Czerwony ryż, z którego powstaje monakolina K
Mateusz Durbas

Monakolina K – co to jest? Właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania

Choroby układu sercowo-naczyniowego stanowią główną przyczynę zachorowalności i śmiertelności nie tylko w Polsce, lecz również na całym świecie. U podłoża większości z nich leży miażdżyca naczyń krwionośnych, która jest bezpośrednio związana z zaburzeniami lipidowymi. Jednym z proponowanych sposobów radzenia sobie z tym problemem jest w tym przypadku stosowanie suplementacji w oparciu o monakolinę K.

Najczęściej zalecanymi obecnie lekami w terapii zaburzeń lipidowych i profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych o podłożu miażdżycowym są statyny, które jednak nie przez wszystkich pacjentów są dobrze tolerowane. Jedną z alternatywnych opcji dla statyn wydaje się monakolina K zawarta w ekstrakcie ze sfermentowanego czerwonego ryżu.

Czym jest monakolina K?

Monakolina K jest bioaktywnym składnikiem naturalnie znajdującym się w sfermentowanym czerwonym ryżu z użyciem czerwonych drożdży (Monascus purpureus). Jest ona uznawana za naturalną statynę, czyli środek obniżający wysoki poziom cholesterolu całkowitego i frakcji LDL (tzw. złego cholesterolu), który można nabyć w aptece bez recepty. Monakolina K jest związkiem chemicznym nazwanym lowastatyną, który powstaje w warunkach naturalnych w procesie fermentacji drożdży Monascus purpureus na ziarnach ryżu białego (polerowanego).

Mechanizm działania monakoliny K jest podobny do statyn i obejmuje hamowanie aktywności reduktazy HMG-CoA, czyli głównego enzymu wątrobowego regulującego wytwarzanie cholesterolu oraz kontrolującego jego stężenie we krwi. W rezultacie przyjmowania monakoliny K dochodzi do obniżenia o około 20% poziomu cholesterolu całkowitego, jak również cholesterolu LDL w surowicy krwi. Warto podkreślić, iż monakolina K jest uważana obecnie za jeden z najskuteczniejszych suplementów diety zmniejszających stężenie cholesterolu całkowitego oraz złego cholesterolu we krwi u osób z łagodną i umiarkowaną hipercholesterolemią.

Czy monakolina K jest szkodliwa? Działania niepożądane

Zgodnie z najnowszymi wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego dotyczącymi prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego w praktyce klinicznej, suplementy diety pozyskiwane z czerwonego ryżu drożdżowego nie są aktualnie rekomendowane ze względu na fakt, iż mogą powodować u niektórych osób działania niepożądane.

Stosowanie monakoliny K zawartej w sfermentowanym czerwonym ryżu może przyczyniać się do rozwoju łagodnych bólów mięśni u pacjentów, którzy nie tolerują również nawet minimalnych dawek statyn. Ponadto istnieją także obawy dotyczące wystąpienia u niektórych osób uszkodzenia wątroby i/lub nerek, bólów i/lub zawrotów głowy, dolegliwości mięśniowo-szkieletowych oraz zaburzeń żołądkowo-jelitowych, zwłaszcza w przypadku stosowania monakoliny K w dawce 10 mg lub wyższej na dzień.

Warto podkreślić, że 22 czerwca 2022 roku weszło w życie Rozporządzenie Komisji Europejskiej 2022/860, z którego wynika, iż dopuszczone do obrotu są obecnie tylko i wyłącznie suplementy diety zawierające do 3 mg monakoliny K. Oznacza to, że wszystkie preparaty zawierające dotychczas powyżej 3 mg monakoliny K w pojedynczej dawce zostały wycofane ze sprzedaży przez wzgląd na bezpieczeństwo konsumentów.

Producenci suplementów diety zawierających ekstrakt z czerwonego sfermentowanego ryżu są również zobligowani do umieszczania na etykiecie swoich produktów informacji o tym, że nie należy przekraczać 3 mg monakoliny K dziennie oraz że nie powinny przyjmować tej bioaktywnej substancji kobiety ciężarne i karmiące piersią, dzieci i młodzież w wieku do 18 roku życia, osoby starsze w wieku powyżej 70 lat, a także pacjenci, którzy stosują już leki obniżające poziom cholesterolu we krwi (np. statyny).

Monakolina K wchodzi również w interakcje z wieloma substancjami, dlatego należy pamiętać o tym, aby w trakcie jej stosowania unikać alkoholu, soku grejpfrutowego, cyklosporyny, erytromycyny, statyn, fibratów, pochodnych kumaryny oraz niacyny (witaminy B3).

Powiązane produkty

Na co działa - na co pomaga monakolina K?

Skuteczność monakoliny K zawartej w czerwonym ryżu drożdżowym w zakresie obniżania stężenia cholesterolu całkowitego oraz cholesterolu frakcji LDL potwierdzono w wielu randomizowanych badaniach klinicznych. Dotychczasowe wyniki badań wykazały, że fermentowany czerwony ryż zawierający monakolinę K może obniżyć poziom cholesterolu całkowitego, frakcji LDL i nie-HDL o 15 do 25% już po 6 tygodniach stosowania u pacjentów z umiarkowaną hipercholesterolemią.

W niektórych badaniach stwierdzono również zmniejszenie stężenia triglicerydów o 5-10% oraz apolipoproteiny B o 10-15%, jak również zwiększenie o 5-10% poziomu cholesterolu frakcji HDL potocznie nazywanego dobrym cholesterolem. Monakolina K może także obniżać poziom wysokoczułego białka C-reaktywnego (hs-CRP), zmniejszać sztywność tętnic oraz polepszać funkcje śródbłonka naczyniowego, co może prowadzić do spadku ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych o podłożu miażdżycowym.

Warto mieć na uwadze, iż suplementacja diety monakoliną K stanowi jedynie uzupełnienie modyfikacji stylu życia uwzględniającej zmniejszenie nadmiernej masy ciała, wzrost poziomu tygodniowej aktywności fizycznej, ograniczenie spożycia cholesterolu i nasyconych kwasów tłuszczowych, zwiększenie konsumpcji błonnika pokarmowego oraz całkowitą rezygnację ze spożycia produktów bogatych w tłuszcze trans, która odgrywa absolutnie kluczową rolę w terapii umiarkowanej hipercholesterolemii.

Chociaż monakolina K wydaje się skutecznym środkiem obniżającym stężenie cholesterolu całkowitego i frakcji LDL we krwi w bezpiecznej dawce do 3 mg na dobę, brakuje jednak wystarczających dowodów, aby zalecać jej suplementację u pacjentów kardiologicznych. Potrzebne są dalsze badania nad monakoliną K, zwłaszcza długoterminowe i obejmujące uczestników z chorobami współistniejącymi, które uwzględnią zmienność składu i dawkowania dostępnych na rynku aptecznym preparatów zawierających czerwony ryż drożdżowy.
  1. K. Arent-Piotrowska, Hipercholesterolemia – zmora dzisiejszych czasów. Co zrobić, by zapobiec jej konsekwencjom w świetle aktualnych zaleceń kardiologicznych. Probl Hig Epidemiol" 2018, 99(2): 108-113.
  2. AFG Cicero, F. Fogacci, A. Zambon, Red Yeast Rice for Hypercholesterolemia: JACC Focus Seminar. J Am Coll Cardiol." 2021 Feb 9;77(5):620-628.
  3. F. Fogacci, M. Banach, DP Mikhailidis, et al., Safety of red yeast rice supplementation: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials, Pharmacol Res." 2019 May;143:1-16.
  4. M. Malec, Monakolina K – naturalna statyna. Farm Pol" 2019, 75(7): 365–368.
  5. D. Peng, A. Fong, AV. Pelt, Original Research: The Effects of Red Yeast Rice Supplementation on Cholesterol Levels in Adults. Am J Nurs" 2017 Aug;117(8):46-54.
  6. L. Righetti, C. Dall'Asta, R. Bruni, Risk Assessment of RYR Food Supplements: Perception vs. Reality. Front Nutr." 2021 Dec 7;8:792529.
  7. B. Wożakowska-Kapłon, P. Salwa, Monakolina — pomost między prozdrowotną modyfikacją diety a farmakoterapią hipercholesterolemii, Folia Cardiologica" 2016; 11, 4: 318–326.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie, żywienie przy WZJG

    Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest rozlanym nieswoistym zapaleniem błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w niektórych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Jak rozpoznać wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

  • Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

    Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

  • Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

    Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

  • Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

    Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

  • Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

    Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

  • Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

    Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

  • Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

    Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

  • Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

    Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij