Ziele dziurawca w kobiecych dłoniach - podstawa herbatki z dziurawca
Mateusz Durbas

Herbatka z dziurawca – na co pomaga? Na co stosować herbatkę z dziurawca?

Dziurawiec występuje obecnie w wielu regionach na świecie, z wyjątkiem rozległych pustyń, obszarów okołobiegunowych i tropikalnych nizin. Ziele to jest od wieków wykorzystywane jako roślina lecznicza w terapii dolegliwości bólowych, zaburzeń nastroju oraz uciążliwych objawów ze strony przewodu pokarmowego.

Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum L.), nazywany inaczej zielem świętojańskim (z ang. St. John’s wort), jest uznaną, wieloletnią rośliną zielną należącą do rodziny dziurawcowatych (Hypericaceae), której okres kwitnienia przypada na drugą połowę czerwca.

Na co pomaga herbatka z dziurawcem?

Niegdyś herbatkę z dziurawca stosowano wówczas, gdy występowały dolegliwości wątroby. Obecnie herbatkę z dziurawca najczęściej poleca się w stanach zmęczenia psychicznego, dolegliwościach żołądkowo-jelitowych, łagodnych stanach zapalnych skóry oraz w okresie intensywnej pracy umysłowej. Sugeruje się, że herbatka z dziurawca wywiera korzystny wpływ na samopoczucie psychofizyczne, funkcjonowanie przewodu pokarmowego i nerek oraz proces gojenia się ran.

Aby przygotować herbatkę z dziurawca należy wykorzystać powszechnie obecne w polskich sklepach saszetki zawierające około 1 g ziela z dziurawca w przeliczeniu na 1 sztukę lub sypki susz najczęściej dostępny w 50 g opakowaniach. W sezonie letnim dochodzi jeszcze jedna możliwość, mianowicie można samemu zebrać ziele dziurawca i ususzyć je samodzielnie w domu. Świeżo przygotowaną herbatkę z dziurawca zwykle poleca się pić 2–3 razy w ciągu dnia.

Herbatkę z dziurawca należy zalać świeżo zagotowaną wodą i zaparzać pod przykryciem przez okres od 5 do nawet 15 minut. W przypadku występowania dolegliwości żołądkowo-jelitowych herbatkę z dziurawca najlepiej spożyć na krótko przed rozpoczęciem posiłku lub bezpośrednio po zakończonym posiłku, aby wesprzeć proces trawienia pokarmów. Sugeruje się, że objawy ze strony przewodu pokarmowego (zwłaszcza wzdęcia brzucha) powinny się znacząco zmniejszyć lub nawet całkowicie ustąpić w ciągu jednego tygodnia od momentu wdrożenia regularnego picia herbatki z dziurawca.

Jeśli zaś głównym celem włączenia do diety herbatki z dziurawca jest jej działanie uspokajające, wyciszające, odprężające oraz poprawiające nastrój, warto po nią sięgnąć w godzinach późnopopołudniowych i wieczornych. Może się ona wówczas dodatkowo korzystnie przełożyć na poprawę jakości i ilości snu. Wskazuje się, że objawy zmęczenia psychicznego powinny się wyraźnie zmniejszyć w trakcie dwóch tygodni picia herbatki z dziurawca.

Działanie i właściwości herbatki z dziurawcem

Ziele dziurawca posiada swoją monografię w Farmakopei Polskiej i Europejskiej oraz Komisji E, a także w międzynarodowych opiniotwórczych towarzystwach, takich jak Europejska Spółdzielnia Naukowa ds. Fitoterapii – ESCOP i Światowa Organizacji Zdrowia – WHO. Lecznicze właściwości dziurawca znane są już od wielu lat. W medycynie tradycyjnej dziurawiec jest rośliną stosowaną w leczeniu obrzęków, stłuczeń, drobnych oparzeń, zapalenia skóry, nerwobólów, niepokoju oraz depresji o łagodnym i umiarkowanie ciężkim nasileniu.

Warto podkreślić, że wyniki ostatniej metaanalizy – zbioru 27 badań klinicznych z randomizacją, w których łącznie wzięło udział 3808 pacjentów – wykazały, iż ziele dziurawca ma podobną skuteczność jak stosowanie leków z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu serotoniny (SSRI) u pacjentów z łagodną lub umiarkowaną depresją. Dotychczas przeprowadzone badania z udziałem ludzi potwierdzają skuteczność kliniczną stosowania ziela dziurawca w łagodzeniu objawów depresji oraz jego bezpieczeństwo, gdy czas kuracji nie przekracza 12 tygodni.

Literatura fachowa donosi, iż dziurawiec wykazuje właściwości przeciwutleniające, przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwbólowe, przeciwnowotworowe, przeciwdepresyjne oraz neuro- i hepatoprotekcyjne. Warto podkreślić, iż herbatka z dziurawca zwyczajnego charakteryzuje się silnym działaniem antyoksydacyjnym, czyli zmiatającym wolne rodniki i reaktywne formy tlenu, dzięki czemu może chronić organizm przed rozwojem wielu chorób przewlekłych.

Wśród głównych związków biologicznie aktywnych o szerokich właściwościach prozdrowotnych naturalnie zawartych w dziurawcu zwyczajnym najczęściej wymienia się:

  • naftodiantrony – hyperycyna i jej pochodne (m.in.: pseudohyperycyna, cyklopseudohyperycyna, protohyperycyna oraz protopseudohyperycyna),
  • pochodne floroglucyny – hyperforyna, furanohyperforyna, adhyperforyna oraz hydroperoksykadiforyna,
  • flawonoidy – katechina, epikatechina, procyjanidyna B2, kwercetyna, kemferol, luteolina, biapigenina, amentoflawon, rutyna, hiperozyd, kwercytryna, izokwercytryna oraz glikozydy luteoliny,
  • kwasy fenolowe – chlorogenowy, kawowy i kumarowy,
  • witaminy – A, C, B3 i B4,
  • fitosterole (np. beta-sitosterol),
  • kwasy organiczne,
  • olejki eteryczne,
  • pektyny,
  • ksantony.

Powiązane produkty

Herbatka z dziurawca – przeciwwskazania i skutki uboczne

Picie herbatki z dziurawca nie jest zalecane u dzieci i młodzieży poniżej 18 roku życia oraz u osób, które wykazują jakąkolwiek nadwrażliwość na ziele dziurawca. Nie zaleca się również picia herbatki z dziurawca w okresie ciąży i karmienia piersią. Herbatka z dziurawca może być natomiast bezpiecznie stosowana w postaci zewnętrznych okładów na skórę u dzieci powyżej 12 lat. Ponadto podczas regularnego wypijania herbatki z dziurawca należy unikać naświetlania w solarium oraz wystawiania się na bezpośredni wpływ promieniowania słonecznego. Oznacza to, że podczas stosowania ziela dziurawca niemile widziane jest opalanie się w sezonie wiosenno-letnim, gdyż mogą wówczas wystąpić reakcje uczuleniowe na światło słoneczne.

Warto nadmienić o tym, że dziurawiec wchodzi w interakcje z niektórymi lekami. Istnieją mocne dowody na to, że ziele dziurawca znacząco zmniejsza stężenie we krwi indynawiru (leku przeciwwirusowego) i cyklosporyny (leku o działaniu immunosupresyjnym).

Ponadto istnieją również uzasadnione podstawy do obaw, że ziele dziurawca może zmniejszać skuteczność leków przeciwzakrzepowych (głównie warfaryny), kardiologicznych (zwłaszcza digoksyny), rozszerzających oskrzela (przede wszystkim teofiliny), przeciwdrgawkowych (fenytoiny, karbamazepiny, fenobarbitalu), inhibitorów proteazy HIV (sakwinawiru, rytonawiru, nelfinawiru) oraz nienukleozydowych inhibitorów odwrotnej transkryptazy HIV (efawirenzu, newirapiny, delawirdyny). Ziele dziurawca może również obniżać skuteczność antykoncepcyjną niektórych doustnych środków antykoncepcyjnych zawierających estrogeny.

Na domiar tego, produkty zawierające ziele dziurawca wpływają na neuroprzekaźniki w mózgu i w ten sposób mogą wchodzić w interakcje z lekami psychotropowymi, zwłaszcza takimi jak selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), do których zalicza się m.in.: citalopram, fluoksetynę, fluwoksaminę, paroksetynę i sertralinę. Dziurawiec zwyczajny może również wykazywać podobne interakcje z innymi lekami wpływającymi na stężenie serotoniny w ośrodkowym układzie nerwowym, takimi jak tryptany, które są stosowane w leczeniu migreny.

Dziurawiec określa się jako ogólnie dobrze tolerowany przez zdecydowaną większość osób. Gdy już wystąpią jakiekolwiek działania niepożądane, uważa się je za łagodne i przemijające. Najczęstsze skutki uboczne obejmują dolegliwości żołądkowo-jelitowe, zawroty głowy, splątanie, zmęczenie i/lub senność, reakcje skórne, nerwowość, niepokój, ból głowy, suchość w jamie ustnej oraz reakcje alergiczne. Szacuje się, że mogą one wystąpić u 1–3% pacjentów stosujących dziurawiec zwyczajny.
  1. Galeotti N., Hypericum perforatum (St John's wort) beyond depression: A therapeutic perspective for pain conditions. „J Ethnopharmacol.” 2017 Mar 22;200:136-146.
  2. Gałuszko M., Cubała W.J., Rola dziurawca w leczeniu depresji. „Psychiatria” 2005, 2(2):93-96.
  3. Ng Q.X., Venkatanarayanan N., Ho C.Y., Clinical use of Hypericum perforatum (St John's wort) in depression: A meta-analysis. „J Affect Disord.” 2017 Mar 1;210:211-221.
  4. Oliveira AI, Pinho C., Sarmento B., et al., Neuroprotective Activity of Hypericum perforatum and Its Major Components. „Front Plant Sci.” 2016 Jul 11;7:1004.
  5. Telesiński A., Grzeszczuk M., Pobłock J. i wsp., Aktywność przeciwutleniająca wybranych leków galenowych sporządzonych z dziurawca zwyczajnego (Hypericum perforatum l.) z dodatkiem miodu. „BROMAT. CHEM. TOKSYKOL.” – XLV, 2012, 4, 1227–1232.
  6. Walia N., Gonzalez S., Zoorob R., A Systematic Review of the Use of St. John's Wort for Smoking Cessation in Adults. „Cureus.” 2021 Oct 14;13(10):e18769.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Blue Monday – co to jest? Kiedy wypada? Czy Blue Monday to mit?

    Blue Monday to termin określający rzekomo najbardziej depresyjny dzień w roku. Według wyliczeń twórcy tej teorii przypada on na trzeci poniedziałek stycznia. To właśnie w tym dniu we wszystkich mediach słyszymy o niebieskim poniedziałku. Wiele osób zastanawia się wówczas, ile jest prawdy w teorii Blue Monday.

  • Leczenie promieniami podczerwonymi – czym jest i jak korzystać z infrared (IR)?

    Terapia infrared (IR) opiera się na wykorzystaniu światła podczerwonego, którego zastosowanie jest poparte badaniami naukowymi. Jego właściwości są dobrze znane i wykorzystywane już od pewnego czasu. Jedne z najciekawszych możliwości zastosowania terapii infrared, opisywane w wielu różnych źródłach naukowych, to przede wszystkim leczenie bólu i pobudzanie wzrostu komórek w organizmie.

  • Czy kot domowy powinien wychodzić na dwór?

    Kot domowy to jedno z najbardziej tajemniczych i fascynujących zwierząt, które towarzyszy człowiekowi od tysięcy lat. Choć dzisiaj postrzegany jest głównie jako zwierzę domowe, zachował swoje drapieżne instynkty, które niejednokrotnie stają się wyzwaniem – zarówno dla jego opiekunów, jak i dla lokalnych ekosystemów. Jakie są korzenie jego współpracy z człowiekiem i jakie zagrożenia wiążą się z jego swobodnym wypuszczaniem?

  • Dieta niskosodowa – dla kogo? Przepisy od dietetyka

    Sód to pierwiastek niezbędny do życia i prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jego podstawową rolą jest kontrola objętości płynów pozakomórkowych oraz utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej. Sód jest niezwykle ważny, jednak jego nadmiar spożywany głównie w postaci soli kuchennej może wpływać na wzrost ciśnienia tętniczego krwi, niewydolność nerek oraz na wiele innych patologicznych procesów w organizmie. Czym jest dieta niskosodowa? Jakie niesie za sobą korzyści? Kto szczególnie powinien stosować dietę niskosodową? 

  • Jak się przygotować do sylwestra? Twarz, ciało i... nawodnienie

    Sylwestrowa noc to wyjątkowa okazja, by z radością pożegnać stary rok i przywitać nowy. Aby zabawa była udana, a poranek 1 stycznia okazał się łaskawszy, warto pamiętać o kilku zasadach i wprowadzić je w życie jeszcze przed szampańską imprezą.

  • Jak oczyścić organizm w 3 dni – przepisy dietetyka

    W okresie świątecznym często spożywamy więcej ciężkostrawnych, słodkich i tłustych posiłków niż zazwyczaj, co może prowadzić do zaburzeń trawiennych i gorszego samopoczucia. Czy po takim czasie powinniśmy oczyścić organizm specjalną dietą? Jak racjonalnie oczyścić organizm w 3 dni? Kto nie powinien korzystać z detoksów?

  • Jak skutecznie chronić psa lub kota przed pasożytami? Praktyczne porady

    Pasożyty stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia naszych pupili - psów i kotów. Zarażenie nimi może prowadzić do groźnych chorób, a nawet do stanów zagrażających życiu – szczególnie u młodych zwierząt. Dowiedz się, jak skutecznie dbać o profilaktykę, regularne odrobaczanie oraz ochronę przed pchłami i kleszczami.

  • Trening w parach to nie tylko bieganie. Co jeszcze można wspólnie ćwiczyć?

    Walentynki to czas, kiedy celebrujemy miłość i bliskość z naszymi ukochanymi. Warto wykorzystać ten dzień, aby nie tylko obdarować się prezentami, ale także wspólnie zatroszczyć się o zdrowie i kondycję fizyczną. Jednym ze wspaniałych sposobów na to są ćwiczenia we dwoje. Nie tylko umacniają więzi, ale również wprowadzają do naszego życia ruch i radość. W poniższym artykule omówimy korzyści płynące z takiej formy treningu, sporty, które można uprawiać w tej formie oraz praktyczne wskazówki dotyczące ćwiczeń razem.  

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.