Czerwony ryż, z którego powstaje monakolina K
Mateusz Durbas

Monakolina K – co to jest? Właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania

Choroby układu sercowo-naczyniowego stanowią główną przyczynę zachorowalności i śmiertelności nie tylko w Polsce, lecz również na całym świecie. U podłoża większości z nich leży miażdżyca naczyń krwionośnych, która jest bezpośrednio związana z zaburzeniami lipidowymi. Jednym z proponowanych sposobów radzenia sobie z tym problemem jest w tym przypadku stosowanie suplementacji w oparciu o monakolinę K.

Najczęściej zalecanymi obecnie lekami w terapii zaburzeń lipidowych i profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych o podłożu miażdżycowym są statyny, które jednak nie przez wszystkich pacjentów są dobrze tolerowane. Jedną z alternatywnych opcji dla statyn wydaje się monakolina K zawarta w ekstrakcie ze sfermentowanego czerwonego ryżu.

Czym jest monakolina K?

Monakolina K jest bioaktywnym składnikiem naturalnie znajdującym się w sfermentowanym czerwonym ryżu z użyciem czerwonych drożdży (Monascus purpureus). Jest ona uznawana za naturalną statynę, czyli środek obniżający wysoki poziom cholesterolu całkowitego i frakcji LDL (tzw. złego cholesterolu), który można nabyć w aptece bez recepty. Monakolina K jest związkiem chemicznym nazwanym lowastatyną, który powstaje w warunkach naturalnych w procesie fermentacji drożdży Monascus purpureus na ziarnach ryżu białego (polerowanego).

Mechanizm działania monakoliny K jest podobny do statyn i obejmuje hamowanie aktywności reduktazy HMG-CoA, czyli głównego enzymu wątrobowego regulującego wytwarzanie cholesterolu oraz kontrolującego jego stężenie we krwi. W rezultacie przyjmowania monakoliny K dochodzi do obniżenia o około 20% poziomu cholesterolu całkowitego, jak również cholesterolu LDL w surowicy krwi. Warto podkreślić, iż monakolina K jest uważana obecnie za jeden z najskuteczniejszych suplementów diety zmniejszających stężenie cholesterolu całkowitego oraz złego cholesterolu we krwi u osób z łagodną i umiarkowaną hipercholesterolemią.

Czy monakolina K jest szkodliwa? Działania niepożądane

Zgodnie z najnowszymi wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego dotyczącymi prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego w praktyce klinicznej, suplementy diety pozyskiwane z czerwonego ryżu drożdżowego nie są aktualnie rekomendowane ze względu na fakt, iż mogą powodować u niektórych osób działania niepożądane.

Stosowanie monakoliny K zawartej w sfermentowanym czerwonym ryżu może przyczyniać się do rozwoju łagodnych bólów mięśni u pacjentów, którzy nie tolerują również nawet minimalnych dawek statyn. Ponadto istnieją także obawy dotyczące wystąpienia u niektórych osób uszkodzenia wątroby i/lub nerek, bólów i/lub zawrotów głowy, dolegliwości mięśniowo-szkieletowych oraz zaburzeń żołądkowo-jelitowych, zwłaszcza w przypadku stosowania monakoliny K w dawce 10 mg lub wyższej na dzień.

Warto podkreślić, że 22 czerwca 2022 roku weszło w życie Rozporządzenie Komisji Europejskiej 2022/860, z którego wynika, iż dopuszczone do obrotu są obecnie tylko i wyłącznie suplementy diety zawierające do 3 mg monakoliny K. Oznacza to, że wszystkie preparaty zawierające dotychczas powyżej 3 mg monakoliny K w pojedynczej dawce zostały wycofane ze sprzedaży przez wzgląd na bezpieczeństwo konsumentów.

Producenci suplementów diety zawierających ekstrakt z czerwonego sfermentowanego ryżu są również zobligowani do umieszczania na etykiecie swoich produktów informacji o tym, że nie należy przekraczać 3 mg monakoliny K dziennie oraz że nie powinny przyjmować tej bioaktywnej substancji kobiety ciężarne i karmiące piersią, dzieci i młodzież w wieku do 18 roku życia, osoby starsze w wieku powyżej 70 lat, a także pacjenci, którzy stosują już leki obniżające poziom cholesterolu we krwi (np. statyny).

Monakolina K wchodzi również w interakcje z wieloma substancjami, dlatego należy pamiętać o tym, aby w trakcie jej stosowania unikać alkoholu, soku grejpfrutowego, cyklosporyny, erytromycyny, statyn, fibratów, pochodnych kumaryny oraz niacyny (witaminy B3).

Powiązane produkty

Na co działa - na co pomaga monakolina K?

Skuteczność monakoliny K zawartej w czerwonym ryżu drożdżowym w zakresie obniżania stężenia cholesterolu całkowitego oraz cholesterolu frakcji LDL potwierdzono w wielu randomizowanych badaniach klinicznych. Dotychczasowe wyniki badań wykazały, że fermentowany czerwony ryż zawierający monakolinę K może obniżyć poziom cholesterolu całkowitego, frakcji LDL i nie-HDL o 15 do 25% już po 6 tygodniach stosowania u pacjentów z umiarkowaną hipercholesterolemią.

W niektórych badaniach stwierdzono również zmniejszenie stężenia triglicerydów o 5-10% oraz apolipoproteiny B o 10-15%, jak również zwiększenie o 5-10% poziomu cholesterolu frakcji HDL potocznie nazywanego dobrym cholesterolem. Monakolina K może także obniżać poziom wysokoczułego białka C-reaktywnego (hs-CRP), zmniejszać sztywność tętnic oraz polepszać funkcje śródbłonka naczyniowego, co może prowadzić do spadku ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych o podłożu miażdżycowym.

Warto mieć na uwadze, iż suplementacja diety monakoliną K stanowi jedynie uzupełnienie modyfikacji stylu życia uwzględniającej zmniejszenie nadmiernej masy ciała, wzrost poziomu tygodniowej aktywności fizycznej, ograniczenie spożycia cholesterolu i nasyconych kwasów tłuszczowych, zwiększenie konsumpcji błonnika pokarmowego oraz całkowitą rezygnację ze spożycia produktów bogatych w tłuszcze trans, która odgrywa absolutnie kluczową rolę w terapii umiarkowanej hipercholesterolemii.

Chociaż monakolina K wydaje się skutecznym środkiem obniżającym stężenie cholesterolu całkowitego i frakcji LDL we krwi w bezpiecznej dawce do 3 mg na dobę, brakuje jednak wystarczających dowodów, aby zalecać jej suplementację u pacjentów kardiologicznych. Potrzebne są dalsze badania nad monakoliną K, zwłaszcza długoterminowe i obejmujące uczestników z chorobami współistniejącymi, które uwzględnią zmienność składu i dawkowania dostępnych na rynku aptecznym preparatów zawierających czerwony ryż drożdżowy.
  1. K. Arent-Piotrowska, Hipercholesterolemia – zmora dzisiejszych czasów. Co zrobić, by zapobiec jej konsekwencjom w świetle aktualnych zaleceń kardiologicznych. Probl Hig Epidemiol" 2018, 99(2): 108-113.
  2. AFG Cicero, F. Fogacci, A. Zambon, Red Yeast Rice for Hypercholesterolemia: JACC Focus Seminar. J Am Coll Cardiol." 2021 Feb 9;77(5):620-628.
  3. F. Fogacci, M. Banach, DP Mikhailidis, et al., Safety of red yeast rice supplementation: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials, Pharmacol Res." 2019 May;143:1-16.
  4. M. Malec, Monakolina K – naturalna statyna. Farm Pol" 2019, 75(7): 365–368.
  5. D. Peng, A. Fong, AV. Pelt, Original Research: The Effects of Red Yeast Rice Supplementation on Cholesterol Levels in Adults. Am J Nurs" 2017 Aug;117(8):46-54.
  6. L. Righetti, C. Dall'Asta, R. Bruni, Risk Assessment of RYR Food Supplements: Perception vs. Reality. Front Nutr." 2021 Dec 7;8:792529.
  7. B. Wożakowska-Kapłon, P. Salwa, Monakolina — pomost między prozdrowotną modyfikacją diety a farmakoterapią hipercholesterolemii, Folia Cardiologica" 2016; 11, 4: 318–326.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zatrucie pokarmowe – jak sobie pomóc? Co jeść i pić?

    Zatrucie pokarmowe i wynikające z niego objawy potrafią być bardzo uciążliwe i mogą przysporzyć wielu niedogodności. Z tego względu warto wiedzieć, jak sobie z nimi radzić. Ile trwa zatrucie pokarmowe oraz jak mu zapobiegać?

  • Kaszel palacza – objawy, co na niego stosować?

    Kaszel palacza powstaje w wyniku podrażnienia górnych dróg oddechowych przez substancje zawarte w dymie tytoniowym. Nikotynizm prowadzi do szeregu zmian zachodzących w drzewie oskrzelowym, które są reakcją na przewlekłą ekspozycję układu oddechowego na substancje toksyczne. Samo palenie jest również czynnikiem ryzyka rozwoju innych chorób takich jak nowotwory układu oddechowego czy przewlekła obturacyjna choroba płuc.

  • Wszawica łonowa – jak z nią walczyć?

    Wszawicą (łac. Pediculosis) nazywamy zmiany skórne wywołane przez stawonogi – wszy ludzkie. Wyróżniamy wszawicę głowową, odzieżową i łonową. O ile głowowa dotyczy przede wszystkim dzieci (zarażenie ma miejsce w szkole i innych placówkach edukacyjnych), o tyle odmiana łonowa spotykana jest wśród dorosłych i występuje w okolicach intymnych. Charakteryzuje ją uporczywy świąd skóry, który występuje między innymi w okolicach wzgórka łonowego.

  • Choroby tropikalne – objawy, diagnostyka, szczepienia

    Choroby tropikalne pochodzą z rejonów charakteryzujących się klimatem sprzyjającym rozwojowi drobnych organizmów, czyli ciepłym i wilgotnym. W takich warunkach łatwo namnażają się zarówno chorobotwórcze bakterie, jak i wirusy. Szerzenie się chorób tropikalnych jest szczególnie łatwe w krajach o niskim poziomie higieny i słabych warunkach socjoekonomicznych. Przed wyjazdem warto sprawdzić, jakie choroby występują w rejonie świata, do którego się wybieramy.

  • Narkolepsja – czym jest? Objawy, przyczyny

    Narkolepsja dotyka głównie ludzi młodych w wieku 15-20 oraz 30-35 lat, a napady snu w ciągu dnia z reguły występują pod wpływem silnych emocji: radości, lęku czy stresu. Leczeniem zajmują się psychiatrzy lub neurolodzy i polega ono głównie na łagodzeniu objawów. Wielu specjalistów twierdzi, że narkolepsja często jest błędnie diagnozowana przez fakt, że w obecnych czasach duża część zdrowego społeczeństwa skarży się na nadmierną senność w ciągu dnia – stąd wielkie znaczenie ma dogłębna diagnostyka i uświadamianie społeczeństwa na temat tego, czym jest narkolepsja.

  • Częste oddawanie moczu (częstomocz) – przyczyny, leczenie

    Częstomocz jest przykrym schorzeniem dotykającym zarówno mężczyzn jak i kobiety najczęściej w podeszłym wieku, ale zdarzają się także przypadki dzieci i młodych dorosłych borykających się z tą dolegliwością. Może się pojawić na bazie m.in. chorób ginekologicznych, urologicznych, nefrologicznych, psychicznych czy nawet onkologicznych. Przez to, że wiąże się z przymusem patologicznie częstego oddawania moczu, może stać się udręką dla pacjentów i mieć negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie chorego w społeczeństwie. Mimo, że nie zawsze jest oznaką poważnej choroby, to warto jest się zwrócić o pomoc do specjalisty, który pomoże rozwiązać problem.

  • Zespoły mielodysplastyczne (MDS) – objawy, przyczyny, leczenie

    DNA organizmów żywych – choć wspaniale zaprojektowane – jest bardzo podatne na działanie mutagennych czynników zewnętrznych. Narażenie na różnorodne substancje chemiczne (np. benzen), metale ciężkie, nawozy sztuczne, dym tytoniowy, promieniowanie jonizujące i fale X używane w radioterapii znacząco zwiększa ryzyko uszkodzenia materiału genetycznego i zachorowania na nowotwór. W obecnych czasach unikanie czynników mutagennych jest praktycznie niemożliwe, toteż odsetek chorych na zespoły mielodysplastyczne i inne choroby nowotworowe będzie niestety coraz większy.

  • Pacjenci z migreną przewlekłą skorzystają z nowoczesnej terapii

    Dzięki staraniom, które poczyniło Polskie Towarzystwo Bólów Głowy, pacjenci uzyskali dostęp do nowoczesnej terapii migreny przewlekłej z wykorzystaniem m.in. botoxu (toksyny botulinowej) i dwóch przeciwciał monoklonalnych (erenumab i fremanezumab). Leczenie tymi preparatami będzie refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Co trzeba zrobić i jakie warunki spełnić, aby wziąć udział w programie?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij