
Załupek – przyczyny, objawy, leczenie
Załupek jest przypadkiem klinicznym, który wymaga niekiedy pilnej interwencji urologicznej. W przypadku braku odpowiedniego postępowania grozi on trwałymi powikłaniami. Czym jest załupek i w jaki sposób jest on leczony?
Czym jest załupek?
Męski członek zbudowany jest z dwóch ciał jamistych oraz ciała gąbczastego budującego żołądź. Żołądź pokryta jest fałdem skórnym, czyli napletkiem. W przypadku noworodków, niemowląt oraz dzieci przed wiekiem przedszkolnym, zsunięcie napletka może być trudne. Wraz z biegiem czasu gromadząca się pod skóra tzw. mastka, a więc złuszczony naskórek, co powoduje stopniowe oddzielanie się napletka od żołędzi. Ocenia się, że po pierwszym roku życia odprowadzenie napletka jest możliwe u około 50% chłopców, natomiast w 3. roku życia odsetek ten sięga ok 90%. Około 4. roku życia staje się to możliwe w przypadku niemal wszystkich chłopców. Zbyt wczesne zsunięcie napletka lub zsuwanie go „na siłę”, a następnie nie odprowadzenie go z powrotem na żołądź może skutkować uciskiem i zaburzonym odpływem krwi właśnie z tej części penisa. Jest to spowodowane przez fakt, że napletek może być zbyt ciasny a pozostawienie go poza żołędzią doprowadzi do upośledzenia krążenia. W przypadku, gdy napletek pozostaje w takiej pozycji przed dłuższy czas, w skrajnych przypadkach może dojść do powstania zmian martwiczych w obrębie żołędzi i konieczności interwencji chirurgicznej.
Jakie są przyczyny załupka?
Wśród przyczyn wystąpienia załupka u dziecka wyróżnia się m.in. zamierzone zsuniecie napletka bez odprowadzenia go z powrotem na żołądź. Do sytuacji takiej dojść może podczas „zabawy” dziecka, badania lekarskiego czy też w przypadku próby odsunięcia przez rodziców fałdu skórnego podczas pielęgnacji malucha. Załupek może stanowić także powikłanie stulejki, a więc sytuacji klinicznej, w której napletek jest długi i zbyt wąski, aby dało się go odprowadzić. Wyróżnić można stulejkę fizjologiczna, występującą u chłopców do ok. 3 roku życia oraz stulejkę patologiczną, która dotyka dzieci oraz osoby dorosłe i związana jest z bliznowaceniem napletka. W obu przypadkach, jeżeli napletek zostanie odprowadzony „na siłę”, mogą wystąpić duże trudności z jego ponownym nałożeniem na żołądź.
Do innych przyczyn pojawienia się załupka, a które występują znacznie częściej u dorosłych, zalicza się długotrwałe cewnikowanie czy też choroby metaboliczne, takiej jak cukrzyca, prowadzące do przewlekłego stanu zapalnego napletka.
Powiązane produkty
Jakie są objawy załupka?
Do typowych objawów towarzyszących załupkowi zalicza się m.in.:
- ból i obrzęk odsłoniętej żołędzi,
- obrzęk oraz zaczerwienienie napletka,
- zasinienie, a także martwica występujące w przypadku długotrwałego załupka i utrzymujących się zaburzeń perfuzji,
- bolesność okolicy krocza oraz moszny.
Jak widać, głównym objawem załupka jest ból oraz obrzęk żołędzi, a także okolicznych tkanek i narządów. Warto podkreślić również, że załupek widoczny jest gołym okiem, gdyż jest to każda sytuacja, w której niemożliwe jest nasuniecie na żołądź napletka.
Jakie mogą być powikłania załupka?
Najpoważniejszym powikłaniem towarzyszącym załupkowi jest wykształcenie się martwicy żołędzi. W takiej sytuacji leczenie opiera się na interwencji chirurgicznej i polega na amputacji martwiczo zmienionych fragmentów prącia lub napletka. Urolodzy podkreślają, że w przypadku osób obrzezanych nie istnieje możliwość powstania załupka, gdyż mężczyzna, podczas zabiegu obrzezania, pozbawiany jest właśnie napletka. W niektórych sytuacjach, aby uniknąć powikłania, jakim jest martwica żołędzi, konieczne jest właśnie obrzezanie.
Jak wygląda leczenie załupka?
Istnieje kilka sposobów leczenia załupka. Podstawą postępowania jest zmniejszenie powstałego w skutek zaburzeń odpływu krwi obrzęku. W tym celu zastosować można krótkotrwałe okłady z lodu, konieczne jest jednak umieszczenie lodu w folii lub papierze, aby nie miał on bezpośredniego kontaktu ze skórą i tym samym nie doprowadził do odmrożeń tej okolicy. Skuteczne mogą okazać się również miejscowe żele zmniejszające obrzęk. W przypadku pojawienia się załupka stosować można również masaż żołędzi, mający na celu usuniecie nadmiaru zalegającej krwi w żołędzi i okolicznych tkankach. W przypadku, kiedy postępowania te nie przyniosą oczekiwanego rezultatu, konieczne może być zastosowanie nakłuć żołędzi i w ten sposób usunięcie obrzęku z tego narządu oraz okolicznych tkanek. Po zmniejszeniu się obrzęku lekarz w większości przypadków jest w stanie nałożyć napletek z powrotem na żołądź co powoduje całkowite wyleczenie załupka. Jeżeli napletek jest wyjątkowo wąski, tak jak ma to miejsce w przypadku współwystępującej stulejki, konieczna może być interwencja chirurgiczna. W przypadku osób dorosłych, u których wystąpienie załupka związane jest z przewlekłym cewnikowanie, pierwszym krokiem w leczeniu jest usunięcie cewnika z dróg moczowych. Aby skutecznie zapobiegać rozwojowi załupka konieczne jest unikanie sytuacji, które stanowią czynniki ryzyka jego wystąpienia.