
Układ odpornościowy starzeje się szybciej za przyczyną stresu
Dlaczego nasza odporność spada wraz z wiekiem? Co oznacza termin immunosenescencja? Co robić, aby zmniejszyć tempo starzenia układu immunologicznego i tym samym całego organizmu?
Traumatyczne wydarzenia życiowe i dyskryminacja przedwcześnie osłabiają zestaw komórek odpornościowych organizmu. Nowe ustalenia mogą pomóc w wyjaśnieniu różnic w stanie zdrowia związanych z wiekiem (w tym nierównych skutków pandemii) oraz w określeniu możliwych punktów interwencji.
Stan immunosenescencji – czym jest?
Stres w postaci traumatycznych wydarzeń, przeciążenia pracą, codziennych stresorów i dyskryminacji przyspiesza starzenie się układu odpornościowego, potencjalnie zwiększając ryzyko zachorowania na raka, choroby układu krążenia oraz infekcje, np. COVID-19. Publikacja nowych studiów ukazała się na łamach „Proceedings of the National Academy of Sciences”. Może pomóc wyjaśnić wynikające z wieku różnice w stanie zdrowia.
Niemniej w świecie nauki krąży pytanie: skąd biorą się tak drastyczne różnice w stanie zdrowia u osób dorosłych w tym samym wieku? Badacze z Uniwersytetu Południowej Kalifornii postanowili sprawdzić, czy uda im się znaleźć związek między narażeniem się na stres przez całe życie a spadkiem wigoru układu odpornościowego.
Niedostatek świeżych limfocytów
W celu przeprowadzenia studiów eksperci poddali kwerendzie i porównaniu ogromne zbiory danych z Health and Retirement Study Uniwersytetu Michigan krajowego badania podłużnego dotyczącego sytuacji ekonomicznej, zdrowotnej, małżeńskiej, rodzinnej oraz publicznych i prywatnych systemów wsparcia starszych Amerykanów.
Ze względu na potrzebę obliczenia narażania się na różne formy stresu społecznego, naukowcy poddali analizie odpowiedzi z krajowej próby rzędu blisko 6 tys. dorosłych w wieku powyżej 50 lat. Interlokutorzy odpowiadali na pytania kwestionariusza, którego celem była ocena doświadczeń respondentów w zakresie stresu społecznego, w tym stresujących wydarzeń życiowych, stresu chronicznego, dyskryminacji w życiu codziennym oraz dyskryminacji w ciągu całego życia.
Następnie próbki krwi uczestników zostały sprawdzone za pomocą cytometrii przepływowej – tj. techniki laboratoryjnej polegającej na zliczaniu oraz sklasyfikowaniu komórek krwi w trakcie ich przepływu jedna po drugiej w wąskim strumieniu przed laserem.
Limfocyty T (kluczowy element odporności) dojrzewają w gruczole zwanym grasicą, który znajduje się tuż przed i nad sercem. Z wiekiem tkanka grasicy kurczy się i jest zastępowana przez tkankę tłuszczową (3% rocznie do wieku średniego i około 1% rocznie przez resztę życia), co prowadzi do zmniejszenia produkcji komórek odpornościowych. Wcześniejsze badania sugerują, że proces ten jest przyspieszany za przyczyną czynników związanych ze stylem życia, np. niewłaściwą dietą połączoną z małą aktywnością fizyczną, które często są powiązane ze stresem społecznym.
Wirus cytomegalii a starzenie się układu odpornościowego
Celem interwencji ponadto może być wirus cytomegalii (CMV). Wirus ten występuje u ludzi zwykle bezobjawowo, ma silne działanie przyspieszające starzenie się układu odpornościowego. Podobnie jak półpasiec, CMV przez większość czasu pozostaje w stanie uśpienia, niemniej może wyjść z ukrycia, zwłaszcza podczas przeżywania silnego stresu przez daną osobę.
W tym badaniu statystyczna kontrola pozytywnego wyniku na obecność wirusa CMV również zmniejszyła związek między stresem a przyspieszonym starzeniem się układu odpornościowego. Naukowcy więc doszli do przekonania, że powszechne szczepienia przeciwko CMV mogą być stosunkowo prostym i potencjalnie skutecznym środkiem interwencyjnym, który może zmniejszyć efekty stresu związane ze starzeniem się układu odpornościowego.