Mniszek lekarski — właściwości prozdrowotne i zastosowanie Mniszka pospolitego
W świecie roślin zdarza się, że chwast może okazać się wspaniałą rośliną leczniczą. Nasi przodkowie dość intensywnie badali wszystko, co wiąże się z roślinami powszechnie występującymi na łąkach i polach. W ten sposób do grupy roślin wykorzystywanych w lecznictwie dołączył Mniszek lekarski, przez wielu nazywany mleczem polnym.
Rośliny mają zdolność rozprzestrzeniania się na coraz to nowe i większe tereny, wykorzystując swoje zdolności adaptacyjne. Mistrzem w tym jest nasz bohater, który przez dzieci jest nazywany latawcem. Dmuchnięcie w przekwitły kwiat, potrafi bowiem ponieść nasiona tej rośliny w daleką podróż i rozwijać się na nowych obszarach. Roślina ta jest do tego stopnia ekspansywna, że potrafi zając w bardzo szybkim okresie czasu bardzo duże przestrzenie. Z tego względu nie jest pożądana przez rolników. Z drugiej strony sok oraz ziele mniszka lekarskiego wykorzystywane są jako surowce lecznicze. Warto się przyjrzeć ich działaniu.
Surowiec roślinny
Mniszek lekarski (pospolity) jest wieloletnią byliną powszechnie występującą w Europie. W Polsce traktowany jest jako chwast i szkodnik pól. W lecznictwie ziele mniszka otrzymuje się z zebranych wiosną nadziemnych części mniszka lekarskiego, wysuszonych w zacienieniu i w lekkim przewiewie. Wszystkie części rośliny mają biały sok mleczny. Choć cała roślina wykazuje właściwości oczyszczające organizm człowieka z toksyn i złogów oraz wzmacniające, to na szczególne uznanie zasługują jej korzenie i łodygi. To właśnie korzenie i łodygi mniszka lekarskiego są najczęściej wykorzystywane do produkcji naturalnych preparatów leczniczych. Dodatkowo z kwiatów można wykonać napar. Produkt ten od dawna znany jest w medycynie ludowej i wykorzystywany do poprawienia stanu zdrowia.
Właściwości lecznicze mniszka lekarskiego
Mniszek lekarski jest surowcem zawierającym wiele składników czynnych, które wywołują działanie lecznice. Związki czynne wchodzące w skład mniszka lekarskiego to przede wszystkim gorzkie w smaku laktony seskwiterpenowe, z których głównym składnikiem jest glukozyd kwasu taraksynowego. Dodatkowo znaleźć w nim można kwasy fenolowe i polifenole. Ponadto zawiera on sterole, sole potasowe, trójterpeny i inulinę. Związki te działają oczyszczająco oraz odtruwająco na organizm. Wykazują zdolność tworzenia połączeń ze szkodliwymi produktami przemiany materii wykazując działanie podobne do antyoksydacyjnego.
Syrop z mniszka
Preparaty z mniszka lekarskiego, w tym syrop z mniszka, wykazują działanie żółciopędne i żółciotwórcze. Zwiększają wydzielanie żółci w wątrobie oraz ułatwiają przepływ żółci w przewodach żółciowych. Dodatkowo mniszek poprawia trawienie oraz poprzez wpływ na trzustkę powoduje obniżenie poziomu cukru we krwi (łagodne nasilenie wydzielania insuliny). Poprzez wpływ na nerki mniszek lekarski wykazuje działanie moczopędne. W ten sposób usuwane są szkodliwe produkty przemiany materii, co objawia się pośrednim działaniem odtruwającym. Właściwości antyoksydacyjne przejawiają się w hamowaniu powstawania wolnych rodników na poziomie komórkowym. Surowiec stosowany zewnętrznie na skórę wspomaga jej regenerację oraz przyspiesza procesy gojenia. Wykazuje działanie przeciwbakteryjne oraz przeciwgrzybicze. Okład ze świeżego soku z mniszka lekarskiego działa przeciwwirusowo. Stosowany jest bezpośrednio na brodawki i kurzajki, powodując ich zamieranie i odpadnięcie (przy długotrwałym stosowaniu). Działanie to jest podobne do Glistnika jaskółczego ziela.
Zastosowanie mniszka lekarskiego
Ze względu na swoje właściwości Mniszek lekarski znajduje zastosowanie w terapii wielu chorób. Jego działanie jest określane jako łagodne, więc zastosowanie to ma charakter raczej wspomagający.
Choroby dotyczące układu pokarmowego:
• zastój żółci,
• zaburzenia trawienia,
• brak apetytu.
Zewnętrznie – choroby skóry:
• zakażenia grzybicze i bakteryjne,
• problemy skórne – działanie regulujące,
• brodawki, kurzajki.
Działanie wspomagające:
• reumatyzm,
• dna moczanowa,
• początkowe stadium cukrzycy,
• skąpomocz.
Mniszek lekarski wykazuje szerokie spektrum korzystnych działań. Nie wolno zapominać o działaniach niepożądanych, które mogą się pojawić po użyciu każdego produktu leczniczego. Ze w względu na bogaty skład surowiec ten należy stosować po konsultacji z lekarzem.
