RTG nadgarstka – badanie, wskazania, przeciwwskazania, refundacja, cena prześwietlenia

RTG nadgarstka wykonywane jest zazwyczaj w przypadku urazu reki w tym miejscu, na przykład złamania. Przeciwwskazaniem względnym, kiedy w wyjątkowej sytuacji dopuszcza się wykonywanie prześwietlenia, jest ciąża. Dzięki rentgenowi nadgarstka lekarz może zlokalizować dokładne miejsce uszkodzenia, potwierdzić albo wykluczyć obecność zmian zwyrodnieniowych lub stwierdzić, czy kości, które uległy złamaniu prawidłowo się zrastają. Ile kosztuje RTG nadgarstka, jak długo trwa badanie i czy wymaga ono specjalnego przygotowania? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

RTG nadgarstka (prześwietlenie, rentgen) to bezinwazyjne, łatwo dostępne i szybkie badanie, dzięki któremu można zdiagnozować zmiany w układzie kostno-stawowym nadgarstka. Na podstawie prześwietlenia lekarz kierujący decyduje o skierowaniu na inne badania obrazowe (tomograf komputerowy lub rezonans magnetyczny nadgarstka). Jak zatem wygląda badanie RTG nadgarstka?

RTG nadgarstka – co to jest i na czym polega badanie?

RTG to badanie z użyciem promieniowania jonizującego. Na skutek krótkiego napromieniania odpowiedniej partii ciała możliwe jest uzyskanie obrazu narządów wewnętrznych. Prześwietlenie wykonuje się najczęściej na aparatach cyfrowych. Obraz zostaje automatycznie przesłany do radiologa, a pacjent otrzymuje zdjęcie RTG na płycie CD/DVD. Możliwe jest wykonanie zdjęcia jednego nadgarstka lub obu – porównawczo. Badanie RTG nadgarstka standardowo wykonuje się w dwóch projekcjach – projekcji AP (przednio-tylnej) oraz L (bocznej).

RTG nadgarstka – wskazania do badania

Głównym wskazaniem do wykonania zdjęcia RTG nadgarstka jest ból, obrzęk oraz zaburzenie ruchomości w stawach. W tym przypadku poszukuje się zmian pourazowych – przeciążeniowych, zwichnięć, skręceń lub złamań (np. na skutek upadku). Prześwietlenie służy również do wykrywania zmian zwyrodnieniowych, zapalnych oraz martwicy kości. U dzieci z podejrzeniem zaburzenia wzrostu, np. małorosłości, wykonuje się zdjęcie, aby ocenić wiek kostny. Na tej podstawie specjalista jest w stanie ocenić, na ile rozwój układu kostnego dziecka jest opóźniony w stosunku do zdrowej populacji osób w tym samym wieku. Innym wskazaniem do wykonania badania jest kontrola po złamaniu nagdarstka (często odbywa się w opatrunku gipsowym).

RTG nadgarstka  – przeciwwskazania do badania

Do badań nadgarstka nie ma przeciwwskazań, mogą wykonywać je zarówno dorośli, jak i dzieci. Przeciwwskazaniem względnym, kiedy w wyjątkowej sytuacji dopuszcza się wykonywanie prześwietlenia, jest ciąża. Jednakże zaleca się wykonywanie innych badań obrazowych, w których wykorzystuje się inne źródła niż promieniowanie jonizujące, np. USG lub rezonans magnetyczny.  Jeżeli pacjentka nie jest pewna czy jest w ciąży, powinna odstąpić od badania i wykonać test ciążowy.

RTG nadgarstka – jak wygląda badanie?

Nie istnieją żadne szczególne procedury dotyczące przygotowania się do RTG nadgarstka. Pacjent musi przed prześwietleniem zdjąć metalowe przedmioty z dłoni oraz nadgarstków (np. pierścionki, bransoletki, zegarek). W trakcie badania należy usiąść z ręką wyciągniętą przed siebie na poziomie barków i położyć ją na detektorze, czyli urządzeniu rejestrujące, na które pada promieniowanie jonizujące. Lampa rentgenowska znajduje się nad badaną częścią ciała. W zależności od ilości wykonanych zdjęć całkowity czas badania wynosi od 5 do 10 min.

RTG nadgarstka – najczęstsze pojęcia diagnostyczne w opisach badań

W opisie zdjęcia RTG radiolog może posługiwać się nazwami konkretnej kości nadgarstka. Składa się on z 8 kości, które ułożone są w dwóch szeregach. Szereg dalszy łączy się z kośćmi śródręcza i są to: kości czworoboczna większa, czworoboczna mniejsza, główkowata i haczykowata. Do szeregu bliższego należą: kości łódeczkowata, księżycowata, trójgraniasta i grochowata. Łączą się one z kośćmi przedramienia. Najczęściej wykonuje się projekcje skośne na kość łódeczkowatą oraz grochowatą. Innym terminem używanym w opisie zdjęcia są zmiany zwyrodnieniowe, które są najczęściej wykrywane u osób po 50 r.ż lub po przebytym urazie. W przypadku stwierdzenia złamania nadgarstka lekarz może również ocenić, gdzie znajduje się to złamanie (szczelina złamania), stopień zrastania się kości (niepełny/całkowity zrost) oraz czy kość zrasta się poprawnie. Inne patologie w obrębie nadgarstka mogą dotyczyć zniekształceń kości, stawów nadgarstka lub przebytych urazów nadgarstka (najczęściej nieleczonych).

RTG nadgarstka –  skierowanie, cena/refundacja badania

Na badanie zarówno refundowane, jak i to wykonane w prywatnym zakresie, wymagane jest posiadanie skierowania. Można je uzyskać zarówno od lekarza POZ (podstawowej opieki zdrowotnej), jak i lekarza specjalisty. Koszt badania zależny jest od ilości wykonanych zdjęć oraz od placówki diagnozowania obrazowego, w której pacjent chce wykonać RTG. Prześwietlenie kosztuje od 30 zł do 50 zł.