Lateralizacja rzepki – przyczyny, objawy, leczenie, ćwiczenia przy bocznym przyparciu rzepki
Mateusz Burak

Lateralizacja rzepki – przyczyny, objawy, leczenie, ćwiczenia przy bocznym przyparciu rzepki

Lateralizacja rzepki to kontuzja, w przebiegu której dochodzi do przesunięcia rzepki w kolanie w bok, w stosunku do jej fizjologicznego położenia. Przyparcie boczne rzepki powoduje ból z przodu kolana nasilający się podczas zginania stawu kolanowego, obrzęk, sztywność. Leczenie lateralizacji rzepki rozpoczyna się od wdrożenia postępowania zachowawczego, ćwiczeń, zabiegów fizjoterapeutycznych. Jeśli nie przynoszą one oczekiwanych rezultatów, przeprowadza się operację rzepki.

Lateralizacja rzepki – na czym polega? 

Przewlekły ból zlokalizowany z przodu kolana często wynika z przeciążeń wygenerowanych przez patologiczny proces związany z ustawieniem rzepki (mała, spłaszczona kość w stawie kolanowym, która ochrania go od przodu). Zaburzenie osi jej ustawienia doprowadza do przesunięcia w kierunku bocznym, następuje wówczas zwiększanie nacisku na boczną powierzchnię rzepki. Jest to szczególnie zauważalne, w miarę jak zwiększa się ruch zgięcia kolana. 

Taki stan (przesunięcie rzepki) określa się mianem lateralizacji rzepki lub inaczej bocznym przyparciem rzepki (ang. excessive lateral pressure syndrome (ELPS).

Lateralizacja rzepki – przyczyny 

Przyparcie boczne rzepki powoduje ból w przedniej części kolana, pojawia się najczęściej u młodych i aktywnych pacjentów. Często jest przyczyną ograniczenia sprawności funkcjonalnej, wpływając negatywnie na jakość życia. Patogeneza zespołu bocznego przyparcia rzepki jest wieloczynnikowa. 

Wśród przyczyn lateralizacji rzepki wyróżnia się m. in. przeciążenie podchrzęstnej warstwy kości oraz dysbalans mięśniowy – chodzi tutaj głównie o brak równowagi pomiędzy przyśrodkowymi i bocznymi, dynamicznymi stabilizatorami stawu kolanowego. 

Przyparcie rzepki z czasem powoduje uszkodzenie chrząstki, zapalenie kości oraz stawu na skutek przypierania do bloczka kości udowej. Wzmożone napięcie pasma biodrowo–piszczelowego, wady ustawienia kończyn dolnych, miednicy oraz predyspozycje genetyczne również nie pozostają tutaj bez znaczenia. Urazy kolana, uszkodzenia rzepki, zwichnięcie rzepki (także inne urazy rzepki) także mogą być czynnikami predysponującymi do wystąpienia lateralizacji rzepki. 

Powiązane produkty

Lateralizacja rzepki – objawy bocznego ustawienia rzepki 

Przesunięcie rzepki do boku, w połączeniu z jej wysokim ustawieniem, poza dolegliwościami bólowymi może wpływać także pośrednio na uszkodzenie chrząstki stawowej kłykcia przyśrodkowego kości udowej. 

Pacjenci z bocznym ustawieniem rzepki zgłaszają: 

  • ból kolana z przodu oraz ból rzepki przy dotyku,
  • narastanie objawów wraz ze zgięciem kolana, czyli podczas kucania, klęczenia, siedzenia oraz wchodzenia i schodzenia ze schodów,
  • uczucie sztywnienia kolana.

W późniejszym etapie dysfunkcji dochodzi do chondromalacji rzepki, co generuje dodatkowe objawy, takie jak przeskakiwanie w kolanie. W zaawansowanych stadiach mogą pojawiać się słyszalne trzaski oraz krepitacje. Dochodzi także do zapalenia rzepki i nagromadzenia płynu, co w następstwie generuje obrzęk, opuchliznę. 

Lateralizacja rzepki – diagnostyka 

Proces diagnostyczny rozpoczyna się od zebrania wywiadu, pomaga to w ustaleniu przyczyn i rekomendacji dotyczących dalszego postepowania. W przypadku obrzęku przeprowadza się test balotowania rzepki, który daje informację o ewentualnym nagromadzeniu nadmiernej ilości płynu wewnątrz jamy stawowej. Obserwuje się lateralizację rzepek – wyraźne odchylenie od osi w kierunku bocznym. Palpacyjna ocena struktur okołostawowych wykazuje bolesność. 

Na wstępnym etapie schorzenia badania obrazowe w postaci USG, zdjęć RTG, tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego nie wykazują prawie żadnych patologicznych zmian. Z tego powodu pojawia się wiele błędnych diagnoz medycznych. 

Lateralizacja rzepki – leczenie bocznego przyparcia rzepki 

Postępowanie zachowawcze jest leczeniem z wyboru. Polega na edukacji pacjenta w zakresie modyfikacji dotychczasowej aktywności fizycznej pod kątem obciążenia. Konieczne może okazać się noszenie stabilizatora – ortezy lub opaski stabilizującej. Leczenie bocznego przyparcia rzepki to także stosowanie leków przeciwbólowych, które pozwalają pozbyć się nieprzyjemnych dolegliwości w obrębie kolana. 

Przy nieskuteczności objawowych form postępowania, wykorzystuje się zabiegi chirurgiczne. Istnieje kilka metod zabiegowych, każda z nich ma na celu odtworzenie właściwego ustawienia tej trzeszczki oraz przywrócenie harmonii napięć struktur tkankowych, pozwalających na odpowiednią stabilizację rzepki. Najczęściej wykonywane jest usunięcie blokady troczków rzepki za pomocą artroskopu. Bezpośrednio po zabiegu konieczne jest z reguły unieruchomienie przez pewien czas (stabilizator w bocznym przyparciu rzepki). 

Lateralizacja rzepki – fizjoterapia 

Fizjoterapia może uchronić od operacji rzepki i powinna być stosowana już na wstępnym etapie schorzenia. W stanie ostrym, celem złagodzenia objawów zapalenia, wykorzystuje się ekspozycję na czynniki fizykalne, np.: magnetoterapię, krioterapię miejscową, laseroterapię czy fonoforezę. 

Jeśli schorzenie jest stanem przewlekłym, stosuje się kinezyterapię (rehabilitacja jest tutaj wymagana ze względu na często pojawiający się przykurcz mięśni kulszowo-goleniowych) – wykonuje się manualną mobilizację trzeszczki oraz ćwiczenia polegające na rozluźnieniu mięśni kulszowo-goleniowych i wzmocnieniu głowy przyśrodkowej mięśnia czworogłowego uda (okolica troczka przyśrodkowego rzepki). Pozwala to odzyskać odpowiednią równowagę napięć pomiędzy poszczególnymi strukturami miękkotkankowymi. Dodatkowo można rozluźnić pasmo biodrowo–piszczelowe, wykorzystując foam roller (wałek do masażu). Elementem ćwiczeń w bocznym przyparciu rzepki jest też kładzenie nacisku na poprawę czucia głębokiego, co pozwoli na lepszą kontrolę ustawienia struktur. Pomocniczo można zastosować kinesiotaping.

Lateralizacja rzepki – ćwiczenia

Przykładowe ćwiczenia, które można zastosować wspomagająco w leczeniu lateralizacji rzepki to:

  1. Pozycja: stanie w niewielkim rozkroku, jedna noga oparta o krzesło, druga noga stabilnie na podłodze. Ręce na biodrach, kręgosłup wyprostowany. Ruch polega na powolnym, naprzemiennym wykonywaniu przodo- i tyłopochylenia miednicy. Powoduje to rozciągania mięśni kulszowo-goleniowych. Ćwiczenie należy wykonywać przez 30-40 sekund, powtarzając 6–7 razy. 
  2. Pozycja: siad z nogami prostymi. Noga ćwiczona lekko zgięta w kolanie, pod kolanem zwinięty ręcznik. Ruch polega na docisku kolana i utrzymaniu napięcia 3–5 sekund. Ćwiczenie powtarzamy 10–15 razy. Pozwoli to wzmocnić mięsień czworogłowy uda. 
  3. Pozycja: stanie bokiem do stopnia. Jedna noga na stopniu, druga na podłodze. Ruch polega na powolnym wspinaniu na stopień, a następnie na kontrolowanym, powolnym powrocie do pozycji wyjściowej. Ćwiczenie powtarzamy 5–6 razy na obie strony. Pozwoli to poprawić propriocepcję oraz aktywność mięśni. 

Przedstawiony zestaw ćwiczeń przy lateralizacji rzepki może być stosowany codziennie. Warto pamiętać, że stosowanie się do zaleceń lekarza oraz odpowiednia aktywność pomagają złagodzić dolegliwości oraz uchronić przed ewentualnym zabiegiem chirurgicznym.

Domowe sposoby na ból przy przesunięciu rzepki

Poza ćwiczeniami, na boczne przyparcie rzepki można zastosować sprawdzone domowe sposoby. Miejscowe zimne okłady czy też okłady z żywokostu mogą okazać się skuteczne w zwalczaniu bólu i obrzęków. Kąpiel w wodzie z solą Epsom, ponieważ działa przeciwzapalnie i relaksująco, również mogą okazać się pomocne w łagodzeniu dolegliwości związanych z lateralizacją rzepki. Suplementacja produktów zawierających siarkę wspomoże procesy odbudowy tkanek oraz ewentualnych uszkodzeń chrząstki stawowej. 

  1. Saranathan A., Kirkpatrick M. S., Mani S., The effect of tibial tuberosity realignment procedures on the patellofemoral pressure distribution, „Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc.” 2011, nr 20, s. 2054–2061. 
  2. Chen Y.–J., Powers C. M., The dynamic quadriceps angle: A comparison of persons with and without patellofemoral pain, „J Orthop Sports Phys Ther.” 2010, nr 40, s. 24–25. 
  3. Salzmann G., Weber T., Spang J. i in., Comparison of native axial radiographs with axial MR imaging for determination of the trochlear morphology in patients with trochlear dysplasia, „Arch Orthop Trauma Surg.” 2010, nr 130, s. 335–340. 
  4. Roth C., Jacobson J., Jamadar D. i in., Quadriceps fat pad signal intensity and enlargement on MRI: prevalence and associated findings, „AJR Am J Roentgenol.” 2004, nr 182, s. 1383–1387. 
  5. Emami M., Ghahramani M., Abdinejad F., Namazi H., Q-angle: an invaluable parameter for evaluation of anterior knee pain, „Arch Iran Med.” 2007, nr 10, s. 24–26.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zatrucie pokarmowe – jak sobie pomóc? Co jeść i pić?

    Zatrucie pokarmowe i wynikające z niego objawy potrafią być bardzo uciążliwe i mogą przysporzyć wielu niedogodności. Z tego względu warto wiedzieć, jak sobie z nimi radzić. Ile trwa zatrucie pokarmowe oraz jak mu zapobiegać?

  • Kaszel palacza – objawy, co na niego stosować?

    Kaszel palacza powstaje w wyniku podrażnienia górnych dróg oddechowych przez substancje zawarte w dymie tytoniowym. Nikotynizm prowadzi do szeregu zmian zachodzących w drzewie oskrzelowym, które są reakcją na przewlekłą ekspozycję układu oddechowego na substancje toksyczne. Samo palenie jest również czynnikiem ryzyka rozwoju innych chorób takich jak nowotwory układu oddechowego czy przewlekła obturacyjna choroba płuc.

  • Wszawica łonowa – jak z nią walczyć?

    Wszawicą (łac. Pediculosis) nazywamy zmiany skórne wywołane przez stawonogi – wszy ludzkie. Wyróżniamy wszawicę głowową, odzieżową i łonową. O ile głowowa dotyczy przede wszystkim dzieci (zarażenie ma miejsce w szkole i innych placówkach edukacyjnych), o tyle odmiana łonowa spotykana jest wśród dorosłych i występuje w okolicach intymnych. Charakteryzuje ją uporczywy świąd skóry, który występuje między innymi w okolicach wzgórka łonowego.

  • Choroby tropikalne – objawy, diagnostyka, szczepienia

    Choroby tropikalne pochodzą z rejonów charakteryzujących się klimatem sprzyjającym rozwojowi drobnych organizmów, czyli ciepłym i wilgotnym. W takich warunkach łatwo namnażają się zarówno chorobotwórcze bakterie, jak i wirusy. Szerzenie się chorób tropikalnych jest szczególnie łatwe w krajach o niskim poziomie higieny i słabych warunkach socjoekonomicznych. Przed wyjazdem warto sprawdzić, jakie choroby występują w rejonie świata, do którego się wybieramy.

  • Narkolepsja – czym jest? Objawy, przyczyny

    Narkolepsja dotyka głównie ludzi młodych w wieku 15-20 oraz 30-35 lat, a napady snu w ciągu dnia z reguły występują pod wpływem silnych emocji: radości, lęku czy stresu. Leczeniem zajmują się psychiatrzy lub neurolodzy i polega ono głównie na łagodzeniu objawów. Wielu specjalistów twierdzi, że narkolepsja często jest błędnie diagnozowana przez fakt, że w obecnych czasach duża część zdrowego społeczeństwa skarży się na nadmierną senność w ciągu dnia – stąd wielkie znaczenie ma dogłębna diagnostyka i uświadamianie społeczeństwa na temat tego, czym jest narkolepsja.

  • Częste oddawanie moczu (częstomocz) – przyczyny, leczenie

    Częstomocz jest przykrym schorzeniem dotykającym zarówno mężczyzn, jak i kobiety najczęściej w podeszłym wieku, ale zdarzają się także przypadki dzieci i młodych dorosłych borykających się z tą dolegliwością. Częstomocz może się pojawić m.in. przy chorobach ginekologicznych, urologicznych, nefrologicznych, psychicznych czy nawet onkologicznych. Przez to, że wiąże się z przymusem patologicznie częstego oddawania moczu, może stać się udręką dla pacjentów i mieć negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie chorego w społeczeństwie. Mimo że nie zawsze jest oznaką poważnej choroby, to warto zwrócić się o pomoc do specjalisty, który pomoże rozwiązać ten problem.

  • Zespoły mielodysplastyczne (MDS) – objawy, przyczyny, leczenie

    DNA organizmów żywych – choć wspaniale zaprojektowane – jest bardzo podatne na działanie mutagennych czynników zewnętrznych. Narażenie na różnorodne substancje chemiczne (np. benzen), metale ciężkie, nawozy sztuczne, dym tytoniowy, promieniowanie jonizujące i fale X używane w radioterapii znacząco zwiększa ryzyko uszkodzenia materiału genetycznego i zachorowania na nowotwór. W obecnych czasach unikanie czynników mutagennych jest praktycznie niemożliwe, toteż odsetek chorych na zespoły mielodysplastyczne i inne choroby nowotworowe będzie niestety coraz większy.

  • Pacjenci z migreną przewlekłą skorzystają z nowoczesnej terapii

    Dzięki staraniom, które poczyniło Polskie Towarzystwo Bólów Głowy, pacjenci uzyskali dostęp do nowoczesnej terapii migreny przewlekłej z wykorzystaniem m.in. botoxu (toksyny botulinowej) i dwóch przeciwciał monoklonalnych (erenumab i fremanezumab). Leczenie tymi preparatami będzie refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Co trzeba zrobić i jakie warunki spełnić, aby wziąć udział w programie?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij