Zapalenie ucha u dziecka — jak rozpoznać? Co robić?
Magdalena Sochacka

Zapalenie ucha u dziecka — jak rozpoznać? Co robić?

Twoje dziecko stało się nagle marudne, płaczliwe, gorączkuje? A może wymiotuje lub ma biegunkę? Za tymi częstymi objawami może się kryć nie tylko ząbkowanie czy za duża ilość zjedzonych słodyczy. Tak może przebiegać zapalenie ucha środkowego. Na co zwrócić uwagę, by nie przeoczyć tej choroby?

Ostre zapalenie ucha środkowego (OZUŚ) dotyka aż 50-85% maluchów. Szczyt zachorowań przypada między 6. a 18. miesiącem życia, a po ukończeniu siódmego roku życia częstość wyraźnie się zmniejsza. Zapalenie ucha u dziecka rozwija się nagle, a proces zapalny obejmuje błonę śluzową i struktury ucha środkowego, dając różne, nie zawsze charakterystyczne objawy. Jeżeli zapalenie nie jest całkowicie wyleczone, może przybierać postać przewlekłą lub nawracającą.

Przyczyny zapalenia ucha u dziecka

Zdecydowanie najczęściej do OZUŚ dochodzi na skutek rozprzestrzeniania się wirusowej infekcji górnych dróg oddechowych. Nosowa część gardła łączy się z uchem za pomocą trąbki słuchowej i właśnie tą drogą szerzy się zakażenie. Różnice w budowie anatomicznej tego miejsca, a także przerost migdałka gardłowego u dzieci, niedojrzały jeszcze układ immunologiczny, predyspozycje genetyczne, alergia, refluks żołądkowo-przełykowy czy częste przeziębienia sprzyjają wystąpieniu tego schorzenia. Bardzo często dochodzi do nadkażenia bakteryjnego takimi drobnoustrojami jak Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae czy Moraxella catarrhalis

Różnorodne symptomy

Charakterystyczne dolegliwości pojawiające się w ostrym zapaleniu ucha u dziecka to silny, pulsujący ból ucha, ból głowy, upośledzenie słuchu i szumy uszne. Wspaniale, jeśli nasza pociecha jest już na tyle duża, by przekazać nam te wszystkie informacje. Ale jak ta choroba może wyglądać u najmłodszych dzieci?

Objawy są bardzo niespecyficzne. Zazwyczaj maluszek jest rozdrażniony i płaczliwy, ma słaby apetyt, gorączkuje. Czasami pojawiają się wymioty lub biegunka. Pamiętajmy, że u niemowląt różne choroby, dotykające różnych narządów, potrafią manifestować się objawami ze strony układu pokarmowego.

Nie zawsze więc dopatrujmy się przyczyny tych dolegliwości w błędzie dietetycznym albo grypie żołądkowej. Powinna nam się zapalić czerwona lampka i przed oczami pojawić napis „ucho–brzucho”. Z kolei pocieranie ucha o poduszkę lub trzymanie się za ucho wcale nie musi oznaczać zapalenia, a już na pewno nie stanowi podstawy do rozpoczęcia leczenia.

Polecane dla Ciebie

Jak rozpoznać chorobę?

Zawsze w razie utrzymywania się bądź nasilania niepokojących objawów należy udać się do pediatry, który dokładnie przeprowadzi wywiad i zbada nasze dziecko. Kluczowym badaniem w przypadku podejrzenia zapalenia ucha u dziecka jest wziernikowanie (tzw. otoskopia). Za pomocą specjalnego urządzenia (otoskopu) można dokładnie i bezboleśnie obejrzeć przewód słuchowy zewnętrzny oraz ocenić błonę bębenkową, której wygląd zmienia się w czasie infekcji.

Leczenie zapalenia ucha u dziecka

Zapalenie ucha o etiologii bakteryjnej i wirusowej nie różnią się w przebiegu klinicznym w sposób umożliwiający ich różnicowanie. Co więcej – mogą się na siebie nakładać.

U dzieci do szóstego miesiąca życia rozpoznanie choroby jest wskazaniem do włączenia antybiotykoterapii. U starszych natomiast, u których występują łagodne objawy (tzn. gorączka poniżej 38oC, brak wymiotów, jednostronne zapalenie ucha bez wycieku), zaleca się postawę wyczekującą. Polega ona na podawaniu leków działających przeciwbólowo (paracetamol, ibuprofen). Okres wyczekiwania na poprawę powinien wynosić 24 godziny u dzieci do drugiego roku życia, a u dzieci starszych 48-72 godziny.

Jeśli po tym czasie dolegliwości się nie zmniejszą, należy włączyć antybiotyk. Uwzględniając najczęstszy rodzaj bakterii powodujących OZUŚ oraz ich profil lekooporności, pierwszym wyborem powinna być amoksycylina podawana przez 7-10 dni.

Wyciek wydzieliny z ucha

Na skutek stanu zapalnego, który toczy się w przestrzeniach ucha środkowego, dochodzi do nadprodukcji i gromadzenia się dużej ilości wydzieliny. Jeśli nie może ona wypłynąć z powodu niedrożnej trąbki słuchowej, gromadzi się w uchu środkowym. Dochodzi wtedy do wzrostu ciśnienia i napięcia w jamie bębenkowej, co skutkuje bólem ucha. I w konsekwencji prowadzi do samoistnej perforacji i wycieku wydzieliny na zewnątrz. Może ona różnie wyglądać, a jej zapach nie musi być charakterystyczny. Po wystąpieniu wycieku zazwyczaj dolegliwości ustępują, ale nie jest to jednoznaczne z wyleczeniem choroby. Ucho powinien obejrzeć lekarz pierwszego kontaktu! Nie należy wkładać wacików czy setonów, bo utrudnia to odpływ wydzieliny. Powinno się unikać moczenia tej okolicy. Jeśli leczenie jest odpowiednio prowadzone, wyciek wydzieliny powinien ustąpić po 2-4 dniach. Zazwyczaj dochodzi do samoistnego zagojenia się perforacji. 

Kiedy konieczna jest hospitalizacja?

Zazwyczaj ostre zapalenie ucha u dziecka nie wymaga pobytu w szpitalu. Jest to jednak wskazane, gdy pacjent jest w złym stanie ogólnym, nie ma poprawy po zastosowanym leczeniu, utrzymuje się wysoka gorączka lub biegunka (co niejednokrotnie jest przyczyną odwodnienia) lub konieczne jest podanie leku pozajelitowo (dożylnie). Hospitalizacja może być konieczna również wtedy, gdy pojawi się zaczerwienienie i bolesność okolicy za małżowiną uszną lub asymetria twarzy — nasuwa to podejrzenie powikłań wewnątrzczaszkowych.

Czy można zapobiec zapaleniu ucha środkowego?

Wiele przeprowadzanych badań dowodzi, że ryzyko wystąpienia zapalenia ucha jest zdecydowanie mniejsze u dzieci karmionych piersią (nawet o 40%). Wspaniałe właściwości ochronne mleka kobiecego działają do trzeciego, a nawet niekiedy do szóstego roku życia. Jest tylko jeden warunek — karmienie musi trwać co najmniej sześć miesięcy. Czasem w ograniczeniu infekcji może pomóc rezygnacja ze żłobka lub przedszkola. Należy także kategorycznie unikać ekspozycji dziecka na dym tytoniowy. Pamiętajmy również o istotnej roli szczepień ochronnych — głównie przeciwko grypie i pneumokokom.

Źródła:

1www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28589514

„Choroby nosa, uszu, jamy ustnej, przełyku, gardła i krtani”, Pediatria do LEK i PES, Anna Dobrzańska, Józef Ryżko, 2014

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Pierwsze Święta z dzieckiem

    Boże Narodzenie to cudowny okres w roku. W przypadku świeżo upieczonych rodziców chwile te będą jeszcze bardziej magiczne - pierwsze święta z dzieckiem to niezapomniane przeżycie. Należy jednak pamiętać o tym, że w okresie świątecznym na naszego malca może czekać w domu wiele niebezpieczeństw. Dlatego musimy zadbać o jego bezpieczeństwo i sprawić, aby całe Święta upłynęły w spokoju i aby nie zakłócił ich żaden wypadek.

  • Pierwsza miesiączka – jak się przygotować?

    Pierwsza miesiączka to bardzo ważne wydarzenie dla dojrzewającej dziewczynki. Aby lepiej przygotować dziecko na czekające je zmiany, warto już od wczesnego dzieciństwa rozmawiać na tematy związane z cielesnością.

  • Przezierność karkowa – przebieg badania, skuteczność i cena

    Ocena przezierności karkowej to badanie, które pozwala lekarzowi na ocenę zbiorniczka płynu znajdującego się w karku każdego płodu. Dzięki niemu lekarz może zdiagnozować różne wady genetyczne dziecka, jak np. zespół Downa. Jest to badanie przesiewowe, które choć wykazuje bardzo wysoką czułość w wykrywaniu poważnych wad u płodu, tak nigdy nie osiąga 100% skuteczności. Jednak mimo to jest badaniem, które dostarcza wielu informacji na temat rozwoju dziecka i wykonuje się je na całym świecie.

  • Czego nie robić, kiedy dziecko ma gorączkę? Najczęstsze błędy

    Kiedy dziecko jest chore i ma gorączkę, rodzice próbują zbić ją za wszelką cenę. Gorączka u dzieci sama w sobie nie jest chorobą, a jedynie objawem. Jak sobie z nią poradzić? Które domowe sposoby na gorączkę u dziecka mogą wyrządzić mu więcej szkody niż korzyści?

  • Objawy chorób serca u dzieci

    Przyczyn wad serca u dzieci może być wiele. Zalicza się do nich czynniki genetyczne, środowiskowe, a także infekcje przebyte przez kobietę w okresie ciąży. Sposób leczenia dobierany jest w zależności od występującego schorzenia. Czy obserwując swojego malucha, należy przyjrzeć się niespecyficznym objawom, które mogłyby wskazywać na wadę serca dziecka?

  • Jak rozpoznać krótkowzroczność u dziecka?

    Krótkowzroczności nie można cofnąć, natomiast jeśli już wystąpiła, można spowolnić jej rozwój, a nawet czasami jej zapobiec. Ta wada wzroku może mieć różne podłoże, np. genetyczne. Najczęściej postępuje wraz z wiekiem aż do momentu ustabilizowania się, co ma miejsce po zakończeniu wzrostu gałki ocznej. Jak rozpoznać wadę wzroku u dziecka? Na jakie objawy zwrócić uwagę?

  • USG ciąży – jak wygląda badanie? Ile razy należy je robić? Cena, wskazania

    Ultrasonografia (badanie ultrasonograficzne, USG) to badanie obrazowe, które jest całkowicie bezpieczne dla każdego pacjenta, a w przypadku kobiet ciężarnych również dla płodu. Pozwala monitorować prawidłowy przebieg ciąży i rozwój płodu na każdym etapie. Istnieje kilka rodzajów USG. Każde z nich wykonuje się na innym etapie ciąży. Czym różni się USG wczesnej ciąży od tego w późniejszych miesiącach, a także którą chorobę można diagnozować dzięki ultrasonografii?

  • Biały szum – czym jest i dlaczego uspokaja dzieci?

    Biały szum może być stosowany do maskowania innych dźwięków, takich jak hałas uliczny, co może pomóc chociażby w polepszeniu jakości snu. Może również pomóc w uspokojeniu niemowląt i dzieci, które mają trudności z zasypianiem, a także poprawić ich koncentrację. Jednak długotrwałe narażenie na głośny biały szum może prowadzić do uszkodzenia słuchu i pogorszenia zdolności postrzegania dźwięków. Ponadto nadmierna ekspozycja na biały szum może powodować zmęczenie, drażliwość i inne problemy zdrowotne związane z przemęczeniem, takie jak bóle głowy i bezsenność. Jak stosować biały szum, żeby przyniósł zmęczonym rodzicom chwilę wytchnienia i uspokoił dziecko, a jednocześnie nie pogorszył jakości słuchu domowników?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij