Czy enterowirusy mogą mieć związek z cukrzycą typu 1?
W najnowszej metaanalizie sugeruje się, że enterowirusy mogą sprzyjać zachorowaniu na cukrzycę typu 1. Dlaczego? Sprawdzamy.
W trakcie kongresu European Association for the Study of Diabetes (EASD) w Sztokholmie australijski zespół naukowców z University of New South Wales ogłosił, że osoby chore na cukrzycę typu 1 aż osiem razy częściej od zdrowych osób były narażone na zakażenie powszechnie występującym enterowirusem. Co to dokładnie oznacza?
Czynniki sprzyjające zachorowaniu na cukrzycę typu pierwszego
Cukrzyca typu 1 to przewlekła choroba metaboliczna o podłożu autoimmunologicznym. Oznacza to, że organizm produkuje przeciwciała, które atakują i niszczą komórki trzustkowe odpowiedzialne za wytwarzanie insuliny. W ten sposób organizm nie dysponuje odpowiednią ilością insuliny do tego, by odpowiednio regulować poziom cukru we krwi. Wśród przyczyn cukrzycy typu pierwszego wymienia się nie tylko czynniki genetyczne, ale i czynniki środowiskowe. Do tych ostatnich zalicza się m.in. infekcje wirusowe. Wśród wirusów, które mogą sprzyjać zachorowaniu na cukrzycę typu 1, wymienia się enterowirusy. Do tej grupy zalicza się np. wirusy Coxsackie odpowiedzialne za tzw. bostonkę, czyli chorobę dłoni, stóp i jamy ustnej (ang. Hand, Foot and Mouth Disease). Enterowirusy mogą powodować także inne typy infekcji o objawach przypominających przeziębienie.
Jak wyglądało badanie?
W badaniu wykorzystano systematyczny przegląd i metaanalizę istniejących badań. Metaanaliza obejmowała dane 12 077 uczestników (w wieku 0–87 lat) z 60 kontrolowanych badań obserwacyjnych. Korzystano z wyników studiów, które znajdowały się w bazach PubMed i Embase. W badaniach korzystano z zaawansowanych i bardzo czułych technik molekularnych. W próbkach krwi, kału lub tkanek wykryto RNA lub białko enterowirusa, co oznaczało aktualną lub niedawno przebytą infekcję.
Osoby z cukrzycą typu 1 częściej przechodziły zakażenie enterowirusami
W pracy naukowców wykazano, że osoby z rozpoznaną cukrzycą typu pierwszego 8 razy częściej przechodziły zakażenie enterowirusem niż osoby bez stwierdzonej cukrzycy typu 1. Ten wynik wsparł obecnie trwające badania nad szczepionkami zapobiegającymi cukrzycy tego typu przez zakażenie enterowirusem. Szczepionki te są już na etapie badań klinicznych.
Istotną informacją było również to, że osoby z cukrzycą typu 1 były ponad 16 razy bardziej narażone na wykrycie infekcji enterowirusowej w miesiącu po zdiagnozowaniu schorzenia niż osoby bez cukrzycy typu 1. Badacze uznali, że istnieje wyraźny związek między infekcją enterowirusem a obecnością przeciwciał przeciwwyspowych i cukrzycą typu pierwszego.
Jak enterowirusy mogą zwiększać ryzyko rozwoju cukrzycy insulinozależnej?
Według badaczy istnieje kilka teorii mówiących o tym, jak ten rodzaj wirusów może zwiększyć ryzyko cukrzycy typu pierwszego. Jedną z nich jest interakcja enterowirusów z określonymi genami.
Autorzy badania zwracają uwagę, że infekcje spowodowane przez wirusy mogą działać także w połączeniu z innymi czynnikami. Do nich zalicza się np. dietę czy brak równowagi w mikrobiomie jelita. Jednak potrzeba jeszcze wielu badań, aby dokładnie określić wpływ infekcji wirusowych na ryzyko rozwoju cukrzycy typu 1.