VDRL – opis badania, interpretacja wyniku

Test VDRL jest to tzw. odczyn mikrokłaczkujący z antygenem kardiolipidowym, w którym wykazywane są przeciwciała przeciwko lipidom, pojawiające się w surowicy w przebiegu zakażenia krętkiem bladym,czyli bakterią odpowiedzialną za wywoływanie kiły. VDRL staje się dodatni w 4-6 tygodni od zakażenia i ponownie ujemny w kilka miesięcy po skutecznym leczeniu, bardzo rzadko może przetrwać w małym mianie.

Nie, wykonanie testu VDRL nie wymaga specjalnego przygotowania. Pielęgniarka pobierająca krew, tak samo jak przy pobieraniu krwi z innego powodu, założy na rękę stazę, dzięki której lepiej widoczne będą żyły, a miejsce z którego będzie pobierana krew pielęgniarka zdezynfekuje. Z "najlepszej" żyły pielęgniarka pobierze po prostu do probówki odpowiednią ilość krwi – i to już jest koniec badania.

Badanie powinno zostać wykonane u osoby, u której istnieje podejrzenie zakażenia kiłą. Test ponadto wykonywany jest celem kontroli procesu leczenia kiły. Dodatkowo wykonuje się go u niektórych osób w ramach badań profilaktycznych, jak również powinny poddać mu się kobiety będące w ciąży – na początku i na końcu trwania ciąży. 

U osób zdrowych test powinien mieć wynik ujemny. Wynik dodatni uzyskuje się u osób, które są zakażone kiłą – jednak dodatni wynik testu nie umożliwia ostatecznego postawienia diagnozy, należy zweryfikować go bardziej swoistymi i specjalistycznymi testami. Ponadto wynik dodatni można uzyskać też w innych sytuacjach, np, przy zakażeniu HIV, u pacjentów chorych na boreliozę, toczeń rumieniowaty układowy, w przypadku niektórych zapaleń płuc. Zdarza się też, że w teście uzyskamy wynik fałszywie dodatni lub wynik ujemny w przypadku świeżego zakażenia kiłą.

Jak najbardziej, obecnie także zdarzają się przypadki kiły. Kiła jest cykliczną chorobą zakaźną (trzy okresy), przenoszona jest przez bezpośredni kontakt, najczęściej w czasie stosunku płciowego. Możliwe jest także wewnątrzmaciczne zakażenie płodu. Kiła wywoływana jest przez bakterie o nazwie krętek blady (Treponema pallidum). Okres wylęgania choroby wynosi od 8 do 21 dni.

Kiłę można podzielić na wrodzoną i nabytą. W przypadku kiły wrodzonej dziecko rodzi się z wielonarządowym uszkodzeniem, ze zmianami w skórze i kościach, czasami obecna jest też tzw. triada Hutchinsona (zniekształcenia zębów, głuchota, zapalenie rogówki). Kiła nabyta natomiast przebiega w kilku okresach:

W tym okresie pojawia się niebolesna, zaczerwieniona, podsychająca grudka. Jest ona zlokalizowana zazwyczaj na narządach płciowych i jest bardzo zaraźliwa. Jest to tzw. zmiana pierwotna, zanika ona samoistnie po około 5 tygodniach od zakażenia. W okresie tym typowe jest też powiększenie pachwinowych węzłów chłonnych. 

Okres ten rozpoczyna się po upływie 2-3 miesięcy od zakażenia. Objawy są zwykle bardzo różnorodne. Głównie pojawiają się zmiany na skórze, o charakterze zakaźnej wysypki: zmiany mogą mieć postać plamek, grudek, strupków, płaskich kłykcin, zmiany mogą też lokalizować się na błonach śluzowych jamy ustnej. Może pojawić się też wypadanie włosów. Zdarza się, że w tym okresie kiły dochodzi do uogólnionego powiększenia się węzłów chłonnych. Okres kiły drugorzędowej może utrzymywać się nawet do pięciu lat, w tym okresie objawy mogą się zmieniać lub mogą nie występować w ogóle. W około 30% przypadków dochodzi do samoistnego wyleczenia. 

3. Kiła trzeciorzędowa

Występuje w okresie od 5 do 50 lat od zakażenia. W tym okresie powstają tzw. kilaki, typowa jest skłonność do martwiczego rozpadu zajętych tkanek. W skórze pojawiają się guzowate kilaki, mogą też być one obecne na języku, kilaki można też stwierdzić w kościach, mięśniach, sercu (we wsierdziu), płucach, żołądku, jelicie, odbytnicy, wątrobie i mózgu. Kiła w tym okresie może obejmować też układ nerwowy. Może dojść do kiłowych zmian w oponach mózgowo-rdzeniowych. Zdarza się też postępujące porażenie ze zmianami psychicznymi i intelektualnymi, końcową fazą jest otępienie. Zdarza się też zajęcie rdzenia kręgowego, co może powodować utratę czucia bólu na kończynach  dolnych, problemy z chodzeniem, zdarza się też zespół Argylla-Robertsona (nierówność źrenic, wąskie źrenice, które są sztywne i nie reagują na światło i zbieżność).

Przede wszystkim należy odróżnić ją od innych chorób wenerycznych, w tym przede wszystkim od rzeżączki. Należy także w diagnostyce różnicowej uwzględnić nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej oraz zakażenie HIV.

Do diagnostyki służy opisany już wcześniej test VDRL, jak również swoiste dla kiły testy weryfikujące: test immunofluorescencji oraz test hemaglutynacji. 

Leczenie polega na podawaniu antybiotyków. Lekiem pierwszego rzutu są penicyliny i ich pochodne, a w sytuacji, kiedy chory ma na nie alergię, stosuje się fluorochinolony.