Twoja wątroba potrzebuje uwagi! Jak o nią zadbać?
Ernest Niewiadomski

Twoja wątroba potrzebuje uwagi! Jak o nią zadbać?

Wątroba jest jednym z najważniejszych gruczołów w naszym organizmie, największym i najlepiej ukrwionym, jej masa wraz z przepływającą krwią może osiągać u zdrowego dorosłego mężczyzny 2,5 kg. Jest składową układu pokarmowego zlokalizowaną między przeponą, żołądkiem i jelitami, wypełniającą w swojej największej części prawe podżebrze, przez górną część nadbrzusza aż do lewego podżebrza. W budowie anatomicznej wyróżniamy dwa płaty i osiem segmentów, a jej miąższ zbudowany jest z setek tysięcy hepatocytów będących podstawowymi jednostkami strukturalno-czynnościowymi.

Pełni ona tak różnorodne funkcje, że nie sposób wymienić wszystkich, a wielu z nich prawdopodobnie jeszcze nie poznaliśmy. Bierze udział w gospodarce węglowodanami, tłuszczami i białkami, trawieniu pokarmów, termoregulacji, detoksykacji organizmu, utrzymaniu prawidłowej krzepliwości krwi, magazynuje żelazo i witaminy (A, D, K, B12), pełni również funkcje immunologiczne (odpornościowe). Wykazuje także duże zdolności regeneracyjne, co wykorzystywane jest w leczeniu i transplantologii, jednak należy pamiętać, że nie jest niezniszczalna, dlatego warto o nią dbać nawet, jeśli nie czujemy niepokojących objawów.

Aby prawidłowo zadbać o naszą wątrobę należy wiedzieć, jakie czynniki mają na nią niekorzystny wpływ i jak można im przeciwdziałać.

Dieta

To, czym i w jaki sposób się odżywiamy ma bezpośredni wpływ na funkcjonowanie całego organizmu, a w szczególności na pracę wątroby, może ją wspomagać lub uszkadzać. Życie w biegu sprzyja spożywaniu dużej ilości żywności wysoko przetworzonej, bogatej głównie w konserwanty, sztuczne barwniki i inne związki toksyczne, z którymi wątroba musi sobie poradzić w procesie detoksykacji. Jedzenie zbyt tłustych posiłków zawierających głównie tłuszcze zwierzęce, a także spożywanie nadmiernej ilości cukru może prowadzić do stłuszczenia wątroby i osłabienia jej funkcji. Obfitość i częstotliwość posiłków również ma znaczenie.

Jak zatem powinna wyglądać prawidłowa dieta, która ogranicza do minimum szkodliwy wpływ i wspomaga pracę wątroby? Przede wszystkim powinna być zróżnicowana, oparta na naturalnych składnikach i ograniczająca do minimum produkty wysoko przetworzone, a posiłki nie powinny być zbyt obfite.

Oto kilka wskazówek:

•    Posiłki staraj się przygotowywać samodzielnie, smażenie zastąp gotowaniem na parze, pieczeniem lub duszeniem. Jedz często i małymi porcjami a pokarm starannie przeżuwaj, nie spiesz się i staraj się nie pić zbyt dużo w trakcie jedzenia, aby nie rozcieńczać soków trawiennych. Pij dużo wody między posiłkami.
•    Postaw na produkty organiczne, tzw. „Bio”, ponieważ pozbawione są one chemicznych zanieczyszczeń, antybiotyków, hormonów i pestycydów.
•    Dieta powinna być zbilansowana, dlatego spożywaj produkty bogate w białko, zarówno zwierzęce jak i roślinne, węglowodany złożone i tłuszcze roślinne oraz duże ilości owoców i warzyw. Jak najczęściej jedz ryby, szczególnie tłuste ryby morskie.
•    Jedz kilka razy dziennie warzywa i owoce, które dostarczają niezbędnych witamin i minerałów. Pamiętaj, aby dokładnie myć je przed spożyciem nawet, jeśli obierasz je ze skórki, pozbędziesz się w ten sposób ewentualnych zanieczyszczeń pestycydami.
•    Unikaj potraw tłustych i smażonych w głębokim tłuszczu, gotowych posiłków, przekąsek typu fast food oraz słodyczy o wysokiej zawartości cukru i tłuszczu.
•    Jeśli lubisz grzyby, jedz tylko te ze sprawdzonych źródeł, a najlepiej własnoręcznie zebrane, co do których nie masz wątpliwości, że nie są trujące. Niezwykle niebezpieczny muchomor sromotnikowy można pomylić z jadalną kanią, spożycie tego grzyba jest śmiertelnie niebezpieczne, ze względu na bardzo toksyczny wpływ na wątrobę.

Alkohol

Alkohol etylowy może okazać się szkodliwy nawet w niewielkich ilościach, gdyż metabolizowany jest przez wątrobę do aldehydu octowego o 30-to krotnie bardziej toksycznym działaniu niż sam etanol.

Przyjmuje się, że dawką stosunkowo bezpieczną dla zdrowego mężczyzny jest 20-30 g czystego etanolu, co odpowiada w przybliżeniu 500-750 ml piwa lub50-75 g wódki. Dla kobiet dawka te jest mniejsza 10-20 g etanolu, czyli ok 250-500 ml piwa lub 25-50 g wódki.

Wątroba co prawda ulega uszkodzeniu, jednak ma szansę na regenerację. O czym należy pamiętać sięgając po drinka?

•    Każdy z nas toleruje inne dawki alkoholu, zależnie od wieku, płci, rasy i stanu zdrowia. Kobiety i osoby starsze słabiej go tolerują, a w przypadku stwierdzenia choroby wątroby alkohol jest bezwzględnie przeciwwskazany.
•    Nie ma znaczenia, jaki rodzaj alkoholu jest spożywany, gdyż działanie toksyczne uzależnione jest od dawki czystego etanolu. Stwierdzenie, że wino, czy piwo jest mniej szkodliwe niż czysta wódka jest błędne.
•    Okazjonalne wypicie dużej ilości alkoholu jest równie szkodliwe jak regularne spożywanie niewielkich ilości.
•    Absolutnie niewskazane jest łączenie alkoholu i leków.

Powiązane produkty

Leki

Żyjemy w czasach, kiedy spożycie leków wzrasta w bardzo szybkim tempie i nie dotyczy to tylko leków wydawanych z przepisu lekarza, stosowanych pod kontrolą w leczeniu konkretnych jednostek chorobowych. Wszechobecna dostępność leków bez recepty, nie tylko w aptekach, ale także w sklepach, kioskach ruchu i na stacjach benzynowych sprawia, że coraz częściej sięgamy po nie bez konsultacji z lekarzem lub farmaceutą. Najlepszym przykładem może być paracetamol, lek powszechnie stosowany w dolegliwościach bólowych i gorączce. Nie każdy jednak zdaje sobie sprawę, że wchodzi on także w skład wielu preparatów złożonych stosowanych przeciwbólowo i na przeziębienie. Pomimo, iż dobowa dopuszczalna dawka tego leku jest stosunkowo wysoka, gdyż wynosi 4 g, co odpowiada 8 tabletkom po 500 mg każda, bardzo łatwo go przedawkować.

Jeden z metabolitów paracetamolu (N-acetylo-4-benzo-chinonoimina) jest niezwykle toksyczny i prowadzi do nieodwracalnego uszkodzenia komórek wątrobowych. Dlatego tak ważne jest stosowanie leków tylko w uzasadnionych przypadkach po konsultacji z lekarzem lub farmaceutą oraz czytanie ulotek załączonych do opakowania.

Wirusy, higieniczny tryb życia

Kolejnym, bardzo niebezpiecznym czynnikiem są wirusy wywołujące wirusowe zapalenie wątroby (WZW), które może prowadzić do marskości wątroby, a nawet do rozwoju nowotworu. Dlatego ważne jest stosowanie szczepień ochronnych oraz higieniczny tryb życia tj. min. częste mycie rąk, stosowanie prezerwatyw czy korzystanie tylko ze sprawdzonych salonów kosmetycznych.

Aktywność fizyczna

Osoby prowadzące siedzący tryb życia, unikające aktywności fizycznej, nieprzestrzegające diety i otyłe są bardziej narażone na choroby wątroby, w tym niealkoholowe stłuszczenie wątroby i marskość niż osoby aktywne o prawidłowej masie ciała. Umiarkowana aktywność fizyczna i redukcja masy ciała korzystnie wpływa na pracę wątroby i funkcjonowanie całego organizmu.

Zioła i inne substancje wspomagające pracę wątroby

Do najczęściej stosowanych ziół wspomagających wątrobę należą ostropest plamisty, którego najbardziej aktywnym składnikiem jest sylimaryna oraz karczoch, dostarczający cynareiny. Wspomagają one regenerację komórek wątrobowych, działają żółciotwórczo i ułatwiają detoksykację. Poza tym warto stosować min. miętę, tymianek, majeranek, oregano, kminek czy jałowiec, które korzystnie wpływające na procesy trawienia.

Poza ziołami w aptece dostępne są preparaty zawierające w swoim składzie asparaginian ornityny przyspieszający regenerację komórek wątrobowych i ułatwiający detoksykację oraz fosfolipidy ułatwiające odbudowę uszkodzonych hepatocytów.

Aktywność fizyczna, zdrowa i zbilansowana dieta, rozsądek w spożywaniu alkoholu i leków oraz higieniczny tryb życia pozwolą Ci cieszyć się zdrową wątrobą przez długie lata. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Lukrecja – co to za roślina? Właściwości, działanie, przeciwwskazania

    Któż z nas chociaż jeden raz w życiu nie zetknął się z niezwykłymi, czarnymi cukierkami o ślimakowatym kształcie? Ponoć albo się je kocha, albo nienawidzi. Charakterystyczny kolor i smak słodycze te zawdzięczają zawartości ekstraktu z lukrecji – rośliny, nad której bogactwem zastosowań warto się pochylić. Czym zatem jest lukrecja, jakie ma właściwości i jaki może mieć wpływ na nasze zdrowie?

  • Co to jest colostrum bovinum (siara bydlęca)? Colostrum na odporność – dla dzieci i dorosłych

    Colostrum, inaczej siara, to naturalne bogactwo związków wspomagających nie tylko odporność, ale również wpływających pozytywnie na poziom żelaza. Ostatnio zyskuje na popularności względem tradycyjnych środków na odporność, mogą ją przyjmować także niemowlęta i dzieci. Rodzaje siary są różne – od bydlęcej, przez owczą, po kozią. Kiedy warto zastosować colostrum? Jakie preparaty znajdziemy na aptecznej półce?

  • Tran – właściwości. Czy tran wpływa na odporność?

    Tran to olej otrzymywany z dorsza atlantyckiego lub innych ryb dorszowatych (olej z wątroby rekina nie jest tranem, ma bowiem inny skład i inne właściwości). Tran zawiera witaminę D i A, a także kwasy omega-3 (DHA i EPA), które mają korzystny wpływ na układ odpornościowy, nerwowy oraz krwionośny. Kiedy stosować olej z wątroby dorsza? Jak wybrać najlepszy tran dla dziecka i dla osoby dorosłej?

  • Domowe sposoby na wzmocnienie odporności – jak w prosty sposób wzmocnić organizm?

    Stosowanie domowych sposobów na odporność może okazać się bardzo dobrym rozwiązaniem, które z jednej strony pomoże w uniknięciu rozwoju infekcji, a z drugiej wspomoże terapię lekami, poprzez pobudzenie układu immunologicznego. W poprawie kondycji układu odporności istotne jest przestrzeganie kilku zasad, zaczynając od codziennego obowiązku zjedzenia pożywnego śniadania, kończąc na suplementacji żelaza i kwasów omega-3, których być może w pełni nie dostarczamy wraz z posiłkami. Dbając o naszą odporność niezmiernie istotne jest dbanie o nasz układ pokarmowy. Jakie suplementy przyjmować, czego unikać, a nad czym popracować w trosce o odporności? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Kreatyna – właściwości, działanie, efekty. Jak ją dawkować?

    Kreatyna – jakie pełni funkcje? Czy ma potencjał, aby stać się suplementem kojarzonym nie tylko z odżywkami dla sportowców? Czym różnią się jej formy? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziecie w poniższym artykule.

  • Suplementy i witaminy na odporność – jak uniknąć infekcji?

    Suplementy na odporność stały się bardzo popularne szczególnie w okresie pandemii COVID-19. Sięgamy po nie równie często w okresie zmieniających się pór roku, licząc, że pomogą nam uniknąć infekcji bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych. Preparaty na odporność mają przede wszystkim stymulować układ immunologiczny tak, aby ten szybciej i mocniej odpowiadał na atakujące go patogeny chorobotwórcze. Jak wybrać najlepsze suplementy zwiększające odporność, jak je dawkować i czy można je zażywać będąc w ciąży?

  • Dlaczego profilaktyczne picie płynu Lugola jest niebezpieczne dla zdrowia?

    W ostatnich dniach bardzo wzrosło zainteresowanie płynem Lugola. Niektórzy próbują stosować go profilaktycznie, a nie z powodu wyraźnych wskazań zdrowotnych. Wprawdzie płyn Lugola wykazuje działanie antyseptyczne, a znajdujący się w nim jod wpływa korzystnie na pracę tarczycy, ale zażywanie go na „własną rękę” może mieć bardzo negatywne, a wręcz tragiczne w skutkach konsekwencje. Dlaczego nie powinniśmy stosować płynu Lugola bez wyraźnych wskazań lekarskich i czym jest trądzik jodowy? 

  • Szczepionka na grypę 2023/2024 – kto i kiedy powinien się zaszczepić? Którą szczepionkę wybrać?

    W zależności od sezonu epidemicznego w Polsce liczba zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę osiąga od kilkuset tysięcy do nawet kilku milionów. Zazwyczaj największą liczbę zachorowań odnotowuje się pomiędzy styczniem a marcem. W zależności od grupy osób szczepionych i sezonu grypowego szczepionki na grypę chronią przed infekcją grypową ok. 40–70% zaszczepionych osób oraz zabezpieczają w znacznym stopniu przed powikłaniami pogrypowymi.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij