Zapalenie języka - język geograficzny
Barbara Chmielewska

Zapalenie języka – przyczyny, objawy

Zmiany zapalne na języku mogą przybierać różne postacie i formy. Rozróżnienie ich pozwala odpowiednio zdiagnozować przyczynę dolegliwości, która pozornie może być zupełnie niezwiązana z językiem, a także wdrożyć właściwy schemat leczenia.  

Zdrowy język posiada kolor różowy i jest wilgotny; pokryty jest brodawkami  nitkowatymi, grzybowatymi, okolonymi i liściastymi. W niektórych stanach zapalnych dochodzi do zaniku bądź nadmiernego rogowacenia czy wydłużenia brodawek, co zmienia wygląd i kolor języka. Jednak zapalenie języka może obejmować nie tylko błonę śluzową języka, ale również jego głębsze warstwy.  

Jakie są przyczyny zapalenia języka?

Najczęściej występuje infekcyjne zapalenie błony śluzowej języka, spowodowane przez bakterie, wirusy i grzyby (mamy więc do czynienia odpowiednio z następującymi jednostkami chorobowymi: bakteryjnym zapaleniem języka, wirusowym zapaleniem języka oraz grzybiczym zapaleniem języka). Innymi przyczynami stanów zapalnych języka są m.in.:

  • urazy mechaniczne (np. przygryzienia, uszkodzenia spowodowane ostrymi brzegami wypełnień czy  ubytków próchnicowych) i termiczne (oparzenia)
  • palenie tytoniu
  • nadużywanie alkoholu
Zapalenia języka może mieć charakter zmiany miejscowej lub towarzyszyć chorobom ogólnoustrojowym.

Zmiany (np. nalot) na języku mogą mieć związek m.in. z następującymi chorobami:

Najczęstsze łagodne stany zapalne języka i ich objawy

Atroficzne zapalenie języka (zanikowe zapełnienie języka) to zaburzenie o złożonej etiologii. Wśród przyczyn wymienia się niedobory żywieniowe: białkowo-kaloryczne, witaminowe, mikroelementowe. Język, na skutek zaniku brodawek, staje się gładki i błyszczący. Pacjenci mogą odczuwać ból i pieczenie, szczególnie w kontakcie z pożywieniem kwaśnym, gorącym, pikantnym. Brodawki stanowią naturalną barierę ochronną języka, która w tym schorzeniu ulega zniszczeniu. Dlatego język ulega podrażnieniu nawet od najmniejszych bodźców. Również odbiór smaków może być zaburzony.

Zmiany atroficzne na języku mogą pojawić się też w przypadku chorób żołądkowo-przełykowych, nadużywania alkoholu. Sprzyjają mu też infekcje bakteryjne, grzybicze, urazy czy niektóre leki.

Romboidalne zapalenie środkowej części języka

Jest to zmiana umiejscowiona na grzbietowej (górnej) powierzchni języka w linii środkowej. Ma kształt rombu lub owalny. W jej obrębie brak brodawek – dochodzi do zaniku brodawek nitkowatych  i wygładzenia powierzchni języka. Zmiana jest początkowo koloru różowego, potem czerwonego lub białego. Z gładkiej może przekształcić się w wyniosłą.

Ten stan zapalny rzadko występuje u dzieci. Często występuje  u osób chorych na cukrzycę, w stanach immunosupresji oraz po antybiotykoterapii. Zapalenie to uważane jest za przewleką infekcję grzybiczą.

Język włochaty

Język włochaty, jak sama nazwa wskazuje, wygląda na pokryty włosami. W rzeczywistości są to wydłużone brodawki nitkowate, które mogą osiągać długość kilku milimetrów. Zmiana zaczyna się tworzyć po środku języka, a następnie rozszerza się do przodu i na boki. Wydłużone brodawki mogą mieć kolor biały, żółty lub ciemny z powodu wnikania barwników pokarmowych. Język włochaty występuje m.in. u osób nieutrzymujących dostatecznej higieny jamy ustnej, u pacjentów poddanych terapii przeciwnowotworowej, z zaawansowanymi nowotworami, z infekcją HIV oraz u osób stosujących za długo niektóre rodzaje płukanek do jamy ustnej, np. o działaniu utleniającym lub z chloroheksydyną. Pacjenci mogą mieć odczucie ciała obcego w jamie ustnej.

Język geograficzny

Język geograficzny to przewlekły stan zapalny, polegający na miejscowym zaniku brodawek nitkowatych. Pola atrofii mają nieregularny kształt, otoczone są zwykle jasną obwódką. Ich wielkość, rozmiar i położenie zmienia się nawet w ciągu jednego dnia. Rysunek zmian przypomina mapę, stąd nazwa tego stanu zapalnego.

Jego przyczyna nie jest znana, choć obserwuje się rodzinne występowanie i związek z niektórymi chorobami, np. łuszczycą, astmą, atopią, chorobami psychicznymi, zaburzeniami hormonalnymi czy cukrzycą. W tym zapaleniu języka występują okresy remisji i nawrotów. Czasami stan zapalny rozszerza się poza język i wówczas mamy do czynienia z geograficznym zapaleniem jamy ustnej i języka.

Dowiedz się więcej jakie są pierwsze objawy paradontozy.

Powiązane produkty

Jak leczyć zapalenie języka? Co stosować na stany zapalne języka?

W przypadku atroficznego zapalenia języka kluczowa jest diagnostyka i leczenie choroby/przyczyny ogólnoustrojowej, która prowadzi do atrofii brodawek języka. Miejscowo stosuje się leki mające na celu zmniejszenie dolegliwości bólowych i sprzyjające regeneracji błony śluzowej.

Romboidalne środkowe zapalenie języka

W przypadku dolegliwości (ból, pieczenie języka) pacjenci mają pobierany wymaz z błony śluzowej w kierunku infekcji grzybiczej i dobrane na podstawie mykogramu leki przeciwgrzybicze. W niektórych sytuacjach, np. twardnienia zmiany, może być konieczna biopsja w celu wykluczenia transformacji nowotworowej.

Język włochaty

Leczenie polega na możliwej eliminacji czynników przyczynowych i właściwej higienie języka czyszczeniu języka szczoteczką lub specjalną skrobaczką.

Język geograficzny

W przypadku braku dolegliwości leczenie nie jest wymagane. Jeśli występuje pieczenie czy ból, można stosować płukanki o działaniu powlekającym, znieczulającym przeciwbólowym, a miejscowo  kortykosteroidy. Należy unikać potraw gorących, kwaśnych i pikantnych, które działają drażniąco.

  1. A. Haładyj, Opisy wybranych charakterystycznych łagodnych zmian występujących na języku, Stomatologia po Dyplomie", 2019, 12.
  2. K. Mrówka-Kata, G. Namysłowski, K. Banert, W. Ścierski, Zapalenia języka i inne wybrane jego zmiany o charakterze łagodnym, Via Medica", 2008.
  3. P. Zalewska, M. Radwan-Oczko, Physiological and pathological tongue conditions-the role of endogenous and exogenous factors, Medycyna Ogólne I Nauki o Zdrowiu".

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Ból biodra – przyczyny, diagnostyka, leczenie bólu stawu biodrowego. Ćwiczenia na biodra

    Ból biodra może dotknąć osoby w każdym wieku, nie tylko seniorów. Przyczynami bólu stawu biodrowego mogą być zmiany zwyrodnieniowe, ale także urazy czy rwa kulszowa. Często bólom bioder towarzyszy uczucie trzaskania bądź przeskakiwania biodra (tzw. zespół trzaskającego biodra). Leczenie bolącego biodra opiera się przede wszystkim na fizjoterapii – odpowiednio dobranych zabiegach fizykoterapeutycznych i ćwiczeniach. Część z nich można wykonywać także w domu. Rzadziej stosuje się leczenie operacyjne w postaci wszczepienia endoprotezy stawu biodrowego.

  • Choroba Leśniowskiego-Crohna – przyczyny, objawy, leczenie

    Choroba Leśniowskiego-Crohna jest przewlekłą, nieuleczalną chorobą, powodującą znaczne pogorszenie jakości życia. Początek choroby ma charakter skryty i przebiega skąpoobjawowo, utrudniając postawienie prawidłowego rozpoznania. Chorzy w toku trwania choroby często wymagają interwencji chirurgicznej z powodu powikłań jelitowych. Jak wygląda diagnostyka i terapia osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna? Zapraszamy do zapoznania się z treścią artykułu.

  • Ortoreksja – na czym polega? Skutki, objawy i leczenie obsesji na punkcie zdrowego żywienia

    Ortoreksja jest zaburzeniem odżywiania, które polega na obsesji na punkcie zdrowego żywienia. Osoba cierpiąca na ortoreksję stopniowo zmienia nawyki żywieniowe po to, by jej dieta była idealna dla zdrowia. Niestety, ortorektyk nigdy nie osiąga pożądanej poprawy menu, a przez ciągłą eliminację nawet całych grup produktów zaczyna chorować. Jak rozpoznać ortoreksję i w jaki sposób ją leczyć?

  • Ból nadgarstka – przyczyny, objawy, leczenie, rehabilitacja bólu w nadgarstku

    Ból nadgarstka to przypadłość, która może pojawiać się u ludzi w każdym wieku. Względnie duża ruchomość oraz lokalizacja przebiegu nerwów i ścięgien sprawia, że bolący nadgarstek może często upośledzać pracę dystalnej części kończyny górnej. Co oznacza ból nadgarstka i kciuka czy ból nadgarstka i łokcia? Jak wygląda diagnostyka i leczenie?

  • Reumatyzm – przyczyny, objawy, leczenie chorób reumatycznych. Fizjoterapia przy reumatyzmie

    Reumatyzm to potoczna nazwa grupy schorzeń o podłożu zapalnym, która obejmuje choroby mięśni, stawów i kości. Najczęściej występujące objawy chorób reumatycznych to ból i obrzęk stawów, sztywność, ograniczenie ich ruchomości. Nieleczony reumatyzm może doprowadzić do znacznego ograniczenia sprawności. Jak wygląda rehabilitacja w schorzeniach reumatoidalnych?

  • Osteoporoza – przyczyny, objawy, badania, leczenie, rehabilitacja, zapobieganie zmianom osteoporotycznym

    Osteoporoza to choroba metaboliczna kości, która polega na stopniowym zaniku masy kostnej. Na skutek obniżenia gęstości mineralnej kości dochodzi do osłabienia ich struktury, co objawia się zwiększoną podatnością na złamania. Na zachorowanie narażone są przede wszystkim osoby starsze, szczególnie kobiety w wieku okołomenopauzalnym, choć na osteoporozę mogą cierpieć także mężczyźni, a nawet dzieci. Jakie są czynniki ryzyka wystąpienia zmian osteoporotycznych?

  • Lobotomia – czym jest? Jak wyglądała? Dlaczego już się jej nie praktykuje?

    Lobotomia to jedna z najbardziej kontrowersyjnych technik chirurgicznych w historii medycyny. Chociaż z dzisiejszej perspektywy wydaje się to nie do uwierzenia, ten niezwykle inwazyjny i wiążący się z wielkim ryzykiem zabieg był swego czasu bardzo popularny.

  • Zespół jelita drażliwego (IBS) — przyczyny, objawy, dieta i leczenie

    Zespół jelita drażliwego (IBS, ang. irritable bowel syndrome) jest jednym z najczęstszych zaburzeń przewodu pokarmowego. Charakteryzuje się przewlekłymi bólami brzucha, wzdęciami, zaparciami lub biegunkami. Często występują również inne objawy, takie jak uczucie niepełnego wypróżnienia czy wodnisty stolec. Przyczyny zespołu jelita drażliwego nie są dokładnie znane. Jednym z czynników ryzyka jest stres, ale również dieta i styl życia. Leczenie IBS zależy od indywidualnych objawów i zwykle składa się z terapii farmakologicznej, zmiany stylu życia i diety.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij