Antykoncepcja bez recepty – jakie środki antykoncepcyjne można kupić bez recepty?

Na rynku dostępnych jest wiele różnych form antykoncepcji zapobiegających ciąży. Pośród nich dominują te przeznaczone dla kobiet, z czego każda ma swoje wady i zalety. Jak zatem wybrać najbezpieczniejszą i najwygodniejszą metodę antykoncepcji? Jakie środki antykoncepcyjne można kupić bez recepty? 

Antykoncepcja bez recepty – rodzaje środków antykoncepcyjnych 

Metody antykoncepcji różnią się między sobą efektywnością oraz sposobem działania. Skuteczność danej metody określana jest za pomocą wskaźnika Pearla, który liczbę ciąż u stu regularnie współżyjących kobiet w ciągu roku, pomimo stosowania danej metody antykoncepcyjnej. Im niższa wartość tego współczynnika, tym metoda jest bardziej skuteczna. Należy pamiętać, że pomimo wysokiej skuteczności, żadna z metod nie daje stuprocentowej ochrony przed zajściem w ciąże. 

Wśród dostępnych metod antykoncepcyjnych wyróżniamy:

• antykoncepcję hormonalną – jedna z najpopularniejszych i najskuteczniejszych metod antykoncepcyjnych. Jej działanie opiera się na kontroli płodności poprzez dostarczanie do organizmu syntetycznych hormonów: pochodnych progestagenu i/lub estrogenu w odpowiednich dawkach. Powoduje to zahamowanie owulacji, zagęszczenie śluzu szyjkowego, zmniejszenie grubości endometrium oraz zmianę perystaltyki jajowodów. Wyróżnia się: doustne tabletki antykoncepcyjne, plastry, pierścienie lub krążki dopochwowe, implanty podskórne, zastrzyki, wkładki domaciczne. Leki hormonalne dostępne są tylko na receptę, po konsultacji z lekarzem. 
• antykoncepcję niehormonalną – zapobieganie ciąży następuje bez wykorzystania hormonów i tym samym braku ingerencji w organizm kobiety. Dzieli się ją na naturalną, mechaniczna oraz chemiczną. Zaliczana jest do metod antykoncepcji dostępnych bez recepty.

Antykoncepcja bez recepty – rodzaje środków 

Antykoncepcja bez recepty – prezerwatywy męskie 

Prezerwatywa jest jedną z najstarszych i najpopularniejszych metod antykoncepcyjnych dostępnych bez recepty. Jej zadaniem jest nie tylko zatrzymanie nasienia i uniemożliwienie przedostania się do kobiecego organizmu, ale także ochrona przed zarażeniem chorobami przenoszonymi drogą płciową. Prezerwatywę zakłada się na penisa we wzwodzie i zdejmuje po wytrysku. Przeznaczona jest do jednorazowego zastosowania. Błędy najczęściej popełniane przy stosowaniu tej metody to: 

• uszkodzenie w trakcie wyjmowania z opakowania,
• rozerwanie podczas zakładania,
• zbyt płytkie nałożenie,
• nakładanie zwiniętą częścią gumki do środka i ponowne zakładanie dobrą stroną,
• zsunięcie w trakcie wyjmowania z pochwy na skutek nieprzytrzymania prezerwatywy.

Na rynku dostępny jest szeroki wybór prezerwatyw: kolorowe, nawilżone, smakowe, karbowane czy z wypustkami. Materiał, z jakiego są wykonywane to głównie lateks, a dla osób uczulonych na niego, dostępne są prezerwatywy stworzone z poliuretanu. 

Antykoncepcja bez recepty – prezerwatywy dla kobiet

Prezerwatywa dla kobiet, czyli femidom, wyglądem przypomina tradycyjną, męską prezerwatywę – podłużny, szeroki balonik, który na obu końcach zakończony jest giętkimi pierścieniami, otwartym i zamkniętym. Może być wykonany z poliuretanu, syntetycznego nitrylu lub lateksu. Niezależnie od materiału, wszystkie prezerwatywy dla kobiet pokryte są substancją nawilżającą, a część z nich może dodatkowo zawierać środek plemnikobójczy. Ich standardowy rozmiar (17 cm długości) umożliwia stosowanie przez każdą kobietę. 

Antykoncepcja bez recepty – kapturek naszyjkowy i błona dopochwowa

Zasada działania kapturka naszyjkowego i błony dopochwowej jest identyczna – tworzą one barierę mechaniczną. W przypadku kapturka, szyjka macicy jest skuteczniej zabezpieczona (poprzez przyssanie się do niej na zasadzie podciśnienia) niż w przypadku błony dopochwowej. Druga z wymienionych metod antykoncepcji wyprofilowanymi krawędziami zakrywa przestrzeń oddzielającą szyjkę macicy od pochwy. 

Obie formy są odpowiednio wyprofilowane, co ułatwia ich aplikację i zapewnia najwyższą skuteczność. Przeznczone są one do wielokrotnego stosowania – po użyciu należy myć je letnią wodą z mydłem, wypłukać i pozostawić do wyschnięcia. Bezpośrednio przed użyciem można je zdezynfekować w 70% roztworze alkoholu lub izopropanolu oraz obejrzeć pod kątem ewentualnych uszkodzeń. 

Antykoncepcja bez recepty – gąbka dopochwowa

Gąbka dopochwowa stanowi połączenie mechanicznej i chemicznej antykoncepcji. Wykonana jest z tworzywa sztucznego i nasączona środkiem plemnikobójczym. Powinna być umieszczona przed ujściem zewnętrznym szyjki macicy, tworząc barierę mechaniczną. Przed aplikacją niektóre gąbki należy zmoczyć, aby aktywować środek plemnikobójczy. Wyjmowanie gąbki jest ułatwione dzięki usunięciu nitki lub specjalnej pętelki. Gąbka dopochwowa przeznaczona jest do jednorazowego zastosowania.

Antykoncepcja bez recepty – środki plemnikobójcze 

Środki plemnikobójcze (spermicydy) w postaci żeli, pianek lub czopków aplikowane są przed stosunkiem płciowym. Zawierają nonokcynol-9, który niszczy błonę komórkową plemników w momencie zetknięcia się z nią. Dodatkowo prowadzi do odłączenia witki, co z kolei blokuje dalsze przemieszczanie się plemników. Stosując środki plemnikobójcze, istotne jest dokładne wypełnienie wnętrza pochwy, tak aby nie znalazło się przejście dla plemników. Dlatego też istotne jest wybieranie preparatów o zwiększonej lepkości, dla których będzie małe ryzyko rozcieńczenia i wypłynięcia z pochwy.

Decydując się na stosowanie środków plemnikobójczych, należy również zwrócić uwagę na czas, jaki musi upłynąć od momentu aplikacji do rozpoczęcia działania antykoncepcyjnego, okres jego trwania oraz możliwość stosowania z innymi metodami. 

Antykoncepcja bez recepty – naturalne metody antykoncepcji 

Naturalne metody antykoncepcji, nazywane też metodami oceny płodności, nie ingerują w żaden sposób w organizm kobiety. Opierają się na obserwacji zmian zachodzących w ciele, co umożliwia określenie czasu jajeczkowania. W metodach tych ocenia się zmiany w strukturze śluzu szyjkowego, zmiany temperatury, a także dokonuje się samodzielnego badania szyjki macicy.

W przypadku pracy zmianowej, częstych wyjazdów czy nieregularnego trybu pracy, metody te mogą być trudne w zastosowaniu. Dodatkowo należy mieć na uwadze, że nie chronią one przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, stąd też nadają się przede wszystkim dla osób w stałych związkach.