Na przeziębienie w ciąży. Sprawdzone sposoby

Co zrobić, kiedy pomimo zachowania wszelkich środków ostrożności przyszłej mamie przydarzy się katar, kaszel, lub gorączka? Od razu sięgnąć po sprawdzone leki „na grypę” czy raczej udać się do lekarza, a może warto zapytać mamę lub babcię o domowe sposoby?

Przede wszystkim nie należy panikować – stres wpływa negatywnie zarówno na mamę jak i nienarodzone dziecko. Im więcej odpoczynku i relaksu tym lepiej. Dobra książka, koc i ciepła herbata z sokiem malinowym potrafią zdziałać cuda. 

Katar nie jest wskazaniem do natychmiastowej wizyty u lekarza – lepiej pozostać w domu przez kilka dni i stosować domowe sprawdzone metody. Zatłoczona przychodnia nie stanowi odpowiedniego miejsca dla kobiety w ciąży ze względu na innych chorych, jednak należy się do niej udać w przypadku wystąpienia kaszlu lub gorączki. Takich objawów nie wolno lekceważyć, a leczenie należy rozpocząć jak najszybciej, aby nie dopuścić do rozwoju choroby.

Każda przyszła mama powinna zdawać sobie sprawę, że stosowanie leków bez konsultacji z lekarzem lub farmaceutą może mieć niekorzystny wpływ zarówno na rozwój dziecka jak i na nią. Niektóre leki mogą powodować poronienie, przedwczesny poród a nawet wystąpienie wad wrodzonych u dziecka. Największe zagrożenie dla płodu niesie za sobą stosowanie leków w pierwszym trymestrze ciąży, podczas którego zachodzi organogeneza, czyli formowanie się narządów dziecka. W okresie tym należy unikać wszelkich leków, zarówno tych na receptę jak i dostępnych bez recepty. Zdarza się jednak, że w uzasadnionych przypadkach, w których korzyści wynikające z podania leku przewyższają ryzyko dla płodu, lekarz może zalecić farmakoterapię, wówczas należy bezwzględnie stosować się do jego zaleceń. 

Jak poradzić sobie z objawami infekcji bez stosowania leków?

Domowe metody są skuteczne i przynoszą ulgę mamie, ale przede wszystkim są bezpieczne dla dziecka. Katar bywa bardzo uciążliwy a nieleczony może rozwinąć się w poważniejszą infekcję.

Co zrobić, kiedy nawet zwykłe krople do nosa mogą być szkodliwe dla maluszka?

W takiej sytuacji warto stosować inhalacje parą wodną, najlepiej dwa razy dziennie po około 10 minut. Świetnie sprawdzają się inhalatory, jednak podobny efekt można uzyskać tradycyjną metodą z miską gorącej wody z dodatkiem soli i ręcznikiem narzuconym na głowę. Należy pamiętać, aby najpierw oddychać nosem a później ustami. Do wody można dodać kilka kropli olejków eterycznych lub napary z ziół: mięty, lawendy czy rumianku. Powinno się często oczyszczać nos, pomocne może być płukanie solą fizjologiczną lub wodą morską, które dodatkowo nawilżają śluzówkę. Pod nosem można stosować maść majerankową, która uwalnia łagodne olejki eteryczne i łagodzi podrażnioną skórę. Jeśli katar utrudnia nam zasypianie warto położyć głowę nieco wyżej, taka pozycja ułatwia oddychanie. Warto również zadbać o odpowiednie nawilżenie powietrza w pomieszczeniu, w którym spędzamy najwięcej czasu, w tym celu wystarczy mokry ręcznik położony na kaloryferze. Biorąc pod uwagę, iż spodziewamy się dziecka, zakup nawilżacza powietrza wydaje się być dobrym rozwiązaniem, warto wybrać taki model, który można dezynfekować.

Kaszel suchy czy mokry?

Bez względu na to, jaki jest rodzaj kaszlu należy skonsultować się z lekarzem. Szczególnie niebezpieczny dla kobiety w ciąży jest kaszel suchy, ponieważ silne i gwałtowne napady mogą wywołać przedwczesne skurcze macicy. W tym przypadku pomocne będą napary ziołowe np. z prawoślazu, roztwory z siemienia lnianego bądź gotowe syropy ziołowe (bez kodeiny) dostępne w aptece.

W kaszlu mokrym można zastosować syrop z cebuli, gotowy z apteki lub samodzielnie sporządzony w kuchni. W celu przygotowania syropu należy drobno posiekać (mokrym nożem) dwie lub trzy cebule, wymieszać je z miodem i odstawić pod przykryciem na kilka godzin. Następnie można dodać niewielką ilość przegotowanej chłodnej wody i pozostawić na kolejnych kilka godzin. Gotowy syrop można zlać lub przecedzić przez gazę i dodać nieco soku z cytryny, pić po łyżeczce kilka razy dziennie.

Drapanie w gardle i chrypka to najczęściej efekt wysuszonej i podrażnionej śluzówki. Ból może być również spowodowany przez bakterie, wirusy i grzyby.
W tej sytuacji również wskazane jest stosowanie syropu z cebuli oraz naparu z siemienia lnianego. Ulgę przynosi płukanie gardła wodą z dodatkiem soli kuchennej, wody utlenionej, miodu czy naparów z ziół (szałwia, rumianek, tymianek). Odpowiednie nawilżenie powietrza jest równie ważne jak w przypadku kataru.

Czy podwyższona temperatura ciała zawsze wymaga konsultacji z lekarzem?

Zmiany hormonalne u przyszłych mam często podnoszą temperaturę ciała o ok 0,5 st. C, dlatego też przyjmuje się, że prawidłowa wartość wynosi u nich do 37,5 st. C, stan podgorączkowy 37,6-38,5 st. C a gorączka powyżej 38,5 st. C. Gorączki nie wolno lekceważyć, ponieważ może wywołać skurcze macicy i przedwczesny poród. Jeśli osiągnie 39 st. C lub towarzyszą jej krwawienia z dróg rodnych należy natychmiast udać się do lekarza. W zbijaniu wysokiej temperatury pomocne jest umiarkowane schładzanie ciała (chłodny prysznic, okłady na czoło), odpowiednie nawodnienie (najlepsza jest niskozmineralizowana woda) oraz nawilżanie i schładzanie powietrza. Stosowanie paracetamolu w pierwszym trymestrze ciąży nie jest wskazane chyba, że zaleci je lekarz. Od 13 tygodnia można go stosować w przypadku wysokiej i trudnej do zbicia tradycyjnymi metodami gorączki, ale tylko doraźnie i w dopuszczalnych dawkach. W żadnym wypadku nie wolno przyjmować aspiryny ani preparatów zawierających w swoim składzie kwas acetylosalicylowy, ibuprofenu, naproksenu czy ketoprofenu, szczególnie w trzecim trymestrze ciąży. W przypadku infekcji bakteryjnych lekarz może zalecić antybiotyk. 

Jak sprawdzić, czy dany lek może być stosowany w ciąży?

Najlepszym źródłem informacji jest lekarz lub farmaceuta, jeśli jednak nie mamy możliwości odbycia takiej konsultacji należy przeczytać ulotkę załączoną do opakowania, a w szczególności punkt dotyczący ciąży i laktacji (karmienia piersią). Znajdują się tam informacje na temat bezpieczeństwa stosowania danego leku przez kobiety ciężarne i karmiące piersią, możemy się tam także spotkać z zakwalifikowaniem leku do jednej z pięciu kategorii oznaczonych literami A, B, C, D oraz X. Jest to skala bezpieczeństwa leków, wg Amerykańskiej Agencji Leków i Żywności (FDA – Food and Drug Administration), ustalona ze względu na ryzyko ich szkodliwego działania na płód. 

Co oznaczają poszczególne symbole kategorii?

A.    Badania kontrolowane przeprowadzone u kobiet w ciąży nie wykazały szkodliwego działania leków na płód; są to leki najbezpieczniejsze dla płodu;
B.    Badania na zwierzętach nie wykazały ryzyka dla płodu, lecz nie potwierdzono tego u kobiet ciężarnych;
C.    Badania na zwierzętach wykazały działanie niepożądane na płód, lecz brak jest badań kontrolowanych u kobiet ciężarnych; leki te mogą być stosowane tylko w przypadku, gdy korzyść wynikająca ze stosowania ich u matki przewyższa ryzyko wystąpienia działania niepożądanego u płodu;
D.    Istnieje udokumentowane ryzyko wystąpienia u ludzi szkodliwego działania niepożądanego na płód; leki te mogą być stosowane u kobiet w ciąży w stanach zagrożenia życia matki, lecz tylko w przypadkach, gdy leki kategorii A, B i C nie mogą być zastosowane lub są nieskuteczne;
X.    Leki bezwzględnie przeciwwskazane u kobiet w ciąży, matek karmiących a także kobiet planujących macierzyństwo z powodu udokumentowanego działania szkodliwego przewyższającego wszelkie możliwe korzyści.

Jak widać najbezpieczniejsze jest stosowanie leków należących do kategorii A, kategorie B i C mogą być stosowane tylko w uzasadnionych przypadkach na wyraźne zalecenie lekarza a kategoria D tylko w sytuacji zagrożenia życia matki. Leków należących do kategorii X należy bezwzględnie unikać niezależnie od sytuacji.

Czosnek, cebula, imbir i chrzan („naturalne antybiotyki”) – bezpieczna alternatywa dla antybiotyków i leków przeciwwirusowych

Rozgnieciony czosnek można spożywać z mlekiem lub na kanapce, z cebuli można przygotować syrop, chrzan (świeżo starty) jest doskonałym dodatkiem do dań i kanapek, można go również wąchać w celu udrożnienia nosa. Z imbiru dobrze jest przyrządzić napar i pić go rano i wieczorem. Wystarczy pokroić niewielki kawałek kłącza w plastry i gotować w ok 0,5 l wody na małym ogniu przez 20 minut, po przecedzeniu i przestudzeniu (powinien być ciepły, ale niegorący) dodajemy miód.

Odpoczynek, unikanie stresu, urozmaicona dieta bogata w naturalne źródła witaminy C oraz odpowiednie nawodnienie organizmu jest niezbędne do tego, aby organizm kobiety ciężarnej mógł sam walczyć z infekcją. Jeśli dodamy do tego „naturalne antybiotyki” jest duża szansa, że unikniemy konieczności leczenia farmakologicznego. Należy jednak pamiętać, że nawet lekka infekcja trwająca dłużej niż 3-4 dni powinna być skonsultowana z lekarzem.