Suplementy
Alicja Świątek

Genisteina – działanie przeciwrobacze, komórkowe i hormonopodobne. Kiedy należy przyjmować?

Genisteina to związek chemiczny z grupy izoflawonów, należący do klasy fitoestrogenów, czyli substancji roślinnych o działaniu podobnym do estrogenów. Genisteina występuje naturalnie w roślinach strączkowych, takich jak soja, groch, fasola czy ciecierzyca, oraz w niektórych innych roślinach, np. w czerwonej koniczynie. Wykazuje działanie antyoksydacyjne i przeciwzapalne, może też oddziaływać na poziom hormonów płciowych i korzystnie wpływać na układ krążenia. Ponadto badania sugerują, że genisteina może mieć działanie przeciwnowotworowe, zwłaszcza w przypadku raka piersi, prostaty i jelita grubego, jednak potrzebne są dalsze badania w celu potwierdzenia tych wyników.

Genisteina jest substancją naturalnie występującą w ziarnach soi. Posiada właściwości fitoestrogenne, dzięki czemu wspomaga łagodzenie objawów menopauzy. Ponadto wpływa korzystnie na układ sercowo-naczyniowy, kostny i nerwowy. Co więcej, zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby nowotworowej. Genisteina występuje w postaci leku i suplementu diety, które są dostępne w aptekach.

Co to jest genisteina? Właściwości

Genisteina jest naturalnym izoflawonem pochodzenia roślinnego. Po raz pierwszy została wyodrębniona z janowca barwierskiego (łac. Genista tinctoria L.). Zaliczana jest do grupy flawonoidów o charakterze fitoestrogenów. Genisteina jest związkiem biologicznie aktywnym, ponieważ jest selektywnym modulatorem receptora estrogenowego (SERM). Genisteina w formie naturalnej występuje w postaci 7-O-β-D-glukopiranozylogenisteiny oraz jej estrów (malonowego i octowego). Podstawowym źródłem genisteiny są strączki, zwłaszcza soja. W mniejszej ilości występuje w bobie i ciecierzycy. W 100 gramach dojrzałych ziaren soi występuje ok. 5,6 do 276 mg genisteiny. Przyjmuje się, że przyswajalność genisteiny przyjętej doustnie waha się od 20% do 40%. Dzięki zastosowaniu inżynierii genetycznej uzyskano transgeniczny ryż zawierający 30 razy więcej genisteiny. W sprzedaży dostępne są również syntetyczne źródła genisteiny w postaci suplementów diety.

Wpływ genisteiny na pracę organizmu

Układ hormonalny

Genisteina pod względem budowy podobna jest do żeńskiego hormonu płciowego – estradiolu (E2). W swej strukturze posiada grupę fenolową, poprzez którą może się wiązać z receptorami α-estrogenowymi występującymi w piersiach, jajnikach, błonie śluzowej macicy oraz receptorami β-estrogenowymi znajdującymi się w naczyniach krwionośnych, mózgu i kościach. W zależności od stężenia genisteina może wykazywać różnorodne działanie na układ hormonalny. W niewielkich stężeniach pełni rolę agonisty, pobudzając receptory estrogenowe, natomiast w wysokich stężeniach antagonisty, blokując działanie estrogenów. Genisteina ma 5-krotnie większe powinowactwo do receptorów β-estrogenowych niż α-estrogenowych, zaś powinowactwo naturalnego estradiolu jest porównywalne do obu receptorów. W związku ze zdolnością genisteiny do pobudzania receptorów estrogenowych może ona łagodzić objawy i skutki okresu przekwitania. Wykazano w badaniach, że już jednorazowe przyjęcie 30 mg/dobę syntetycznej genisteiny może ograniczać częstotliwość uderzeń gorąca oraz czas ich trwania.

Układ sercowo-naczyniowy

Genisteina wykazuje właściwości przeciwmiażdżycowe oraz przeciwutleniające. Wpływa na obniżenie poziomu frakcji LDL („złego” cholesterolu) oraz przeciwdziała powstawaniu utlenionych form lipidów, które wywierają niekorzystny efekt na naczynia krwionośne. Przypuszcza się, że genisteina poprzez powinowactwo do receptorów β-estrogenowych znajdujących się m.in. w nabłonku naczyń krwionośnych może powodować ich rozszerzanie oraz zmniejszenie sztywności naczyń, co prowadzi do obniżenia ciśnienia krwi. Zaobserwowano, że u osób spożywających znaczne ilości przetworów z soi rzadziej występują choroby układu krążenia w odniesieniu do ogółu populacji.

Układ kostny

Genisteina indukuje proliferację osteoblastów oraz apoptozę osteoklastów, pobudza proces powstawania nowej tkanki kostnej. Dodatkowo hamuje aktywność kinazy tyrozynowej, co prowadzi do zwiększenia poziomu aktywności enzymu fosfatazy zasadowej w procesie kościotworzenia. Wykazano, że genisteina może łagodzić objawy osteoporozy pomenopauzalnej oraz ograniczać ryzyko uszkodzeń kostnych z nią związanych.

Układ nerwowy

Genisteina posiada zdolność przekraczania bariery krew-mózg, w związku z czym ma potencjał w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych. Genisteina przeciwdziała gromadzeniu się toksycznych związków w mózgu, jak beta-amyloid i alfa-synukleina. Poprzez ograniczanie kumulacji tych związków genisteina przeciwdziała stanom zapalnym oraz stresowi oksydacyjnemu. Pobudza autofagię (wewnątrzkomórkowy proces, podczas którego trawieniu ulegają niefunkcjonalne białka, patogeny i uszkodzone lub zbędne organella komórkowe) oraz reguluje procesy lizosomalne (w lizosomach odbywa się rozkład pochłoniętych na drodze endocytozy substancji – głównie białek, tłuszczów i węglowodanów). Ma potencjał w leczeniu schorzeń układu nerwowego, jak np. choroba Alzheimera.

Działanie przeciwnowotworowe

Genisteina wykazuje zdolność hamowania aktywności enzymatycznej kinaz tyrozynowych, dzięki czemu wywołuje efekt cytostatyczny oraz cytotoksyczny. Powoduje to zaburzenie transmisji sygnałów związanych ze wzrostem komórki oraz wytwarzaniem kluczowej dla procesu replikacji topoizomerazy II, co prowadzi do regresji, czyli zanikania nowotworu. Ze względu na środowisko zapalne w obrębie zmiany nowotworowej istotna jest aktywność przeciwutleniająca tego izoflawonu, która prowadzi do hamowania reakcji oksydacyjnych oraz zmiatania wolnych rodników. W badaniach in vitro wykazano, że genisteina może ograniczać angiogenezę nowotworową w wyniku zmniejszenia poziomu czynnika wzrostowego śródbłonków VEGF oraz transformującego czynnika wzrostowego beta TGF-β regulującego tę reakcję. Badania wskazują na potencjał genisteiny w redukcji ekspresji metaloproteinazy macierzy zewnątrzkomórkowej, co wpływa na ograniczenie inwazyjności nowotworu poprzez zmniejszenie jego zdolności do przerzutów i naciekania.

Powiązane produkty

Genisteina – kiedy stosować? Wskazania

Produkty z genisteiną przede wszystkim polecane są w łagodzeniu objawów menopauzy. Wspomagają w dolegliwościach, które jej towarzyszą, takich jak uderzenia gorąca, nadmierna potliwość, napięcie nerwowe, uczucie niepokoju, zaburzenia snu. Ponadto przyjmowanie preparatów zawierających w swoim składzie genisteinę wskazane jest w profilaktyce przeciwmiażdżycowej, profilaktyce przeciwnowotworowej, utrzymaniu właściwego lipidogramu, zachowaniu prawidłowej budowy kości.

Przeciwwskazania do stosowania genisteiny

Przyjmowanie produktów z genisteiną jest przeciwwskazane u osób z nadwrażliwością na soję, olej sojowy, orzeszki ziemne lub jakikolwiek składnik preparatu.

Preparatów z genisteiną nie należy stosować w okresie ciąży oraz karmienia piersią.

Jak dawkować genisteinę? Jak wybrać najlepszy preparat? Gdzie kupić?

Dotychczas nie określono precyzyjnej dawki terapeutycznej genisteiny. Przyjmowanie suplementów z tym związkiem oparte jest na wynikach badań eksperymentalnych, weryfikujących działanie genisteiny na układy organizmu człowieka. Za bezpieczną dawkę dobową genisteiny przyjmuje się 150 mg/kg masy ciała.

W aptekach i sklepach zielarskich dostępne są preparaty z wyciągiem z nasion soi (łac. Glycine max semen extractum siccum), która jest źródłem genisteiny. Zazwyczaj są to produkty rekomendowane w łagodzeniu objawów menopauzy. Wybierając produkt zawierający genisteinę, warto zwrócić uwagę na ilość substancji czynnej oraz standaryzację. Dodatkowo w lekach i suplementach z soją mogą się znaleźć inne substancje wspomagające działanie genisteiny, jak wyciągi i ekstrakty z czerwonej koniczyny (łac. Trifolium pratense L.), żeń-szenia, dzięgla chińskiego, Rehmannia glutinosa.

Sprawdź, jakie adaptogeny w tabletkach, kapsułkach i proszku znajdziesz na DOZ.pl

Skutki uboczne stosowania genisteiny

Przypuszcza się, że genisteina może nieznacznie wpływać na przemiany hormonów tarczycy. Z tego względu przyjęcie pokarmów sojowych, w tym suplementów z genisteiną, w tym samym czasie co lewotyroksyny, która jest przyjmowana u chorych z niedoczynnością tarczycy, może ograniczać jej wchłanianie. Sugeruje się również, że małe dawki w związku z aktywnością estrogenową mogą oddziaływać na rozwój nowotworów piersi, jajnika, endometrium, czyli guzów estrogenozależnych. Jednakże jak dotąd badania nie wykazały poważnych skutków ubocznych wynikających z przyjmowania genisteiny.

  1. G. Węgrzyn, Molekularne mechanizmy działania genisteiny w świetle terapii chorób genetycznych i immunologicznych, Postępy Biochemii [online] https://postepybiochemii.ptbioch.edu.pl/index.php/PB/article/view/140 [dostęp:] 16.03.2023.
  2. Cz. Radzikowski, Genisteina – izoflawonoid soi o zróżnicowanym mechanizmie działania – implikacje kliniczne w lecznictwie i prewencji chorób nowotworowych, phmd.pl [online] https://phmd.pl/api/files/view/1713.pdf [dostęp:] 16.03.2023.
  3. J. S. Choi, Genistein reduced insulin resistance index through modulating lipid metabolism in ovariectomized rats, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov [online] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23176795/ [dostęp:] 16.03.2023.
  4. E. Smolińska, Molekularny mechanizm działania genisteiny w aspekcie jej potencjalnego zastosowania w leczeniu łuszczycy, ug.edu.pl [online] https://ug.edu.pl/sites/default/files/postepowania_naukowe/36170/streszczenie/smolinska_streszczenie.pdf [dostęp:] 16.03.2023.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Ospa wietrzna u dorosłych i dzieci – objawy ospy wietrznej, przebieg choroby, powikłania, szczepionka

    Ospa wietrzna, nazywana potocznie wiatrówką, jest wysoce zakaźną chorobą o etiologii wirusowej. Wywoływana jest przez wirusa Varicella-zoster virus (VZV), który jest identyczny z wirusem półpaśca. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową. Jak rozpoznać chorobę, ile trwa, jak ją leczyć i jakie mogą być powikłania ospy?

  • Rwa kulszowa (ischialgia). Przyczyny, objawy i leczenie.

    Rwa kulszowa jest schorzeniem zaliczanym do tzw. „zespołów korzeniowych”, jej przyczyną jest podrażnienie lub uszkodzenie korzeni nerwów rdzeniowych lub nerwu korzeniowego. Głównym objawem ischialgii jest ból dolnej części pleców promieniujący od okolicy lędźwiowo–krzyżowej do pośladka, a także dalej wzdłuż kończyny dolnej, sięgając nawet do stopy. Leczenie  obejmuje łagodzenie objawów bólowych przy pomocy metod farmakologicznych oraz zabiegów fizjoterapeutycznych. 

  • Marihuana medyczna – na czym polega leczenie konopiami?

    U schyłku okresu PRL, w 1985 roku, wprowadzono przepisy karne, które zakazały używania w Polsce marihuany. Kontrowersje wywoływał pogląd, że wykorzystanie tej substancji do celów medycznych stało się również niedostępne, a wręcz karalne. Dopiero po 32 latach (w 2017 roku) stworzono przepisy, które formalnie zezwoliły na legalne wprowadzanie marihuany do obrotu jako surowca farmaceutycznego, a także na zastosowanie jej w leczeniu i łagodzeniu objawów towarzyszących określonym chorobom. Co warto wiedzieć o marihuanie medycznej?

  • Owsiki – przyczyny, objawy i leczenie owsicy u dorosłych i dzieci

    Owsica to choroba pasożytnicza, która może dotyczyć osób w każdym wieku. Dotyka głównie dzieci w wieku przedszkolnym, żlobkowym i szkolnym, natomiast wśród dorosłych największe ryzyko zachorowania występuje u osób przebywających i pracujących w domach opieki lub zakładach karnych oraz opiekujących się dziećmi. Leczenie polega na przyjmowaniu leków przeciwpasożytniczych oraz przestrzeganiu zasad higieny osobistej. 

  • Silikony w kosmetykach – czy są bezpieczne?

    Silikony to składniki zaliczające się do tych niesłusznie uznawanych za niebezpieczne. Przybliżamy fakty i obalamy mity z nimi związane. Podpowiadamy: jakie właściwości mają silikony? W których kosmetykach znajdziemy silikony? Czy są bezpieczne? Dla kogo kosmetyki z silikonami są wskazane, a kto powinien od nich stronić?

  • Kolagen w proszku – czym jest i jak stosować?

    Kolagen w proszku jest jedną z postaci suplementów diety zawierających hydrolizowany kolagen. Peptydy kolagenowe naturalnie występują w organizmie człowieka – w skórze, kościach, ścięgnach i tkankach łącznych. Kolagen pozyskiwany jest najczęściej ze źródeł zwierzęcych: skóry, kości, tkanek krów, świń, ryb. W procesie hydrolizy kolagen jest rozkładany do mniejszych peptydów, które są łatwiej wchłaniane i przyswajane przez organizm. Kolagen w proszku stanowi suplement diety rekomendowany zazwyczaj w celu poprawy stanu skóry, włosów, paznokci, stawów i kości.

  • Nadmiar antyoksydantów wywołuje raka?

    Nowe badanie wykazało, że przeciwutleniacze, takie jak witaminy C i E, aktywują mechanizm stymulujący wzrost nowych naczyń krwionośnych w guzach nowotworowych, pomagając im rosnąć i dawać przerzuty. Naukowcy twierdzą, że ich odkrycia podkreślają potencjalne ryzyko przyjmowania suplementów przeciwutleniających wtedy, gdy nie są one potrzebne.

  • Jeden zastrzyk zamiast chemioterapii – nowa metoda leczenia raka

    Pierwszymi pacjentami na świecie, którzy skorzystają z terapii onkologicznej w formie zastrzyku, będą Anglicy. Jest to alternatywa dla klasycznego wlewu wykorzystywanego w leczeniu nowotworów. Na czym polega ten rodzaj leczenia? Czy pacjenci w Polsce także będą mogli uczestniczyć w takiej terapii?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij