Zapomniane choroby zakaźne
Michał Posmykiewicz

Zapomniane choroby zakaźne

Obecnie na świecie zaczynają znowu pojawiać się choroby, o których świat już zaczynał zapominać. Ma to związek zarówno z tym, że bardzo dużo ludzi nie chce szczepić swoich dzieci, jak również z tym, że coraz więcej ludzi zwiedza odległe zakątki świata, nie stosując właściwej profilaktyki przed podróżami. O jakich chorobach mowa?

Choroba Heinego–Medina

Jedną z zapomnianych chorób zakaźnych, która niestety zaczyna się ponownie pojawiać wśród populacji jest choroba Heinego–Medina, inaczej ostre nagminne porażenie dziecięce lub wirusowe zapalenie rogów przednich rdzenia kręgowego. Jest to choroba wirusowa, wywoływana przez wirus polio

Wirus polio dostaje się do organizmu drogą fekalno-oralną, czyli łatwo jest zarazić się wirusem po prostu na drodze brudnych rąk, którymi dotyka się do ust. Po wniknięciu do układu pokarmowego wirus przedostaje się do nabłonka jelit, gdzie zaczyna się namnażać, taki stan trwa zwykle od 9 do 12 dni. Następnie wirus przedostaje się do układu krwionośnego i okolicznych węzłów chłonnych, mówi się wtedy o wiremii pierwotnej. Wtedy też organizm może wytworzyć przeciwciała skierowane przeciwko wirusowi, dzięki temu może dojść do zahamowania infekcji (jest to zakażenie poronne). Może się jednak zdarzyć, że nie dojdzie do wytworzenia przeciwciał skierowanych przeciwko wirusowi – dochodzi wtedy do wiremii wtórnej, a wirusy zaczynają atakować cały organizm, głównie lokując się" w komórkach ośrodkowego układu nerwowego (przede wszystkim są to rogi przednie rdzenia kręgowego, rdzeń przedłużony i most).

Zdarza się, że przebieg choroby HeinegoMedina jest zupełnie bezobjawowy lub też występuje zakażenie poronne z nieswoistymi objawami. Zdarza się również aseptyczne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, które zwykle ustępuje samoistnie i nie daje powikłań. Może być jednak obecna postać porażenna, którą z kolei można podzielić na postać rdzeniową (zajęte są głównie grupy mięśni proksymalnych oraz kończyn dolnych) i opuszkową (ta druga stanowi bezpośrednie zagrożenie życia ze względu na zajęcie ośrodka oddechowego i ośrodka krążenia w rdzeniu przedłużonym). Wirus polio może doprowadzać też do zapalenia mózgu, które zazwyczaj kończy się śmiercią. U niektórych chorych, po wielu latach od przebycia choroby, może pojawić się zespół poporażenny (tzw. zespół postpolio). 

Można zapobiec wystąpieniu choroby Heinego–Medina poprzez wykonywanie szczepień, które są przewidziane w obowiązkowym kalendarzu szczepień.  

Malaria

Inną chorobą, o której słyszy się coraz częściej z powodu licznych podróży jest malaria. Ponadto, na malarię choruje bardzo duża ilość ludzi mieszkających w Afryce – jest to najczęściej tam występująca choroba zakaźna. 

Malaria jest tropikalną chorobą pasożytniczą, która może przebiegać w sposób ostry lub przewlekły. Wywoływana jest ona przez pierwotniaki należące do rodzaju Plasmodium. U człowieka najczęściej dochodzi do zakażenia zarodźcem ruchliwym (Plasmodium vivax) oraz zarodźcem sierpowatym (Plasmodium falciparum). 

Przenosicilem, czyli wektorem choroby, jest komar widliszek, który kąsając człowieka wstrzykuje" mu do krwi pierwotniaka odpowiedzialnego za rozwój choroby. 

Dowiedz się więcej o malarii na DOZ.pl

Jakie są objawy malarii?

Przede wszystkim niecharakterystycznym pierwszym objawem jest gorączka, przekraczająca czasami 40 st. C, która zwykle przebiega z silnymi dreszczami. Bardzo często inne towarzyszące gorączce objawy to bóle głowy, nudności, wymioty, zaś w końcowym okresie napadu pojawiają się obfite poty oraz obniżenie gorączki. Napady gorączki pojawiają się co 72 (tzw. malaria trzeciaczka) lub co 96 godzin (tzw. malaria czwartaczka). Inne objawy typowe dla malarii to bóle mięśniowe, kaszel, duszność, zaburzenia świadomości i objawy neurologiczne. 

Jak wygląda leczenie malarii?

Do leczenia malarii wykorzystuje się specjalne leki przeciwmalaryczne, między innymi chlorochinę, chininę, meflochinę oraz leki skojarzone (pirymetaminę z sulfadoksyną i atakowanon z prokwanilem). 

Profilaktyka malarii

Wyjeżdżając w tereny endemiczne dla malarii należy pamiętać przede wszystkim o repelentach, czyli płynach odstraszających komary oraz o spaniu pod moskitierami. Ważne jest również profilaktyczne stosowanie leków przeciwmalarycznych jeszcze przed podróżą i w czasie pobytu na terenie endemicznym. Profilaktykę przeciwmalaryczną należy przede wszystkim stosować wybierając się do krajów Afryki Subsaharyjskiej oraz na niektóre wyspy Pacyfiku. Również w Azji oraz Ameryce Południowej i Środkowej zdarzają się tereny, na których występuje malaria. Dlatego przed podróżą w egzotyczne kraje najlepiej skontaktować się z instytutem medycyny tropikalnej i medycyny podroży, gdzie zostaną udzielone dokładne informacje dotyczące bezpieczeństwa i konieczności profilaktyki w poszczególnych krajach. 

Powiązane produkty

Dżuma

Inną chorobą zakaźną, o której można było w ostatnich latach usłyszeć (przypadki tej choroby odnotowano w Afryce, Azji oraz Ameryce Południowej) jest dżuma. 

Dżuma jest ostrą bakteryjną chorobą zakaźną gryzoni i innych małych ssaków (choć zdecydowanie rzadziej) oraz człowieka. Wywoływana jest bakterią o nazwie Yersinia pestis, czyli pałeczką dżumy. 

Jak dochodzi do zakażenia dżumą?

Człowiek zakaża się dżumą od pchły, która przenosi pałeczki dżumy od zarażonych gryzoni (zwykle od szczurów). Inną drogą zakażenia jest droga kropelkowa. Okres wylęgania choroby wynosi zwykle od dwóch do dziesięciu dni.

Można wyróżnić trzy postacie dżumy: postać dymieniczą, postać płucną oraz postać posocznicową. W postaci dymieniczej obecna jest wysoka gorączka, dreszcze, ulegają powiększeniu węzły chłonne pachowe i pachwinowe – stają się one bardzo bolesne, po kilku dniach rozmiękają i następuje ich samoistne przebicie. Ponadto na skórze obecne są wybroczyny, pojawiają się objawy neurologiczne i objawy niewydolności krążenia. W postaci płucnej początkowo obecny jest tylko suchy, męczący kaszel, następnie kaszel staje się wilgotny, pojawia się również krwioplucie. Szybko dochodzi do rozwoju niewydolności oddechowej i krążenia, co z kolei może prowadzić do śmierci.

W postaci posocznicowej dżumy przebieg jest piorunujący z ciężkimi objawami zatrucia i niestety szybko kończy się zgonem. 

Czy dżumę można wyleczyć?

Do leczenia dżumy wykorzystuje się antybiotyki podawane dożylnie. Prawidłowo i wcześnie rozpoczęta antybiotykoterapia zdecydowanie zmniejsza śmiertelność choroby. 

Profilaktyka dżumy

Profilaktyka polega na unikaniu kontaktu z dzikimi i martwymi zwierzętami oraz sytuacji (głównie w terenach endemicznych), w których może dojść do pogryzienia przez gryzonia (dlatego nie należy karmić zwierząt). Należy też używać środków przeciw pchłom u zwierząt domowych. Ponadto osoby wybierające się w tereny endemiczne dżumy powinny poddać się szczepieniu. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Alergia kontaktowa – przyczyny, objawy i leczenie

    Alergia kontaktowa jest rodzajem nadwrażliwości, która występuje w wyniku bezpośredniego kontaktu skóry z substancjami wywołującymi reakcję alergiczną. Zjawisko to może powodować szereg nieprzyjemnych objawów – od łagodnych po ciężkie – i jest powszechnie spotykane wśród ludzi w różnym wieku.

  • Czym jest pokrzywka? Przyczyny, rodzaje, objawy i leczenie

    Pokrzywka jest niegroźnym schorzeniem skóry wywołanym najczęściej reakcją alergiczną. Objawia się swędzącymi bąblami na skórze, które przypominają ślady po poparzeniu pokrzywą. Jakie są jej przyczyny i co zrobić, gdy się pojawi? Na czym polega leczenie pokrzywki?

  • Zespół Dravet – objawy, diagnostyka, leczenie

    Zespół Dravet to rzadkie genetyczne schorzenie neurologiczne, które manifestuje się już we wczesnym dzieciństwie i znacząco wpływa na funkcjonowanie pacjentów przez całe życie. Charakteryzuje się opornymi na leczenie napadami padaczkowymi, które mogą prowadzić do licznych komplikacji, w tym do opóźnienia rozwoju i deficytów poznawczych.

  • Czy Tajlandia jest bezpieczna? Zagrożenia zdrowotne i najczęstsze choroby

    Tajlandia to kraj o egzotycznym uroku, przyciągający turystów z całego świata. Przed podróżą warto zapoznać się z potencjalnymi zagrożeniami zdrowotnymi występującymi w Azji Południowo-Wschodniej, żeby odpowiednio się przygotować i potrafić na nie reagować. Na co powinniśmy się zaszczepić przed wizytą w Tajlandii? Jakie choroby nam zagrażają? Co zrobić, jeśli ugryzie nas małpa?

  • Ośmiokrotny wzrost zachorowań na odrę w Polsce. Co jest powodem powrotu tej groźnej choroby?

    Liczba przypadków odry zarejestrowanych w 2024 roku w Polsce w systemie nadzoru epidemiologicznego wzrosła w porównaniu z rokiem 2023 ponad ośmiokrotnie – poinformował redakcję DOZ.pl Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – PIB. Odra wraca do Polski i staje się realnym zagrożeniem zdrowotnym, szczególnie dla dzieci i osób nieszczepionych. Choć przez lata choroba ta była praktycznie wyeliminowana, dziś – w wyniku malejącej liczby szczepień – znów pojawiają się nowe ogniska. Czym jest odra, jak się przed nią chronić i kto jest najbardziej narażony?

  • Ból nerek – objawy, leczenie i przyczyny. Jak złagodzić ból nerek?

    Ból nerek jest dolegliwością, która może być spowodowana różnymi czynnikami – od infekcji po choroby przewlekłe. Jeśli wystąpi, warto skonsultować się z lekarzem, aby zdiagnozować przyczynę i podjąć odpowiednie leczenie. Jakie badania wykonać, gdy bolą nerki? Co przyniesie ulgę w bólu?

  • Odleżyny – rodzaje i stopnie odleżyn oraz ich klasyfikacja

    Odleżyny to jedno z najpoważniejszych powikłań długotrwałego unieruchomienia, stanowiące istotne wyzwanie w opiece medycznej. Ich powstawanie związane jest z długotrwałym uciskiem na tkanki, które prowadzi do niedokrwienia i martwicy. Czym są odleżyny i jak powstają? Jakie plastry należy stosować w leczeniu odleżyn?

  • Uczulenie na komary. Jakie są objawy i przyczyny alergii na komary?

    Komary mają zdolność do przenoszenia niebezpiecznych chorób, takich jak malaria, wirus Zachodniego Nilu, wirus chikungunya czy wirus dengi. Stanowią więc zagrożenie zarówno dla ludzi, jak i zwierząt, jednak złą sławę zyskały głównie z powodu nieprzyjemnych ukąszeń. Kąsają wyłącznie samice komarów, wabione do skóry człowieka przez ciepło ciała, pot, zapachy oraz dwutlenek węgla. Podczas ukłucia samica wprowadza ślinę do krwiobiegu, aby zapobiec krzepnięciu krwi i umożliwić pobranie pokarmu. Kontakt trwający minimum sześć sekund może wywołać reakcję miejscową — zaczerwienienie, świąd i obrzęk.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl