Szczepionki skojrzaone 5w1 i 6w1 – wady i zalety. Którą szczepionkę wybrać?

Zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych (PSO) podczas pierwszej wizyty szczepiennej w naszej przychodni rodzinnej, dziecko powinno zostać poddane obowiązkowym szczepieniom na krztusiec, tężec, błonicę, Poliomyelitis (Polio), Haemophilus influenzae typu B oraz na WZW B (wirusowe zapalenie wątroby typu B). Szczepienie na wyżej wymienione choroby jest obowiązkowe. Mamy jednak wybór, który polega na tym, że zamiast pojedynczych bezpłatnych wkłuć dającym odporność na te choroby, możemy zdecydować się na skorzystanie z płatnych, nowoczesnych i bezpiecznych preparatów skojarzonych 5w1 lub 6w1.

Co to jest szczepionka skojarzona?

Szczepionki skojarzone są inaczej nazywane szczepionkami poliwalentnymi lub wieloskładnikowymi. Podczas jednego wkłucia wprowadzają do naszego organizmu antygeny wielu drobnoustrojów i w ten sposób zabezpieczają nas jednocześnie przed kilkoma chorobami zakaźnymi. Z przeprowadzonych badań naukowych w 2015 roku wynika, że 64% respondentów wybiera preparaty skojarzone, z czego 78% wybiera szczepionkę 5w1 a 22% szczepionkę 6w1. Z czego wynikają te różnice?

Szczepionki 5w1 i 6w1 – które szczepionki są częściej wybierane przez rodziców?

Opinie rodziców potwierdzają, że zdecydowana większość, bo aż 88% badanych mając do wyboru szczepionki refundowane i płatne skojarzone, decyduje się na zakup szczepionki skojarzonej, a głównym powodem tej decyzji jest zmniejszenie liczby iniekcji skórnych. Według badań Bernatowskiej (badanie przeprowadzone w grupie 1002 osób), prawie 80% rodziców chce zaoszczędzić dziecku bólu, natomiast 56% nie zgadza się na trzy zastrzyki (iniekcje) w trakcje jednej wizyty szczepiennej. Z kolei niespełna 2% badanych uważa, że szczepionki skojarzone są po prostu bezpieczniejsze. Inne badania pokazują, że rodzice, którzy nie zaszczepili swoich dzieci płatnymi szczepionkami skojarzonymi, zadeklarowali, że gdyby Narodowy Fundusz Zdrowia refundował szczepionki skojarzone (wieloskładnikowe), z pewnością zaszczepiliby swoje dzieci takim właśnie preparatem.

Podobieństwa i różnice preparatów 5w1 i 6w1

Wspólną cechą szczepionki 5w1 oraz szczepionki 6w1 jest obecność w składzie pięciu tych samych składników, czyli:

• toksoidu błonicy,
• toksoidu tężca,
• toksoidu krztuśca,
• polisacharydu Haemophilus influenzae typu b skoniugowanego (połączonego) z toksoidem tężca,
• wirusa poliomyelitis (inaktywowany) typu 1, 2, 3. 

Zalety szczepionek skojarzonych

Zdecydowanie dużą zaletą szczepionek skojarzonych jest ograniczenie liczby wkłuć, jakim należy poddać dziecko do 2 roku życia. W przypadki szczepienia 5w1 zmniejszamy liczbę wkłuć z 14 do 7 zastrzyków, a jeśli wybierzemy szczepionkę 6w1 to liczbę wkłuć redukujemy z 14 do 5 zastrzyków. Kolejną zaletą szczepionek skojarzonych jest zmniejszenie częstotliwości wizyt w przychodni. Wybierając preparaty wieloskładnikowe, zapewniamy odporność na więcej niż jedną chorobę zakaźną podczas jednego szczepienia. Ponadto obserwacje reakcji po szczepieniu pokazują, że szczepionki skojarzone mogą powodować powstawanie mniej nasilonych odczynów (chociażby gorączki), niż szczepionki monowalentne, będące składowymi preparatu poliwalentnego.  Może to wynikać z faktu, że w składzie szczepionek 5w1 i 6w1 znajduje się bezkomórkowy antygen krztuśca, który wywołuje mniej działań niepożądanych i odczynów poszczepiennych. Warto także zwrócić uwagę na fakt, że nie zawierają one także tiomersalu (środek konserwujący), który może występować w śladowych ilościach w szczepionkach pojedynczych, refundowanych. Brak wyżej wymienionego składnika w preparatach skojarzonych  zmniejsza ryzyko wystąpienia reakcji alergicznych.

Wady szczepionek skojarzonych

Największą wadą szczepionek skojarzonych jest niewątpliwie ich koszt, który może znacznie obciążyć budżet rodziców, zwłaszcza wówczas, jeśli mają oni w planach wykonanie nie tylko szczepień obowiązkowych, ale również szczepień zalecanych i pełnopłatnych, np. na meningokoki. Na szczęście w polskich aptekach  dostępność tych preparatów jest wysoka i ich zakup nie stanowi większego problemu. Bezpieczeństwo i skuteczność tych preparatów została potwierdzona w badaniach klinicznych. Kolejne badania wykazały, że dla wielu rodziców i opiekunów wybór szczepionek płatnych, nierefundowanych stanowi dużą barierę finansową to jednak liczba małych pacjentów zaszczepionych preparatami skojarzonymi jest większa niż liczba dzieci zaszczepionych szczepionkami refundowanymi, bezpłatnymi.

Szczepionki skojarzone dostępne w Polsce – cena, refundacja NFZ

Na polskim rynku są dostępne preparaty 5w1 – szczepionka Pentaxim oraz Infanrix-IPV+Hib oraz 6w1 – szczepionka Hexacima oraz Infanrix-hexa. Wszystkie wymienione wyżej preparaty są nierefundowane przez NFZ, więc decydując się na ich wybór, rodzic będzie zobowiązany zapłacić za pełny cykl szczepień, który składa się z czterech dawek leku. Szczepionki skojarzone, podobnie, jak wszystkie inne szczepionki obowiązkowe i zalecane  są preparatami pełnopłatnymi i wydawanymi jedynie po okazaniu recepty lekarskiej. Ich koszt w zależności od apteki wynosi dla szczepienia 5w1 od 600 do 720 zł, a w przypadku szczepienia 6w1 to 600 do 1000 zł za cztery dawki leku. Po zakupie preparatów należy przechowywać je w lodówce, natomiast na czas transportu najlepiej umieścić je torbie termoizolacyjnej.