Obiecująca strategia rozwoju terapii przeciwwirusowych

Naukowcy odkryli nowe sposoby rozwoju terapii przeciwwirusowych. Cechują się one wieloaspektowym działaniem i skupiają się na wsparciu silnej odpowiedzi układu odpornościowego, który jest zdolny do unieszkodliwiania wirusów.

Enzym hamujący odpowiedź immunologiczną?

Dwa rodzaje doświadczeń (na kulturach komórkowych i na myszach) ujawniły, że powstrzymywanie działania określonego enzymu (obecnego we wszystkich komórkach) wyzwala silną wrodzoną reakcję układu odpornościowego. Tak zwana odpowiedź immunologiczna to pierwszy rodzaj walki organizmu ze szkodliwym wirusem. Gdy w trakcie badania doszło do prowokacji kilkoma rodzajami wirusów, owa reakcja organizmu znacząco zredukowała mnożenie się cząstek wirusowych i tym samym ochroniła mysie płuca przed uszczerbkiem. Wyniki badań ukazały się na łamach „Proceedings of the National Academy of Sciences”.

Sukces przedsięwzięcia naukowego częściowo został osiągnięty za sprawą techniki szczegółowego mapowania miejsca poszukiwanej zmiany RNA. W następnym etapie tej diagnostyki sprawdza się, który enzym jest odpowiedzialny za taką modyfikację. W toku prac bowiem okazało się, że działanie enzymu wbrew pozorom nie zachodzi u wirusów, ale u żywicieli – w organizmach ssaków, które owe wirusy próbują zakazić.

Zatrzymanie enzymu kluczem do wzmożonej pracy układu odpornościowego

W tym badaniu testowano wirusy, które mogą powodować ciężkie infekcje dróg oddechowych u niemowląt i seniorów. Mowa o ludzkich szczepach syncytialnego wirusa oddechowego i metapneumowirusa (hMPV), a także – mysim wirusie oddechowym (wirusie Sendai), wirusie pęcherzykowego zapalenia jamy ustnej występującego u bydła oraz wirusie opryszczki pospolitej. Gdy działanie enzymu zostało powstrzymane, mnożenie się i tzw. ekspresja genów wszystkich tych wirusów uległy zmniejszeniu w znacznym stopniu. Ponadto naukowcy wyrażają tezę, że według wstępnych ustaleń z dotychczasowych badań hodowli komórkowych wirus SARS-CoV-2 może być podobnie kontrolowany przez tę strategię przeciwwirusową.

Zamiast skupiania się na modyfikacji, eksperci zatrzymali działanie zasadniczego enzymu w tym procesie (nazywanego NSUN2). Tym samym zauważyli, że tłumienie NSUN2 przy użyciu techniki tzw. gene knockdown i środków eksperymentalnych uruchamia lawinę aktywności komórek. To skutkuje wzmożoną produkcją interferonu typu 1, czyli jednego z najsilniejszych przeciwciał we wrodzonej odpowiedzi przeciwwirusowej.

W stronę opracowania nowych leków

Z komentarzy naukowców można wyczytać dozę zaskoczenia. Zatrzymanie funkcji NSUN2 bowiem prawie całkowicie wykluczyło mnożenie się wirusa pęcherzykowego zapalenia jamy ustnej, wirusa modelowego, który zwykle zabija komórki gospodarza w ciągu doby i prowadzi replikację do bardzo wysokiego stanu. Poza tym nowo odkryta metoda znacznie hamuje zarówno wirusy RNA, jak i DNA. Według relacji wynika, że blokowanie funkcji NSUN2 w komórkach ujawnia fragmenty RNA, które pomimo przynależności do gospodarza zaczynają być postrzegane jak obcy najeźdźcy. W efekcie postępuje wytwarzanie wspomnianego interferonu typu 1. Gdy to białko będzie występować na tak wysokim poziomie, zatrzyma prawdziwe zagrożenie, czyli wirusy próbujące wywołać zakażenie.