Lipodemia – przyczyny, objawy, leczenie obrzęku tłuszczowego
Olaf Bąk

Lipodemia – przyczyny, objawy, leczenie obrzęku tłuszczowego

Lipodemia (ang. lipedema, inaczej obrzęk tłuszczowy lub „choroba grubych nóg”) to schorzenie tkanki tłuszczowej o niepewnej przyczynie, które dotyka niemal wyłącznie kobiety. Charakteryzuje się przede wszystkim nieprawidłowym odkładaniem się tkanki tłuszczowej w kończynach dolnych. Mimo że nie niesie za sobą poważnych powikłań, to stanowi bardzo uciążliwą dolegliwość, która może wpływać na samoocenę pacjentki. Jest trudna zarówno w diagnostyce, jak i w leczeniu. Czym jest lipodemia? Jak ją rozpoznać?

Tkanka tłuszczowa jest tkanką łączną, która pełni liczne funkcje – od termoregulacji aż po izolację termiczną czy magazynowanie energii. Zbudowana jest z adipocytów (komórek tłuszczowych) oraz macierzy łącznotkankowej. Dzieli się na tkankę tłuszczową białą (najbardziej typowa, odpowiada za magazynowanie energii i odkłada się np. w okolicy brzucha i bioder), brunatną (charakterystyczna dla małych dzieci) oraz różową (tworzy się w trakcie ciąży i laktacji). Za jej rozłożenie odpowiadają nie tylko czynniki hormonalne, ale także bardzo często czynniki genetyczne, które mogą wpływać na odkładanie się tkanki tłuszczowej w nieprawidłowych miejscach. Prawdopodobnie taka sytuacja ma miejsce w przypadku lipodemii.

Co to jest lipodemia?

Lipodemia, zwana też chorobą grubych nóg czy obrzękiem tłuszczowym, to choroba charakteryzująca się obustronnym i symetrycznym odkładaniem się tkanki tłuszczowej w obrębie kończyn dolnych – od bioder przez uda i podudzia aż do kostek, ale bez zajęcia stóp. W rzadkich przypadkach tłuszcz może gromadzić się także w kończynach górnych, wtedy obejmuje ramiona i przedramiona, ale z pominięciem dłoni. Wygląd nóg osoby chorej na lipodemię jest bardzo charakterystyczny, gdyż są one nieproporcjonalne względem reszty ciała, które przeważnie nie jest otłuszczone (osoba z lipodemią nie musi cierpieć na otyłość). Choroba jest prawdopodobnie podatna na zmiany hormonalne, gdyż jej początki można często zauważyć w okresie dojrzewania, ciąży lub menopauzy, gdy różnice hormonalne są największe.

Dowiedz się, jakie są pierwsze objawy ciąży – jakim zmianom hormonalnym poddawany jest organizm kobiety w tym szczególnym okresie?

Lipodemia – przyczyny

Niestety, przyczyny lipodemii nie są do końca jasne. Na jej rozwój może wpływać wiele różnych i nakładających się na siebie czynników:

To, co jest niemal pewne, to to, że następujące czynniki nie wpływają na powstanie lipodemii: brak aktywności fizycznej, siedzący tryb życia, otyłość, nieodpowiednia dieta. Te czynniki mogą wpływać na ogólną tkankę tłuszczową i wzrost masy ciała, ale tkanka ta nie będzie lokalizować się wybiórczo w obrębie nóg – jak w przypadku lipodemii.

Powiązane produkty

Lipodemia – objawy

Jak zostało wspomniane wyżej, podstawowe objawy lipodemii to:

  • zwiększenie obwodu nóg (tzw. nogi kolumnowe) – związane z nieprawidłowo umiejscowioną tkanką tłuszczową oraz występującymi w tkance podskórnej guzkami,
  • ból nóg,
  • uczucie ciężkości nóg,
  • ocieranie się ud (skutkujące odparzeniami na skórze),
  • nadmierne napięcie skóry,
  • nadwrażliwość skórna.

Objawy te mogą być rozłożone w czasie, gdyż sama lipodemia dzieli się na trzy stadia.

Stadia lipodemii:

  • pierwsze – trwa kilka lat i objawia się zmniejszoną elastycznością skóry oraz drobnymi guzkami podskórnymi,
  • drugie – wiąże się z twardnieniem skóry i powstawaniem nierówności spowodowanych nierównomiernie rozłożoną tkanką tłuszczową,
  • trzecie – ostatnie stadium, objawia się dużym postępem choroby, sporą deformacją (zmianą wyglądu zewnętrznego) nóg ze znacznym wzrostem podskórnych guzów tłuszczowych oraz występowaniem bólu tłuszczowego, który charakteryzuje się mrowieniem i pieczeniem zajętych okolic.

Lipodemia – diagnostyka. Jakie badania wykonać?

Nie ma konkretnych badań, które mogłyby potwierdzić lub zaprzeczyć wystąpieniu lipodemii. Rozpoznanie jest stawiane przez lekarza głównie na podstawie badania klinicznego, szczegółowego wywiadu zebranego z pacjentką oraz pogarszania się choroby w czasie. Specjalista będzie chciał zróżnicować lipodemię z innymi rodzajami obrzęku, np. z obrzękiem limfatycznym czy obrzękiem wynikającym z niewydolności żylnej. Pomocniczo może zalecić badania obrazowe – USG czy tomografię komputerową.

Leczenie lipodemii – leki, naturalne metody, domowe sposoby

Ponieważ nie znamy jednoznacznej przyczyny lipodemii, nie ma też możliwości leczenia przyczynowego. Pacjentki leczone są objawowo, a działania skupione są na zmniejszeniu ilości gromadzącej się w obrębie kończyn tkanki tłuszczowej. Pomocne mogą być masaże oraz profesjonalnie przeprowadzone drenaże limfatyczne, które mogą zmniejszyć odczuwane dolegliwości. Dodatkowo warto pielęgnować skórę kremami i balsamami, które poprawią jej wygląd oraz będą zapobiegać otarciom i odparzeniom, szczególnie w okolicach ud. Pacjentkom zaleca się również noszenie odzieży uciskowej, która pomaga w łagodzeniu obrzęku i dolegliwości bólowych.

W skrajnych przypadkach można spróbować zabiegu liposukcji, który jest jednak zabiegiem inwazyjnym i tylko doraźnym – po jakimś czasie tkanka tłuszczowa ponownie się zgromadzi, a zabieg trzeba będzie powtórzyć. Pamiętajmy, że utrata masy ciała, zwiększenie aktywności fizycznej czy zmiana diety nie wpłynie na wielkość obrzęku tłuszczowego ani na zmniejszenie jego objawów.

  1. S. H. Ralston, M. W. J. Strachan, I. Penman, R. Hobson, red. wyd. pol. J. Różański, Choroby wewnętrzne Davidson, Edra Urban & Partner, Wrocław 2020, wyd. 23.
  2. A. Szczeklik, P. Gajewski, Interna Szczeklika 2019/20, Medycyna Praktyczna, Kraków 2020, wyd. 11.
  3. F. F. Ferri, red. wyd. pol. A. Steciwko, Kompendium chorób wewnętrznych, Edra Urban & Partner, Wrocław 2007, wyd. 1.
  4. Zarys chirurgii. Podręcznik dla studentów i lekarzy w trakcie specjalizacji, pod red. prof. A. Żyluka, Medipage, Warszawa 2016, wyd. 1.
  5. A. Zieliński, Postępowanie w przypadku obrzęków kończyn dolnych u chorych otyłych, podyplomie.pl [online] https://podyplomie.pl/medycyna/30746,postepowanie-w-przypadku-obrzekow-konczyn-dolnych-u-chorych-otylych [dostęp 08.03.2023].

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zatrucie pokarmowe – jak sobie pomóc? Co jeść i pić?

    Zatrucie pokarmowe i wynikające z niego objawy potrafią być bardzo uciążliwe i mogą przysporzyć wielu niedogodności. Z tego względu warto wiedzieć, jak sobie z nimi radzić. Ile trwa zatrucie pokarmowe oraz jak mu zapobiegać?

  • Kaszel palacza – objawy, co na niego stosować?

    Kaszel palacza powstaje w wyniku podrażnienia górnych dróg oddechowych przez substancje zawarte w dymie tytoniowym. Nikotynizm prowadzi do szeregu zmian zachodzących w drzewie oskrzelowym, które są reakcją na przewlekłą ekspozycję układu oddechowego na substancje toksyczne. Samo palenie jest również czynnikiem ryzyka rozwoju innych chorób takich jak nowotwory układu oddechowego czy przewlekła obturacyjna choroba płuc.

  • Wszawica łonowa – jak z nią walczyć?

    Wszawicą (łac. Pediculosis) nazywamy zmiany skórne wywołane przez stawonogi – wszy ludzkie. Wyróżniamy wszawicę głowową, odzieżową i łonową. O ile głowowa dotyczy przede wszystkim dzieci (zarażenie ma miejsce w szkole i innych placówkach edukacyjnych), o tyle odmiana łonowa spotykana jest wśród dorosłych i występuje w okolicach intymnych. Charakteryzuje ją uporczywy świąd skóry, który występuje między innymi w okolicach wzgórka łonowego.

  • Choroby tropikalne – objawy, diagnostyka, szczepienia

    Choroby tropikalne pochodzą z rejonów charakteryzujących się klimatem sprzyjającym rozwojowi drobnych organizmów, czyli ciepłym i wilgotnym. W takich warunkach łatwo namnażają się zarówno chorobotwórcze bakterie, jak i wirusy. Szerzenie się chorób tropikalnych jest szczególnie łatwe w krajach o niskim poziomie higieny i słabych warunkach socjoekonomicznych. Przed wyjazdem warto sprawdzić, jakie choroby występują w rejonie świata, do którego się wybieramy.

  • Narkolepsja – czym jest? Objawy, przyczyny

    Narkolepsja dotyka głównie ludzi młodych w wieku 15-20 oraz 30-35 lat, a napady snu w ciągu dnia z reguły występują pod wpływem silnych emocji: radości, lęku czy stresu. Leczeniem zajmują się psychiatrzy lub neurolodzy i polega ono głównie na łagodzeniu objawów. Wielu specjalistów twierdzi, że narkolepsja często jest błędnie diagnozowana przez fakt, że w obecnych czasach duża część zdrowego społeczeństwa skarży się na nadmierną senność w ciągu dnia – stąd wielkie znaczenie ma dogłębna diagnostyka i uświadamianie społeczeństwa na temat tego, czym jest narkolepsja.

  • Częste oddawanie moczu (częstomocz) – przyczyny, leczenie

    Częstomocz jest przykrym schorzeniem dotykającym zarówno mężczyzn, jak i kobiety najczęściej w podeszłym wieku, ale zdarzają się także przypadki dzieci i młodych dorosłych borykających się z tą dolegliwością. Częstomocz może się pojawić m.in. przy chorobach ginekologicznych, urologicznych, nefrologicznych, psychicznych czy nawet onkologicznych. Przez to, że wiąże się z przymusem patologicznie częstego oddawania moczu, może stać się udręką dla pacjentów i mieć negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie chorego w społeczeństwie. Mimo że nie zawsze jest oznaką poważnej choroby, to warto zwrócić się o pomoc do specjalisty, który pomoże rozwiązać ten problem.

  • Zespoły mielodysplastyczne (MDS) – objawy, przyczyny, leczenie

    DNA organizmów żywych – choć wspaniale zaprojektowane – jest bardzo podatne na działanie mutagennych czynników zewnętrznych. Narażenie na różnorodne substancje chemiczne (np. benzen), metale ciężkie, nawozy sztuczne, dym tytoniowy, promieniowanie jonizujące i fale X używane w radioterapii znacząco zwiększa ryzyko uszkodzenia materiału genetycznego i zachorowania na nowotwór. W obecnych czasach unikanie czynników mutagennych jest praktycznie niemożliwe, toteż odsetek chorych na zespoły mielodysplastyczne i inne choroby nowotworowe będzie niestety coraz większy.

  • Pacjenci z migreną przewlekłą skorzystają z nowoczesnej terapii

    Dzięki staraniom, które poczyniło Polskie Towarzystwo Bólów Głowy, pacjenci uzyskali dostęp do nowoczesnej terapii migreny przewlekłej z wykorzystaniem m.in. botoxu (toksyny botulinowej) i dwóch przeciwciał monoklonalnych (erenumab i fremanezumab). Leczenie tymi preparatami będzie refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Co trzeba zrobić i jakie warunki spełnić, aby wziąć udział w programie?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij