O rany, co z tą raną?!
Rana ranie nierówna – w zależności od jej rodzaju konieczne jest odpowiednie postępowanie.
Rany płytkie
Jeżeli doszło do otarcia lub płytkiego skaleczenia, zwykle nie trzeba pędzić do chirurga. Najczęściej wystarczy zdezynfekować ranę odpowiednim preparatem (np. Octenisept) i założyć plaster z opatrunkiem lub gazik i umocować go plastrem. Nigdy na rany, ani w formie opatrunku ani do przemywania, nie stosujemy waty, ponieważ jej włókna mogą pozostawać w ranie i utrudniać gojenie, a ich późniejsze usuwanie może być bolesne.
Do dezynfekcji nie stosuje się obecnie środków takich jak woda utleniona czy spirytus salicylowy, ponieważ ich działanie jest często słabsze niż preparatów nowej generacji, a do tego mogą uszkadzać zdrową skórę. Do oczyszczenia rany można też posłużyć się zwykłą wodą, szczególnie zaraz po wystąpieniu urazu, jeżeli nie mamy pod ręką niczego innego.
Oczywiście, jeżeli nie mamy ani wody, ani specjalistycznego płynu, to lepiej przemyć wodą utlenioną niż niczym. Kiedy przebywa się w czystym pomieszczeniu (np. w domu) można nie zakładać opatrunku. Stosować go należy, gdy wychodzi się poza dom, do zakurzonego pomieszczenia lub gdy części ubrania mogą podrażniać skaleczone miejsce. W przypadku pielęgnacji ran nie należy się wystrzegać wody. Można bezpiecznie wziąć prysznic nie osłaniając skaleczonego miejsca. Inaczej ma się sporawa w przypadku kąpieli, szczególnie w wolnych zbiornikach wodnych. Dowygoje nia się rany należy ją chronić przed działaniem wody, co do której mamy wątpliwości odnośnie jej czystości. Jeżeli gojenie rany się wydłuża, pojawia się ropny wyciek lub gorączka, należy zgłosić się do lekarza.
Rany głębokie
W przypadku ran głębszych – ciętych szarpanych, czy kłutych, praktycznie zawsze powinno się zgłosić do chirurga. Może zajść konieczność założenia szwów, specjalistycznego oczyszczenia rany, wyrównania brzegów, a także wdrożenia profilaktyki przeciwtężcowej. Niezgłoszenie się do lekarza w najlepszym wypadku może skutkować gorszym efektem kosmetycznym (większa blizna), ale także dłuższym gojeniem lub wystąpieniem groźnych powikłań. Chwili wizyty nie można odraczać, ponieważ już kilka godzin po urazie, rany nie można zszyć od razu. Najpierw trzeba wyciąć jej brzegi i dopiero zbliżyć szwami. W przeciwnym wypadku grozi to infekcją. Pielęgnacja po wizycie u lekarza powinna odbywać się ściśle według jego wskazówek, ale na tym etapie gojenia postępowanie jest podobne do tego w przypadku ran płytkich.
Rany przewlekłe
Zalicza się tu głównie odleżyny i owrzodzenia, które powstają najczęściej w przebiegu choroby podstawowej (cukrzyca, niewydolność żylna, w wyniku długiego leżenia w jednej pozycji). Leczeniem tych przypadków zawsze powinien zając się specjalista mający w tym doświadczenie. Takie rany leczy się trudno i długo. Na szczęście istnieją obecnie opatrunki specjalistyczne, które przyspieszają powrót do zdrowia. Dobiera się je w zależności od tego czy rana jest sucha czy mokra, czy jest martwica tkanek czy nie i w zależności od tego, na jakim etapie jest proces gojenia. Warto pamiętać, że w niektórych chorobach te specjalistyczne opatrunki podlegają częściowej refundacji.
Rady końcowe:
- Zastąp wodę utlenioną w domowej apteczce nowszym preparatem (zapytaj farmaceutę w swojej aptece)
- Nie stosuj waty jako środka opatrunkowego
- Zawsze dbaj o czystość rany
- Preparaty do dezynfekcji (np. Octenisept) działają silniej, jeżeli spryska się nimi ranę i zostawi na kilka minut do samoistnego wyparowania. Dodatkowo można z nich robić także okłady i w ten sposób przedłużyć kontakt substancji z uszkodzoną skórą (gazik nasączony preparatem kładzie się na ranę)
- Pamiętaj, że prysznic i i przepłukanie rany bieżącą wodą jest korzystnym działaniem w trakcie gojenia (spłukuje się zanieczyszczenia związane z normalnym funkcjonowaniem w ciągu dnia – kurz, pył i przygotowuje się ranę na działanie właściwych środków dezynfekujących)
- Jeżeli gojenie rany się przedłuża albo pojawiają się objawy dodatkowe, jak gorączka, zawsze skonsultuj się z lekarzem, najlepiej z chirurgiem.