Badanie krwi może pomóc zidentyfikować kobiety zagrożone przedwczesnym porodem

Jakie mogą być konsekwencje przedwczesnego porodu?

Fizjologiczna ciąża trwa 40 tygodni, licząc od pierwszego dnia ostatniej miesiączki. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) przedwczesnym porodem nazywa się stan, w którym dochodzi do rozwiązania ciąży przed 37. tygodniem jej trwania.

Wcześniactwo często wiąże się z poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Są to głównie problemy wzrokowe (m.in. retinopatia wcześniacza), trudności związane z oddychaniem, zaburzenia termoregulacji, martwicze zapalenie jelit, krwawienia śródczaszkowe wiążące się z ryzykiem wystąpienia mózgowego porażenia dziecięcego czy uszkodzenia słuchu. Wcześniactwo jest główną przyczyną śmierci dzieci poniżej 5. roku życia.

Jakie czynniki mogą przyczynić się do przedwczesnego porodu?

W pierwszej grupie znajdują się m.in.: palenie tytoniu, picie alkoholu, zażywanie narkotyków przez przyszłą matkę, jej nieprawidłowe odżywianie, wiek ciężarnej poniżej 16. oraz powyżej 35. roku życia, praca fizyczna w trakcie ciąży. Wśród przyczyn medycznych wyróżnia się: cukrzycę, wysokie ciśnienie krwi, niewydolność szyjki macicy, wady macicy, patologie łożyska, przedwczesne odpływanie płynu owodniowego, infekcje, poród przedwczesny w wywiadzie. 

Przeczytaj także, jakie są przyczyny i postępowanie w przypadku skracającej się szyjki macicy.

mRNA może być predyktorem przedwczesnego porodu

Naukowcy z Michigan State University przyjrzeli się danym zebranym od 157 kobiet, aby uzyskać dowody na istnienie biomarkerów, które mogą sygnalizować przedwczesny poród – 51 uczestniczek badania urodziło wcześniaki.

Zdaniem Hanne Hoffman, współautorki badania, gdyby można było zmierzyć poziom mRNA kobiet, które doświadczyły już przedwczesnego porodu, taki test mógłby dać im poczucie komfortu, podczas oczekiwania na kolejną pociechę. Mając świadomość zagrożenia, lekarze mogliby lepiej monitorować pacjentki. Obniżony poziom mRNA we krwi matki pojawia się w drugim trymestrze ciąży, kiedy większość kobiet odbywa ważną wizytę lekarską w celu wykonania badań prenatalnych. To dobry moment, aby przetestować także ryzyko przedwczesnego porodu, sugeruje badaczka.

Geny powiązane z wywołaniem przedwczesnego porodu u ludzi

Geny CRY2 i CLOCK

Zespół z Michigan State University odkrył, że niski poziom mRNA w genach CRY2 i CLOCK, odpowiedzialnych za rytm dobowy komórek, wiąże się z wyższym ryzykiem przedwczesnego porodu. Sugeruje to, że geny te dostarczają informacji o tym, kiedy powinien się on rozpocząć.

W artykule naukowcy stwierdzają, że „mechanizmy molekularne i potencjał genów zegara dobowego, które mogą służyć jako wskaźnik ryzyka zagrożenia przedwczesnym porodem, są słabo zbadane”. Uczeni są zainteresowani także genem PAR3, który również jest związany z cyklem dobowym. Prawdopodobnie może wskazywać inne powikłania ciąży, takie jak stan przedrzucawkowy i cukrzyca ciążowa.

Geny EBF1, EEFSEC i AGTR2

Badanie, którego wyniki zostały opublikowane w „New England Journal of Medicine”, pozwoliło na identyfikację sześciu loci (określony obszar chromosomu zajmowany przez gen), które były ściśle związane z czasem trwania ciąży. Połowa tych regionów okazała się związana z przedwczesnym porodem.

Gen NODAL

Naukowcy z Centrum Zdrowia Uniwersytetu McGill dowiedli, że gen NODAL jest zaangażowany w regulację rozpoczęcia akcji porodowej. Daniel Dufort, profesor nadzwyczajny na wydziale położnictwa i ginekologii oraz jego współpracownicy, zbadali funkcję tego genu u myszy. Udało im się wykazać, że gdy jego działanie było tłumione, poród następował dwa dni przed terminem.

Podczas ciąży układ immunologiczny jest utrzymywany w stanie przeciwzapalnym. Tuż przed rozpoczęciem skurczów, komórki układu odpornościowego rozpoczynają wydzielanie czynników zapalnych. Jak się okazało, odpowiada za to gen NODAL. Jeśli zostanie on zmieniony lub usunięty, środowisko zmienia się – zbyt wcześnie staje się prozapalne i w następstwie wywołuje przedwczesne skurcze.

Naukowcy z Montrealu przeanalizowali także związki między odmianami genu NODAL a zapaleniem łożyska oraz bakteryjnym zapaleniem pochwy, które są potencjalnymi czynnikami ryzyka wcześniactwa. Badacze zaobserwowali, że matki, które przechodziły te infekcje, posiadały warianty podwyższające ryzyko przedwczesnego porodu.