Wirus grypy – co powinniśmy o nim wiedzieć?
Grypa to choroba, którą wszyscy znamy i na ogół nas nie przeraża, a jedynie przysparza kilku dni złego samopoczucia. Raz na jakiś czas jednak pojawia się informacja, że grypa może być groźna dla zdrowia, a nawet życia. Czemu tak się dzieje, że czasem ta choroba powoduje ból mięśni i gorączkę, a kiedy indziej może doprowadzić nawet do śmierci? Żeby odpowiedzieć na to pytanie, trzeba się przyjrzeć trochę bliżej pewnej małej cząsteczce.
Wirus grypy – to właśnie te niepozorne, niewidoczne gołym okiem cząsteczki są odpowiedzialne za całe zamieszanie. Wirus to nie organizm, ani nawet nie komórka. Jest to mała cząsteczka, która po wniknięciu do organizmu, dostaje się do komórki i namnaża. Odpowiednia liczba wytworzonych wirusów atakuje nosiciela i wywołuje objawy. No dobrze, ktoś zapyta, ale dlaczego przebieg grypy może być różny? Skąd jej odmiany? Odpowiedź na te pytania leży w zdolności wirusa grypy do zmian. Występują trzy podstawowe typy: A, B i C, które ponadto wykazują zmienność genetyczną.
To właśnie jest przyczyną, że raz na jakiś czas pojawia się grypa, na którą nie działają dostępne szczepionki i która atakuje ogromne ilości ludzi. Największe epidemie oraz pandemie (jest to epidemia choroby zakaźnej w różnych środowiskach na dużym obszarze – różnych kontynentach – w tym samym czasie) grypy w XX wieku wywołane były typem A. "Najbardziej popularny" wirus świńskiej grypy również należy do grupy A: jest to wirus A/H1/N1. Obecnie wzrasta ilość zachorowań na grypę, nie oznacza to jednak, że grozi nam kolejna wielka epidemia na terenie Europy. Jedyne co można przyjąć za pewnik jest to, że powinniśmy pozostać czujni i nie lekceważyć wczesnych objawów choroby.
W jaki sposób dochodzi do zakażenia się wirusem grypy?
Do "złapania" wirusa dochodzi drogą kropelkową, dlatego też w czasie zwiększonej zachorowalności na grypę powinno się unikać dużych skupisk ludzkich, takich jak duże centra handlowe i środki komunikacji miejskiej. Dodatkowo, każdy pacjent, u którego lekarz podejrzewa grypę, powinien być izolowany po to, aby przez kontakt ze swoją osobą nie narażać na zachorowanie innych ludzi.
W jaki sposób lekarz rozpoznaje grypę?
Grypę lekarz może rozpoznać na podstawie zebranego od pacjenta wywiadu oraz charakterystycznych objawów klinicznych. Aby potwierdzić rozpoznanie, można wykonać również szybki test na grypę, w którym materiałem do badania jest wymaz z nosa. Istnieją też bardziej specjalistyczne testy (jak hodowla wirusa czy metoda PCR), jednak na ich wynik trzeba czekać kilka dni, a poza tym nie są one powszechnie dostępne.
Mimo, że chyba każdy w swoim życiu przez grypę przechodził, myślę, że warto przypomnieć w jaki sposób zakażenie daje o sobie znać. Poniżej znajdują się najczęstsze objawy grypy:
- Gorączka i dreszcze – na początku gorączka jest bardzo wysoka, przekracza 38 st.C, niekiedy osiąga wartość 40 st.C. Zwykle po 3-5 dniach temperatura zaczyna spadać, pojawiają się wówczas bardzo obfite poty. Jeśli po kilku dniach z niższą temperaturą gorączka znowu zacznie narastać, będzie to świadczyć o nadkażeniu bakteryjnym. Dreszcze zwykle towarzyszą narastaniu gorączki.
- Bóle mięśni i stawów – jest to bardzo typowy objaw grypy, bardzo często bóle są tak silne, że pacjentowi ciężko jest się poruszać.
- Ból głowy – zazwyczaj towarzyszy wysokiej gorączce, niekiedy dodatkowo obecny jest światłowstręt.
- Ból gardła
- Kaszel, najczęściej suchy – w późniejszej fazie zaczyna się on przekształcać w kaszel wilgotny.
- Zmęczenie i brak apetytu – zwykle są to objawy towarzyszące wysokiej gorączce.
Objawy grypy są od razu ostro wyrażone, co odróżnia ją od zwykłego przeziębienia, w przebiegu którego objawy narastają stopniowo i powoli. Ponadto w przebiegu przeziębienia obecny jest też nieżyt nosa, który nie jest charakterystyczny (choć może się czasem pojawić) dla grypy.
Powiązane produkty
Groźne powikłania!
Żadnej postaci grypy nie wolno bagatelizować, bo nawet w okresach bez zagrożenia szerokim rozprzestrzenianiem się choroby mogą pojawiać się groźne dla zdrowia powikłania infekcji. Związane mogą być między innymi z:
- Układem oddechowym (zapalenie oskrzeli i płuc, rozwój astmy, nawet niewydolność oddechowa, zapalenie zatok, zapalenie krtani)
- Układem krążenia (zapalenie mięśnia sercowego lub osierdzia)
- Układem nerwowym (zapalenie mózgu, drgawki)
- Układem moczowym (niewydolność nerek)
- Oczami i uszami (zapalenie spojówek, zapalenie ucha środkowego)
- Układem wydalniczym (ostra niewydolność nerek)
Większość przypadków śmiertelnych dotyczących grypy, o których mówi się w mediach, ma związek z powikłaniami tej choroby! Dlatego ważne jest szybkie leczenie samej grypy, aby nie dopuścić do rozwoju powikłań!
Na szczęście nie jesteśmy całkiem bezbronni wobec tego podstępnego i zmiennego zarazka. Posiadamy szczepionki, które jeżeli nie chronią całkowicie, to przynajmniej mogą osłabiać działanie wirusa grypy na organizm. Badania wykazały, że ochronę przed zachorowaniem uzyskuje ponad 75% osób, które korzystają ze szczepień ochronnych. Ponieważ, tak jak pisałem wcześniej, wirus grypy może ulegać mutacjom, szczepionki też są modyfikowane i właśnie dlatego szczepić się trzeba co roku.
Poza szczepionkami medycyna dysponuje jeszcze kilkoma preparatami, takimi jak inhibitory neuraminidazy, które utrudniają namnażanie się wirusów oraz inhibitory białka M2, które zmniejszają infekowanie komórek. Należy pamiętać, że leczenie jest najskuteczniejsze, gdy rozpocznie się je wcześnie, najlepiej wciągu 24 godzin od rozpoznania objawów grypy. Dlatego szczególnie w najbliższym czasie, gdy nie znamy jeszcze zakresu rozprzestrzeniającej się choroby, musimy pamiętać, by niepokojące objawy skonsultować z lekarzem.
Ponadto, w czasie grypy, należy stosować leki działające przeciwgorączkowo – preparaty ibuprofenu, paracetamolu oraz w sytuacji bardzo uporczywej gorączki także pyralginę. Bardzo ważne jest także przyjmowanie dużej ilości płynów.
Wszystkie niepokojące objawy sugerujące grypę zawsze wymagają natychmiastowej konsultacji z lekarzem! Pozwoli to szybko postawić ewentualne rozpoznanie grypy i włączyć właściwe leczenie, dzięki czemu nie dopuści się do rozwoju groźnych powikłań oraz zmniejszy się ilość osób, które w kontakcie z nami mogą się od nas zarazić! Poza leczeniem w przypadku zwiększonej zachorowalności na grypę ogromne znacznie odgrywa również izolacja chorych!
Data publikacji: 12.02.2016