Młoda dziewczyna z niskim poczuciem własnej wartości przegląda się w rozbitym lustrze, symbolizującym jej wnętrze
Weronika Babiec

Niskie poczucie własnej wartości – czym jest, jak sobie z nim radzić?

Poczucie własnej wartości to sposób, w jaki postrzegamy i oceniamy samych siebie. Jest to postawa i niejako stosunek do nas samych, który może mieć wymiar neutralny, negatywny lub pozytywny. Uważa się, że poczucie własnej wartości zawiera w sobie samoocenę oraz samoakceptację. Co to znaczy, że ktoś ma niską samoocenę? Jak sobie poradzić z niskim poczuciem własnej wartości?

  1. Skąd się bierze niskie poczucie własnej wartości?
  2. Jak zachowuje się osoba o niskiej samoocenie?
  3. Jak odzyskać poczucie własnej wartości? Jak pozbyć się poczucia niskiej wartości?
  4. Do czego prowadzi niskie poczucie wartości? Skutki niskiego poczucia własnej wartości
  5. Jak niska samoocena wpływa na związki?

Skąd się bierze niskie poczucie własnej wartości?

Co ma wpływ na poczucie własnej wartości? Poczucie własnej wartości i tym samym samoocena kształtowane są przez wiele lat przez różne czynniki. Do najczęstszych przyczyn niskiego poczucia własnej wartości zalicza się:

  • niemożność spełnienia wygórowanych standardów narzuconych przez rodzinę, grupę rówieśniczą, nauczycieli itp.,
  • ciągłe krytykowanie ze strony rodziców,
  • niepowodzenia w spełnianiu standardów rodziców,
  • niedocenianie ze strony rodziców, nawet jeżeli dana osoba spełniała ich oczekiwania,
  • narażenie na długotrwały stres,
  • doświadczenie przemocy w rodzinie,
  • podleganie w przeszłości karom emocjonalnym lub fizycznym.

Niskie poczucie własnej wartości może również mieć związek z nadopiekuńczością rodziców. Mianowicie niska samoocena może rozwinąć się u osób, które w dzieciństwie były wyręczane w wielu trudnościach, a powodem tego było tłumaczenie, że dziecko samo sobie nie poradzi.

Jak zachowuje się osoba o niskiej samoocenie?

Niskie poczucie własnej wartości przejawia się na wiele sposobów i wyraźnie obniża komfort życia w niemal wszystkich sferach funkcjonowania. Do przejawów niskiej samooceny zaliczamy:

  • wycofywanie się i izolowanie od innych osób,
  • nieśmiałość,
  • niechęć do wchodzenia w interakcje z innymi,
  • lęk przed publicznymi wystąpieniami lub byciem w centrum uwagi,
  • brak wiary we własne możliwości,
  • brak pewności siebie,
  • brak asertywności,
  • nadwrażliwość na krytykę,
  • emocjonalną reakcję na krytykę,
  • problemy z podejmowaniem decyzji,
  • ciągłe poczucie winy,
  • nadmierny perfekcjonizm,
  • koncentrację na własnych błędach i pomijanie własnych sukcesów,
  • samokrytycyzm,
  • porównywanie się z innymi,
  • rezygnację z działania po napotkaniu pierwszej lepszej przeszkody,
  • zamykanie się w sobie,
  • lęk przed zmianami.

Powiązane produkty

Jak odzyskać poczucie własnej wartości? Jak pozbyć się poczucia niskiej wartości?

Co zrobić, żeby poprawić samoocenę? Jak znaleźć swoją wartość? To pytania, które zadaje sobie wiele osób. Budowanie poczucia własnej wartości nie jest prostym zadaniem, ale jest jak najbardziej możliwe, jednak wymaga wytrwałości i wysiłku z naszej strony. Jak budować w sobie poczucie własnej wartości?

Istnieje mnóstwo sposobów na to, by podnieść samoocenę. Warto zacząć od uświadomienia sobie, na jakim poziomie jest poczucie naszej wartości i jak postrzegamy samych siebie. Osoby z niską samooceną mają przede wszystkim tendencję do wyolbrzymiania swoich porażek oraz błędów. Jednocześnie zapominają o swoich sukcesach, zaletach i kompetencjach.

Warto więc stworzyć dziennik, w którym każdego dnia będziemy zapisywać dwie, trzy czy cztery rzeczy, z których jesteśmy danego dnia dumni lub za które jesteśmy wdzięczni. Dzięki regularnemu uzupełnianiu dziennika wypracujemy nawyk, a tym samym będzie nam o wiele prościej zauważać zarówno nasze małe, jak i duże sukcesy, a także rzeczy, za które po prostu jesteśmy wdzięczni.

W budowaniu poczucia własnej wartości ogromną rolę odgrywa także samoakceptacja, której często brakuje nam przez to, że nie widzimy naszych mocnych stron, a skupiamy się wyłącznie na negatywach. W pracy nad samoakceptacją może nam pomóc stworzenie listy naszych zalet i kompetencji. Ponadto musimy uświadomić sobie, że każdy z nas popełnia błędy i jest to naturalny element życia. Jeżeli nauczymy się wybaczać sobie błędy i podchodzić do siebie ze współczuciem, wówczas prościej będzie nam akceptować nas takimi, jakimi jesteśmy.

Kolejnym krokiem w budowaniu poczucia własnej wartości jest zaakceptowanie tego, co nieidealne. Uświadomienie sobie, że nie wszystko będzie zawsze szło po naszej myśli. Wiele osób dąży do tego i żyje w przekonaniu, że jeżeli np. zmieni swój wygląd, poprawi się w pracy, czy zrzuci kilka kilogramów, wtedy będzie mieć wyższą samoocenę. W rzeczywistości jednak kluczem do wysokiej samooceny jest zaakceptowanie siebie takich, jakimi jesteśmy w tym momencie. W walce z samooceną znaczenie ma również nauka asertywności, a więc odmawiania innym osobom. Asertywność pomoże nam bowiem zadbać o własne potrzeby.

Jeżeli jednak niskie poczucie własnej wartości wyraźnie dezorganizuje codzienne życie, wtedy warto udać się do psychologa lub psychoterapeuty. Terapia niskiego poczucia własnej wartości będzie skupiać się na zmianie schematów myślowych, na pracy nad asertywnością, samoakceptacją, samoświadomością i wieloma innymi czynnikami, które pomogą nam w podniesieniu poczucia własnej wartości.

Do czego prowadzi niskie poczucie wartości? Skutki niskiego poczucia własnej wartości

Niskie poczucie własnej wartości będzie negatywnie wpływać praktycznie na wszystkie sfery życia. To właśnie od naszej samooceny zależy, jak będzie wyglądać nasza relacja ze światem, z innymi osobami oraz z nami samymi. Osoba o niskim poczuciu własnej wartości ma przede wszystkim silną tendencję do nadmiernego samokrytycyzmu i negatywnego postrzegania swojego wyglądu, ciała czy osobowości. Wszystko to będzie skutkować nienawiścią do siebie samego, niewybaczaniem sobie błędów i nadmiernym perfekcjonizmem.

Niska samoocena, niskie poczucie własnej wartości oraz wynikający z tego brak pewności siebie bardzo często hamuje zarówno rozwój osobisty, jak i zawodowy. Osoby o niskiej samoocenie z obawy przed porażką nie będą podejmować działań, które mogłyby doprowadzić je do sukcesu. Niskiemu poczuciu własnej wartości towarzyszyć może także perfekcjonizm, który negatywnie wpływa na efektywność w pracy. Niska samoocena blokuje też przed chęcią zmiany pracy, nawet jeżeli perspektywa nowego zatrudnienia miałaby nieść za sobą duże korzyści.

Badania naukowe pokazują również, że istnieje związek między niską samooceną a depresją czy zaburzeniami lękowymi, dlatego tak ważne jest budowanie zdrowego poziomu poczucia własnej wartości.

Jak niska samoocena wpływa na związki?

Jak niska samoocena niszczy związek? Osoba z niskim poczuciem własnej wartości może unikać wejścia w relację romantyczną z tego powodu, że jej zdaniem nie jest ona w stanie zainteresować kogoś na tyle, by chciał być z nią w związku. Poczucie własnej wartości ma również duży wpływ na komunikację w związku, ponieważ niska samoocena może skutkować negatywnym interpretowaniem komunikatów partnera, co następnie prowadzić będzie do konfliktów.

Osoba o niskiej samoocenie czuje się także nieatrakcyjna, może negatywnie postrzegać swoją seksualność, co będzie przekładać się na niższą satysfakcję seksualną. Liczne kompleksy, jakie mają poszczególne osoby, negatywnie przekładają się również na bliskość i intymność w związku.

Co więcej, osoby o niskim poczuciu własnej wartości są nieufne i podejrzliwe. Mogą wmawiać sobie, że nie są wystarczająco dobre dla swojego partnera, co będzie następnie skutkować zazdrością. Osoby o niskim poczuciu własnej wartości mają też tendencję do sprawdzania uczciwości i zaangażowania partnera, ponieważ trudno im uwierzyć, że ktoś mógłby pokochać je bezinteresownie.

  1. Aronson, E., Wilson, T. D. i Akert, R. M. (2006). Psychologia społeczna. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
  2. Cholewicka-Goździk, E. (2011). Samoocena. Problemy Jakości nr 6: 4-6.
  3. Manstead, A. S. R. i Hewstone, M. (red.). (2001). Encyklopedia Blackwella. Psychologia społeczna. Warszawa: Jacek Santorski & CO Wydawnictwo.
  4. Lancer, D. Your Self-Esteem Might Be Ruining Your Relationship. Dostęp online: https://www.psychologytoday.com/us/blog/toxic-relationships/202105/your-self-esteem-might-be-ruining-your-relationship [dostęp: 3.07.2023].

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.