Zdrowa i zrównoważona suplementacja diety

16.11.2018

Wartość sprzedaży suplementów diety w Polsce w 2018 roku może przekroczyć 4,5 mld złotych, ok. 70% Polaków deklaruje stosowanie dodatkowej suplementacji, a blisko połowa z nich robi to regularnie. Wszechobecna reklama, łatwość dostępu i moda na suplementy diety sprzyjają ich coraz większemu spożyciu. Jak nie dać się zwariować i podejść do tematu racjonalnie?

Przede wszystkim należy zdać sobie sprawę, czym są suplementy diety i jakie jest ich zadanie, kiedy warto po nie sięgnąć, a w jakich przypadkach mogą okazać się szkodliwe dla zdrowia.

Suplement diety jest środkiem spożywczym, którego zadaniem jest uzupełnienie codziennej diety w witaminy, minerały lub inne składniki o charakterze odżywczym bądź innym działaniu fizjologicznym, zmniejszającym ryzyko wystąpienia przewlekłych chorób spowodowanych nieracjonalnym odżywianiem. Niestety suplementy diety najczęściej stosowane są w sposób nieuzasadniony i niekontrolowany, co może nieść za sobą poważne skutki w postaci przedawkowania niektórych składników oraz interakcji z lekami, innymi suplementami i składnikami żywności.

Suplementy diety powinny być stosowane tylko w uzasadnionych przypadkach po konsultacji z lekarzem, dietetykiem lub farmaceutą – szczególnie, jeśli równocześnie stosowane są leki. Należy wziąć pod uwagę wiek, aktywność fizyczną, istniejące choroby oraz stosowaną dietę. Przewlekły niedobór niektórych składników odżywczych może być przyczyną pogorszenia stanu zdrowia, a nawet prowadzić do przewlekłych chorób, takich jak osteoporoza, krzywica kończyn czy niedokrwistość.

Kiedy stosowanie suplementów diety jest uzasadnione, a kiedy bywa wręcz wskazane? Oto kilka przykładów wskazań do stosowania dodatkowej suplementacji diety

Niewłaściwe odżywianie

Eksperci są zgodni, że właściwie dobrana i zbilansowana dieta bogata w świeże warzywa, owoce, ryby i oleje roślinne pozwala na zaspokojenie dziennego zapotrzebowania w niemal wszystkie niezbędne składniki odżywcze. W rzeczywistości bywa z tym różnie. Trudno w menu przeciętnego Polaka znaleźć odpowiednią ilość naturalnych źródeł witamin, minerałów czy niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (omega). W naszej szerokości geograficznej nie jesteśmy w stanie wyprodukować odpowiedniej ilości witaminy D, dlatego od października do kwietnia powinno się ją suplementować.

Kto powinien rozważyć stosowanie suplementów diety jako dodatkowego źródła witamin, minerałów czy kwasów omega? Przede wszystkim osoby mające mało zróżnicowaną dietę, opartą na żywności wysoko przetworzonej, daniach z torebki i fast food. Zasada jest prosta: mało warzyw i owoców w diecie to duże prawdopodobieństwo wystąpienia niedoborów witamin i minerałów. Mało ryb i olejów roślinnych to zbyt mała podaż kwasów omega itd.

Dieta wykluczająca niektóre składniki pokarmowe

Osoby stosujące dietę z ograniczeniem lub wykluczeniem niektórych składników odżywczych, jak np. wegetarianie i weganie, powinny stosować odpowiednie suplementy diety. Eliminując z diety mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego zwiększamy ryzyko wystąpienia niedoborów witaminy B12, PP, wapnia i witaminy D.

Kobiety w ciąży i dzieci

Szczególną grupą, u której wskazane jest stosowanie odpowiedniej suplementacji diety są przyszłe mamy i ich pociechy. Kobiety planujące zajść w ciążę oraz przyszłe mamy powinny stosować dodatkową suplementację diety kwasem foliowym (400 mcg na dobę). Panie już od pierwszego miesiąca ciąży powinny również suplementować swój organizm kwasem dokozaheksaenowym (DHA) w dawce 500 mg na dobę.

Przyjmowanie preparatów wieloskładnikowych odpowiednio dostosowanych do okresu, w jakim jest kobieta (planowanie ciąży, ciąża, karmienie piersią) zwiększa szansę na prawidłowy przebieg ciąży i rozwój płodu. W każdym przypadku wybór odpowiedniego preparatu należy skonsultować z lekarzem.

U niemowląt karmionych piersią występuje wysokie ryzyko niedoboru witaminy D, dlatego zaleca się suplementację tą witaminą w dawce 400 j.m. na dobę od pierwszego dnia życia, jeśli matka nie stosowała dodatkowej suplementacji lub od 3. tygodnia życia, jeśli matka stosowała suplementację w czasie ciąży.

Kobiety w okresie pomenopauzalnym

Kobiety w okresie pomenopauzalnym na skutek obniżenia stężenia estrogenów są szczególnie narażone na ryzyko utraty masy kostnej i rozwoju osteoporozy. Dlatego też wskazana jest w tym przypadku dodatkowa suplementacja wapniem i witaminą D.

Czy suplementy diety mogą nam zaszkodzić?

Niestety tak. Nieracjonalne stosowanie suplementów diety bez konsultacji z lekarzem, dietetykiem lub farmaceutą może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Jest to związane m.in. z ryzykiem hiperwitaminozy, szczególnie dotyczy to witamin rozpuszczalnych w tłuszczach takich jak witamina A (prowitamina A, beta-karoten) i witamina D, które ulegają kumulacji w tkance tłuszczowej i zatruwają organizm. Łatwo przedawkować również minerały – żelazo, miedź, mangan, fluor czy wapń. Suplementy diety mogą wchodzić w interakcje z lekami, składnikami pokarmu a także między sobą, prowadząc do wystąpienia działań ubocznych.

Wszystko, czego potrzebujemy do życia i prawidłowego rozwoju znajdziemy w naturze. Odpowiednio zbilansowana dieta jest w stanie pokryć nasze zapotrzebowanie na wszystkie niezbędne składniki odżywcze.

W uzasadnionych przypadkach dodatkowa suplementacja diety jest wskazana, a czasem bywa również niezbędna. Ważne jest, aby przed sięgnięciem po suplement diety skonsultować się z lekarzem, dietetykiem lub farmaceutą i unikać produktów wątpliwego pochodzenia.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi

Polecane artykuły

Dieta miażdżycowa – zasady, produkty, jadłospis, przepisy

Choroby układu krążenia, w tym m.in. miażdżyca, wciąż stanowią jedną z głównych przyczyn zgonów w naszych kraju. Wśród czynników ryzyka ich rozwoju wymienia się m.in. niską aktywność fizyczną oraz niewłaściwą dietę. Jak powinno wyglądać żywienie w profilaktyce i leczeniu miażdżycy? Co jeść, a czego unikać?
Czytaj dalej
Dieta z niskim IG – dla kogo? Jak powinna wyglądać? Zasady, produkty o niskim indeksie glikemicznym, przepisy

Zalecana m.in. osobom zmagającym się z nadwagą albo cukrzycą. Wyklucza produkty wysoko przetworzone, tradycyjne desery, słodycze, a także wybrane owoce i warzywa. Dieta o niskim indeksie glikemicznym. Jakie są jej zasady? Jakie produkty posiadają niski IG?
Czytaj dalej
Słodziki – dlaczego są słodkie i jak wpływają na nasz organizm?

Słodki smak nie jest zarezerwowany tylko dla cukrów takich jak glukoza, fruktoza czy sacharoza. Istnieją setki substancji pochodzenia naturalnego i syntetycznego, które są słodkie. Wszystkie zaliczamy do substancji słodzących. Co ciekawe, słodki smak charakteryzuje nie tylko związki zaliczane do substancji organicznych (zbudowanych w większości z węgla, wodoru i tlenu). Również związki nieorganiczne, np. sole berylu i ołowiu, wywołują podobne doznania zmysłowe. Jednak należy pamiętać, że są silnie trujące i pod żadnym pozorem nie powinny być spożywane.
Czytaj dalej
Dieta sokowa – wszystko co powinieneś o niej wiedzieć

Często potrzeba schudnięcia łączy się z chęcią maksymalnego przyspieszenia tego procesu. Chcąc szybko zgubić zbędne kilogramy, korzystamy z najróżniejszych dróg, takich jak dieta cud, detoks, posty, modne ostatnio okna żywieniowe, czy nawet niebezpieczne dla zdrowia głodówki "magiczne i uzdrawiające" zioła z najdalszych zakątków globu. Czy decydując się na detoks sokowy, oprócz nadmiaru wody z organizmu, można na stałe zgubić zbędne kilogramy, pozbyć się boczków i odczyścić organizm z toksyn? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.
Czytaj dalej
Podjadanie – dlaczego nie jest takie dobre?

Podjadamy w chwili stresu, ale i w momentach, w których czujemy się dobrze. Słodycze, owoce, słodkie napoje, dodatkowa porcja głównego posiłku... Liczy się wszystko! Każdy mały cukierek, każde ciastko i każda łyżka sosu spróbowana podczas przygotowywania dania dla rodziny! Efekty? Dodatkowe kilogramy, uczucie ciężkości i coraz większe uczucie uzależnienia od tego „by wciąż coś żuć”. Jakie są przyczyny podjadania? Co można jeść bezkarnie, a na co uważać? Jak przestać podjadać?  
Czytaj dalej
Dieta w chorobie Parkinsona – na co warto zwrócić uwagę?

Podstawową formą leczenia choroby Parkinsona jest farmakoterapia. Interwencję tę wspomoże jednak dobrze zbilansowana dieta, która ponadto, zabezpieczy przed dalszymi powikłaniami choroby, w tym m.in. przed niebezpiecznym dla zdrowia, a nawet życia niedożywieniem. Dieta w chorobie Parkinsona – jaką pełni funkcję? Jaki składniki będą ważne? Jak żywieniowo poradzić sobie z zaburzeniami ze strony przewodu pokarmowego?
Czytaj dalej
Adipocyty (komórki tkanki tłuszczowej) – czym są i jak działają? Jaki jest ich związek z tyciem?

Tkanka tłuszczowa wydaje się kojarzyć z czymś zupełnie niepotrzebnym i mało estetycznym. Tymczasem, tłuszcz obecny w organizmie pełni wiele istotnych dla niego funkcji fizjologicznych, stąd zarówno jego niedobór, jak i nadmiar mogą prowadzić do powstania rozmaitych stanów patologicznych poszczególnych narządów. Czym są adipocyty? Czy ich nadmiar jest szkodliwy? Jaki wpływ wywierają na nasz organizm?
Czytaj dalej
Dieta po udarze – co należy o niej wiedzieć? Zasady, produkty, komponowanie posiłków, bezpieczeństwo żywienia w diecie poudarowej

Udar mózgu przechodzi ponad 60 tysięcy Polaków rocznie. Niemal każdy z nich doświadcza wówczas zmian w zakresie swojej sprawności, które w różnym stopniu decydują o dalszym funkcjonowaniu. Istotną rolę w procesie rehabilitacji i rekonwalescencji, jak również w profilaktyce kolejnych udarów, odgrywa m.in. odpowiednio skomponowana dieta. Udar mózgu – jaką rolę w chorobie pełni żywienie? O jakie elementy należy szczególnie zadbać, a czego unikać?
Czytaj dalej