RTG nadgarstka – badanie, wskazania, przeciwwskazania, refundacja, cena prześwietlenia

RTG nadgarstka (prześwietlenie, rentgen) to bezinwazyjne, łatwo dostępne i szybkie badanie, dzięki któremu można zdiagnozować zmiany w układzie kostno-stawowym nadgarstka. Na podstawie prześwietlenia lekarz kierujący decyduje o skierowaniu na inne badania obrazowe (tomograf komputerowy lub rezonans magnetyczny). Jak zatem wygląda badanie RTG nadgarstka?

RTG nadgarstka – co to jest i na czym polega badanie?

RTG to badanie z użyciem promieniowania jonizującego. Na skutek krótkiego napromieniania odpowiedniej partii ciała możliwe jest uzyskanie obrazu narządów wewnętrznych. Prześwietlenie wykonuje się najczęściej na aparatach cyfrowych. Obraz zostaje automatycznie przesłany do radiologa, a pacjent otrzymuje zdjęcie RTG na płycie CD/DVD. Możliwe jest wykonanie zdjęcia jednego nadgarstka lub obu – porównawczo. Badanie RTG nadgarstka standardowo wykonuje się w dwóch projekcjach – projekcji AP (przednio-tylnej) oraz L (bocznej).

RTG nadgarstka – wskazania do badania

Głównym wskazaniem do wykonania zdjęcia RTG nadgarstka jest ból, obrzęk oraz zaburzenie ruchomości w stawach. W tym przypadku poszukuje się zmian pourazowych – przeciążeniowych, zwichnięć, skręceń lub złamań (np. na skutek upadku). Prześwietlenie służy również do wykrywania zmian zwyrodnieniowych, zapalnych oraz martwicy kości. U dzieci z podejrzeniem zaburzenia wzrostu, np. małorosłości, wykonuje się zdjęcie, aby ocenić wiek kostny. Na tej podstawie specjalista jest w stanie ocenić, na ile rozwój układu kostnego dziecka jest opóźniony w stosunku do zdrowej populacji osób w tym samym wieku. Innym wskazaniem do wykonania badania jest kontrola po złamaniu nagdarstka (często odbywa się w opatrunku gipsowym).

RTG nadgarstka  – przeciwwskazania do badania

Do badań nadgarstka nie ma przeciwwskazań, mogą wykonywać je zarówno dorośli, jak i dzieci. Przeciwwskazaniem względnym, kiedy w wyjątkowej sytuacji dopuszcza się wykonywanie prześwietlenia, jest ciąża. Jednakże zaleca się wykonywanie innych badań obrazowych, w których wykorzystuje się inne źródła niż promieniowanie jonizujące, np. USG lub rezonans magnetyczny.  Jeżeli pacjentka nie jest pewna czy jest w ciąży, powinna odstąpić od badania i wykonać test ciążowy.

RTG nadgarstka – jak wygląda badanie?

Nie istnieją żadne szczególne procedury dotyczące przygotowania się do RTG nadgarstka. Pacjent musi przed prześwietleniem zdjąć metalowe przedmioty z dłoni oraz nadgarstków (np. pierścionki, bransoletki, zegarek). W trakcie badania należy usiąść z ręką wyciągniętą przed siebie na poziomie barków i położyć ją na detektorze, czyli urządzeniu rejestrujące, na które pada promieniowanie jonizujące. Lampa rentgenowska znajduje się nad badaną częścią ciała. W zależności od ilości wykonanych zdjęć całkowity czas badania wynosi od 5 do 10 min.

RTG nadgarstka – najczęstsze pojęcia diagnostyczne w opisach badań

W opisie zdjęcia RTG radiolog może posługiwać się nazwami konkretnej kości nadgarstka. Składa się on z 8 kości, które ułożone są w dwóch szeregach. Szereg dalszy łączy się z kośćmi śródręcza i są to: kości czworoboczna większa, czworoboczna mniejsza, główkowata i haczykowata. Do szeregu bliższego należą: kości łódeczkowata, księżycowata, trójgraniasta i grochowata. Łączą się one z kośćmi przedramienia. Najczęściej wykonuje się projekcje skośne na kość łódeczkowatą oraz grochowatą. Innym terminem używanym w opisie zdjęcia są zmiany zwyrodnieniowe, które są najczęściej wykrywane u osób po 50 r.ż lub po przebytym urazie. W przypadku stwierdzenia złamania nadgarstka lekarz może również ocenić, gdzie znajduje się to złamanie (szczelina złamania), stopień zrastania się kości (niepełny/całkowity zrost) oraz czy kość zrasta się poprawnie. Inne patologie w obrębie nadgarstka mogą dotyczyć zniekształceń kości, stawów nadgarstka lub przebytych urazów nadgarstka (najczęściej nieleczonych).

RTG nadgarstka –  skierowanie, cena/refundacja badania

Na badanie zarówno refundowane, jak i to wykonane w prywatnym zakresie, wymagane jest posiadanie skierowania. Można je uzyskać zarówno od lekarza POZ (podstawowej opieki zdrowotnej), jak i lekarza specjalisty. Koszt badania zależny jest od ilości wykonanych zdjęć oraz od placówki diagnozowania obrazowego, w której pacjent chce wykonać RTG. Prześwietlenie kosztuje od 30 zł do 50 zł.