkę wybrać dla dziecka i jak go prawidłowo dawkować?

    Gorączka u dzieci bardzo często przysparza ogromnego problemu rodzicom. Część z nich boi się dawać dzieciom leki przeciwgorączkowe, ponieważ nie wiedzą dokładnie, w jaki sposób należy je dawkować i jakie odstępy czasu należy zachować pomiędzy poszczególnymi dawkami leków. Który lek w walce z infekcją podawać dzieciom? Jaka jest bezpieczna dawka ibuprofenu lub paracetamolu, którą można podać maluchowi? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Erytrol – kalorie, właściwości. Czy jest zdrowy? Czy można go stosować u diabetyków?

    Erytrytol (erytrol) to naturalna substancja słodząca o słodyczy sięgającej 60–80% sacharozy, czyli tradycyjnego białego cukru. Ten zdrowy słodzik ma zerową wartość energetyczną. Jest polecany osobom odchudzającym się i cukrzykom. Sprawdź, jakie jeszcze właściwości ma erytrol i jakie jest jego zastosowanie.

  • Witamina B6 (pirydoksyna) – funkcja w organizmie, suplementacja, niedobór, nadmiar

    Witamina B6 jest związkiem, który wzmaga przyswajalność magnezu w organizmie. Bierze udział w wielu procesach metabolicznych, reguluje pracę układu nerwowego, a jej optymalny poziom wpływa na pozytywny nastrój. Pirydoksyna przyczynia się także do powstawania przeciwciał chroniących organizm przed infekcjami. Witamina B6 jest składnikiem zarówno produktów zwierzęcych, jak i roślinnych. Który suplement z wit. B6 wybrać, jaka jest jej optymalna dawka dobowa i jakie są skutki zaburzeń jej ilości w organizmie? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Omega-3 – właściwości, źródła, zapotrzebowanie na kwasy tłuszczowe omega-3

    Kwasy tłuszczowe omega-3 zaliczane są do niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Nie są wytwarzane w organizmie, dlatego muszą być dostarczane wraz z dietą. Do najważniejszych kwasów omega-3 zalicza się: EPA, DHA i ALA. Kwasy omega-3 zwykle są stosowane w celu prewencji chorób sercowo-naczyniowych.

  • Szczepionka na grypę 2024/2025 – kto i kiedy powinien się zaszczepić? Którą szczepionkę wybrać?

    Grypa to bardzo zakaźna choroba wirusowa. Przyjmuje się, że jedna chora osoba zaraża cztery kolejne. W zależności od grupy osób szczepionych i sezonu grypowego szczepionki na grypę chronią przed infekcją grypową ok. 40–70% zaszczepionych osób oraz zabezpieczają w znacznym stopniu przed powikłaniami pogrypowymi. WHO szacuje, że każdego roku na grypę choruje 10% dorosłej populacji i nawet 30% dzieci. Czym się szczepić na grypę w sezonie 2024/2025?

  • Probiotyki i prebiotyki – kiedy je stosować? Czy trzeba to robić cały czas?

    Zgodnie z definicją Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa oraz Światowej Organizacji zdrowia probiotyki są żywymi mikroorganizmami, które przyjmowane we zalecanej, właściwej dawce przynoszą pozytywne rezultaty dla zdrowia gospodarza. Stosowanie probiotyków jest uznawane za bezpieczne i dobrze tolerowane.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.