Dlaczego gryzą nas komary?

Jednoznaczne wskazanie czynnika, przez który komary jednych ludzi „gryzą" bardziej niż innych, nie jest proste. Naukowcy przeanalizowali kilkanaście czynników, które wyjściowo wskazali jako potencjalnie zachęcające komary do ataku. Wzięto pod uwagę aspekty molekularne, osobnicze, związane z dietą, stylem życia, a nawet kolorami ubrań. Czy udało się z wysokim prawdopodobieństwem wskazać na którykolwiek z nich?

Nie od dzisiaj wiadomo, że jedni są „uwielbiani” przez komary, a inni mogą spokojnie spędzać czas na świeżym powietrzu, nie będąc jakkolwiek przez nie atakowani. Co przyciąga komary, dlaczego atakują tylko niektórych i jak je powstrzymać przed ukąszeniem?

Komary – jak bardzo są niebezpieczne?

Dotychczas zidentyfikowano mniej więcej 3500 typów komarów. Pocieszające wydaje się to, że nie wszystkie gryzą, a krwi potrzebują jedynie samice, które traktują ją jako źródło białko dla swoich jaj. Aby to uzyskać, przebijają skórę gospodarza za pomocą przypominającej igłę trąby. Ugryzienie komara może swędzić, puchnąć, a nawet wywołać poważną chorobę. W wielu krajach ugryzienie komara to coś więcej niż tylko związana z tym irytacja. Od pasożyta malarii przenoszonego przez gatunki Anopheles po wirusy wywołujące żółtą febrę i dengę – komary są odpowiedzialne za przenoszenie wielu z naszych największych zabójców, czyli chorób.

W najlepszym wypadku ukąszenie zakończy się jako swędzenie i obrzęk, który może trwać kilka dni. To niewinne z pozoru rozdrapywanie może z kolei prowadzić do infekcji, a u bardzo niewielu osób do reakcji alergicznej, która może skutkować wstrząsem anafilaktycznym .

Dlaczego jedni są kąsani przez komary, a inni nie?

Zapytany o zdanie profesor zdrowia publicznego na Uniwersytecie Stanowym Nowego Meksyku – Dr Jagdish Khubchandani powiedział: „Przyczyny przyciągania komarów do ludzi zostały omówione w kilku badaniach. Dotyczyły one zapachu ciała, koloru ciała, temperatury i tekstury skóry, drobnoustrojów żyjących na skórze, ewentualnej ciąży, dwutlenku węgla wydychanego przez ludzi, alkoholu i rodzaju diety. Ogólnie rzecz biorąc, badania sugerują, że kobiety w ciąży, osoby z wysoką temperaturą ciała i mocno pocące się, z różnorodną obecnością drobnoustrojów skórnych oraz osoby o ciemniejszej skórze mogą być bardziej podatne”.

Jednoznaczna odpowiedź, czy też wskazanie czynnika, nie jest jednak takie proste. Wykazano, że związki chemiczne, które przyciągają niektóre gatunki komarów, odstraszają inne. Ludzie produkują tysiące różnych takich związków, więc ustalenie, które z nich wpływają na zachowanie komarów, nie jest łatwe. Przeprowadzono analizy nad wydychanym podczas oddychania CO₂, w tym także nad jego wydychana ilością. Analizami objęto także kwas mlekowy, który towarzyszy wzmożonemu wysiłkowi fizycznemu, ponadto grupy krwi, mikrobiom skóry i inne związki lotne wydzielane przez nasze ciało. Żadne z wyżej wspomnianych badań nie pomogło jednoznacznie sklasyfikować jednego, nadrzędnego czynnika, który przyciąga komary do jednych, omijając inne.

Czy to nieprawda, że niektórzy nie zostają ugryzieni?

Jedna z teorii zakłada, że każdy zostaje ugryziony, ale niektórzy ludzie po prostu nie zauważają ugryzień, ponieważ nie reagują na nie. Jeśli nie ma swędzenia ani obrzęku, być może po prostu zakładają, że nie zostały ugryzione. Dr Khubchandani zgodził się, że może być coś w tej teorii: „Każdy może zostać ugryziony przez komara, ale nasze reakcje mogą się różnić. Po części zależy to od rodzaju/gatunku ugryzienia komara, naszego układu odpornościowego oraz naszej osobowości i zachowania – czy to odrzucamy, czy traktujemy ugryzienie poważnie i panikujemy”.

Jak uniknąć ugryzień komara?

Jednym ze środków odstraszających może być noszenie jasnych ubrań, ponieważ niektóre badania sugerują, że ciemne kolory przyciągają komary. Najlepsze mogą być jasne odcienie zieleni i błękitu. Ponadto już w 1902 roku sugerowano, że kolor pomarańczowy i żółty zdają się odstraszać owady.

Używaj na skórze środków odstraszających owady – naturalnych, takich jak cytronella, trawa cytrynowa i mięta, które mogą być skuteczne. Jeśli nie zadziałają, dobrze sięgnąć po spray na komary, który będzie zawierał np. DEET. Dobrze jest także unikać piwa, ponieważ odkryto, że może ono przyciągać komary. Jeśli mamy ogród, dobrze jest upewnić się, czy w okolicy nie ma stojącej wody, w której mogą się rozmnażać komary.

Sprawdź też swoje nasadzenia w ogrodzie — silnie pachnące rośliny, takie jak bazylia, lawenda, tymianek cytrynowy i nagietki mogą dla nas ładnie pachnieć, ale komary będą się od nich trzymać z daleka .