Lipodemia – przyczyny, objawy, leczenie obrzęku tłuszczowego

 Lipodemia – przyczyny

Jak dotąd nie ustalono dokładnej przyczyny tej choroby. Przypuszcza się, że lipodemia ma podłoże genetyczne, tym bardziej że wielokrotnie stwierdzano rodzinne występowanie tej choroby. Do chwili obecnej nie ustalono, czy istnieją inne czynniki, poza genetycznymi, które predysponują do rozwoju choroby.

Lipodemia – objawy

Objawy lipodemii to przede wszystkim znacznych rozmiarów obrzęk kończyn dolnych. Tkanka tłuszczowa, która jest odpowiedzialna za powstanie obrzęku lokalizuje się symetrycznie na pośladkach, udach i łydkach, ale nie na stopach. Sporadycznie zdarzają się przypadki "choroby grubych nóg" dotykającej kończyny górne – ramiona i przedramiona, z wyłączeniem dłoni. Typowe dla lipodemii jest to, że obrzęk nóg nie znika pomimo utraty wagi przez pacjentkę, która próbuje się odchudzać. W obrębie zgromadzonej na nogach tkanki tłuszczowej są także widoczne i wyczuwalne charakterystyczne grudki tłuszczu.

W późniejszych stadiach zaawansowania choroby, poza grudkami tłuszczowymi, widoczne są też charakterystyczne zgrubienia i stwardnienia tkanki tłuszczowej, szczególnie mocno zaznaczone na wewnętrznej powierzchni nóg. Jednym z objawów lipodemii jest ból oraz uczucie ciężkości nóg, zdarza się także, że pacjentki skarżą się z powodu nadwrażliwości na dotyk w miejscach, które zostały objęte chorobą. W znacznie zaawansowanej fazie choroby ilość tkanki tłuszczowej na nogach jest tak duża, że nogi ocierają się o siebie podczas chodzenia, co powoduje ból, dyskomfort, a nawet odparzenia i uszkodzenia skóry.

Lipodemia a otyłość i obrzęk limfatyczny

Przede wszystkim lipodemię należy różnicować z otyłością, która jest chorobą najczęściej myloną z obrzękiem tłuszczowym. Bardzo pomocne w diagnostyce różnicowej w tej sytuacji jest obliczenie wskaźnika BMI – jeśli mieści się on w granicach normy, wtedy lekarz może wykluczyć u pacjentki otyłość i zacząć szukać innej przyczyny jej dolegliwości.

Poza otyłością lipodemię trzeba też różnicować z obrzękiem limfatycznym. Podstawową różnicą w przebiegu tych dwóch chorób jest to, że obrzęk limfatyczny zwykle powstaje z jednej strony ciała i ulega znacznemu zmniejszeniu na skutek zastosowania terapii uciskowej.

Lipodemia – diagnoza

Aby móc postawić rozpoznanie lipodemii, lekarz musi zebrać od pacjentki bardzo szczegółowy i dokładny wywiad dotyczący początku wystąpienia objawów, ich nasilania się i ewentualnego zmniejszania pod wpływem dotychczas zastosowanej terapii. Następnie lekarz musi zbadać pacjentkę. Zwykle samo zebranie wywiadu i badanie fizykalne wystarcza do tego, aby lekarz mógł postawić właściwą diagnozę. Czasami jako badanie pomocnicze wykorzystywane jest badanie USG lub tomografia komputerowa. Te badania mają jednak na celu wykluczenie innych przyczyn dolegliwości. Zwykle lekarz zaleca również wykonanie badań laboratoryjnych, przede wszystkim morfologii krwi oraz hormonów tarczycy, aby przekonać się, czy inne zaburzenia nie są odpowiedzialne za objawy obecne u pacjentki.

Lipodemia – leczenie

Ponieważ dotąd nie udało się ustalić dokładnej przyczyny lipodemii, nie istnieje leczenie przyczynowe. Można natomiast leczyć pacjentkę objawowo, aby zmniejszać przykre dolegliwości i poprawić jej samopoczucie. Bardzo ważna jest właściwa pielęgnacja skóry, mająca na celu zapobieganie otarciom i odparzeniom. Warto również wykonywać masaże, nawet samodzielnie w domu. Wskazany jest także drenaż limfatyczny, jeśli w przebiegu lipodemii doszło do uszkodzenia naczyń limfatycznych. 

Jednym  z bardziej radykalnych sposobów leczenia objawów obrzęku limfatycznego jest liposukcja, należy jednak pamiętać o tym, że jest to zabieg inwazyjny. Trzeba wykonywać go wyłącznie w specjalistycznych klinikach, po uprzednim skierowaniu pacjentki do zabiegu przez lekarza specjalistę chirurgii plastycznej lub medycyny estetycznej. Niestety wykonanie liposukcji nie wyleczy pacjentki na zawsze. Z biegiem czasu tkanka tłuszczowa zacznie gromadzić się na kończynach od nowa i zajdzie potrzeba wykonania kolejnego zabiegu.