Koci pazur, czyli Vilcacora
Tomasz Mrozowski

Koci pazur, czyli Vilcacora

Coraz więcej uwagi poświęca się ostatnio roślinom mającym właściwości immunostymulujące. Wykaz gatunków podnoszących odporność organizmu, obejmujący m.in. rośliny medycyny chińskiej i japońskiej, wzbogaca się wciąż o nowe pozycje, pochodzące z Indii, Filipin, Ameryki Południowej i Środkowej. Jednym z wartościowszych gatunków, które zrobiły ogromną karierę na całym świecie, jest Uncaria tomentosa – koci pazur z rodziny marzankowatych Rubiaceae.

Rodzaj Uncaria rozprzestrzeniony jest głównie w Azji i Afryce, gdzie zidentyfikowano około 60 gatunków, oraz w Ameryce Południowej, na terenie której reprezentowany jest jedynie przez dwa gatunki – U. tomentosa (Willd) DC – na obszarze Peru oraz U. guianensis (Aubl) Gmel, zwany kocim pazurem, który występuje w Gujanie, Peru, Brazylii i Boliwii.

Warto nadmienić, że według Farmakopei Brytyjskiej VII, gatunkiem uznanym za oficjalny, jest również Uncaria gambir Roxb (syn. Qurouparia gambir Baill), pochodzący z Jawy, Borneo i półwyspu Malakka. Bogaty w glikozydy flawonowe, śluzy i katechiny zalecany jest jako lek ściągający, przeciwzapalny (anginy, choroby dziąseł), stosowany do pędzlowania ran, oparzeń, a wewnętrznie w biegunkach.

W medycynie tradycyjnej

Uncaria tomentosa (Willd) DC to duży pnący krzew, osiągający ok. 20 m wysokości, o czterokanciastej zdrewniałej łodydze, pokrytej prostymi kolcami, długości 2 cm, skierowanymi do dołu. Owalno-podłużne liście, w środku blaszki zielone, a na bokach żółtawe, pokryte są delikatnym owłosieniem, szczególnie obfitym w centralnej części ciemno zabarwionego unerwienia. Tubylcy znają trzy różne formy tego gatunku, różniące się zabarwieniem kory, która tuż po przecięciu staje się biała, ciemnożółta lub ciemnoczerwona. Z cechą tą wiążą się różnice w zawartości substancji czynnych oraz aktywność terapeutyczna.

Uncaria guianensis (Aubl) Gmel., gatunek bardzo podobny do poprzedniego, różni się tylko postacią kolców łodygowych wykrzywionych w kształcie pazura (stąd nazwa koci pazur) oraz barwą i kształtem liści, które są błyszczące, eliptyczne, bez owłosienia i z jasnym unerwieniem. Oba gatunki nazywane są w języku lokalnym „Una de gato” i uznawane w Amazonii Peruwiańskiej za rośliny „ciepłe” według dwubiegunowego polaryzmu „ciepło-zimno”.

Szczególnie ceniona przez tubylców jest odmiana o ciemnożółtej korze. Surowcami leczniczymi w tradycyjnej medycynie są kora, liście i korzenie. Wykorzystuje się je najczęściej w astmie i atopii alergicznej, wrzodach żołądka, schorzeniach jelitowo-żołądkowych, zakłóceniach menstruacji, chorobach wirusowych i skórnych.

W Gujanie natomiast większe znaczenie odgrywa w leczeniu czerwonki i biegunek. Najczęściej stosowaną formą leku jest wywar, napar i wyciąg alkoholowy, np.:

  • wywar z kory i korzeni w ilości 20-30 g (w niektórych regionach rozdrobnioną korę przed gotowaniem poddaje się 2-3-godzinnej maceracji w wodzie) zaleca się w różnych stanach zapalnych;
  • napar z 10 g liści w 200 ml wody, wskazany jest w chorobach alergicznych – zarówno do picia, jak i do kąpieli;
  • wyciąg alkoholowy z kory stosuje się w leczeniu chorób reumatycznych (ta postać leku stosowana jest głównie w środowisku miejskim, gdzie trudno o świeży surowiec).
Alkaloidy tetracykliczne zdecydowanie zmniejszają ciśnienie krwi, działają uspokajająco oraz nieznacznie podnoszą odporność organizmu, podczas gdy aktywność alkaloidów pentacyklicznych przejawia się słabym obniżaniem ciśnienia, a wyraźnym wzmacnianiem odporności.

Standaryzowane preparaty Uncaria tomentosa zarejestrowane i stosowane w Austrii, Niemczech i Hiszpanii jako farmaceutyki wydawane są na zlecenie lekarza, głównie w zaburzeniach układu immunologicznego oraz jako terapia wspomagająca w chorobach nowotworowych w celu złagodzenia skutków ubocznych radio- i chemioterapii.

Aktywność farmakologiczna

O aktywności farmakologicznej Uncaria tomentosa decyduje przede wszystkim obecność alkaloidów tetracyklicznych i pentacyklicznych. Oprócz nich wyizolowano polifenole, flawonoidy, kwercetynę, katechiny, taniny i substancje śluzowe. Liczne badania fitochemiczne wykazały, że wzajemna relacja alkaloidów tetracyklicznych i pentacyklicznych (zarówno w U. tomentosa jak i w U. guianensis) zależała od rodzaju badanego surowca. Inną ich zawartość stwierdzono w korzeniach, a inną w korze. Sezonowa zmienność składu chemicznego surowca w dużym stopniu rzutuje na jego aktywność terapeutyczną, zwłaszcza na właściwości immunostymulujące. Stąd bardzo istotną sprawą przy zakupie surowca czy preparatu gotowego są dane odnośnie do jego zbioru, a także jego standaryzacja konieczna do właściwego dawkowania.

Przedmiotem badań farmakologicznych są przede wszystkim alkaloidy, zwłaszcza pentacykliczne i tetracykliczne aktywne w podnoszeniu odporności organizmu. Do ważniejszych z nich należą: isopteropodina, pteropodina, isimitrafilina, mitrafilina, unkarina F. isorikofilina.

Prace nad chemicznym składem surowca są wciąż kontynuowane, w efekcie czego następuje coraz lepsze rozpoznanie budowy chemicznej nieznanych dotąd substancji. Ciekawsze z nich to glikozydy kwasu kwinowikowego, triterpeny i pochodne estrów (kampesterol, ß-sitosterol, stigmasterol), kwas ursolenowy i oleanowy.

Polecane dla Ciebie

Badania kliniczne

Testy kliniczne preparatów standaryzowanych na zawartość alkaloidów pentacyklicznych, produkowanych przez firmę Krallendorn, wykazały korzystne działanie w infekcjach wirusowych, a ponadto w reumatyzmie, artretyzmie, alergicznych schorzeniach układu oddechowego oraz w nowotworach.

Hagers Handbuch der Pharmazeutischen Praxis klasyfikuje wyciąg z Uncaria tomentosa jako preparat o właściwościach cytostatycznych, przeciwwirusowych, przeciwobrzękowych, antymutagennych, regulujących aktywność centralnego układu nerwowego i stymulujących fagocytozę.

Vilcacora podawana jest także w leczeniu chorych niekwalifikujących się do leczenia radykalnego, jak również w infekcjach wirusami herpes i retrowirusami.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jesień za pasem

    Czas bardzo szybko ucieka. Niedawno wylegiwaliśmy się na plaży, a tymczasem za pasem jesień. Przełom lata i jesieni to przeważnie okres, w którym nasze organizmy przestawiają się na inne działanie....

  • Natura w walce ze stresem

    Jedną z najsłynniejszych roślin adaptogennych jest żeń-szeń, o którym pisaliśmy w poprzednim numerze. Rośliny te wykazują właściwości naprawcze w organizmie i stąd ich nazwa – adaptogenne. Niekiedy nazywa się je roślinami przeciwstresowymi, gdyż przeciwdziałają wszelkim niekorzystnym czynnikom mogącym szkodzić organizmowi, określanym jako czynniki stresowe lub stresory.

  • Zioła w nadciśnieniu

    Nadciśnienie tętnicze może pojawić się w każdym wieku, choć najczęściej atakuje ludzi starszych. Długo przebiega bezobjawowo, a zauważalne dolegliwości występują nieraz dopiero w okresie uszkodzenia serca lub nerek. Nadciśnienie należy leczyć jak najwcześniej, a terapię można wspierać ziołami.

  • Grzybice stóp i paznokci

    Podpowiadamy jak rozpoznać, wyleczyć i chronić stopy przed grzybicą. Poznaj skuteczne rady dotyczące profilaktyki i leczenia grzybicy stóp i paznokci. Jak dbać o higienę latem?

  • Sezon na ukąszenia

    Bliski kontakt z fauną i florą w sezonie letnim wiąże się z ryzykiem ukąszeń przez owady i kleszcze. Powszechnie dostępne preparaty owadobójcze czy odstraszające owady (tzw. repelenty) są pierwszym, najbardziej dostępnym i zwykle wystarczającym środkiem do walki z nimi. W nielicznych przypadkach, odczyny po ukąszeniach u niektórych osób, wymagają interwencji lekarskiej.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij